ၵၢၼ်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈၼမ်

ဢိင်ၼိူဝ်ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေ ၵၢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် လူင်ႈၼႃႈ ၼမ်ႁႅင်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ် လူတ်းလူင်းလႄႈ မီးလွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈၼမ်။

ဝၼ်းတီႈ 07/11/2020 မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ပၼ်တွတ်ႈတႄႇမိူဝ်ႈ 29/10/2020 မႃး၊ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းတွတ်ႈၶႅပ်းႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး ဢေႇမၢင်မႃး။ ဢိင်ၼိူဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေ ပၼ်သုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼမ်ပွၵ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်လူတ်းလူင်းလႄႈ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈၼမ်။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယူႇတီႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉတူဝ်ႈတၼ်း တႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဝၼ်းယႂ်ႇလူင်မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ 08/11/2020 ၼႆႉယူႇ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း တႅၼ်းၽွင်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ/ ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းသၽႃး ၵူၼ်းမိူင်း လႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ- “မိူင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၵၢၼ်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ပိူင်ဢၼ်တႃႇတေတွၵ်ႇ တႃႇတေသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းပႆႇမီးတႅတ်ႈတေႃး။ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ရေႃးၵႃႇၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလႄႈ ပီႈၼွင်ႉမႃးလႆႈသႂ်ႇ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼမ် ၸွမ်းလၢႆးပိူင်ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႄႉၸၢင်ႈသီး။ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ၼႃႈ ၸိူဝ်းၵဵပ်းမႃးဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ ၵူဝ်မၼ်းၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈလိင်ႉလွင်ႈလိင်ႇၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈပႂ်ႉၸွမ်းတူၺ်းၵူႈၸွၵ်ႉၵူႈၸဵင်ႇဝႆႉယူႇ။ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတွတ်ႈယဝ်ႉပႆႇလႆႈဢၢၼ်ႇ၊ ပေႃးထိုင်မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမႃး ၸင်ႇၵွႆႈလႆႈဢၢၼ်ႇ” ဝႃႈၼႆ။

ၵၢၼ်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ဢဝ်ပုင်းၵႂႃႇၵဵပ်း  ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ဢႃႇယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်၊ ၵူၼ်းပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇႁိူၼ်းလႆႈ ဢမ်ႇပႆတၢင်းလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢႃႇယု 60 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ  ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၸိူဝ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်မီးႁႅင်း ၵႂႃႇလႆႈပႆလႆႈ၊ ပၢႆးယူႇလီၶႅမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇသႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်တီႈ လုမ်းပွၵ်ႉဢိူင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

“ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်မီးလွင်ႈယူပ်ႈယွမ်း၊ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈၶူဝ်း/ပုင်းမၼ်းတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ၵႂႃႇတေႃႉဢဝ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈမႃးၵေႃႈ လႆႈသႂ်ႇၼႂ်းပုင်းၸေႈမႃး၊ ၸင်ႇဢဝ်မႃးထွၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်း ပုင်းၵေႃႇယၢင် ဢၼ်မီးသၢႆမတ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉ တီႈႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်း။ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ တေလႆႈပိုတ်ႇ ပုင်းဢၢၼ်ႇဝၼ်းတီႈ 08/11/2020 မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ တေလႆႈဢၢၼ်ႇဢွၼ်တၢင်း ဝႂ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်တွတ်ႈမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ၊ ၽႂ်ပေႉၽႂ်သုမ်း ၵေႃႈလႆႈႁူႉမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ” ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်းတင်းမူတ်းမီးၸမ် 200 ႁူင်း၊ ဢိူင်ႇမီးမွၵ်ႈ 150 ဢိူင်ႇ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး သၢမ်သႅၼ်ပၢႆ၊ ၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းမီးသႅၼ်ပၢႆ။ ယူႇတီႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သေ ႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်း ၼိုင်ႈတီႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၵူၼ်းပႂ်ႉႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်း 2 ၵေႃႉ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ဢၼ်ထဵင်လႆႈ လၢတ်ႈလႆႈ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းပိုတ်ႇပုင်း ဢၢၼ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈ ႁူႉဝႃႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်လႂ်ယိုၼ်ယၼ် မၵ်းမၼ်ႈ၊ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်လႂ်လူႉၵွႆ /ပေႇပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပႃႇတီႇၸိူဝ်းၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ်မီး 9 ပႃႇတီႇ- ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်၊ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ၊ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ၊ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉလႅင်၊ ပႃႇတီႇႁူင်းၶဝ်ႈ၊ ပႃႇတီႇတူၼ်ႈၼဵင်ႈ၊ ပႃႇတီႇၵူဝ်းၵၢင်ႉ၊ ပႃႇတီႇလၢဝ်လႅင်၊ ပႃႇတီႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးလႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵၢၼ်သႂ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ၸႂ်ႉၵမ်တႅမ်ႈၶိတ်ႇဢဝ်ၵေႃႈလႆႈ၊ ၸႂ်ႉၸုမ်ႈတွၵ်ႇဢဝ်ၵေႃႈလႆႈ။ တၢင်းလင်ၶႅပ်းဝႂ်ၵေႃႈ ပႆႇမီးလၢႆးမိုဝ်း ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်း၊ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းတွတ်ႈၶႅပ်းၼႆႉ ဝၼ်းတွတ်ႈ ၶႅပ်းတႄႉတႄႉ 08/11/2020 ၸင်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း။ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႂ်းၵႄႈ တွတ်ႈၶႅပ်းလူင်ႈၼႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈပွၵ်ႉၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵုမ်းၵွၼ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်တွတ်ႈၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉမီးၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ-ပေႃးတွၵ်ႇပၼ် ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်း ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ တေလႆႈတူပ်ႉၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ သႂ်ႇၼႂ်းထူင်လိၵ်ႈ ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်။ ပေႃးပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႆႈတွတ်ႈပၼ်ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းထႅင်ႈ ႁူမ်ႈတင်မူတ်း 4 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ- “ဝၼ်းဢၼ်ဢၢၼ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼႆႉ တေလႆႈယႃႉ ထူင်လိၵ်ႈၼမ်။ မိူဝ်ႈဢၼ်သႂ်ႇၶႅပ်း ၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼၼ်ႉ ထူင်လိၵ်ႈမၢင်ဢၼ် ၽိတ်းၵၼ်ၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းဢၼ်တွၵ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶႅပ်း ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း လူဝ်ႇသႂ်ႇၼႂ်း ထူင်လိၵ်ႈၽွင်းတႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သမ်ႉသႂ်ႇၽိတ်းသေ ၵႂႃႇသႂ်ႇၺႃးၼႂ်းတႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵေႃႈမီး၊ တႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်း ၼႆၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လူဝ်ႇတွၵ်ႇပၼ်တႅၼ်းၽွင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ဢၼ်လူဝ်ႇတွၵ်ႇမီး 4 ၶႅပ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈတွၵ်ႇၵေႃႈမီး။ တူဝ်ယၢင်ႇ-ၶႅပ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ (ပမႃႇတၢႆးယိၼ်းတႃး) လီႇသူးမႃး ဢဝ်ၵႂႃႇ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ သမ်ႉၵႂႃႇဢဝ်ၶွင်လီႇသူး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး”- ဝႃႈၼႆ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢွၼ်ၼႃႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းၶဝ် တင်းၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉဝႃႈ- မိူဝ်ႈၽွင်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ယႃႉထူင်လိၵ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇဢၢၼ်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈတိူဝ်ႉမႅၼ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းထူင်လိၵ်ႈ သိၵ်ႇၵႂႃႇသေတႃႉၵေႃႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇပဵၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လႆႈယူႇ၊ ထူင်လိၵ်ႈမၼ်းၽိတ်းၵၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈၼပ်ႉသွၼ်ႇယူႇ၊ ဢၼ်ထူင်လိၵ်ႈမၼ်းပိုတ်ႇဝႆႉ သႂ်ႇၵေႃႇဢမ်ႇၸပ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လႆႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လူင်ႈၼႃႈပွၵ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်လူတ်းယွမ်း၊ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉ ယုင်ႈယၢင်ႈၼမ်။ ပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇပေႉၵၢၼ်သေၸတ်းၵၢၼ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸၼ်ႉၸႄႈတွၼ်ႈ ၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်း ႁူႉၵၢၼ်သေတႃႉ ၸၼ်ႉပွၵ်ႉၸၼ်ႉယွမ်ႇ ၸၼ်ႉဝၢၼ်ႈၸၼ်ႉဢိူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တၢင်းႁူႉၼမ်ႉၵတ်ႉဢမ်ႇထိုင် ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်သွၼ် ပၼ်တၢင်းႁူႉၵၼ်မႃး- ၼႆယဝ်ႉ။