Friday, March 29, 2024

ၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးပၢၼ်ၵဝ်ႇ ၶွၼ်းၶဝ်ႇထိုင်ငဝ်ႈၵဝ်ႉပၢႆးမွၼ်းတႆး

Must read

Photo by – SHAN/ တၢင်းၵႃႈ ၸၢတ်ႈသႅင်းတႆး

ပၢႆးမွၼ်း လိူဝ်သေၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ႁုၼ်ႈသႅၼ်းမႂ်ႇၼႆႉ လၢႆလၢႆၵေႃႉတၵ်းဢမ်ႇ ပူၼ်ႉလႆႈလွင်ႈမိုတ်ႈ သူင်ထွမ်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်း ဢမ်ႇဝႃႈပၢၼ်ၵဝ်ႇႁိုဝ်ပၢၼ်မႂ်ႇ။ ႁူမ်ႈဝႃႈၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ် ၵဝ်ႇၼႆႉမိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ တင်းၵူၼ်းႁွင်ႉ လႄႈ ၵူၼ်းထွမ်ႇ တေမီးၵူၼ်းႁုၼ်ႈသႅၼ်းၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇၵူၺ်းသေတႃႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈႁၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵေႃႈမီးၵၢၼ်သူင်မိုတ်ႈမႃး တင်း ၵူၼ်းႁွင်ႉလႄႈၵူၼ်းထွမ်ႇယူႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈၽဵင်းၵၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်မၼ်းသေလႄႈႁူႉတၵ်းၵႃႈ ၵူၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းထွမ်ႇမၼ်းၼမ် လိူဝ် သေၵႂၢမ်းၵဝ်ႇယူႇ။ ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးထတ်းတူၺ်းၼိူဝ်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆၸိုင် တေလႆႈ ဝႃႈမီးၼမ်ႉ ၼၵ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉတႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လေႃးၽႃႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼမ်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈလုတ်ႈယွမ်းလွင်ႈၼိုင်ႈ။ သင် ၸိူဝ်ႉဝႃႈ လိူၵ်ႈသႆႉတတ်းပႅတ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢဝ်မႃးလေႃးလႄးၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် လူတ်းယွမ်းၵႂၢမ်း မၢၼ်ႈဢွၵ်ႇလႆႈၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်လီၵႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးၼၼ်တေပဵၼ်ဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလီ တိူဝ်းမႃးတႄႉတႄႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽူႈႁွင်ႉ ၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ယင်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉလွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉဝႆႉ ဢမ်ႇလႆႈတႅမ်ႈဝႆႉသေႁွင်ႉဢွၵ်ႇမႃးလႆႈၵမ်း လဵဝ် ပၢႆပဵၼ်ၵႂၢမ်းၵပ်းၵွင်ႉ ႁွင်ႉဢွၵ်ႇဝွၵ်ႇလိူင်ႈပဵၼ်တွၼ်ႈပဵၼ်ၶိူဝ်းလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၽူႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ တၵ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် လဵပ်ႈႁဵၼ်း သွၵ်ႈႁႃတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ယူႇၵူႈ မိူဝ်ႈၵူႈၶၢဝ်း ပေႃးဢမ်ႇၼၼ်ၸိုင် တေႁဵတ်းၵႂၢမ်းႁွင်ႉဝၢၵ်ႇ ႁဵတ်းၵႂၢမ်းတွပ်ႇမေႃၵႂၢမ်းၵူႈၶႅင်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇ ၵွမ်ႉၵႃႈႁဵတ်းဝၢၵ်ႇလွင်ႈၵႂၢမ်းႁၵ်ႉၵႂၢမ်းပႅင်းၵူၺ်း တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇလွင်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈလွင်ႈၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လွင်ႈၵၢၼ် ၸၢတ်ႈၵၢၼ်ၶိူဝ်း ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႈႁဵတ်းၵႂၢမ်းဝၢၵ်ႇလႆႈလူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈတႅမ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇလႆႈတူၺ်းလိၵ်ႈမၼ်းသေ ဢၢၼ်ႇၸွမ်းတူဝ်လိၵ်ႈ။ တေလႆႈဝႃႈ လီယွင်ႈ ယေႃးတႄႉတႄႉ။

ပေႃးမႃးယႅၵ်ႈၽႄတူၺ်းလၢႆးၵႂႃႇလွင်ႈသဵင်လမ်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်းလၢႆးႁွင်ႉလၢႆးၵႂႃႇမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵၢၼ်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လၢႆးႁွင်ႉလၢႆးၵႂႃႇမၼ်း ဢၼ်ၽူႈတႅမ်ႈႁူႉထိုင် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽဵင်းၵႂၢမ်းၸီး 1 ၸီး 2 ၸီး 3 ၵႂၢမ်းလူင် ၵႂၢမ်းဝၢၵ်ႇ ၵႂၢမ်းဝွၵ်း ၵႂၢမ်းၼူၵ်ႉၵိုဝ်း ယွပ်ႇယွၼ်ႈ လွင်ႈၶူင်း ၵႂၢမ်းၸွမ်းႁွၼ်း ၵႂၢမ်းၵဵင်းတွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလမ်ႇသဵင်လၢႆးၵႂႃႇ မၼ်းလၢႆသႅၼ်း။ လိူဝ်သေၼႆႉ ၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးၼိူဝ် တႆးၶိုၼ် တႆးလိုဝ်ႉ တႆးလႅမ်း ၵေႃႈမီးထႅင်ႈတင်း ၼမ်တင်းလူင်လႄႈ ဢၼ်ၽူႈတႅမ်ႈဢမ်ႇႁူႉယင်းတေၵိုတ်းထႅင်ႈတင်းၼမ်ယူႇ။

ယွၼ်ႉၼႆႉမိူဝ်ႈယင်ႇထတ်းတူၺ်းၶိုၼ်းပၢႆးမွၼ်းတႆးႁဝ်းၼႆတေလႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၼ်ႉတႂ်ႈၸၼ်ႉတႅမ်ႇ လိူဝ်သေပဵၼ် လၵ်းလွၼ်ႉမွၼ်းၵႅၼ်ႇ ၼၵ်းၼႅၼ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းမႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ဢၼ်ဢမ်ႇယိူင်ႈၽႂ် ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၽႂ်လႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ႁဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉဝူင်ႇဝွၵ်ႇၼႄထိုင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇၵိုၵ်းလူၵ်ႈ(လူဝ်းၵ) မႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းဢေႇဢေႇ လႄႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇၵိုၵ်းႁူမ်ႈၸွမ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ပိူၼ်ႈ။ တိုၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်း ၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်မီးၾိင်ႈငႄႈလၵ်းလွၼ်ႉမွၼ်းၵႅၼ်ႇမႃးႁင်းၵူၺ်း ၸဵမ်မိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇဢွၼ်ယဝ်ႉ။

Photo by – SHAN/ ႁၢင်ႈတၢင်းၵႃႈ ၸၢတ်ႈသႅင်းတႆး

ၸၢတ်ႈၸိူင်းတႆးဢၼ်ဝႃႈၸွမ်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ”သႅင်း” ဢမ်ႇၼၼ် ၸၢတ်ႈတႆး ၼႆၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈလုင်းဢေႃးၸေႇယ လႆႈ ၵႂႃႇႁဵၼ်းဢဝ်တီႈမၢၼ်ႈမႃးလႄႈ လၢႆး ၼုင်ႈလၢႆးဝႆ လၢႆးၵႃႈလၢႆးဝႅၼ် လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ ၸင်ႇဝႃႈ မိူၼ်မၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။ ပေႃးတေဝႃႈ လွင်ႈယိူင်ႈမၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၸိူင်းတႆးၵူၺ်း ၶူဝ်းၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ၵေႃႈ ယိူင်ႈၸွမ်းၶူဝ်းၼုင်ႈႁူမ်ႇဝႆၸွမ်းမၢၼ်ႈ ယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈယူႇၸမ်ယူႇၵိုၵ်းတင်းမၢၼ်ႈမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ၼပ်ႉ ပၢၵ်ႇပီလႄႈ ၶူဝ်းၶုၼ်ၼႆၼၼ်ႉ ပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈႁႂ်ႈ မၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်းၶူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၼုင်ႈဝႆထမ်းမၻႃးလႄႈ ၸင်ႇၵႂႃႇယိူင်ႈမၢၼ်ႈၵူၺ်း။ ပေႃးႁဝ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ လႄႈ ၵႂႃႇၶူၼ်ႉၶႆႈတူၺ်းၶိုၼ်းၶူဝ်းၼုင်ႈႁူမ်ႇဝႆႁဝ်း မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၸိုင် ႁဝ်းတေဢမ်ႇၵႂႃႇယိူင်ႈၸွမ်း မၢၼ်ႈ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းမီးပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶိူဝ်းႁိူဝ်ႇလိူတ်ႈသၢႆၶႆးလဵဝ်ၵၼ် ၸိူင်ႉ ၼင်ႇ လၢၼ်ႉၸဝ်ႈ လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ လၢၼ်ႉ ၼႃး တူဝ်ယၢင်ႇ သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး လၢဝ်း ထႆး ၼႆၸိုင် ႁဝ်းဢမ်ႇၵႂႃႇယိူင်ႈၶူဝ်းၼုင်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈလႆႈ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸိူင်း ၸဝ်ႈသု ထူၼ်း ၼၢင်းလွႆငိုၼ်း ဢၼ်သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၼႂ်း ႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃၵေႃႈ ပဵၼ်ၶူဝ်းတႆး ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇလႆႈယိူင်ႈၽႂ် ပၢႆယင်းတေၸမ်ၾၢင် ႁၢင်ႈၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆမိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉလူးၵွၼ်ႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးပၢၼ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢႆးမွၼ်းၵဝ်ႇၵဝ်ႇတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်လၵ်း လွၼ်ႉ မွၼ်းၵႅၼ်ႇ ၶွင်တႆးႁဝ်းယဝ်ႉ ပေႃးႁဝ်းသႆႉလိူၵ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈလႆႈၼမ်ၵႃႈႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇလေႃး ထွႆႈ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈသေဢိတ်းၼႆ တေၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလီတိူဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသေၼႆႉတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။

ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 003 April 2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း