လၢႆးၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင် ႁၢင်ႈၶိူင်ႈၵိုၵ်းႁိူၼ်း ဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇလုၵ်ႈယႂ်ႇၸဵမ်းဝၢၼ်

မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇသႅၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးဢရသႃႇ ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼမ်ႉၸဵမ်းၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၵူၼ်းမိုတ်ႈမၵ်ႉသူင်ၵၼ်ၵိၼ်ယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်မၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇသႅၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း မိုတ်ႈမၵ်ႉသူင်ၵိၼ်ၵၼ်မႃး ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇပၢၼ်ႇမွၼ်ႇ လၢႆသိုပ်ႇလၢႆပၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသူၼ်ဝၢင်းႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၵေႃႈ မၢင်ဝၢၼ်ႈမၢင်မိူင်း ၵႆႉလႆႈႁၼ်ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင်ဝႆႉ ၼႂ်းသူၼ်ႁိူၼ်းယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင် ထုၵ်ႇလႆႈမီးသင်ၽွင်ႈ? ။
ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းသူၼ်ႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် သူၼ်လင်ႁိူၼ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးမီးဢွင်ႈတီႈ ပိုၼ်ႉတီႈ၊ တီႈလိၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လီဝႆႉၸိုင် ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင်သႂ်လႆႈယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဵတ်းတႃႇၵႃႉၶၢႆၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႄႉ ထုၵ်ႇလီၽုၵ်ႇၼႂ်းတီႈလိၼ်သူၼ်/ႁႆႈ ဢၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼၼ်ႉလီယဝ်ႉ။ တီႈၼႆႈ လၢတ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ လၢႆးၽုၵ်ႇၵိၼ်ၸွမ်းႁိူၼ်းၵူၺ်းလႄႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၵွၵ်း ဢုမ်ထၢင် ၾုၼ်ႇလိၼ် ၽိူင်းႁႅင်ႈ ယႂ်းယုမ်မၢၵ်ႇပၢဝ်ႉ ၵႅပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ဢဝ်တွၼ်ႈလႂ်မၢၵ်ႇၵဵင် ႁဵတ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်းၶိုၼ်းၽုၵ်ႇၵိၼ်လႆႈ?။
မၢၵ်ႇၵဵင်လုၵ်ႈဢၼ်ႁၢမ်ႇ ဢၼ်သုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လိူဝ်သေလႆႈမႃး သိုဝ်ႉဢဝ်မႃးပွၵ်ႇပိူၵ်ႇၵိၼ်လႆႈယဝ်ႉ ၸွၵ်းႁူဝ်မၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၸွၵ်းၵႅၼ်ႁူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇထိူဝ်ဢွၵ်ႇသေ ၶိုၼ်းဢဝ်ႁဵတ်း ၸိူဝ်ႉၽၼ်းၽုၵ်ႇၵိၼ်လႆႈယဝ်ႉ။

လၢႆးဝၢၼ်ႇၸိူဝ်ႉၽၼ်းတူၼ်ႈမၢၵ်ႇၵဵင် ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်?။
ပေႃးဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇထိူဝ်ၵႅၼ်ၸွၵ်းႁူဝ်မၢၵ်ႇၵဵင်ဢွၵ်ႇယဝ်ႉ ၸွၵ်းႁူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၵွၵ်းပႅတ်ႈဝႂ်မၼ်းဝႆႉၵိုတ်း ပွတ်းပွတ်း၊ ဝႂ်ပွတ်းၼိူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ်ၵိမ်းႁႆးၵႅတ်းပႅတ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၵႅတ်း၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈမၼ်းၸုပ်ႇၼမ်ႉ လႆႈလီသေ ႁၢၵ်ႈမၼ်းၸဵဝ်းငွၵ်ႈၸဵဝ်းဢွၵ်ႇ။ ပေႃးယဝ်ႉဢဝ်ၸေႈလူင်းၼႂ်းၵွၵ်းၼမ်ႉ၊ ႁႂ်ႈပွတ်းႁၢၵ်ႈမၼ်း ၸူမ်ၼမ်ႉၵူၺ်း။ ၵွၵ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉၵွၵ်းယၢင် ဢၼ်ၸႂ်ႉၼိုင်ႈပွၵ်ႈၵေႃႈလႆႈ၊ ၵႅတ်းဢဝ်တဝ်ႈၼမ်ႉသႅၼ်ႈသႂ်ၵဝ်ႇ ၸႂ်ႉၵေႃႈလႆႈ၊ ၸႄႈၼမ်ႉဝႆႉမွၵ်ႈ 2 ဝူင်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈႁၢၵ်ႈမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ သိုပ်ႇဢဝ်ၽုၵ်ႇၼႂ်းဢုမ်/ထၢင်ယႂ်ႇ ဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉမီးလိၼ်လႄႈၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ ဢၼ်ၶူၼ်းၶဝ်းလေႃးၵၼ်ဝႆႉ။

လၢႆးလုမ်းလႃးတူၼ်ႈမၢၵ်ႇၵဵင် မိူဝ်ႈၽုၵ်ႇၼႂ်းဢုမ်ထၢင်။
ၼင်ႇႁိုဝ်တူၼ်ႈမၼ်းတေဢမ်ႇလူမ်ႉ မိူဝ်ႈႁူတ်းၼမ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈဢဝ်မႆႉလႅမ်သဵပ်ႇပၵ်းၶဝ်ႈတီႈ ၵႅၼ်ၸွၵ်းမၢၵ်ႇၵဵင်ၼၼ်ႉသေ ပၵ်းလူင်းၼႂ်းဢုမ်။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁႂ်ႈႁူတ်းၼမ်ႉၼမ်ၼမ် ႁႂ်ႈလိၼ်ၾုၼ်ႇ ပေႃးယမ်းၼမ်ႉၸိုဝ်ႉၼမ်ႉဝႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၼမ်ႉတေၸိုမ်းယမ်းဝႆႉသေ တေဢမ်ႇၸဵဝ်းႁႅင်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးမီးၽိူင်းလႄႈသင် ၵႅပ်ႇလႄႈသင် ယႂ်းမၢၵ်ႇပၢဝ်ႉႁႅင်ႈလႄႈသင် ထုၵ်ႇလီဢဝ်ၵူမ်ဝႆႉႁိမ်းငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ႁူတ်းၼမ်ႉပၼ်ၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ။

တူၼ်ႈမၢၵ်ႇၵဵင် ဢၼ်ၽုၵ်ႇၼႂ်းဢုမ်ၼႂ်းထၢင်ၼႆႉ မွၵ်ႈသွင်ဝူင်ႈၵေႃႈ မီးဝႂ်မႂ်ႇမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ဢုမ်ထၢင်ဢၼ်ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၵဵင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢဝ်ႁၢင်ႈၶိူင်ႈႁဵတ်းတၢင်းႁၢင်ႈလီၸွမ်းႁူဝ်ႉႁိူၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇဢုမ်မွၵ်ႇ ၵေႃႈလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတူၼ်ႈမၼ်းတေယႂ်ႇသေ တေႃႇပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇမႃး ႁႂ်ပေႃးလႆႈၵိၼ်လႆႈယႅမ်ႉ ၼၼ်ႉတႄႉ တေၸႂ်ႉၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈပီယဝ်ႉ။
ၵႂၢမ်းလပ်ႉမၢၵ်ႇၵဵင် ဢၼ်ၸဝ်ႈသူၼ်ထုၵ်ႇလီႁူႉ။

ပေႃးဝႃႈထိုင်ၶၢဝ်းမၢၵ်ႇမၼ်းမႃးသေ တူၼ်ႈမၢၵ်ႇၵဵင်ဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ သင်ဝႃႈမၢၵ်ႇၵဵင်ဢမ်ႇလုၵ်ႈယႂ်ႇ၊ မၢၵ်ႇၵဵင်တႅင်ႉဝႆႉ ပေႃးၼႆၸိုင် တေလႆႈပိတ်းပႅတ်ႈယွတ်ႈဝႂ်တီႈၸိၵ်းၸွၵ်းႁူဝ်မၢၵ်ႇၵဵင်ၼၼ်ႉ။ ပေႃးပိတ်းဢွၵ်ႇ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ ၵႃႈပဵၼ်ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈတၢင်းၵိၼ်တင်းသဵင်ႈၵေႃႈ တေမႃးလဵင်ႉတီႈမၢၵ်ႇမၼ်းၵူၺ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၵဵင်လုၵ်ႈယႂ်ႇမႃး။ ပိတ်းၵိၼ်ၵေႃႈမီးဢရႃႇ ၼမ်ႉၸဵမ်းဝၢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလီယဝ်ႉ။

ၽွၼ်းလီၵၢၼ်ၵိၼ်မၢၵ်ႇၵဵင် မီးသင်ၽွင်ႈ?။
ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၵၢၼ်ၵိၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်ၼႆႉ မီးၼမ်လၢႆပိူင်လၢႆယိူင်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ-
1)ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်။ 2)ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈပၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ (မၢၵ်ႇႁဵင်း)။ 3)ပဵၼ်ယႃႈယႃဝတ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶီႈမုၵ်ႈၶီႈၶၢၵ်ႇဢေႇ။ 4)ၸွႆႈပၼ်ႁႂ်ႈလိူတ်ႈလူမ်းလႆၸႅဝ်ႈလီ။ 5)ၸွႆႈပၼ်ဢမ်ႇႁႂ်ႈပဵၼ်ႁိူၵ်ႇၸဵပ်းႁိူၵ်ႇၵႂ်ႈ။ 6)ၸွႆႈလူတ်းပၼ်တၢင်းမႆႈၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ဢမ်ႇၵႆႉၵႆႉတွင်ႉမႆႈၼမ်ႉ။ 7) ၸွႆႈယွႆႈတၢင်းၵိၼ်ႁႂ်ႈလႅဝ်ငၢႆႈလႄႈ ပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈလုပ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ဢိင်ၶေႃႈမုလ်းၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈမိူင်းထႆး

ၸၢႆးၽွၼ်းလီ သၢႆၼမ်ႉမွင်း

ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉမႅၵ်ႉၵသိၼ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈမၢႆ 18 , June 2019