တီႈပွင်ႇၸႅင်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် လႄႈ ၾႅတ်ႊၻရႄႊ

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႅၼ်ႇမႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ပူၵ်းတင်ႈဝႆႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ဢၼ်တူၵ်းလူင်းမိူဝ်ႈပီ 1947 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 12 ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်လိၵ်ႈၵိၼ်ႇၵႅၼ်ႇ ဢၼ်တႆး၊ ၶၢင်လႄႈၶျၢင်းၶဝ် ၸိူဝ်းထုၵ်ႇဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် ဝႆႉပဵၼ်မိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်း ၶေႃၶေႃ၊ ဢဝ်လၵ်းမိူင်းႁင်းၶေႃၽႂ်မၼ်းၽွင်းငမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈႁွမ်းတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉသေ တူၵ်းလူင်းဢဝ်ၵွၼ်းၶေႃ တႃႇပူၵ်းတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်ဢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်း (ဢမ်ႇၼၼ်) ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ထၢင်ႇႁၢင်ႈ သဝ်းမီးဝႆႉတူဝ်ၵဝ်ႇႁင်းၽႂ်မၼ်းၶဝ် ဢမ်ႇပူၵ်းတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇၶေႃၶေႃ၊ ၸွမ်းၼင်ႇ ၵၢင်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်းသေ ႁူမ်ႈႁွမ်းတင်းၸိုင်ႈမိူင်းတၢင်ႇဢၼ်ၶဝ် ပူၵ်းတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်လဵဝ် ၼႆယဝ်ႉ။

ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လႅတ်ႇတိၼ်ႇ ‘Foedus’ လႄႈ ‘Fides’ သွင်ၶေႃႈႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ တီႈပွင်ႇမၼ်းတႄႉ “တူၵ်းလူင်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ” (ဢမ်ႇၼၼ်) “လွင်ႈၵိၼ်ႇၵႅၼ်ႇ” ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ၽိူဝ်ႇဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈပိူင်ပၢႆးမိူင်းမႃးတႄႉ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း (ဢမ်ႇၼၼ်) ၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ ပူၵ်းတင်ႈ “ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်” ဢၼ်ပဵၼ် “ၾႅတ်ႊၻရႄႊ” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ် “လိၵ်ႈၵိၼ်ႇၵႅၼ်ႇ” ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တင်းမိူင်းတႆး၊ မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းၶျၢင်းၶဝ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ပူၵ်းတင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႂ်ႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႈပွင်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၾႅတ်ႊၻရႄႊ” ၼၼ်ႉ ထၢင်ႇၸႅင်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈလီယဝ်ႉ။

ပိူင်ၾၢင် ပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ
ပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊၼႆႉ မိူင်းၼိုင်ႈတင်းမိူင်းၼိုင်ႈ လၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ဢွၼ်ၵၼ်ၾိုၵ်းၸႂ်ႉယူႇၵူႈလၢႆးႁင်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ ပိူင်ၾၢင် ပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၼႆႉၵေႃႈ တေမီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆသေ လၢႆးၾိုၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းၵေႃႈ မိူင်းၼိုင်ႈတင်းမိူင်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူၼ်ၵၼ်။ တီႈၼႆႈတႄႉ တေဢုပ်ႇၶႆႈဢၼ်ၸပ်းၸမ်တင်း ငဝ်းလၢႆးမိူင်းမႅၼ်ႇမႃႇၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ၶေႃႈမုလ်း ဢဝ်မႃးတီႈပပ်ႉ “ပိူင်ၾၢင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ” ဢၼ်သလၢႆးလျႅင်ႇမူင်း သႃၶူင်းတႅမ်ႈ။
ၵၢၼ်ႈသႅင်ဢၢႆႈၽွင်း ပိၼ်ႇတႅမ်ႈၾၢႆႇတႆး

ၶေႃႈမုလ်း – ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 011, November 2018