ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ႁိုဝ် ပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2115 ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇၼႆႉ တေပဵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းယူႇ၊ ပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ။ တေၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်း လၢႆးၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆယဝ်ႉ။
တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 02/11/2020 ပွတ်းၼႂ်ဢွၼ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး၊ ပၢင်ပွႆးသူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ 2114 ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး ပီ 2115 ဢၼ်တၢင်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး (ၵဵင်းမႆႇ) တေၸတ်းႁဵတ်း တီႈ ဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဢိူင်ႇသီၽုမ်း ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းယူႇ၊ ပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေၸတ်းၸွမ်းလၢႆးပိူင် ၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 မီးၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးသႅင်ယ ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး (ၵဵင်းမႆႇ) လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ၸွမ်းၼင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းမႃးမီးလၢႆလိူၼ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်းယူႇ၊ ပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်။ တေႃႇထိုင်ငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ဢမ်ႇႁၢမ်ႈဢမ်ႇႁႅတ်ႉသင် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇၼႆႉ ယင်းႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၽူႈမၢႆလူင်မၼ်းၸဝ်ႈ တေမႃးပိုတ်ႇပၢင်ပွႆးပၼ်။ ဝၼ်းႁပ်ႉၸဵင် တွၼ်ႈႁပ်ႉပီမႂ်ႇၼၼ်ႉ တေမီးၽူႈၵွၼ်းႁူင်းပလိၵ်ႈၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ဢိၵ်ႇ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ မႃးယွၼ်းသူး ပၼ်ပွၼ်းလီပီမႂ်ႇ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉႁပ်ႉယူႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မီးလွင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆ ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈတေဢမ်ႇႁပ်ႉပၢၵ်ႇ၊ ဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႆႉၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၶဝ်ၸဝ်ႈမၼ်ႈၸႂ်” ဝႃႈၼႆ။
ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2020 ၼႆႉ မီးၼၢင်းယိင်းထႆး ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ လၵ်ႉၶဝ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းထႆး တိတ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ မႃးတီႈၵဵင်းမႆႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယူႇၸမ် ၶၢဝ်းတၢင်းမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇပႆဢႅဝ်ႇလၢဝ်း ထုၵ်ႇၵူတ်ႇထတ်း 300 ပၢႆ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 200 ဢမ်ႇမီးၸိူဝ်ႉမႅင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇ 90 ပၢႆ တိုၵ်ႉၶဝ်ႈၵဵပ်းတူဝ် Quarantine ဝႆႉ 14 ဝၼ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလၢႆၵေႃႉလၢႆၾၢႆႇ မႆႈၸႂ်ဝႃႈ ပေႃးၸတ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ၵူဝ်ထူပ်းၽေးတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၵၼ်။
“ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလၢႆလၢႆၾၢႆႇယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းတေၶဝ်ႈပွႆးမႃး တိုၼ်းတေလႆႈသႂ်ႇ ၽႃႈတူမ်းပၢၵ်ႇ (Mask) ၵူႈၵေႃႉ၊ ယူႇၼႂ်းပၢင်ပွႆးၵေႃႈ တေလႆႈသႂ်ႇဝႆႉ၊ တေလႆႈသႂ်ႇပႃးတင်းၵၢင်ဝၼ်း ၵၢင်ၶိုၼ်းၼင်ႇၵၼ်။ တီႈတေၶဝ်ႈၽၵ်းတူပၢင်ပွႆးၵေႃႈ တေမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးၶဝ် ပႂ်ႉၸွႆႈၵူတ်ႇထတ်းပၼ် ႁႅင်းလူမ်းမႆႈၼႂ်းတူဝ်/ တႅၵ်ႈလူမ်းမႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈ ႁဝ်းဢဝ်ၾိင်ႈငႄႈ ပဵၼ်လၵ်း၊ ပွႆးဢမ်ႇၸႂ်ႈလိူင်ႈယႂ်ႇလႄႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၵေႃႈ ပွႆးလူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇတႄႉ တိုၼ်းတေၸတ်းႁဵတ်းယူႇ၊ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၶႂ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈလူႇႁွမ်းတၢၼ်း ၸွမ်းၵေႃႈလႆႈယူႇၶႃႈ” ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸၢႆးသႅင်ယ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2115 တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ၵဵင်းမႆႇၼႆႉ တေမီးၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင်၊ ပႂ်ႉၸဵင်၊ ၵိၼ်ၸဵင်၊ လဵၼ်ႈၸဵင်၊ ပၢင်လမ်ႁူဝ် (ၵၼ်ႇတေႃး) ၽူႈထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ မီးပႃးႁွင်ႈၼႄၶူဝ်းပိုၼ်း။
တွၼ်ႈပၢႆးမွၼ်း ၼႂ်းပၢင်ပွႆးသမ်ႉ တေမီးၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းၸိုဝ်ႈသဵင်လင် မိူၼ်ၼင်ႇၸၢႆးသႅင်မိူင်း၊ ၸၢႆးမိူင်းၶမ်း၊ ၸၢႆးၵွၼ်းၶမ်း၊ ၼၢင်းလၢဝ်လၢဝ်၊ ယိင်းမူဝ်လၢဝ်၊ ၼၢင်းၶဵမ်ၶမ်း၊ ၼၢင်းၸၼ်ႁွမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈ လဝ်ႇမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်ပၼ်။ ဝူင်းႁႆႇတိုင်ႈပဵၼ်ဝူင်း “သိူဝ်း”။ ၵႃႈၵမ်ႉၸွႆႈပၢင်ပွႆး ၵေႃႉလႂ် 60 ဝၢတ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ မေႃၵႂၢမ်းၼၢင်းလၢဝ်လၢဝ်တႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်း တၢင်းပွတ်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မၼ်းၼၢင်းသမ်ႉ တေလုၵ်ႉတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ် ၶၢဝ်းတၢင်းဢမ်ႇငၢႆႈလူမ်သေ ပီၼႆႉတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ၊ ပီၼႃႈၾႃႉမႂ်ႇမႃး ၸင်ႇတေမႃးလဝ်ႇမူၼ်ႈ တူၼ်ႈၸႂ်ပၼ် လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။
ၶၢဝ်းၵတ်း ၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူႈပီပီ ပဵၼ်ၶၢဝ်းတွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ။ မီးပီႈၼွင်ႉ တၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် တၢင်ႇၸႄႈဝဵင်း တၢင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈ မႃးဢႅဝ်ႇတွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇၵၼ် တင်းၼမ်တင်းလၢႆ၊ ပဵၼ်ၵၢၼ်ယုၵ်ႉမုၼ်းၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းၵဵင်းမႆႇလႄႈ ၵမ်ႉယၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။
ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလိုဝ်းလင်မႃး တီႈၵဵင်းမႆႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈၵူၼ်းၸိူဝ်း တေမႃး ဢႅဝ်ႇ တွင်ႈတဵဝ်းတီႈၵဵင်းမႆႇၶဝ် ပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈၵၢၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်လၢတ်ႈဝႆႉရူတ်ႉၵႃး တီႈလိုဝ်ႈသဝ်း ႁူင်းႁႅမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း။
တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၾၢႆႇၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လၢႆၾၢႆႇလၢႆၸုမ်းတႄႉဝႃႈ – ပေႃးမီးပီႈၼွင်ႉ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း တၢင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇတွင်ႈတဵဝ်းၼႂ်းၵဵင်းမႆႇလႄႈ မႃးၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၸိုင် တေယွမ်းၸၢႆႇပၼ်ငိုၼ်းၼိုင်ႈသႅၼ်ဝၢတ်ႇ၊ ပေႃးဝႃႈမႃးတိတ်းၸပ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေလူႉတၢႆသမ်ႉ တေၸၢႆႇပၼ်ၼိုင်ႈလၢၼ်ႉဝၢတ်ႇၼႆ ၶၢဝ်ႇၵဵင်းမႆႇ cm108.com ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၊ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ မၼ်းတိုၵ်ႉလုၵ်ႉတၢင်းၼွၵ်ႈၶဝ်ႈမႃးၸွမ်း ၵူၼ်းထႆး ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းမႃးၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းမႆႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈလၢတ်ႈၵၼ် ၼင်ႇၼႆ။
