လၢႆးၽုၵ်ႇထူဝ်ႇပူင် လၢႆးငၢႆႈလုမ်းလႃးငၢႆႈ လႆႈၵိၼ်ႁိုင်

(ၽွၼ်းလီထူဝ်ႇပူင် တေႃႇတူဝ်ၶိင်း)
ထူဝ်ႇပူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢႃႈႁႃႇရတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးထၢတ်ႈပၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ တေႃႇတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်း တင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇမီးထၢတ်ႈ ဢၼ်ပႃးၵိူဝ်ဝၢၼ်လႄႈပႅင်ႈ (Carbohydrate) ၊ သဵၼ်ႈယႂ်း၊ ထၢတ်ႈၵိူဝ် (Protein) ၊ ၶႆမၼ်း၊ ထၢတ်ႈၵမ်ႉလုပ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင် (Calcium) ၊ ထၢတ်ႈလဵၵ်း၊ ထၢတ်ႈတွင်း (Phosphorus) ၊ ဝီႊတႃႊမိၼ်ႊဢေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ထူဝ်ႇပူင်ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵိၼ်လၢၵ်ႇလၢႆၸေးယၢင်ႇ၊ ဢဝ်ႁဵတ်းၽၵ်း ဢဝ်ၶူဝ်ႈ၊ ဢဝ်ဢုပ်ႉ၊ တူမ်ႈ၊ ၵႅင်၊ မူၵ်း၊ သႃႈၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈမူတ်း။ တႃႇပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း (တႆးထူဝ်ႇၼဝ်ႈ-ၶဝ်ႈၼဵဝ်)ၵေႃႈ ထူဝ်ႇပူင်ၽၵ်းလိပ်း/တူမ်ႈ ယင်းဢဝ်ႁဵတ်းၽၵ်းၵပ်းၼမ်ႉၽိတ်ႉလႆႈ၊ ဢမ်ႇဝႃႈၼမ်ႉၽိတ်ႉတႃလႅင်၊ ၼမ်ႉၽိတ်းၽူး၊ ၼမ်ႉၽိတ်ႉဢွင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၸႂ်မိုတ်ႈမၵ်ႉၽႂ်မၼ်း။

(လွၵ်းလၢႆးၽုၵ်ႇထူဝ်ႇပူင် လၢႆးငၢႆႈ)
ၼႂ်းတီႈလိၼ်သူၼ်/ႁႆႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းတေၽုၵ်ႇထူဝ်ႇပူင်ၸိုင် ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဝ်းတီႇၸွၼ်ႉ ထၢင်ပႅတ်ႈယိူဝ်ႈယႃႈယုမ်းၶိူဝ်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈသေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။

1)ဝဵၵ်ႉလိၼ်ၸွၼ်ႉလိၼ်ႁဵတ်းပဵၼ်တိူၵ်ႇဝႆႉ။ တီႈလိၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈသၢႆလႅတ်ႇပိူင်းထွင်ႇထိုင်လႆႈလီလီ။ ႁဵတ်းတိူၵ်ႇမၼ်းၸွမ်းတႅဝ်းၼွၼ်း လုၵ်ႉတၢင်းႁွင်ႇၵႂႃႇတၢင်းၸၢၼ်းၶႅၼ်းလီ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈလႅတ်ႇထွင်ႇလႆႈလီ။

2)ဢဝ်ၵႅပ်ႇထွၵ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်လိၼ်ဢၼ်ၸွၼ်ႉပဵၼ်တိူၵ်ႇဝႆႉႁႂ်ႈတူဝ်ႈထိုင်၊ ၵႅပ်ႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၼိူဝ်ႉလိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်လီမီးၾုၼ်ႇ မီးငႂ်ႈလီၶိုၼ်ႈ။

3)ဢဝ်ၶီႈဝူဝ်းႁႅင်ႈ ဢၼ်ၼွၵ်းၶူၼ်းၶဝ်းလေႃးၵၼ်ပဵၼ်ၾုၼ်ႇဝႆႉ ၼၼ်ႉ ထွၵ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်ၵႅပ်ႇထႅင်ႈၸၼ်ႉၼိုင်ႈ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၶီႈဝူဝ်း ဢဝ်ၶီႈၵႆႇႁဵတ်းၵေႃႈလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်ၶီႈၵႆႇၸိုင် တေလႆႈပဵၼ်ၶီႈၵႆႇၼွၵ်းဝႆႉသေ ႁႂ်ႈႁႅင်းမႆႈလႄႈၵူတ်းမၼ်း ဢွၵ်ႇသဵင်ႈမူတ်းၵွၼ်ႇ။

4)ဝၢႆးသႂ်ႇၾုၼ်ႇၶီႈဝူဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၶီႈၵႆႇယဝ်ႉ ဢဝ်ၵႅပ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်မၼ်းထႅင်ႈပဵၼ်ၸၼ်ႉထီႉ 4 ၊ သႂ်ႇႁႂ်ႈတူဝ်ႈထိုင်လီလီ။

(လွၵ်းလၢႆးဝၢၼ်ႇ/ၽုၵ်ႇသွမ်ႈထူဝ်ႇပူင်)
ဢဝ်မဵတ်ႉၸိူဝ်ႉထူဝ်ႇပူင်ႇဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇၸိူဝ်ႉၽၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ မႃးၼဵပ်းလူင်းၼႂ်းတိူၵ်ႇ/လိၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ။ ၼဵပ်းလူင်းၼႂ်းလိၼ်ႁႂ်ႈထိုင်ၼႂ်းၸၼ်ႉလိၼ်ဢၼ်မီးၾုၼ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈမၼ်း လႆႈၾုၼ်ႇ လႆႈတၢင်းၵိၼ်။ ၼိုင်ႈလွၵ်းလႂ်သႂ်ႇၼိုင်ႈထိုင်သွင်မဵတ်ႉ၊ ႁႂ်ႈယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈသွၵ်ႇ။ တွၼ်ႈတႃႇၵႅပ်ႇ ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပၼ်တၢင်းမႆႈလႄႈ လွင်ႈၸိုမ်းယမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉထူဝ်ႇပူင်ၸဵဝ်းငွၵ်ႈ ၸဵဝ်းယႂ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

(လၢႆးလုမ်းလႃးထူဝ်ႇပူင်)
ႁူတ်းၼမ်ႉပၼ်ၵူႈဝၼ်း ႁူဝ်ၼႂ်ႁူဝ်ၶမ်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈႁိုင်မႃးမွၵ်ႈ 2 ဝူင်ႈၸိုင်- တူၼ်ႈၵႃႈထူဝ်ႇပူင်ၵေႃႈတေငွၵ်ႈမႅၼ်း ဢွၵ်ႇမႃး မီးတူၼ်ႈမီးဝႂ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းတူၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းသင်ႉပၼ်မၼ်း ႁႂ်ႈမၼ်းၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈ၊ ဢဝ်မႆႉပူၵ်ႇမႆႉဝွင်ႁဵတ်းသဝ်ပၼ်မၼ်း ႁႂ်ႈသုင်မွၵ်ႈသေၸူဝ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈယိုၼ်းပိတ်းဢဝ်ငၢႆႈ၊ ဢဝ်မႆႉဢွၼ်ႇ/ၶႅမ်းဢွၼ်ႇၵၢႆႇပၼ်မၼ်းႁႂ်ႈမၼ်းၶိုၼ်ႈသင်ႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ၶိူဝ်းမၼ်းၵႂႃႇၵဵဝ်ႈပၼ်သဝ်သင်ႉ ၵေႃႈလႆႈ၊ တူၼ်ႈၶိူဝ်းထူဝ်ႇပူင်ၵေႃႈ တေၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈသင်ႉသေ တေႃႇထိုင်ပေႃးမီးမွၵ်ႇမီးမၢၵ်ႇမႃး။ ပေႃးဢႃႇယုလႆႈ မႃးမွၵ်ႈ 3 လိူၼ်ယဝ်ႉ တေဢွၵ်ႇမွၵ်ႇသီသွမ်ႇဝႆႉ၊ ဝၢႆးမွၵ်ႇမၼ်းႁႅင်ႈယဝ်ႉ ယဵၼ်းပဵၼ်ၽၵ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉသေ ယႂ်ႇမူႈၶိုၼ်ႈမႃး တေႃႇပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းလႆႈၵိၼ်လႆႈၶၢႆ။

ထူဝ်ႇပူင်ၼႆႉ ပေႃးၽုၵ်ႇယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ဢွၵ်ႇမွၵ်ႇဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇသေဝၢႆးၵႂႃႇယဝ်ႉၸိုင် ပေႃးဝႃႈဢႃႇယုမၼ်း လႆႈမႃးမွၵ်ႈ 6 လိူၼ်ယဝ်ႉ ၶိူဝ်းမၼ်းတေႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇၵႂႃႇ။ ပေႃးဝႃႈတႅပ်းပႅတ်ႈၶိူဝ်းဢၼ်ႁႅင်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းတေႁုၼ်ႈဢွၵ်ႇယွတ်ႈမႂ်ႇမႃးထႅင်ႈသေ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးၶႂ်ႈၽုၵ်ႇမႂ်ႇထႅင်ႈၵေႃႈ ၵဵပ်းဢဝ်မဵတ်ႉမၼ်းၼႂ်းၽၵ်းထူဝ်ႇပူင်ၸိူဝ်းႁႅင်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်းမႂ်ႇသေ ၶိုၼ်းၽုၵ်ႇထႅင်ႈၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ။

(ဢိင်ၶေႃႈမုလ်းၾၢႆႇၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမိူင်းထႆး)
ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ-ၸၢႆးၽွၼ်းလီ သၢႆၼမ်ႉမွင်း

ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉမႅၵ်ႉၵသိၼ်း ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 14, february 2019