Friday, May 10, 2024

 ၽူႈဢၼ်ၸွမ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ လူႉသဵင်ႈမုၼ်

Must read

ၸဝ်ႈသီႇႁ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်တႆး  ဢၼ်ယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၸွမ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၼႂ်းတပ်ႉၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ၼၼ်ႉ လူႉသဵင်ႈမုၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ။

Photo:by SHAN ၸဝ်ႈသီႇႁ ၶႅပ်းႁၢင်ႈတီႈပၢင်ၸႃႇပၼ ဝတ်ႉပႃႇၽႅင်ႉ

ဝၼ်းတီႈ 25/06/2020 ၸဝ်ႈသီႇႁၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်တႆးၸဝ်ႈၼိုင်ႈ၊ ဢၼ်ယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်းမႃး ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃ ဢၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႉ (သေႃးၼၼ်ႇတ) ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ တီႈႁူင်းယႃလူင်သူၼ်ၻွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆး၊ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ဝၢႆး/ ႁူဝ်ၸႂ်လူမ်ႉလႅဝ် ၽွင်းဢႃႇယု 89 ပီ ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၶၢပ်ႈတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ တၢင်းပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း လုၵ်ႈလၢင်းမေးၼၢင်း ဢဝ်မႃးတင်ႈဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉပႃႇၽႅင်ႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းမိူင်းသမုတ်ႊ ဢိူင်ႇၸၢင်ႉမွႆႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇသေ ၸတ်းပၢင်မႃႇသႃႇ/ ၸႃႇပၼ ႁႅၼ်းတၢၼ်းသၢင်ႈၵုသူလ် ယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈတဝ်ႈပၼ်။ တေပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်-ႁွပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉတီႈ 28/06/2020 ၼႆႉ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈဝတ်ႉပႃႇၽႅင်ႉ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ်   လၢတ်ႈဝႃႈ- “ ပေႃႈၶူးပၢႆးမိူင်းယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼေဝႃႈ  ၸဝ်ႈသီႇႁၼႆႉၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ  ၸွမ်းႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ႁဝ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း မိူဝ်ႈပီ 1959 ။ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း၊ ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း၊ ၸဝ်ႈလူး (ၼွင်ႉၸဝ်ႈၾႃႉၵေးသီး)ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵေးသီးလၢႆလၢႆ၊ ၶဝ်မႃးၸွမ်းၵၼ်သေ မႃးယူႇတီႈပၢင်တွင်း။ ပေႃးၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းၵႂႃႇယိုဝ်း တပ်ႉမၢၼ်ႈ တီႈႁူၺ်ႈဢေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်းတူၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးမၼ်းၸဝ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း တိူဝ်ႉဝၢတ်ႇမိုဝ်းပုတ်း။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸၼ်ႉသိုၵ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းပဵၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်၊ ၸဝ်ႈသီႇႁ ပဵၼ်ၶုၼ်ႁၢၼ်၊ ဝၢႆးမႃးမၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပဵၼ်ထိုင် ၸဝ်ႈသိုၵ်း”-ၼႆယဝ်ႉ။

မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ မိူဝ်းယူႇတီႈပဵင်းလူင်သေ ဝၢႆးၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉၵေႃႈ လူင်းၵႂႃႇယူႇ ၵဵင်းမႆႇ-ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း လၢတ်ႈဝႃႈ- “ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ သမ်ႉပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇ ဢႃႇယုၵိူင်ႈၵႄႇၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢၼ်သဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ မီးမၼ်းၸဝ်ႈၵူၺ်းဢႃႇယုယႂ်ႇ လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ဝၢႆးၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇသုၵ်ႉသၵ်ႉၽႂ်၊ ဢမ်ႇၵဝ်းၽႂ် ယူႇႁင်းမၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးႁင်းမၼ်း၊ ၸုမ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၼၼ် ၸုမ်းၼႆႉပဵၼ်ၼႆ၊ ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၼၼ် ၵေႃႉၼႆႉပဵၼ်ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈသေပွၵ်ႈ။ သေးလၢႆမၼ်းၸဝ်ႈယူႇ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈဝႃႈ-“မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ 1321 လိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈ 10 ၶမ်ႈ (2/5/1959) ႁဝ်းၶီႇရူတ်ႉမႃး ၸွမ်းၵၼ်ဢေႃႈ။ ပေႃးမႃးၽႅဝ်ပၢင်တွင်း (မိူင်းၾၢင်) ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉ (ထႃႇၼဢုၵ်ႉ-ဢုင်ႇၸိင်ႇ)၊ ၶုၼ်သၢင်ႇလႃႉဝုၼ်း တင်းၸဝ်ႈသီႇႁၼႆႉ လႆႈၸၼ်ႉၶုၼ်ႁၢၼ်ၵမ်းလဵဝ်။ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းၼႆႉ လႆႈၸၼ်ႉၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂႃႇတၢင်းထုင်ႉပူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေလႆႈၸၼ်ႉၸဝ်ႈႁၢၼ်ၵၢင် (ၸဝ်ႈသိုၵ်း)”-ဝႃႈၼႆ။

Photo:by SHAN ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈသီႇႁ တီႈဝတ်ႉပႃႇၽႅင်ႉ ဢိူင်ႇၸၢင်ႉမွႆႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈပီ 1961 ၼႆႉၶဝ်ၵူၼ်းသၢမ်ပၢၵ်ႇ ပႃးတင်းၸဝ်ႈၸွမ်သိူဝ် (ၸၼ်ႉၸွမ်ႁၢၼ်) ပႃးတင်းတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၸၼ်ႉၸဝ်ႈႁၢၼ်ၵၢင်၊ ၶဝ်ဢၢၼ်းမိူဝ်းၸၼ်ဢဝ်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸွမ်ႁၢၼ်၊ မိူဝ်ႈၶဝ်မိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လႆႈမိူဝ်းၶူဝ်းသိုၵ်းၶူဝ်းသိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸွမ်ႁၢၼ်လူင် ၸဝ်ႈၼွႆႉ သူင်ႇမိူဝ်း။ သင်ႇလၢတ်ႈမိူဝ်းဝႃႈ ယႃႇပေပဵၼ်တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းပဵၼ်ထႃႇၼၵႅမ်မၢႆ 5 ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼႆဢေႃႈ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႉၸတ်းၵၢၼ်ၵမ်ႈၼမ်”-ဝႃႈၼင်ႇၼႆ။

ၸဝ်ႈသီႇႁ ပၺ်ႇၺႃႇ ၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈ 14/1/1931 ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃႇတိမိူင်းၵေးသီး  ။ မေးၼၢင်းပဵၼ် မႄႈထဝ်ႈသႅင်ဝၼ်း ၸႃႇတိမိူင်းလၢႆးၶႃႈ၊ မီးလုၵ်ႈလၢင်းႁူမ်ႈၵၼ် 3 ၵေႃႉ၊ ၸၢႆးသွင်ယိင်းၼိုင်ႈ။ မီးႁိူၼ်းယေးယူႇဝႆႉတီႈၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈၶူင်ႇသိင် ဢိူင်ႇၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ-ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈသီႇႁၼႆႉ ပဵၼ်ၼွင်ႉပေႃႈၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်သီႇရီ (ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA) ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈၼႄပႃးထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း