ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၽူႈဢွၼ်သၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လူႉၶွႆႈတဵမ် 32 ပီ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 11/7/2023 ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း (ႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈမူဝ်ႁိူင်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ၽူႈၼမ်းတပ်ႉသိုၵ်း ၽွမ်ႉ ႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး (SURA-Shan United Revolutionary Army) လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် ၶွပ်ႈတဵမ် 32 ပီ ပီႈၼွင်ႉ လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေးလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႈပွင်ႈပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းတၢင်းလူႇပၼ် တီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ ဢိူင်ႇ ပဵင်းလူင် ၸႄႈဝဵင်းဝဵင်းႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။

ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 32 ပီ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း လႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၸတ်းႁႅၼ်းပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်းၸိူင်ႉၼႆမႃးၼႆႉ မီး 3 ပီယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလႄႈ ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းသူၼ်းၵၼ်သေ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းမႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ ၼၢင်းၸိင်ႇဢွင်ႇ လုၵ်ႈသဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႉၸွႆႈမႃးသေ ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁႅၼ်း တၢၼ်းမႃး တီႈၶုမ်ၵုတ်းလႄႈ ဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်ႁႅၼ်းလူႇ ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 32 ပီ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ၼပ်ႉယမ် ဝၢင်းၶူဝ်ႉမွၵ်ႇတီႈဢူးမၢင်ႇ၊ ယၢမ်း ၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ထွမ်ႇလိၵ်ႈတီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း။ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်း လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉ ဢဝ်ၵုသူလ်ႇ။ ယၢမ်းၵၢင် ဝၼ်း 11 မူင်း ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ယၢမ်း 11:30 မူင်းသမ်ႉ လဵင်ႉလူၶႅၵ်ႇပီႈၼွင်ႉ တီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း မီးၽူႈယႂ်ႇ ၵူၼ်းလူင် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း(ႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈမူဝ်ႁိူင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇႁဵင်း(ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ) သေ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 1991 ဝႃႈၼႆ။

“ပေႃးဢႃယုမၼ်းၸဝ်ႈမီးယူႇၼႆ ပီၼႆႉ ဢႃယုၸဝ်ႈ လႆႈ 97 ပီယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈ 3 ပီၼႆႉ တေတဵမ် 100 ပီယဝ်ႉလႄႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၼၼ် ၸိူဝ်းပဵၼ် လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ လုၵ်ႈလၢၼ် ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းဢၼ်ၼပ်ႉထိုင်မၼ်းၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ပၼ်ဢဵၼ် ပၼ်ႁႅင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶႆႈၸႂ်ဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်း 3 ပီတၢင်းၼႃႈ မိူဝ်ႈဢႃယု မၼ်းၸဝ်ႈပႆႇတဵမ် 100 ပီၼႆႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ထုၵ်ႇလီလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယုၵ်ႉပႃးၵၢၼ်ငၢၼ်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶႆႈၸႂ်ဝႆႉဢိူဝ်ႈ”- ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် တိုၵ်းသူၼ်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ႁွင်ႉ ပူဝ်ႇမူဝ်းႁဵင်း (ၸဝ်ႈမူဝ်ႁိူင်း) ၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆး ယူႇဝၢၼ်ႈထၼေႃႉ၊ ဢိူင်ႇလၢႆႈသၢၵ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင် ႁူၺ်ႈ။ ၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းၼႂ်း တပ်ႉသိုၵ်းၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ (CPB) မိူဝ်ႈ 1952 (ၸဵမ်မိူဝ်ႈလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမိူင်းတႆး ယင်း ပႆႇမီး)။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ 1959 လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်း တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ၸွမ်းၸဝ်ႈၼွႆႉ။ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ် ႁတ်းတိုၵ်း ႁတ်းတေႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လႆႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း တေႃႇပေႃးလႆႈတႅပ်းပႅတ်ႈၶႅၼ်ၶွၼ်သၢႆႉ။

ဢိင်ၼိူဝ် ယုမ်ႇယမ်လၵ်းၼမ်းသင်ႉလၵ်း 4 ယိူင်ႈ (ထွတ်ႈမျၢတ်ႈ 4 ယိူင်ႈၵေႃႈဝႃႈ) သေ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/06/1983 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း၊ ၽူႈၼမ်း တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး (SURA-Shan United Revolutionary Army) ဢၼ်ယၼ်ႇပၵ်းငဝ်ႈငုၼ်း တီႈပၢင်မႂ်ႇသုင် လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး (မိူင်းတေႃႉ-မိူင်းထႃး)၊ ဢၼ်တေႃႇၼႃႈမိူင်းထႆး ဢိူင်ႇပဵင်း လူင် ဝဵင်းႁႅင်ၼၼ်ႉ] ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုၼ်းမိုဝ်း လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။

ၽွၼ်းပၢင်ႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ယိုၼ်းမိုဝ်းႁွင်ႉႁႃ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉသေ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 01/04/1984 ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်မႂ်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ် တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSA) ပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸၢမ်မႂ်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ် ပႃးၸဵမ်ၸဝ်ႈၵမ်ႉၶိူဝ်း ၸဝ်ႈၶႂၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၼ်လီသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆးသေ လႆႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း SURA ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (TRA) လႄႈ ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (TRC) ဢၼ် ႁွင်ႉ ႁဵၵ်ႈၸိုဝ်ႈၵိုၵ်း ၵပ်းၸပ်းၵၼ်ဝႃႈ (TRC/TRA) ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 3/3/1985 တပ်ႉသိုၵ်းတႆးႁူမ်ႈပွင်း (SUA) ဢၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇဢွၼ်ႁူဝ် မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း TRC/TRA ။ ဝၢႆးသေ 3 မူႇ 3 ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (TRC) ၶိုၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈပဵၼ်မႃး ၶွင်ႇသီႇမႄးပွင်ၸိုင်ႈတႆး (SSRC) ။ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (TRA) လႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈမႃးပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး (MTA) သေ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇ ပဵၼ်ၸွမ်ပွင်သိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။