လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ်ႉယုင်း NLD လၢတ်ႈဝႃႈ ႁေႃလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ၶိုၼ်းၼႂ်းမိုဝ်းလုၵ်ႈလၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉသေၵေႃႉၵေႃႉလႆႈ ဝႃႈၼႆ။
ယူႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇမၢႆမီႈ ၸိုင်ႈမိူင်း ႁဵတ်းလိၵ်ႈတွပ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/4/2020 သေ လုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈသမ်ႉသိုပ်ႇသူင်ႇထိုင်မိုဝ်း ၸဝ်ႈႁေႇမႃႇတႅၵ်ႈ လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/5/2020 ၼၼ်ႉ။
ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – ႁေႃလူင်ၼႆႉမီးဢႃယု 100 ပီပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးၶိုၼ်းမွပ်ႈပၼ်ၼႂ်းမိုဝ်းလုၵ်ႈလၢၼ်သိုပ်ႇပူၺ်ႈၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ႁိမ်ၶူဝ်းပူၺ်ႈၵၼ်၊ ၸၢင်ႈမီးလွင်ႈၸႅၵ်ႇထႅၵ်ႇၶၢႆမႅင်ႇၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးလႄႈ ႁေႃလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇဝႆႉပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇၵိုၵ်းပိုၼ်း ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇယဵၼ်ႇငႄႈ ၵုမ်းထိင်း ၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ တေဢမ်ႇၶိုၼ်းမွပ်ႈပၼ်ၼႂ်းမိုဝ်းၽႂ်ၵေႃႈလႂ် – ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈႁေႇမႃႇတႅၵ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈ (ၵေႃႉဢၼ်ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်းၶိုၼ်းႁေႃ) ၼၼ်ႉလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လိၵ်ႈဢၼ်ၶဝ်တွပ်ႇမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ထၢင်ႇလဵၵ်ႉပႃႈပႃႈၼႃႇ။ ပေႃးထၢၼ်ႇဝႃႈ ပႃႈပႃႈယွၼ်းဢဝ်သေတေၵႂႃႇၶၢႆၵိၼ်ပႅတ်ႈယဝ်ႉဝႃႈ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၶေႃႈဢၼ်ပႃးၼႂ်းလိၵ်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းတၢင်ႇၵႂႃႇလႄႈ ၶေႃႈတွပ်ႇဢၼ်ပႃးမႃးၼႂ်းလိၵ်ႈဢၼ်ၶဝ်သူင်ႇမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလိူင်ႈလဵဝ်ၵၼ်” ဝႃႈၼႆ။
ႁေႃလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ၵႂႃႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1962 ၽွင်းၶဝ်တီႉၺွပ်းၸဝ်ႈၾႃႉတႆးယဵတ်ႈၶွၵ်ႈသေ ၽွင်းၶဝ်ယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ။
ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် တႃႇတေၶိုၼ်းမေးၵုမ်းလုမ်းလႃးႁေႃသေ ဢဝ်ၸႂ်ႉတႃႇပဵၼ်ပုၼ်ႈလီၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႇမႃႇတႅၵ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၼၼ်ႉၶိုၼ်းၶတ်းၸႂ်တုၵ်းယွၼ်းၶိုၼ်းၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။
“ ပႃႈပႃႈ ႁူပ်ႉတၢင်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇ 2-3 ပွၵ်ႈၵေႃႈလႆႈတုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈႁေႃလူင်ၼႆႉၶိုၼ်းတင်း 3 ပွၵ်ႈ။ မၼ်းပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇဝႃႈ – ႁဝ်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼေႃႈ -ၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ်ယင်းပႆႇလႆႈႁူပ်ႉၵၼ်သေၵမ်း ယူႇတီႈလုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈသေ သူင်ႇလိၵ်ႈမႃးယဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းလႆႈၼႆ။ ” -ၸဝ်ႈႁေႇမႃႇတႅၵ်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ မူႇၸုမ်းႁၵ်ႉသႃပႂ်ႉပႃးၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇ ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈ လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၸဝ်ႈၾႃႉၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆလၢႆၸဝ်ႈ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ – ပေႃးပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တူၺ်းလူၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း ဝၢႆးမႃးၵူဝ်လႆႈလူႉသုမ်းၵူၼ်ႇပင်းမိူၼ်ႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယူႇ။
(ႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင် ဢၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၵႅဝ်ႈဢိၼ်းထလႅင်ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉမိူဝ်ႈပီ 1906 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင်တၢၼ်းသူၺ်ႇဢွၼ်ႁူဝ် ၽွင်းၼၼ်ႉ ယႃႉလႅဝ်ပႅတ်ႈ (မိူဝ်ႈပီ 1991 လိူၼ်ၼိူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 9 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်း 41 မိၼိတ်ႉ) သေ ႁဵတ်းႁူင်းႁႅမ်း(ႁူင်းႁႅမ်းၵဵင်းတုင်/ Amazing Kengtong Hotel) တဵင်ႇတႅၼ်းဝႆႉ တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ႁူင်းႁႅမ်းၼၼ်ႉ ၶၢတ်ႈပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဝႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 70 ပီ ၊ ၵႃႈၶၢတ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ သႅၼ် 2000 သႅၼ် ( 200 လၢၼ်ႉပျႃး)။)
ၸဝ်ႈႁေႇမႃႇတႅၵ်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – “ပႃႈပႃႈၸႂ်လမ်ၼႃႇ။ ႁဵတ်းသင်ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈႁိူၼ်းပိူၼ်ႈလၢႆလၢႆၸိူင်ႉၼႆ” – ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈႁေႇမႃႇတႅၵ်ႈၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈလႄႈ ၸဝ်းၼၢင်းမျႃႉဝိၼ်း။
ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၶေႃႈၵႂၢမ်းတႆး ယွင်ႁူင်ႈသေ မၢၼ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈႁွင်ႉသေမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၺွင်ႇသူၺ်ႇ။ ၵေႃႇတင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ AD 1369 သေ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးၽွင်းငမ်းမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ။
ဝၢႆးလူင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢဝ် 1962 သေ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇပဵၼ်ႁွင်ႈၼေၶူဝ်းပိုၼ်း တႃႇၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူဝ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း။ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၵေႃႈမီးတင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶူဝ်းၶွင် ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆၸဝ်ႈၾႃႉ ၶိူင်ႈယိပ်းတိုဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉဢႃယုၵဝ်ႇၵႄႇ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် ၼၼ်ႉတႄႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်း တေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇပုၼ်ႉမူတ်း။ ဝႆႉၵိုတ်းဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း။
