ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ

ဢိင်ၼိူဝ်ၼႂ်းတႆး၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈၸတ်ႉတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၵၼ်၊ ၽိတ်းၽႅၵ်ႇ မေႃးမႄးၵၼ် ပႆႇမီးလွင်ႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်လႄႈ ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈၼိမၼ်တၼ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးသီရိထမ်ႇမ ၸဝ်ႈၽူႈလႆႈႁပ်ႉ သူး/ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ တေႇသၼႃႇႁေႃးလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ယူႇတီႈႁဝ်းပဵၼ်ၾၢႆႇရႁၢၼ်းၸဝ်ႈပႃးၼိုင်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈသေ ၼင်ႇႁိုဝ်သမ်ႉပေႃးတေပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် ဢွၼ်လီ၊ ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ တႃႇၽူႈထွမ်ႇၽူႈလူႁဝ်းၶဝ် တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းထမ်းတြႃး ၵေႃႈလီ၊ ၼႂ်းၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်းၵေႃႈလီ၊ လႆႈလၢတ်ႈဝႆႉလွင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်တင်းၼမ်။ ပေႃးဢမ်ႇၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း၊ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၼႃး၊ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းယွင်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း မၼ်းတိုၼ်းတေမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉလႄႈ သၢင်ႈလွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။

ယိုင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ ယိုင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းလူင် ယိုင်ႈပဵၼ်ၽူႈမီးဢႃႇၼႃႇ ၽူႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင် ၽူႈမီးၵုင်ႇမုၼ်ၼႂ်းမိူင်း ႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်။ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၵၼ်၊ ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းတင်းၼမ်လႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းတႄႉဝႃႈ “ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၽိတ်းၵၼ် ၽေးၶဵၼ်လၼ်ၶဝ်ႈငၢႆႈ၊ ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ် ၽေးၶဵၼ်လၼ်ၶဝ်ႈယၢပ်ႇ၊ ပီႈႁၢမ်ငဝ်ႈ-ၼွင်ႉႁၢမ်ပၢႆ ၵၢၼ်တင်းလၢႆယဝ်ႉတူဝ်ႈ” ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းပူၼ်ႇမွၼ်ႇႁဝ်းသင်ႇသွၼ်ဝႆႉ ၶႅမ်ႉတႄႉတႄႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၸွႆႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ၵၢၼ်ၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈလႆႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈမီးဢၼ်မႃးၸိမ် ဢၼ်မႃးယႃႉမႃးၵဝ်းႁဝ်း။

ၵႂၢမ်းထႆးလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ၽွမ်ႉၵၼ်ႁဝ်းယူႇ-တႅၵ်ႇမူႇႁဝ်းတၢႆ” ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းပၢၼ်သိုၵ်း မိူင်းႁူင်သႃႇဝတီႇ တိုၵ်းၶဝ်မႃးတိုၵ်းထႆး ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် ၵျပၢၼ်ႇၶဝ် မႃးတိုၵ်းလႄႈသင် ၶဝ်ဢဝ်ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼၼ်ႉသေ တိုၵ်းသူၼ်းပၼ်ၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်ႁဝ်းယူႇ-တႅၵ်ႇမူႇႁဝ်းတၢႆၼႆ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢဝ်ၸႂ်ႉယူႇ။

လွင်ႈတႃႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆႉ ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈမီးဝႆႉဝႃႈ “ၸွႆႈၵၼ်ၵိၼ်ၸင်ႇဝၢၼ် ၸွႆႈၵၼ်ႁၢမ်ၸင်ႇမဝ် ၸွႆႈၵၼ်ဢဝ်ၸင်ႇလႆႈ” ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ၵႂၢမ်းသင်ႇသွၼ် ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇ ၼၢႆးယႃႈႁဝ်းၶႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း။ ပေႃးႁဝ်းထွမ်ႇၸွမ်း ပေႃးႁဝ်းတိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်း ၸွမ်းၸိုင် မၼ်းတေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။

ၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းလူၵ်ႈၼႆႉ ပိူၼ်ႈၵေႃႈမီးၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇယူႇ၊ ၵႂၢမ်းသင်ႇသွၼ် ဢၼ်ပဵၼ်တႃႇလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ တွၼ်ႈတႃႇယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၽိတ်းၵၼ်မေႃးၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၵႂၢမ်းထမ်းတြႃးၼႆၵေႃႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁေႃးဝႆႉ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ တင်းၼမ်၊ တူဝ်ယၢင်ႇတီႈၵႅပ်ႈမၼ်းၵေႃႈ မီးဝႆႉတင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇၵႂၢမ်းပိတ်းပွတ်း ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ႁေႃးဝႆႉ “သုၶ်ႉၶႃသင်ႇၶသ်ႉသ သႃမၵ်ႉသႃမၵ်ႉၵီး” ပေႃးမႃးၵွၵ်းၼႄတီႈပွင်ႇမၼ်း “လွင်ႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇ ၵၼ်/ ၼႂ်းမူႇၸုမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပၼ်တၢင်းၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇၼႂ်းမူႇၸုမ်း” ။ သႃမၵ်ႉၵႃၼင် တပေႃး သုၶေႃး” မီးတီႈပွင်ႇမၼ်းဝႃႈ “လွင်ႈႁဝ်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်လႄႈၶတ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ တေပၼ်တၢင်းၵတ်းယဵၼ် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးလႆႈ” ၼႆယဝ်ႉ။

ပွင်ႇဝႃႈ ၽွမ်ႉၵေႃႈလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် ၶတ်းၸႂ်ၵေႃႈလူဝ်ႇၶတ်းၸႂ်၊ ပေႃးသွင်ဢၼ်ၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ပေႃးၼႆၸိုင် ၵၢၼ်ငၢၼ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢမ်ႇဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇဝႃႈ ၸၢင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈလႄႈပၼ် တၢင်းၵတ်းယဵၼ် လွတ်ႈလႅဝ်းလႆႈ။ ပွင်ႇဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၽွမ်ႉၵၼ် လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်ပႃး။

မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၢင်တီႈၼႆႉ ႁဝ်းၶတ်းၸႂ်ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယူႇ ၵူၺ်းႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်၊ ပဵၼ်လွင်ႈ ၽွမ်ႉယူႇဢမ်ႇၽဵင်ႇ-ၽဵင်ႇယူႇဢမ်ႇၽွမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်း ဢမ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈ။ ပေႃးၶႂ်ႈမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇလႄႈၶတ်းၸႂ်ႁူမ်ႈၵၼ်။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈႁေႃးဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇလႄႈ ၶတ်းၸႂ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းပၼ်လွင်ႈၵတ်းယဵၼ် ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း။

ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်ႁိုဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ႁိုဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ၼႂ်းထမ်းတြႃးၸဝ်ႈမီးမင်ႇၵလႃႇ 38 ပႃး။ မင်ႇၵလႃႇ ပွင်ႇဝႃႈလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇတူၵ်းတႅမ်ႇ၊ ၼႂ်းမင်ႇၵလႃႇသုတ်ႈ 38 ပႃးၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းတိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈ 4 ၶေႃႈၵူၺ်းၵေႃႈ  ႁဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇတူၵ်းတႅမ်ႇယဝ်ႉ။

မင်ႇၵလႃႇ 4 ၶေႃႈၼၼ်ႉတႄႉ (1)ၵႃႇရဝေႃးၸ – လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်။ ပေႃးႁဝ်းႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်မင်ႇၵလႃႇ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ် ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်/ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ်၊ မူႇၼိုင်ႈလႄႈမူႇၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၼပ်ႉယမ်ၵၼ်၊ ပွတ်းတႂ်လႄႈပွတ်းၼိူဝ် ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈပွတ်းၸၢၼ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ် ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ်ပေႃးၼႆၸိုင် ၵၢၼ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈလႆႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလႆႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလႆႈၵေႃႈ မၼ်းသုမ်းမင်ႇၵလႃႇ ဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ၊ ပေႃးၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ပေႃးၶႂ်ႈမီးမင်ႇၵလႃႇ ႁဝ်းလူဝ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်။

(2)ၼိဝႃႇတေႃးၸ- လွင်ႈဝႆႉၸႂ်ယွၼ်ႇယၢၼ်း ၵူမ်ႈၵွမ်းတေႃႇၵၼ်။ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းမီးၸႂ်ယွၼ်ႇယၢၼ်း ၵူမ်ႈၵွမ်းတေႃႇၵၼ် တိုၼ်းမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ တိုၼ်းမီးလွင်ႈမင်ႇၵလႃႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။

(3)ၶၼ်ႇတီႇၸ- လွင်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃႇၵၼ်။ ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃႇၵၼ် ၼႂ်းမူႇၼႂ်းၸုမ်း ၵေႃႈလီ၊ ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၼႂ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၵေႃႈလီ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လွင်ႈမင်ႇၵလႃႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ။ ပေႃးႁဝ်း ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃႇၵၼ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇပဵၼ်လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈ။

(4)ထွမ်ႇသူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းၵၼ်။ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈလမ်ႇလွင်ႈ၊ ၼႂ်းၸုမ်းႁဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီး လွင်ႈထွမ်ႇသူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းၵၼ်၊ ဢဝ်ၵၼ်ဝႃႈပႃးၵၼ်ပဵၼ်။

ၼႂ်းမင်ႇၵလႃႇ 38 ၶေႃႈၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမီး 4 ၶေႃႈၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ႁဝ်းၵႄႈပၼ်ႁႃလွင်ႈၽိတ်းၵၼ်မေႃး ၵၼ်ယဝ်ႉ၊ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်းၵေႃႈတေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး၊ ပေႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်း ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵေႃႈ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၵေႃႈတိုၼ်းပဵၼ်မႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးဢမ်ႇမီး 4 ၶေႃႈၼႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵေႃႈ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢၼ်လိူတ်ႇမႆႈ ပဵၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း။ ပေႃးပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း လိူတ်ႇမႆႈၵေႃႈ သုမ်းၼႃႈၵၢၼ်၊ ပေႃးသုမ်းၼႃႈၵၢၼ်ၵေႃႈသုမ်းၵူႈလွင်ႈ၊ သုမ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ သုမ်းၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်၊ သုမ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသေ ပဵၼ်လွင်ႈတုၵ်ႉၶတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ပေႃးၶၢဝ်းယၢဝ်းမႃးၼႆၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉတင်းၸိူဝ်ႉတင်းၶိူဝ်း တင်းဝၢၼ်ႈတင်းမိူင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ တႃႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ်၊ လွင်ႈယွၼ်ႇယၢၼ်းၵူမ်ႈၵွမ်းၶဝ်ႈႁႃၵၼ်၊ လွင်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃႇၵၼ်၊ ထွမ်ႇဢဝ်သူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

လွင်ႈဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးၸိမ်မႃးယႃႉ၊ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် တိုၼ်းသုမ်းတင်းဝၢၼ်ႈတင်းမိူင်းၼၼ်ႉ မီးဢပုမ်ႇႁူဝ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႃႇတၵပုတ်ႉထၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း။

မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ယင်းတိုၵ်ႉမီးမိူင်းၵူၼ်း မီးၸီႇဝိတ်ႉသၢႆၸႂ် သင်ႇသွၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း ယူႇၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးၸႂ် လွင်ႈလႅၼ်လိၼ် ႁိမ်ၼႃႈလိၼ်ၵၼ် ႁိမ်ၵၼ်လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တင်းမိူင်းဝေႇသႃႇလီႇ၊ သွင်မိူင်းၼႆႉ လႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶဝ်တိတ်းၸပ်းၵၼ် ဢၼ်မီးမႄႈၼမ်ႉၵင်းၵႃႇၶႅၼ်ႈဝႆႉ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ မိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇၼႆႉ ၶႂ်ႈမႃးတိုၵ်းမိူင်းဝေႇသႃႇလီႇ၊ မိူင်းဝေႇသႃႇလီၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းမီးၶုၼ် 7,707 ၵေႃႉဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းဝႆႉ၊ ၶဝ်ၼႆႉၸႂ်ႉလၢႆးသၽႃးဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်တႅပ်းတတ်းသေ ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး။

လၢႆးၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢၸႃႇတသၢတ်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉလၢႆးၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၵေႃႉလဵဝ်သေဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈၶဝ်တေတိုၵ်းၵၼ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢၸႃႇတသၢတ်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉဢမၢတ်ႈၽွင်းမိူင်းမၼ်း ဝသ်ႉသၵႃႇလ ၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်ၽြႃး ပဵၼ်ၸဝ်ႈဝႃႈ ပေႃးၵႂႃႇတိုၵ်းမိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆ တေပေႉဢမ်ႇပေႉ။ ၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတွပ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ ပေႉၵေႃႈဢမ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇပေႉၵေႃႈဢမ်ႇဝႃႈ။ ၸင်ႇထၢမ်လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေး ၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတႃႇဝႃႈ “မိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ ၸွင်ႇၶဝ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၸွမ်းထမ်းတြႃး 7 ၶေႃႈ၊ တြႃးဢမ်ႇတူၵ်းတႅမ်ႇ တြႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယူႇႁိုဝ်ႉ”၊ ၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတႃႇ ၵေႃႈတွပ်ႇဝႃႈ “မိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ ၶဝ်တိုၵ်ႉၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်၊ ၶဝ်မေႃႁၵ်ႉၵၼ်တႄႉတႄႉ” ၼႆယဝ်ႉ။

ထမ်းတြႃးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ် ဢပရိႁႃၼိယထမ်းတြႃး၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵႆႉၵုမ်ၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်တႅပ်းတတ်း၊ ၽွမ်ႉၵၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လီ— တင်းမူတ်းႁူမ်ႈ 7 ၶေႃႈ။ ပေႃးဝႃႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယူႇၼႆႉ ၵႂႃႇတိုၵ်းၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇပေႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၶႂ်ႈဝႃႈၼႆ။

ဢမၢတ်ႈဝသ်ႉသၵႃႇလၵေႃႈ ထွမ်ႇငိၼ်းယဝ်ႉသေ ၶိုၼ်းမိူဝ်းလၢတ်ႈၼႄၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ။ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ဢမ်ႇပေႉလႆႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ ၶဝ်တိုၵ်ႉၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်၊ ၶဝ်မေႃႁၵ်ႉၵၼ်တႄႉတႄႉ။

ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ၸင်ႇထၢမ်ဢမၢတ်ႈၽွင်းမိူင်း ဝသ်ႉသၵႃႇလဝႃႈ ပေႃးၼၼ်တေၸႂ်ႉ လွၵ်းလၢႆးလႂ်တိုၵ်း မိူဝ်ႈၶဝ်ၽွမ်ႉၵၼ်ယူႇၼႆႉ။ ဢမၢတ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈတွပ်ႇဝႃႈ မိူဝ်ႈၶဝ်ၽွမ်ႉၵၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇၸႂ်ႉလၢႆးၸိမ်၊ လၢႆးယႃႉ၊ ၸႂ်ႉလၢႆးႁႂ်ႈၶဝ်တႅၵ်ႇၵၼ်၊ ၸႂ်ႉလၢႆးႁႂ်ႈၶဝ်ၽိတ်းၵၼ်၊ ၸႅၵ်ႇၶဝ်ႁႂ်ႈၶဝ် ပဵၼ်လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႈႁႂ်ႈပဵၼ်လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေတိုၵ်းပေႉလႆႈ။

ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢၸႃႇတသၢတ်ႈၼႆႉ သူင်ႇဢမၢတ်ႈလူင် ဝသ်ႉသၵႃႇလ မိူဝ်းႁဵတ်းၽူႈၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းဝေႇသႃႇလီႇသေ မိူဝ်းၸႅၵ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်၊ ၸႅၵ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ်၊ ၸႅၵ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်၊ ၸႅၵ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ပဵၼ်လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႈပဵၼ်လၢႆၸုမ်းယဝ်ႉၼႆ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီၵူၺ်းၵေႃႈ မိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၼႆႉ လူမ်ႉၸူမ်သုမ်းၵႂႃႇပၼ် မိူင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ၊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ မိူင်းၼႆႉ ပႆႇလုၵ်ႉၶိုၼ်းမႃးလႆႈ၊ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်မိူင်း ၶိုၼ်းမႃးလႆႈၼႆ ၼႂ်းပိုၼ်းသႃႇသၼႃႇၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ တႅမ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉတႅၵ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းလႅင်း။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵၢၼ်လွင်ႈဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ လွင်ႈၽိတ်းၽႅၵ်ႇၵၼ်၊ လွင်ႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်ႁဝ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းမႃး ၸၢင်ႈဢဝ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း လူႉႁၢႆၸူမ်တၢႆၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ယႃႇပေဢဝ်ဢတ်ႉတ မႃႇၼ တိတ်ႉထိ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ပိူင်လူင်၊ ႁႂ်ႈတူၺ်းၼႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁႂ်ႈတူၺ်းၼႃႈ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်းပဵၼ်ပိူင်လူင် ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေပဵၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈ ဢၼ်လီလႆႈၼႆ ယွၼ်းၾၢၵ်ႇဝႆႉၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။