လွႆၾႆး တႃးလ် (Taal Vocalno) ဢၼ်မီးၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းမၼီႊလႃႊ ယၢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 60 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊ ၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇပဵၼ်ၾႆး ၊ ၶီႈတဝ်ႈထူမ်ႈဝဵင်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး ဢမ်ႇယွမ်း သီႇမိုၼ်ႇ။
လွႆၾႆးၼႆႉတႅၵ်ႇမိူဝ်ႈတီႈ 12/1/2020 ဝၼ်းတိတ်ႉပူၼ်ႉမႃး။ ႁႅင်းတႅၵ်ႇပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် မွၵ်ႈ သွင်ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ၊ ၶီႈၽဝ်ႇတဝ်ႈ ပိဝ်ၸွမ်းလူမ်း ၶိုၼ်ႈသုင် 14 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။
ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢိၼ်ႊသတီႊၵျုတ်ႉၾၢႆႇလွႆၾႆးလႄႈၾၢႆႇၽႅၼ်ႇလိၼ်တူင်ႉၼိုင် မိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸၼ်ႉတီႈ 4 ။ လွႆၾႆးတႃးလ်တႅၵ်ႇၵမ်းၼႆႉ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 1 ၵေႃႉ တၢႆ 3 ၵေႃႉဝႃႈၼႆ။
ၶီႈၽဝ်ႇတဝ်ႈ ႁူင်ႈတူၵ်းထူမ်ႈဝၢၼ်ႈထူမ်ႈဝဵင်း။ ၼမ်ႉၼွင်တႃးလ်လႄႈတီႈဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ႁိမ်းႁွမ်းလွႆၾႆးၵေႃႈယဵၼ်းပဵၼ်တဝ်ႈမူတ်း။ ဝၢႆးလင် လွႆၾႆးတႅၵ်ႇယဝ်ႉ 2 ဝၼ်း ၾူၼ်သမ်ႉတူၵ်းပႃးထႅင်ႈလႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းယဵၼ်းပဵၼ်ၵူမ်ႇၶီႈတဝ်ႈမူတ်း။
ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ယူႇႁိမ်းလွႆ တႃးလ် (ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 17 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊပၼ်ႇမူၼ်း) မီးႁိမ်းသႅၼ် လႆႈထူပ်းၽေးၽဝ်ႇတဝ်ႈလိူဝ်ႁႅင်း။ ၸိူဝ်းၶဝ် ပဵၼ်ၶေႃးၸဵပ်း တႃသႅပ်ႇ ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉ ယွၼ်ႉၶီႈၽဝ်ႇတဝ်ႈလွႆၾႆး။ ဢၼ် လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတီႈလွတ်ႈၽေး မီး 44000 ပၢႆ။
တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 16/1/2020 မိူဝ်ႈၼႆႉ လွႆၾႆးယူႇယူႇယင်းတိုၵ်ႉတႅၵ်ႇယူႇဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် သင်ႇႁႂ်ႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းဝႆႉ။
ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉၽေးတႂ်ႈလိၼ်ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁႅင်းတႅၵ်ႇလွႆၾႆးၼၼ်ႉသေ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆယဝ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 450 ၵမ်း- ဝႃႈၼႆ။
ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလွႆၾႆး ယင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “လွႆၾႆးတႃးလ်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1572 တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယၢမ်ႈတႅၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ 33 ၵမ်း။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉလွႆၾႆးတႃးလ် တႅၵ်ႇ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ လွႆၾႆးတႅၵ်ႇၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆႈ ႁိုင်ၼၢၼ်းသုတ်းထိုင် 7 လိူၼ်ၵေႃႈမီး။ ဢၼ်တႅၵ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းပဵၼ်မိူဝ်ႈပီ 1977 ။ ႁိုင်မႃး 43 ပီ ၸင်ႇမႃးတႅၵ်ႇၾႆးထႅင်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 /1/2020 ၼႆႉ” – ဝႃႈၼႆ။
