Thursday, April 18, 2024

ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ ၼိုင်ႈပွတ်းၼိုင်ႈတွၼ်ႈ

Must read

ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ် မိူင်း SRI LANKA

မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ပဵၼ်ၵုၼ်လူင်ၼႂ်းၵႄႈပၢင်ႇလၢႆႇသေ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး (65,610) ၵီးလူဝ်ႇမီႇတႃႇ ပဵၼ်ၵုၼ်ယႂ်ႇ မၢႆထိ (25) ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ လုမ်ႈၾႃႉ။ ၼႂ်းမိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇသဝ်း ၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ တေမီး−
(1) Sinhalese (သိင်ႇႁႃလႃႇ) 74.9%
(2) Sri Lankan Tamils (ထမီးလ်သီႇရိလင်ႇၵႃႇ) 11.2%
(3) Sri Lankan Moors (မူးသီႇရိလင်ႇၵႃႇ) 9.2%
(4) Indian Tamils (ထမီးလ် ဢိၼ်းတီးယႃး) 4.2%
ႁူမ်ႈပႃးတင်း တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း (0.5%) ။

သႃႇသၼႃႇၵိူဝ်းယမ်တေမီး မိူၼ်ၼင်ႇ−
(1) ပုတ်ႉထ 70.2 %
(2) ႁိၼ်ႇတူႇ 12.6 %
(3) ဢီႇသလၢမ်ႇ 9.7 %
(4) ၶရိတ်ႉယၼ်ႇ 7.4 %
(5) တၢင်ႇသႃႇသၼႃႇ 0.1 %

- Subscription -

မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇၼႆႉ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း တီႈဢင်းၵိတ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပီ (1948) သေ၊ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ လႆႈ ၵိူတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း ၵႄႈၵၢင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း သိင်ႇႁႃႇလႃႇလႄႈ ထမီး(လ်) ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE) (ၸုမ်း လွတ်ႈလႅဝ်းၶိူဝ်းသိူဝ်ပူတ်းပွႆႇမိူင်းထမီးလႅဢီးလၢမ်ႇ) ၼႆသေ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းလႆႈႁိုင်ယၢဝ်း (26) ပီ။

လွင်ႈတၢင်းဢၼ်လႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ပၢင်တိုၵ်းၵၢင်မိူင်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေ သီႇရိလင်ႇၵႃႇ လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်း ၶေႃတီႈဢင်းၵိတ်ႉ ယဝ်ႉၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသီႇရိလင်ႇၵႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်မိူင်းပုတ်ႉထ လႄႈ တေလႆႈဢဝ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ သိင်ႇႁႃႇလဵတ်ႉသ် ပဵၼ်လၵ်းၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ထမီး(လ်) လႄႈ သႃႇသၼႃႇ တၢင်ႇဢၼ် ဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်သေ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ။

သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ LTTE ၸုမ်းၼႆႉ ၶွတ်ႇတင်ႈဢွၼ် ၼမ်းလူၺ်ႈ Velupillai (ဝီးလူးၽီးလၢႆး) လႄႈ Prabhakaran (ၽရပဵၵ်ႉ ၶရၢၼ်ႇ) မိူဝ်ႈပီ 1976 သေ မီးယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇ တင်ႈမိူင်း Tamil Eelam (ထမီးလ် ဢီးလၢမ်ႇ) ႁင်းၶေႃ။ ႁႅင်းသိုၵ်း LTTE ၶဝ်ၼႆႉမီးယူႇ 30,000 (သၢမ်မိုၼ်ႇပၢႆပၢႆ ၸွမ်းၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ Jaffna လၢတ်ႈၼႄ ၵူၺ်းၵႃႈ သၢႆမၢႆႁႅင်းသိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်တၢင်း ၵၢၼ်ၼၼ်ႉပႆႇမီး)၊ သိုၵ်းၶဝ်ၼႆႉ မီးပႃး တပ်ႉၼမ်ႉ၊ တပ်ႉလူမ်း လႄႈ တပ်ႉလိၼ် သေ တူင်ႉၼိုင် ၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ပွတ်းႁွင်ႇ မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ။

ၸၢဝ်းၶိူဝ်းထမီး(လ်) ၶဝ် ၼႆႉ ယူႇသဝ်းၵိၼ်ထင် ပွတ်းတွၼ်ႈၼိူဝ် လႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းသီႇရိလင်ႇၵႃႇ။ ၶဝ်မီးပႃးတပ်ႉၼမ်ႉ၊ တပ်ႉလူမ်းလႄႈ တပ်ႉလိၼ်။

ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (LTTE) ၶဝ်ၼႆႉ မီးၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်းလႄႈ လႆႈတၢင်းၸွႆႈ ထႅမ်တၢင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ လႆႈၵိူတ်ႇပၼ်ႁႃ ၵႄႈၵၢင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢိၼ်း တီးယိူဝ်းလႄႈ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (LTTE) ။ ယွၼ်ႉ (LTTE) ၶဝ်ၵႂႃႇ လၵ်ႉလွမ်ၶႃႈပႅတ်ႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင် Rajiv Gandhi ၶွင် မိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်း။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢိၼ်းတီး ယိူဝ်းၶဝ် တတ်းၶၢတ်ႇလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်း သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (LTTE) မႃးယူႇယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၵ်ႉ (LTTE) လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသီႇရိလင်ႇၵႃႇ ၼႂ်းပီ 2002 ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသီႇရိလင်ႇၵႃႇ ၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉပႅတ်ႈၼႂ်းပီ 2009 ။

ရၸိပ်ႉ ၵၢၼ်ႇတီ

တွၼ်ႈသွၼ် ဢၼ်တီႈသိုၵ်း (LTTE) ၶဝ် လႆႈလူမ်ႉၸူမ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီးယူႇလၢႆလၢႆ လွင်ႈၸိူင်ႉၼင်ႇ –                              − ၸႂ်ယႂ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်းႁႅင်းလူၼ်ႉလိူဝ်
− ဢွင်ႈတီႈပၵ်းသဝ်းငဝ်ႈငုၼ်း ပဵၼ်တီႈပၢင်ႇပဵင်း ဢမ်ႇမီးႁႅင်းတႃႇႁပ်ႉတိုၵ်း
− ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁႃ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵူၼ်းမိူင်း
− လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢမ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်း သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သီႇရိလင်ႇၵႃႇသေ ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင် ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပိူင်ႈၵၼ်တင်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း သီႇရိလင်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်း ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ ၵမ်ႉထႅမ်။

ၸွမ်းၼင်ႇၵူၼ်းတူင်ႉၼိုင် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းထမီးလ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ တေႃႇတႆႇၶႂ်ႈဝႃႈ ”ဢၼ် (LTTE) ၶဝ်မီးႁႅင်းသိုၵ်းယႂ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းလိပ်းလိပ်းလႅင်လႅင် ၵူၺ်းသေဢမ်ႇၵႃး လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈသိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ “ ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉမႅၼ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႇ (LTTE) သေတွင်ႈထၢမ်ဝႃႈ ပိူင်ပဵၼ်တီႈၸုမ်း (LTTE) ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵိုင်ႇလီဢဝ် တွၼ်ႈသွၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆၼႆ ၶဝ်တွပ်ႇဝႃႈ “ယႃႇယုမ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ငဝ်းလၢႆးၶေႃႈမုလ်းၵၢၼ်မိူင်း ႁႂ်ႈလႆႈပွင်ႇၵၼ် တင်းၵူၼ်းမိူင်းတႃႇသေႇ“ ဝႃႈၼႆ။

တွၼ်ႈသွၼ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈလႄႈ မိူင်းသီရိလင်ႇၵႃႇ ၼၼ်ႉ ဢၼ်လီဢဝ်ၵေႃႈမီး ဢၼ်ဢမ်ႇလီဢဝ်ၵေႃႈမီး၊ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈဢၼ်ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းမႃးလႄႈ ဢၼ်ႁၼ်မႃးၼၼ်ႉ လီဢဝ်မႃးပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈယူႇ။

ၸၢႆးႁွင်ၶမ်း
18 July 2019

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း