ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ(ဢမ်ႇၼၼ်) ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယုမ်ႇယမ် ၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၵူႈပီၼၼ်ႉ ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈသိုဝ်ႉၸၢႆႇ ၶၢႆၶူဝ်း ဢမ်ႇပေႃးၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမိူၼ်ၵူႈပီ။
ဝၼ်းတီႈ 16/3/2020 ပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆ ၶူဝ်းၵၼ် တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၵမ်ႈၼမ် ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉၼႆႉ တူၵ်းမႅၼ်ႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇလီ ဝၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမၵ်းမၢႆပၼ်ဝႆႉ ႞ ပီ ၸတ်းႁဵတ်း ႞ ဝၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်း ပေႃႈဝၢၼ်ႈမႄႈမိူင်း ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ပီၼႆႉ ၸတ်းယူႇ ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ/ ၵၢတ်ႇ ၵဝ်ႇႁဝ်းတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမိူၼ်ၵူႈပီ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပီၼႆႉ တီႈၵၢတ်ႇလူင်ၵေႃႈပိုတ်ႇ။ တီႈၵၢတ်ႇ ၵဝ်ႇၼႆႉၵေႃႈပိုတ်ႇ၊ ပိုတ်ႇပဵၼ်သွင်တီႈ။ ၵူႈပီတႄႉ တေဢိုတ်းၵၢတ်ႇလူင်သေ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ ၼိုင်ႈပီလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ”ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ“ယွၼ်ႉဝႃႈ ပီၼႆႉ တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉၵေႃႈသမ်ႉလၢမ်းၽႄႈဝႆးသေ ပေႃးၵူၼ်း မိူင်းမႃးၸူႉတုမ်ၶွၼ်ႈၵၼ်ၼမ်ၸိုင် ၵူဝ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵၼ် ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းပေႃးတေဢမ်ႇၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ တီႈလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ တီႈၵၢတ်ႇလူင်ၵေႃႈပိုတ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယႅၵ်ႈၵၼ်ၶဝ်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းတေဢမ်ႇၸူႉတုမ်ၵၼ်တီႈလဵဝ်” ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးသၢမ် ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ပီၼႆႉ ၵူၼ်းဢမ်ႇၵိုၼ်းမိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပီၶႃႈ။ ၵူၼ်းဢေႇၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ်ၵေႃႈ ႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး။ ဝၢႆးဝၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၵိုၼ်းပဵင်းၵူႈပီ တေပဵၼ်ယွၼ်ႉတၢင်း ပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ -19 ႁိုဝ်” ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 13/3/2020 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၼ်ၾၢင်ႉထိုင် ၵူၼ်းမိူင်း လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ (ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ – 19) ဢၼ်ၽႄႈလၢမ်းၸပ်းငၢႆႈဝႆး၊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢမ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၸတ်းပွႆးလၢမ်းယႂ်ႇ၊ ႁၢမ်ႈၵႂႃႇတီႈၵူၼ်းၵိုၼ်းၵူၼ်းၶွၼ်ႈၼမ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ပီၼႆႉ ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ တီႈၵဵင်းတုင်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊၼႆႉသေ ၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတိတ်းၸပ်း” ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈပီ 1930 ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ပူင်ဝႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႅပ်ႈ ၼႆသေ ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်း ၵၢတ်ႇထႅင်ႈ ဢၼ် ၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ တႄႇၶၢႆႉၵၢတ်ႇတီႈၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီ 1936 ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ထုင်းတေ ဢမ်ႇႁၢႆ ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈသေ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉမႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ။
