ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇဝိၼ်းႁုပ်ႉယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်မၢတ်ၶျ်ႉ 1962 ယဝ်ႉတိၺွပ်း ဢဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႆး ႁူမ်ႈပႃးၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ ၵႂႃႇသႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းၶွၵ်ႈ တေႃႇထိုင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ သဵင်ႈၵမ်ႊၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇၼႂ်းၶွၵ်ႈ ဢိၼ်းသဵင်ႇ လူၺ်ႈဢမ်ႇမီး လွင်ႈတၢင်းလႄႈပဵၼ်ႁဵတ်ႇၵၢၼ်လွမ်ၶႃႈဢဝ်တၢႆႁိုဝ်ၼႆယူႇ။
ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း လုၵ်ႉမိူင်းၼွၵ်ႈပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၶပ်းၶိုင်ၸတ်းႁႅၼ်းပၢင်ၸႃႉၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ လႄႈ ႁွပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ(ၸဝ်ႈဝၢႆႇ – ယွင်ႁူၺ်ႈ) ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ။ ဝၢႆးၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႈၾိုၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢဝ်ၸုမ်းၾၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးပၵ်းတႃပႂ်ႉ တူၺ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းႁေႃၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၵေႃႈပဵၼ်ဢၼ်ယူႇယၢပ်ႇၵပ်ႉၶႅၼ်ႉၸႂ်ၵူႈယၢမ်း ဢမ်ႇ မီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်။
ၼႂ်းပီ 1963 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 11 ဝၼ်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၼေႇဝိၼ်းဢၼ်ယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈသမ်ႉ ဝွၵ်ႇႁွင်ႉဢုပ်ႇ ဢူဝ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူႈၸုမ်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈတေပူၵ်းတင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆလႄႈ ၼႂ်းၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇတႆး ဢၼ်မီးၸဝ်ႈပိုၼ်းတႆး ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ(ၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ) ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ ၸဝ်ႈသၢႆဝၼ်း (ၸဝ်ႈၶမ်းဝၼ်း) လႄႈ ၸဝ်ႈဢုင်းၶွင်ႇ ၶဝ် ၵေႃႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတႃႈၵုင်ႈ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇဝိၼ်း။
ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉႁၼ်ၵၼ်တင်းၸဝ်ႈယိင်းသီႇတႃႇ ၼွင်ႉယိင်းမၼ်းၸဝ်ႈ တင်း ၸဝ်ႈႁၢၼ်ယွင်ႁူၺ်ႈ ၼွင်ႉၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ၼၼ်ႉ လႆႈသင်ႇၵႂၢမ်းၵႂႃႇဝွၵ်ႇထိုင်မႄႈမၼ်းၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸူးမၼ်းၸဝ်ႈ တီႈမိူင်းထႆး။
ဝၢႆးၼၼ်ႉဢမ်ႇႁိုင် ၽွင်းၶၢဝ်းၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႉထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 1963 ၼၼ်ႉၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၸင်ႇဢွၼ် ဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းလႄႈလုၵ်ႈၸၢႆး လွမ်လၵ်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ ၵႂႃႇတၢင်းမေႃႇလမႅင်ႇ မျႃႉဝတီႇ ၶဝ်ႈတၢင်း မႄႈသွတ်ႇ မီးၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼႃႈၵိင်ႇတ (ၸဝ်ႈသြႃႇၼႃၵိင်ႇတ) ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ်တင်ႈပၼ်ၸိုဝ်ႈ “သိူဝ်” ႁိုဝ် မုၵ်ႉၸုမ်းသိူဝ် လႄႈ ၸၢႆးၺၢၼ်ႇဝုၼ်း (ၸဝ်ႈသႅင်ႁၢၼ်) ၸႂ်ႉၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် 3 လိူၼ် တႄႇတီႈတႃႈၵုင်ႈ ထိုင် ၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး လူၺ်ႈလႆႈမႅပ်းလႆႈသိူင်ႇပွမ်ႁၢင်ႈၽၢင်းတူဝ်ႁႂ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈသၢႆတႃၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇဝိၼ်း။
ဝၢႆးၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းထႆး 1963 ယဝ်ႉ ၾၢႆႇတၢင်းငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ၸိုင်ႈတႆး SSIA ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႂ်းၸုမ်းလၢႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၸိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇၵိူဝ်းႁႃလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၽွတ်ႈႁႅင်းပဵၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်လဵဝ်။
ၼႂ်းၸုမ်းၸိူဝ်းၽူႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် ဢၼ်ပဵၼ်ၵုမ်ႇၵွၼ်ႈလႄႈမီးႁႅင်းဢူငဝ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း – ဢၼ်မီးတၼ်းႁဵင်းပဵၼ်ၼၢင်းၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ (ၼၢင်းၾႃႉၶွင် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ယွင်ႁူၺ်ႈ လႄႈပဵၼ် တင်းၽူႈတႅၼ်းသၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်) ဢိၵ်ႇတင်း ပဵၼ်လုၵ်ႈသၢဝ်ၶွင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း လႄႈၼၢင်းၾႃႉ သႅၼ်ဝီ။ ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၽူႈႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး SSIA တင်း တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး SNUF ၵမ်ႉထႅမ်ႁပ်ႉႁွင်း။
ၸဝ်ႈၼွႆႉ ဢၼ်ယၢမ်းပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်း တၢင်းမိူင်းမၢဝ်း(ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ) လႄႈပဵၼ်ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇ သိုၵ်းႁၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး ၵေႃႈၵမ်ႉထႅမ်ႁၼ်လီ။
ၸဝ်ႈငႃးၶမ်း (ၸဝ်ႈၵုင်တလ- ၵဵင်းတုင်) ၽူႈၵုမ်းဢဵၼ်ႁႅင်းတင်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၵေႃႈႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ် ၼၵ်းၼႅၼ်ႈၼိူဝ်ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်ၶမ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၼၢင်းၾႃႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ လႄႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈသၢဝ်ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ဢိၵ်ႇတင်းပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၼႂ်းသၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။
ထိုင်မႃး 1963 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 27 လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ၶိုၼ်းမႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ် ၼႂ်းၽူႈၼမ်း 15 ၵေႃႉ ၸင်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁဵတ်းၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ လိူၵ်ႈဢဝ်ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ် လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ။
ၵၢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၸုမ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉတႆးတင်းလၢႆၼၼ်ႉ
မၢႆဝၼ်း 27/12/1963
ယၢမ်းၽွင်း 8 ၵၢင်ၶမ်ႈ
တီႈဝဵင်းလမ်းပုၼ်း ၸိုင်ႈထႆး
ၽူႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင် မိူၼ်ၼင်ႇၶဝ်ႈပႃးဝႆႉၼႂ်းၽိုၼ်မၢႆၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈတႅပ်းတတ်းလႆႈၸႂ်ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ် ယိုၼ်ႈလဝ်ႈ(တၢင်ႇ)ထိုင်ၸဝ်ႈၼၢင်းမႁႃႇတေႇဝီႇ ၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းလူၺ်ႈလွင်ႈ –
- ႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈၵေႃ ၵူႈမူႇ ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇလဝ်ႈယိုၼ်ႈ(တၢင်ႇ)ၼႄဝႃႈ တၵ်းႁူမ်ႈႁွမ်းပဵၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵႂႃႇ ဝၼ်းတႃမိူဝ်းၼႃႈ
- တၵ်းဢွၼ်ၵၼ်ႁူမ်ႈႁွမ်း ၵမ်ႉထႅမ်ပဵၼ်ၸွမ်းၵၼ် ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၶွင်ၸဝ်ႈၼၢင်း။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈၼၢင်း တၵ်းႁဵတ်းလွင်ႈလီၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ငၢၼ်း လႆႈၶိုၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ယူႇၼၼ်ႉ –
(ႁၢင်ႈ – ၽူႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ)
1. ၸဝ်ႈၼွႆႉ 2. ၸဝ်ႈငႃးၶမ်း 3. ၶုၼ်သႃႇ 4. ၶုၼ်ၵျႃႇၼု 5. ၸၢႆးပၼ် 6. ၶုၼ်ၵေႃႇၶမ်း 7. သိူဝ်ၵျၢမ်း 8. လုင်းၵႅဝ်ႈ 9. သၢင်ႇဢုင်ႇ 10. မျႃႉသူၺ်ႇ 11. ၸဝ်ႈမႁႃႇဝၼ်း 12. လုင်းၵျွင်းၶမ်း 13. ၶုၼ်သႃႇၵဵင်းတုင် 14. ၶုၼ်ဢိင်ႇတၵ 15. ၸၢႆးၼေႃႇၵႅဝ်ႈ
(ၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း)
1. ၶုၼ်လိုင်ႈ 2. ၶုၼ်းဝိၸိတ်ႇ 3. ၶုၼ်သႅင်ႁၢၼ် 4. ၼၢင်းယိင်းသီႇတႃႇ 5. ၽိၵ်ႉၶုၼႃႇၵိင်ႇတ
လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း
မၢႆဝၼ်း 27/12/1963
ယွမ်းၽွင်း 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ
တီႈဝဵင်းလမ်းပုၼ်း ၸိုင်ႈထႆး
ၶႃႈႁဝ်းၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ႁပ်ႉမွပ်ႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်း တၵ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈမုၵ်ႉၸုမ်း ၵႃႈပဵၼ်လၢႆးလုၵ်ႉ ၾိုၼ်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်းတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်မႃးဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တီႈၼႆႉ မိူဝ်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသင် ထိုင်တီႈယွတ်ႈ ႁွတ်ႈတီႈပၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈၵူႈၸဝ်ႈၵူႈမုၵ်ႉတၵ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈ –
- ပဵၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်
- ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ်ၵဝ်ၶႃႈပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၼႃႈ
မီးၼင်ႇၼႆၸိုင် ၸင်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပႃႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ
(ႁၢင်ႈ) ၸဝ်ႈၼၢင်းမႁႃႇတေႇဝီႇ ႁိူၼ်ႊၶမ်း
(ၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း)
1. ၶုၼ်လိုင်ႈ 2. ၶုၼ်းဝိၸိတ်ႇ 3. ၶုၼ်သႅင်ႁၢၼ် 4. ၼၢင်းယိင်းသီႇတႃႇ 5. ၽိၵ်ႉၶုၼႃႇၵိင်ႇတ
ထိုင်မႃး 1964 ၵၢၼ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁူပ်ႉႁႃၵပ်းသၢၼ်ၵၼ်သေ ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ်တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ၸိုင်ႈတႆး SSIA တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး SNUF လႄႈတပ်ႉၸဝ်ႈၾႃႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းငဝ်ႈပိုၼ်ႉလူင်လႄႈသိုပ်ႇယိုၼ်းမိုဝ်းဝၵ်ႉတၢဝ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပူၵ်းတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSA) မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် 1964 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ် မေႊ 1958 ဢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဢွၼ်တၢင်းသုတ်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၽၼ်းယဝ်ႉ 1964 ၶိုၼ်းမႃးၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၶွၼ်ႈႁူမ်ႈ သိုပ်ႇၸုပ်ႈ ၵမ်း 2 လႆႈၸိုဝ်ႈ ပဵၼ် “တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး” (SSA)။
မွၼ်းၶိူဝ်း 20230526
