Friday, March 29, 2024

“ၶုမ်ၵုတ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ပိူင်းပၼ်ၶိုၼ်းပိုၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ”

Must read

Photo by – SHAN/ ဢူးမၢင်ႇ(ၶုမ်ၵုတ်း) ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း တီႈဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး

ဝၼ်းတီႈ 11/7/2019 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းမၢႆတွင်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ႁိုဝ် ၸဝ်ႈမူဝ်ႁိူင်း ၸဝ်ႈၽူႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ။ ၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ လူႉၶွႆႈသုတ်းမုၼ်တဵမ် 28 ပီ။ ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၵူႈပီ မီးလုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆလႆႈၵႂႃႇ တီႈၶုမ်ၵုတ်းၸဝ်ႈဢၼ်တင်ႈဝႆႉတီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၼၼ်ႉသေ တၵ်ႉယမ် ၶႆႈၶိုၼ်းပိုၼ်းၸဝ်ႈလႄႈ လူႇၶဝ်ႈၼမ်ႉ သွမ်းႁဵတ်းတၢင်းလီပၼ်။

ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႃႇပၵ်းဢူးမၢင်ႇၶုမ်ၵုတ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇႁႂ်ႈ လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ တွင်းၵိုမ်းပိုၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းဝႆႉၶုမ်ၵုတ်းဢူးမၢင်ႇ” ဝႃႈၼႆ။

- Subscription -

ၶုမ်ၵုတ်းၼႆႉ တင်ႈဝႆႉတီႈၼႃႈလိၼ်လွတ်ႈလႅဝ်း တီႈသၼ်လွႆဝဵင်းဢိၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ ဢိူင်ႇပဵင်းလူင်၊ ၸႄႈဝဵင်း ဝဵင်း ႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆးၼႆသေတႃႉ တႃႇတေပဵၼ်မႃးမီးမႃး ၶုမ်ၵုတ်းၼႆႉ လႆႈၶတ်းၸႂ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ပဵၼ်ၽႂ်ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼၼႆ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈဢဝ်မႃးပိုၼ်ၽႄႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉၽူႈဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈ၊ ႁႂ်ႈလႆႈဢၢၼ်ႇလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶႃႈ ဢေႃႈ။

Photo by – SHAN/ ႁုၼ်ႁၢင်ႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း တီႈႁေႃသိလ် ဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး

ၽူႈၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ် ၶူင်းၵၢၼ်ၵုမ်းဢူးမၢင်ႇ ၶုမ်ၵုတ်း “ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း”

လွင်ႈပဵၼ်မႃး
ဝၢႆးသေၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇယဝ်ႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းၶႃႈ တင်းၼမ် ၶတ်းၸႂ်ၶႂ်ႈၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်းဢူးမၢင်ႇ (ၶုမ်ၵုတ်း) မၼ်း ၸဝ်ႈမႃးၵေႃႈ ငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇပၼ်မႃး။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 3/12/1995 ၼၼ်ႉ ၽူႈယႂ်ႇတင်းလၢႆဢွၼ်ၵၼ် တုမ်ၵေႃ ၵၼ်တီႈ ႁိူၼ်းပေႃႈထဝ်ႈၸရေးထီးထႅင်ႈ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းတင်ႈပဵၼ်မႃး ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၵေႃႇၵုမ်းဢူးမၢင်ႇမၼ်း ၸဝ်ႈ ႁွင်ႉဝႃႈ -“တုမ်ၵေႃမၢႆၵိုမ်းၵွၼ်းၸိူင်း”။
1) ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပေႃႈထဝ်ႈၸရေးထီး
2) ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ်
3) ၽူႈၼမ်းၼႂ်း မေႃသၢႆလႅင်း
4) ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸၢႆးလႅင်း
5) ၽူႈယိပ်းငိုၼ်း ၸဝ်ႈလႅင်းမိူင်း
6) ၽူႈထတ်းသၢင် ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း
7) ၾၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆး ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈ
8) ၾၢႆႇလိၵ်ႈလၢႆး ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ
9) ၽူႈၼင်ႈလုမ်း ၸၢႆးသေႇၵိင်ႇ
10) ၽူႈၼင်ႈလုမ်း ၶူးပီး
11) ၽူႈၶဝ်ႈပႃး ၸၢႆးဢေႃးၵ

ၾၢႆႇတႂ်ႈလွင်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၽူႈယႂ်ႇတီႈတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းၼင်ႇၼၼ်
1) ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇ ၽူႈၵေႃႉပၼ်ဢၶႂၢင်ႉ
2) ၸဝ်ႈၶုၼ်သႅင် ၽူႈၵေႃႉလူင်းပၼ် တိုၼ်းငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်
3) ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း
4) ၸဝ်ႈၼွႆႉ
5) ၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်း
6) ၸဝ်ႈသၢင်ႇမူၼ်း
7) ၸဝ်ႈလွၼ်ႉမွၼ်း
8) ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း
9) ၸဝ်ႈမိူင်းၶွၼ်း
10) ၸဝ်ႈတႃႇထုၼ်း
11) ၸဝ်ႈၸေႃးၺုၼ်ႉ
12) ၸဝ်ႈၶျိတ်ႉသူၺ်ႇ
13) ၸဝ်ႈၶုၼ်လိူၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇ။

ဢိင်ၼိူဝ်ၶဝ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ပႅင်းလႆႈမႃး ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်မိူၼ်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈ
1) ၽူႈယႂ်ႇၵူႈၸဝ်ႈႁွမ်း – 19,281 ဝၢတ်ႇ
2) ထွတ်ႈၽႃႈပႃႇ – 19,538 ဝၢတ်ႇ
3) ၸဝ်ႈၶုၼ်သႅင် – 50,000 ဝၢတ်ႇ
4) ၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း – 7,400 ဝၢတ်ႇ
5) မႄႈမၢတ်ႈ – 20,000 ဝၢတ်ႇ
6) ၸၢႆးဢုင်း – 30,000 ဝၢတ်ႇ
7) ၸၢႆးဢွင်ႇသိုၵ်း – 90,000 ဝၢတ်ႇ
8) ၸၢႆးၶမ်းဢူး – ၼၢင်းသႅင်ဢွင်ႇ – 40,000 ဝၢတ်ႇ
9) ၸၢႆးမိူင်းပၢင်ႇ – 5,000 ဝၢတ်ႇ
ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း – 281,219 ဝၢတ်ႇ

Photo by – SHAN/ ႁေႃသိလ် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း တီႈဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး

ၽူႈယႂ်ႇၵူႈၸဝ်ႈၸဝ်ႈ ဢၼ်ႁွမ်းငိုၼ်း 19,281 ဝၢတ်ႇ မီးမိူၼ်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉ။
1) ၸဝ်ႈသၢင်ႇမူၼ်း – 3,000 ဝၢတ်ႇ
2) ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း – 500 ဝၢတ်ႇ
3) ၸဝ်ႈလွၼ်ႉမွၼ်း – 1,005 ဝၢတ်ႇ
4) ၸဝ်ႈသုဝၼ်ႇၼ – 105 ဝၢတ်ႇ
5) ၸဝ်ႈလုင်းတေႇယ – 100 ဝၢတ်ႇ
6) ၸဝ်ႈလုင်းလဝ်း – 100 ဝၢတ်ႇ
7) ၸဝ်ႈထုၼ်းၵျႃႇ – 200 ဝၢတ်ႇ
8) ၸဝ်ႈသေၼႃး – 100 ဝၢတ်ႇ
9) ၸဝ်ႈႁဵင်ၶမ်းၶွင်ႇ – 100 ဝၢတ်ႇ
10) ၸဝ်ႈမွၼ်းသႅင် – 100 ဝၢတ်ႇ
11) ၸဝ်ႈယွတ်ႈၾႃႉ – 1,005 ဝၢတ်ႇ
12) လုင်းဢွၼ်ၶိူဝ်း – 500 ဝၢတ်ႇ
13) ၸၢႆးတိုၼ်းၽေႇ – 2,900 ဝၢတ်ႇ
14) ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း – 2,800 ဝၢတ်ႇ
15) ၶူးပီး – 102 ဝၢတ်ႇ
16) ၸၢႆးထုၼ်းသႂ် – 105 ဝၢတ်ႇ
17) ၸဝ်ႈလႅင်းမိူင်း – 1,600 ဝၢတ်ႇ
18) ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် – 1,000 ဝၢတ်ႇ
19) ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈ – 999 ဝၢတ်ႇ
20) ၶုၼ်သၢင်ႇဝၼ်းလီ – 100 ဝၢတ်ႇ
21) ပေႃႈထဝ်ႈၸရေးထီး – 1,000 ဝၢတ်ႇ
22) ၸၢႆးလႅင်း – 500 ဝၢတ်ႇ
23) ပေႃႈႁဵင်ၸၼ်ႇတႃႇ – 200 ဝၢတ်ႇ
24) ၸၢႆးလဵၵ်ႉ ႁိၼ်တႅၵ်ႇ – 1,000 ဝၢတ်ႇ
25) ၸရေးလႃႉၸိင်ႇ – 160 ဝၢတ်ႇ
ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း – 19,281 ဝၢတ်ႇ

လိူဝ်ၼၼ်ႉ
1) ၸၢႆးဢေႃးၵ လူႇပုၼ် 10 ထူင်
2) ၸဝ်ႈၶုၼ်သိူဝ် လူႇႁုၼ်ႇႁၢင်ႈမႄႈထဝ်ႈၶျုင်ႇ

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးသေ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၼိမ်သဝ်းမႃးၼၼ်ႉ လႆႈၶွင်ႉၶမ် ၵၢတ်ႈ ၼၢၼ်းမႃး ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 လိူၼ်။ ထိုင်တီႈလိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ 1996 ၸင်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇလႄႈ တႄႇ ႁဵတ်းမႃးတင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 30/7/1996 တေႃႇထိုင် 24/2/1997 ၶၢဝ်းယၢမ်းၸမ်ၸမ် 7 လိူၼ်။
ၸိူဝ်းဢၼ်ဢွၼ်ႁဵတ်းဢွၼ်သၢင်ႈမီးမိူၼ်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉ –
1) သြႃႇၵျေႃႇ သႅၼ်ဝီ
2) ၸၢႆးမိူင်းၸိုၼ်ႈ ၸုမ်းၸဵတ်း
3) ၸၢႆးယုင်း ၸုမ်းၸဵတ်း
4) ၸၢႆးဝုၼ်းတိပ်ႉ ဝၢၼ်ႈၵျွင်း
5) ၸၢႆးၶမ်းပၢင်ႇ
6) ၸၢႆးတဵင်းႁၢၼ်ႇ

ငိုၼ်းဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇမႃးမီးမိူၼ်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉ –
1) ပုၼ် 504 ထူင် – 48,230 ဝၢတ်ႇ
2) သၢႆးႁိၼ်ဢုတ်ႇ ယႂ်ႇ 2,000 ထူင်လႄႈ
လဵၵ်ႉ 5,000 ၶႅပ်း – 46,200 ဝၢတ်ႇ
3) ႁိၼ်ဢွၼ်ႇ – 33,632 ဝၢတ်ႇ
4) ၵၢပ်ႇဝိူင်ႈ 204 တိူၵ်ႈ – 36,880 ဝၢတ်ႇ
5) တႅမ်ႈၶႅၵ်းလိၵ်ႈ – 12,500 ဝၢတ်ႇ
6) ထတ်းႁုၼ်ႇပေႃႈထဝ်ႈ – 6,200 ဝၢတ်ႇ
7) ပၢႆႉၵျွင်း – 2,760 ဝၢတ်ႇ
8) ၸၢႆးၸၢင်ႉၵပ်းသၢၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ – 800 ဝၢတ်ႇ
9) ၶိူင်ႈမိုဝ်းၵူႈမဵဝ်း – 24,257 ဝၢတ်ႇ
10) ၶႅပ်းၸိုဝ်ႈ + သွင်းၽႃႈပႃႇ – 1,750 ဝၢတ်ႇ
11) တေႃႇၾႆးၾႃႉ – 100 ဝၢတ်ႇ
12) ၵႃႈမိုဝ်း – 51,360 ဝၢတ်ႇ
13) ၵႃႈတၢင်ႇၶူဝ်း – 2,000 ဝၢတ်ႇ
ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း – 284,669 ဝၢတ်ႇ
ၸၢႆႇလိူဝ် – 3,450 ဝၢတ်ႇ

လိူဝ်ၼၼ်ႉ မႄးတၢင်းၼမ်ႉလႄႈသင်၊ ၽၵ်းတူသွင်ဢၼ်လႄႈသင်၊ ပုၼ်ႈတႃႇလုမ်းလႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းလႄႈသင်၊ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈထွၼ်ၼႂ်းငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈသေလႄႈ ၶပ်းၶိုင်ပၼ်မႃး။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၶွင်တုမ်ၵေႃမၢႆၵိုမ်းၵွၼ်းၸိူင်းယင်းပႆႇယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ယင်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းတွၼ်ႈတႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်း ၵႂႃႇထႅင်ႈယူႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ –

1) လုမ်းလႃးၵျွင်း/ ၵွင်းမူး သမိူင်း လႄႈတီႈဢူးမၢင်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးၵမ်ႈၽွင်ႈ။

2) ၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ ပၢႆးယူႇလီ၊ ပၢႆးၾိင်ႈငႄႈ ပၢႆးယူႇၵၢၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးၵမ်ႈ ၽွင်ႈ။

3) ႁဵတ်းႁူင်းၼႄသိူၵ်ႈပိုၼ်းတႄႉ ပႆႇလႆႈႁဵတ်း လွင်ႈၼႆႉ လီဢွၼ်ၵၼ်ၸွႆႈၵၼ်ႁဵတ်းယူႇ။

ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ယွၼ်းသိုပ်ႇပိုင်ႈဢိင် ၸဝ်ႈသင်ၶလႄႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်တင်းလၢႆ ဢိၵ်ႇပႃးၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်သတ်ႉထႃႇ ပိုင်ႈဢိင်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းမႃးတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇၸွႆႈဢဵၼ်ၸွႆႈႁႅင်းၵႂႃႇ ၼင်ႇၵႃႈပွင်ပဵၼ်လႆႈယူႇဢေႃႈ။
(ၼႆႉပဵၼ်တွၼ်ႈၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းမိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ)

ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်
တုမ်ၵေႃမၢႆၵိုမ်းၵွၼ်းၸိူင်း
11/7/1997

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း