သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈဢိူမ်ႈၸမ်တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ ႁိမ်းႁွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်မီးတီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး လၢတ်ႈဝႃႈ- ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2020 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈႁႅင်း 800 ပၢႆ ထႅမ်ႁႅင်းၶဝ်ႈပၵ်းပႂ်ႉ တူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းတပ်ႉၶဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ တွၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး၊ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆၵေႃႇဝၼ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးႁူဝ်ၵူၼ်း 2,500 ပၢႆ ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 သေ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉယူႇ ၼၼ်ႉ တူၵ်းၸႂ်လႂ်တိုၼ်ႇၵူဝ်ႁႄၵၼ်-ၼႆယဝ်ႉ။
တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းမႃးထႅမ်ႁႅင်း တူင်ႉၼိုင်ၼႆႉ လုၵ်ႉလၢႆတီႈလၢႆတၢင်းမႃး မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇလႄႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ပႃးၸဵမ်ၸိူဝ်း ၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးမႃးလႄႈ ပႆလိၼ်မႃး-ၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈဝႃႈ- “လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင်လၢၵ်ႇလၢႆးမႃးၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈမႆႈၸႂ် တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး ဢၼ်မီးယူႇၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ တီႈလိၼ်တီႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၶဝ်ၵေႃႈၵႅပ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁႃၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ယွၼ်ႉသိုၵ်းဝႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင် ဢိူမ်ႈၽိုတ်ႉၸမ် တိၵ်းတိၵ်း။ ထႅင်ႈလွင်ႈ ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ၵိၼ်ၵၢၼ်ယႅမ်ႉၶဝ် ယၢပ်ႇၵိၼ်းတႄႉတႄႉ ၵွပ်ႈဝႃႈပဵၼ်ယၢမ်း ဢိုတ်းႁပ်းၽၵ်းတူၶၢမ်ႈမိူင်း၊ ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ-19 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မႆႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်ၶဝ်တႄႉတႄႉ” ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်တင်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ပွတ်းတွၼ်ႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ တိုၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း လွင်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ဢၼ်ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶႄႇ-ဢွတ်ႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ လွင်ႈထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်းၵူၵ်း ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ သႁႃၵွၼ်း SQ မိူင်းထႆး လူင်းတိုၼ်း။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းသၢတ်ႇ တွၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဝႆႉတင်းၼမ် ပႃးၸဵမ်ဢူၺ်းလီမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ လႄႈတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။
“လွင်ႈၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းလူင်းယူႇ ယင်းပႆႇထွႆပွၵ်ႈၶိုၼ်း တီႈၵဝ်ႇၶဝ်။ ၸွမ်းၼႃးယၢဝ်းမိူင်းၵၢၼ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးမိူၼ်ၵဝ်ႇ၊ လွင်ႈၵႂႃႇမႃးဢိူမ်ႈၸမ်လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းလူင်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ၊ လွင်ႈၼႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈတမ်းၸႂ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ ၽွင်းလုမ်ႈၾႃႉဢွၼ်ၵၼ်ႁႃတၢင်းဢွၵ်ႇ ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 သေ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းၵပ်ႉၵိၼ်းယူႇၸိူင်ႉၼႆ ထုၵ်ႇလီဝႆႉၸႂ်ၵတ်းယဵၼ် တေႃႇၵၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း။ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၵိၼ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉယူႇ- ၸၢႆးႁေႃသႅင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၼႂ်းၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ယင်းလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လွင်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ် ႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈသေ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၽိူမ်ႉထႅမ်ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းသၢတ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/6/2020 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းထူင်လူင် 2 လုၵ်ႈ၊ မီးၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်း 370,000 ၻေႃႊလိူဝ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊပၢႆ သိူင်ႇဝႆႉႁိမ်းတပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ ပူႇၼႃးၵူဝ် ဢၼ်ၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈယွၼ်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်-ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတီႉလႆႈယႃႈလႄႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လွမ်ငမ်းငဝ်းၸွမ်းယူႇ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်ၼႂ်းထူင်သေသိူင်ႇဝႆႉၼႂ်းသုမ်ႉသူၼ်ၵဝ်ႇ တီႈၼိုင်ႈၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းလႆႈပႃးၵူၼ်း ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်း- ၼႆယဝ်ႉ။
