ၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း သၢၼ်ၶတ်း   ၶွမ်ႊပၼီႊ ယိုၼ်ႈယွၼ်းတီႈလိၼ် တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ

ၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ၼႂ်းဢိူင်ႇလူင်မူင်ႈတင်း ဢိူင်ႇႁူၺ်ႈၵဵင် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း သၢၼ်ၶတ်း ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼမ်ႉၶူင်းၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တူၼ်ႈယၢင်(သံလွင်မြစ်ရာဘာစိုက်ပျိုးရေးကုမ္မဏီလီမိတက်)  တၢင်ႇလိၵ်ႈ ယိုၼ်ႈယွၼ်းတီႈလိၼ် တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။

ဝၼ်းတီႈ 19-20/6/2019 ယူႇတီႈၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ၼႂ်းဢိူင်ႇလူင်မူင်ႈတင်း ႁူၺ်ႈၵဵင် ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈ သဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်း  ၶွမ်ႊပၼီႊၼမ်ႉၶူင်းၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တူၼ်ႈယၢင်။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊတႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈယွၼ်းတီႈလိၼ် တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း ဢွၼ် ၵၼ်တႅမ်ႈ လိၵ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း သၢၼ်ၶတ်း တၢင်ႇယိုၼ်ႈထိုင် တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈၾၢႆ၊ ၶူင်းၵၢၼ် ၾၢႆႇတီႈလိၼ်လႄႈ သဵၼ်ႈမၢႆ၊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း၊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်းၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ  လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၼႆႉ တၢင်ႇလိၵ်ႈယွၼ်းတီႈလိၼ်တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇတႅၵ်ႈၼႃႈလိၼ်ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းသမ်ႉ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈမႃးဝႃႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ၼႆႉ ၽႂ်ဢမ်ႇ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼႆၵေႃႈ သၢၼ်ၶတ်းလႆႈၼႆသေ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းလိၵ်ႈသေ တၢင်ႇၵႂႃႇဝႃႈတီႈလိၼ် ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်တၢင်ႇယွၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလိၼ်ပဝ်ႈ၊လိၼ်ႁၢမ်း မၼ်းပဵၼ်လိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းသၢင်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ ၶဝ်ယိုတ်း ဢဝ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပီ 2002 ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈၽုၵ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၽွမ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်း” ဝႃႈၼႆ။

လွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၼမ်ႉၶူင်းၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈတူၼ်ႈယၢင်ၼႆႉ ယိုၼ်ႈယွၼ်းတီႈလိၼ်တႃႇၽုၵ်ႈသွမ်ႈ လႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵွၼ်ႇပီ 2002 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 400-500 ဢေႊၶိူဝ်ႊသေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတူၼ်ႈယၢင် ၵူၺ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ထိုင်မႃး ပီ 2002 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ပင်းႁဵတ်း တႃႇတီႈလိၼ် 1,500 ဢေႊၶိူဝ်ႊ လင်ၼၼ်ႉမႃး ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ပင်းၼႆႉ မႄႇၶၢမ်းဢဝ် တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ လွမ်ႉႁူဝ်ႉၶဝ်ႈဢဝ်တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်မွၵ်ႈ 4,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈပီ 2014 ၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်းတုၵ်းယွၼ်းသေ သူင်ႇထိုင်တီႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်။ ထိုင်မႃး ပီ 2018 ၸမ်သဵင်ႈၵေႃႈ တၢင်ႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ယူႇထႅင်ႈလိူၼ် ၼိုင်ႈ လႆႈတၢင်ႇထိုင်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ တီႈၸႄႈမိူင်း။

မၼ်းၸၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ပီ 2018 ၸမ်သဵင်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တၢင်ႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈတီႈၸႄႈမိူင်း။ ၵမ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၸႄႈမိူင်း ၸီႉသင်ႇသေ ယူႇတီႈၸုမ်းၶွမ်ႊမတီႊၶဝ် လူင်းမႃးထတ်းသၢင်ၵႂႃႇသွင်ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈလၢႆးငၢၼ်းတၢင်ႇထိုင် တီႈၸႄႈတွၼ်ႈ၊ ယူႇတီႈၸႄႈတွၼ်ႈသေ သိုပ်ႇတၢင်ႇၵႂႃႇတီႈၸႄႈမိူင်း လုၵ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်းသေ သိုပ်ႇတၢင်ႇၵႂႃႇတီႈငဝ်ႈငုၼ်း ႁဵတ်းၼႆ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ လိၵ်ႈၽိုၼ်ၼၼ်ႉ ပႆႇတူၵ်းမႃး ၶွမ်ႊပၼီႊၼႆႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းမႃးဢဝ် ပၵ်းပိူင် လွင်ႈလိၼ်ပဝ်ႇ၊ လိၼ်ႁၢမ်း ၼႆႉ ၶိုၼ်းတၢင်ႇၶိုၼ်းမႂ်ႇမႂ်ႇ ႁဵတ်းၼႆလႄႈ ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃးၵေႃႈ ၸင်ႇႁူမ်ႈၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶႃႈဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းယိုတ်းဢဝ်သေ ပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁဵတ်းၵိၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ၊ တူၼ်ႈမၢၵ်ႈၶၢဝ်းယၢဝ်းလႄႈ လဵင်ႉတူဝ်သတ်း ။ ၼမ်ႉဢၼ်လဵင်ႉသူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊတပ်ႉႁဵတ်းၾၢႆသေ ဢဝ်ၵႂႃႇလဵင်ႉ ၼႂ်း သူၼ်ၶဝ်ပႅတ်ႈမူတ်း။ တပ်ႉတဵင်ၾၢႆ တႃႇ 5 ဢၼ်သေ ဢမ်ႇပၼ်ၼမ်ႉၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵိၼ်တၢင်းတႂ်ႈၼၼ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇ ၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈႁႆႈ/ၼႃး ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၵၼ် တႃႇၸႂ်ႉၼမ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးသႃႇဢူႉ တၢင်တူဝ်ၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ၼႂ်းဢိူင်ႇႁူၺ်ႈၵဵင်လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၼမ်ႉ တႃႇတေသႂ်ႇၼႃးၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်တပ်ႉၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉႁွင်ႉ ဢၼ်လဵင်ႉၼႃးၼၼ်ႉသေ ၶဝ်သႂ်ႇလွတ်ႇၼမ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇလဵင်ႉၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ပႅတ်ႈမူတ်း။ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉတႄႉ လွင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိုၼ်းမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်တပ်ႉပႅတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ”  ဝႃႈၼႆ။

မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊတပ်ႉဢဝ် ၶင်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇလဵင်ႉၼႃးသူၼ်ႁႆႈၼႃး လဵင်ႉသတ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တပ်ႉႁဵတ်းၾၢႆ ဢဝ် ပဵၼ်ၶွင်ၶဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼွင်ၼမ်ႉသိမ်ႇ၊ ၼမ်ႉၶူဝ်ႇတုင်း၊ ၼမ်ႉႁူးၽၵ်းႁီႉ၊ ၼမ်ႉႁူႉမႆႉၺွင်ႇ လႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆ လၢႆတီႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၸၢႆးသႃႇဢူႉ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ၶဝ်တပ်ႉၼမ်ႉႁဵတ်းၾၢႆသေ ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၸဝ်ႈၼႃးလႆႈၸႂ်ႉၼၼ်ႉ တူင်ႈၼႃး ၸိူဝ်းယူႇ ၸွမ်း သၢႆတႂ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉလူႉၵွၼ်ၼမ်။ ၸိူဝ်းယူႇၵႆၼၼ်ႉ ၼမ်ႉဢမ်ႇလဵင်ႉထိုင်လႆႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပႃႇၽိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵွႆ ၼမ်ၼႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၼမ်ႉၾူၼ်ၵူၺ်းၶႃႈ သင်ၾူၼ်ဢမ်ႇမႃးၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၸင်ႈဢဝ်ၼမ်ႉတီႈလႂ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶဝ်တပ်ႉ ဢဝ်မူတ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး ပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇတႄႉတႄႉ”ဝႃႈၼႆ။

တီႈလိၼ်ၼၼ်ႉမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပဵၼ်တီႈလိၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇလူင်မူင်ႈ လႄႈ ဢိူင်ႇႁူၺ်ႈၵဵင် ႁဵတ်းႁႆႈ၊ ႁဵတ်းသူၼ်၊ ပဵၼ်သူၼ်ၼဵင်ႈ၊ ပဵၼ်သူၼ်ၽိုၼ်း တူၼ်ႈမွၵ်ႇၸလီႇ တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ လဵင်ႉဝူဝ်းၵႂၢႆး ၵူၼ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸဝ်ႈႁႆႈ/ ၼႃး တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း တီႈမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်တဵင်ၾၢႆဝႆႉၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းတီႈလိၼ် ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ သင်ဢမ်ႇပၼ်လႆႈၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈသၢႆတႅၼ်းၶိုၼ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်ၵႃႈၶၢၼ်မၼ်းမီးဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇလၢႆလၢႆ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်း ၼႆႉ။