ပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလႂ် ၽႂ်ႁဵတ်းသင်ဝႆႉ?

ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ်၊ ၽူႈယၢမ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈတႆး (SSCDC) တေႃႉတႆႇၶႆႈလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈတူဝ်ထူပ်းၵၢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး လႄႈ ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ် ထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလႂ်ဝႆႉယူႇ၊ ၶိုပ်ႈၼႃႈၶိုၼ်ႈသင်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၸုမ်းလႂ်သိုပ်ႇႁပ်ႉၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ၵႂႃႇထႅင်ႈ၊ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းတႆး တေၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ပဵၼ်မၢႆမီႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈမိူဝ်ႈလႂ်?။

ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း)ၸိုင်ႈတႆး တႄႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃးမိူဝ်ႈလႂ်?။
ဢွၼ်ၼႃႈပီ 2000 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ (ယွင်ႁူၺ်ႈ) ၵေႃႉဢၼ်လပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်တိုၵ်းသူၼ်းမႃးဝႃႈ- (1)ပေႃးႁဝ်းတေၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆၸိုင် ၵူႈၸႄႈမိူင်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလႆႈမီး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၶွင်ၽႂ်ၶွင်မၼ်း။ ပေႃးဝႃႈမီး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၶွင်ၽႂ်ၶွင်မၼ်းယဝ်ႉ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸႄႈမိူင်း ၽႂ်မၼ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်မႃး။ (2)ၾၢင်ႁၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ မၼ်းတေဢွၵ်ႇမႃး။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉတိုၵ်းသူၼ်းလႄႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶျၢင်းၶဝ် ပေႃးတႄႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃးဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2000 ယူႇတီႈမိူင်းတႆး လႆႈႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ လႆႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈ- ႁဝ်းတေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၸႄႈမိူင်းၶွင်ႁဝ်း။ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်း ၵေႃၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈတႆး SSCDC (Shan State Constitution Drafting Commission) ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်းပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈသေ ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃး။

ပၢင်ၵုမ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းၼႆႉ တေလႆႈဢိင်လၵ်းၵၢၼ် 2 ၶေႃႈသေ ၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ လၵ်းၵၢၼ် 2 ၶေႃႈၼႆႉ (1)မိူင်းတႆးၼႆႉ ယၢမ်ႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻရႄႊမႃး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် တေလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယူင်ႉသၢင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊ။ (2)တေလႆႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆး ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ ဢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းယွၼ်ႇယၢၼ်းဢႃႇၼႃႇ၊ ၸႅၵ်ႇၽႄဢႃႇၼႃႇပၼ် တၢင်းတႂ်ႈ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈႁုပ်ႈတုမ်ဢႃႇၼႃႇဝႆႉတင်းပိုၵ်း၊ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းတူင်ႇတၢင်ႇႁူတ်ႈႁၢတ်ႈၽႂ်မၼ်း ဢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဝႃႈ Local government ၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းသွင်ဢၼ်ၼႆႉ။

ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးယဝ်ႉ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2007 ႁူဝ်ပဝ်ႈၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်း လႆႈလူႉသဵင်ႈမုၼ်ၵႂႃႇ၊ မၼ်းၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ 2000- 2007 ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇထီႉ1 ဢၼ်ဢိင်လၵ်းၵၢၼ် 2 ၶေႃႈ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးလိူၵ်ႈတင်ႈႁူဝ်ပဝ်ႈသေ ႁဝ်းလႆႈႁပ်ႉလိူၵ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ လၵ်းၵၢၼ် ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼႆႉ ယူႇတီႈလၵ်းၵၢၼ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇ ဢၼ်မီးဝႆႉ 2 ၶေႃႈၼၼ်ႉ မႃးတိူဝ်းထႅင်ႈ 7 ၶေႃႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးမိူၼ်ၼင်ႇ- ပေႃးၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၸိုင် တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးလွၵ်းလၢႆး ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလၢႆပႃႇတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမီးတင်းမူတ်း 9 ၶေႃႈ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းပီ 2008 ၊ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈယုၵ်းယၢင်ႇထီႉ 2 ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇမႃး။ မၼ်းမႃးမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်သေ ၵၢၼ်ႁဝ်းၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင်ၵေႃႈဢဝ်ယဵၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈ၊ ဢမ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈလႆႈ။

ပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼၼ်သေတႃႉ တႄႇပီၵၢႆမႃးၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်တၢင်းၾၢႆႇ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ဝိၵ်ႊတိူဝ်ႊ ပဵၵ်ႉလႅင်ႊ (Victor Biaklian) ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၾၢႆႇၶျၢင်း ၼႂ်း EBO ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ- ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၶဝ်ဢုပ်ႇယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးမႃးလွင်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းၸႄႈမိူင်း ၽႂ်မၼ်း။ ယူႇတီႈတၢင်းၾၢႆႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈသင်၊ ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသင်၊ သၢႆငၢႆဢၼ် သၢၼ်ၶတ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ႁဝ်းလီလႆႈတႄႇ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆသေ တႄႇဢဝ်လိူၼ် September ပီ 2017 မႃး ႁဝ်းၶိုၼ်းမႄးတႄႇ တူင်ႉၼိုင်တႃႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃး။

ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဝ်းႁွင်ႉၶိုၼ်းၸုမ်း ၶွမ်ႊမတီႊၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၵဝ်ႇၵဝ်ႇမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ဝႃႈ ၸွင်ႇႁဝ်းလီႁဵတ်း ဢမ်ႇလီႁဵတ်းၶိုၼ်း၊ တင်းသဵင်ႈၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ႁၼ်လီဝႃႈလီႁဵတ်းၶိုၼ်း။ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပႃးမႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပႃးမႃးၼႂ်းတိူင်း 7 တိူင်းၼၼ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈၶႂ်ႈႁဵတ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း တိူင်းၶွင်ႁဝ်းၼႆသေ ၶဝ်ႈပႃးမႃးၸွမ်း။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ႁဵတ်း Workshop မႃး 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈမႄးဢုၼ်ႇၶိုၼ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းၸႄႈမိူင်း၊ တေလႆႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆသေ လႆႈမွၵ်ႇႁွင်ႉၽူႈမီးပၢႆးႁူႉ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တေႃႉတႆႇၶႆႈၼႄ၊ ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်။

ၽႂ်ၸုမ်းလႂ် တေသိုပ်ႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးၵႂႃႇထႅင်ႈ?။
မိူင်းတႆးၼႆႉ ဢၼ်ႁပ်ႉၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း မီးၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (Committee for Shan State Unity-CSSU) ။ မီးထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ သုၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း (Ethic Nationalities Political Centre-ENPC) ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတႆး တင်းမူတ်းမီး 19 ၸုမ်း။ မီးဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်သေ CSSU တင်း ENPC ၼႆႉ တေမႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈ CSSU သမ်ႉတေပိုင်ႈဢိင် ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇဢၼ် RCSS ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈယူႇသေ သိုပ်ႇၶပ်းၶိုင်ၵႂႃႇထႅင်ႈ။

ဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃးမႂ်ႇမႂ်ႇၼႆႉ ဢၼ်ႁၼ်တႅၵ်ႇလႅင်း မိူင်းတႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈတင်ႈတႄႇဢဝ်ပီ 2011 မႃး ၶဝ်ႈပႃးမႃးၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်၊ ပေႃးၶဝ်ႈပႃးမႃးၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ ၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ သၢၼ်ၶတ်းတိုၵ်းတေႃး ဢဝ်မိူင်းလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇၵမ်းထီႉ 1 လႄႈ 2 ၼႆႉ ၸုၵ်းမႃးၼိူဝ်လၵ်းၵၢၼ် မိူင်းတႆးၵွၼ်းၶေႃ သေႁဵတ်းမႃး။ ၵမ်းၼႆႉ တင်ႈတႄႇပီ 2011 မႃးၼႆႉသမ်ႉ ၸုၵ်းမႃးၼိူဝ်လၵ်းၵၢၼ် မိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လူင်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ယုၵ်းယၢင်ႇ ထီႉ 1 လႄႈ 2 တင်းဢၼ်ႁဵတ်းမႂ်ႇမႂ်ႇၼႆႉ တီႈမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈတေမီး၊ တီႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈတေမီး၊ ဢၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တီႈၸႂ်ႉလႆႈၵေႃႈတေမီး၊ တီႈဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉလႆႈၵေႃႈတေမီး။

ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းတေႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လူင်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸွင်ႇႁဝ်း ထုၵ်ႇလီလႆႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ထႅင်ႈ၊ ထုၵ်ႇလီလႆႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢွၼ်ႇထႅင်ႈယူႇႁႃႉ မၼ်းမီးၵႂၢမ်းထၢမ်မႃး၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈလီပဵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈသၢႆငၢႆမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႆႉတႄႉ တႃႇတေပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူၼ်ႁဝ်းယၢမ်ႈပဵၼ်မႃးမိူဝ်ႈ ပၢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈ ပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ တေယၢပ်ႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈပေႃးပဵၼ် ၸိူင်ႉၼၼ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လူင်၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢွၼ်ႇၼႆ မၼ်းတေၸၢင်ႈယုင်ႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ တင်းၼမ်ႁၼ်ဝႃႈ မိူင်းတႆးၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလီပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လီပဵၼ်လီမီးၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းတူင်ႇတၢင်ႇၽႂ်မၼ်း Local government ။

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈႁဵတ်း 3 ၶၼ်ႈတွၼ်ႈ၊ 1.ငဝ်ႈငုၼ်း၊ 2.ၸႄႈမိူင်း၊ 3.တူင်ႇတၢင်ႇ။ တီႈတူင်ႇတၢင်ႇၼႆႉ ပေႃးဝႃႈမီးသုၼ်ႇလႆႈၼမ် ဢႃႇၼႃႇၵေႃႈမီးၼမ်ၼႆ မၼ်းၵေႃႈတေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းလႂ်ၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ႁဝ်းႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်သေႁဵတ်းမႃး။ ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇ ဢၼ်တၢင်း RCSS ၶဝ်ႁဵတ်းၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ။

ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ၼႆႉ ၶဝ်မီးဝႆႉၶွမ်ႊမတီႊ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉၼႆႉ တေဢဝ်မႃးတၢင်ႇၼႄ CSSU ။ ယူႇတီႈ CSSU တင်းၶဝ်တင်း ENPC တေမႃး ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶိုၼ်းမႄးတင်ႈၶွမ်ႊမတီႊထႅင်ႈ၊ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈသေ ၸင်ႇတေႁူမ်ႈၵၼ်တမ်းလၵ်းၵၢၼ် ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းတႆးၵႂႃႇထႅင်ႈ။

ၵၢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတၢင်းၼႃႈၼႆႉ တေဢဝ်ပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇဢၼ် RCSS ႁဵတ်းဝႆႉပဵၼ်ငဝ်ႈမၼ်းသေ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈၵႂႃႇ။ ၶႂ်ႈမူၼ်ႉမႄး/ ၽိူမ်ႉထႅမ်/ ထွၼ်ၶေႃႈလႂ်ၵေႃႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈဝႃႈဢၼ် RCSS ႁဵတ်းဝႆႉမၼ်းယူႇတီႈ ၸုမ်းလဵဝ်သေႁဵတ်း၊ တူင်ႇဝူင်းၵႅပ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းမႃးယူႇတီႈ CSSU, ENPC သေႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းၼႆ မၼ်းပဵၼ်တင်းၼမ်ယဝ်ႉ၊ တူင်ႇဝူင်းၵႂၢင်ႈမႃးယဝ်ႉ၊ မၼ်းမႅၼ်ႈလၢႆးၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ မႅၼ်ႈၸွမ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။

ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃး ဢိင်ၼိူဝ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်?။
လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်မီးလွၼ်ႉၵႅၼ် 3 ၶေႃႈ- (1)သုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် လၢတ်ႈဝႆႉပႃးဝႃႈ သုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်မီးဝႆႉယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ။ (မိူဝ်ႈလဵဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈယင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇ)။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသေ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃမႃးၼႆႉ ယႃႇဝႃႈသုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ သုၼ်ႇလႆႈဢၼ်မီးဝႆႉ ၵဝ်ႇၵဝ်ႇယင်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမႃးၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းတႆးၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈတေလႆႈတူၺ်းႁၼ်လွင်ႈၼႆႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸိုင်ႈတႆး ပေႃးတေလႆႈမီးသုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ တင်ႈတႄႇလႆႈၵွၼ်းၶေႃမႃးၼႆႉ ႁဝ်းယင်းဢမ်ႇလိူၵ်ႈလႆႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈမိူင်း ၶွင်ၽႂ်ၶွင်မၼ်း၊ ဢၼ်ပဵၼ်မႃးယူႇၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသေ လိူၵ်ႈပၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။

(2)သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ သုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉပႃးၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း၊ ႁႂ်ႈပေႃးမီးသုၼ်ႇလႆႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေလႆႈသႂ်ႇပႃး၊ ဢၼ်ၼႆႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်တင်းၼမ်သေႁဵတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

(3)သုၼ်ႇလႆႈၸတ်းၵၢၼ်လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း။ လွင်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁဝ်းပဵၼ်ၶီႈၶႃႈဢိင်းၵလဵတ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းယင်းမီးဝႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပူၼ်ႉၸၢတ်ႈၶီႈၶႃႈမႃးယဝ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးသေဢိတ်းယဝ်ႉ။ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈပၼ်ၵႃႈႁိုဝ် ႁဝ်းလႆႈၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ၶဝ်ဢေးလူၵေႃႈႁဝ်းလႆႈၼမ်၊ ၶဝ်ဢမ်ႇဢေးလူၵေႃႈႁဝ်း လႆႈဢေႇ။ ၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢဝ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈဢဝ်၊ လၢႆးဢဝ်မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပၵ်းပိူင်။ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ သုၼ်ႇလႆႈၸတ်းၵၢၼ်လွင်ႈငိုၼ်းတွင်းၼႆႉ လႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇ ၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေလႆႈမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေလႆႈတႅမ်ႈသႂ်ႇပႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဢေႇသုတ်း ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 1947 တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိုင်ႈတႆးၸိူင်ႉႁိုဝ်?။
ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇလႄႈ ၶဝ်လႆႈယိုတ်း ဢမ်းၼၢတ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇပီ 1962 တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ။ မၼ်းၵေႃႈပဵၼ်ၽီၽဵတ်ႇသေ လွၵ်ႇၶဝ်ယူႇ ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း၊ ၶဝ်ၼႆႉပေႃးဝႃႈထုၵ်ႇလွၵ်ႇၵေႃႈၵူဝ်၊ ယိင်ႈၵူဝ်ၵေႃႈယိင်ႈႁဵတ်းၽိတ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းပေႃးတေ ဢမ်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ မႃးၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ႁဝ်း၊ မၼ်းသၢၼ်ၶတ်းၵၼ်တင်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လူင်ၶဝ် ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းလၢတ်ႈဝႆႉ။

ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ- “သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈပၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ပေႃးတေဢမ်ႇၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းပၼ်၊ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁဝ်းဢိူဝ်ႈ”။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈပၼ်သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ၊ ပၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈပဵၼ်မႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ ပေႃးမၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇပၼ် သုၼ်ႇလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်မႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။

“ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈပၼ်မႃးၼႆႉ ႁဝ်းသမ်ႉတေဢဝ်ၶိုၼ်းၼႆ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ႁဵတ်းမႃးၼႆႉ ၽိတ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းမၼ်းၼႆ ႁဵတ်းသင်ႁဝ်းၼပ်ႉထိုဝ်ဝႃႈ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်း၊ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈႁဵတ်းမႃးၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်ႁဝ်းသမ်ႉၶႂ်ႈယႃႉၶိုၼ်းလႃႇ၊ ၼႆႉပဵၼ်ၵႂၢမ်းထၢမ်ၶေႃႈၼိုင်ႈ”။

(2)ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဝ်းၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇတႄႉၸႂ်ႈယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တင်ႈတႄႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃမႃးၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်း ပေႃးတေဢမ်ႇၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းပၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ပူၵ်းပွင်ပၼ်တီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းမႃးဢီႈသင်လၢႆလၢႆ။ သင်ဝႃႈႁဵတ်းပၼ်မႃးသေ ႁဝ်းသမ်ႉတိုၵ်ႉၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇယူႇၼႆတႄႉ ပဵၼ်တၢင်းၽိတ်းႁဝ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းပေႃးတေဢမ်ႇၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်မႃးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မႃးၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ႁဝ်းယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းၼႆႉ သမ်ႉဝႃႈယႃႇပေႁႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်မၼ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ လွင်ႈၼႆႉတၢင်းသွင်ၾၢႆႇ လူဝ်ႇလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်လီလီ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းပေႃးတေဢမ်ႇၶႂ်ႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼႆႉ သူၸဝ်ႈတေႁဵတ်းပၼ်ဢီႈသင် ႁဝ်းၵေႃႈလူဝ်ႇလႆႈထၢမ်လီလီ။ ၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈလူဝ်ႇလႆႈပၼ်ၵတိဝႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းပၼ်ၸိူင်ႉၼႆၸိူင်ႉၼၼ်။ တီႈဢေႇသုတ်း ၼင်ႇဢၼ်ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈ ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈယူပ်ႈယွမ်း၊ လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။

တႃႇတေမီးမႃး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် တေလႆႈမီးသင်ဢွၼ်တၢင်း?။
မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ထီႉ 1 လူဝ်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ “လၵ်းၵၢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်” ဢၼ်တင်းသဵင်ႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ႁဝ်းတေဢုပ်ႇၵၼ် ပဵၼ်လၵ်းၵၢၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁူမ်ႈၵၼ်။ ပေႃးဝႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ယဝ်ႉ တေပဵၼ်မၢႆမီႈမႃး၊ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်မၢႆမီႈမႃးၸိုင် ဢၼ်ႁဝ်းၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းၼႆႉ တေလႆႈဢဝ်လၵ်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉသေ ပဵၼ်မႃးမၢႆမီႈၼၼ်ႉမႃးထတ်း၊ ပေႃးမႃးထတ်း မၼ်းပူၼ်ႉလိူဝ်ၵႂႃႇႁႃႉ/ ယူပ်ႈယွမ်းႁႃႉ၊ ပေႃးပူၼ်ႉလိူဝ်ၵႂႃႇ တေလႆႈလူတ်းထွၼ်၊ ပေႃးဝႃႈယူပ်ႈယွမ်း တေလႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်။

ပေႃးဝႃႈပႆႇလႆႈ လၵ်းၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈၵႂႃႇလၢတ်ႈလွင်ႈၸႄႈမိူင်း။ ပေႃးဝႃႈလႆႈလၵ်းၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၽႂ်မၼ်းလူဝ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ် တေငၢႆႈယဝ်ႉ၊ လူဝ်ႇတႅမ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပႃးၸဵမ်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ တေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ပႃးၵၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ။

ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး တင်း 2008 ဢၼ်သိုၵ်းၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃး ၸွင်ႇတေၶဝ်ႈၵၼ်လႆႈ?။
လၵ်းၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ပေႃးဝႃႈပဵၼ်မၢႆမီႈမႃးယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မၼ်းတေလႆႈၵႂႃႇ မႄးတီႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ဢွၼ်တၢင်း။ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇမႄးၵႄႈ 2008 ဢွၼ်တၢင်းသေ မႃးၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းဢွၼ်တၢင်းၼႆ မၼ်းၵေႃႈၶတ်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လၵ်းၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼႆႉ လူဝ်ႇပဵၼ်မၢႆမီႈ။ ပေႃးပဵၼ်မၢႆမီႈယဝ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇမႄးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၊ ပေႃးမႄး 2008 ယဝ်ႉမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမႃး ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းၵေႃႈ တေမႃးမႅၼ်ႈၵၼ်၊ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းတႄႉပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၶေႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး
ၵူၼ်းႁဝ်းတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်ယူႇႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵၼ်လႆႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ပိူင်လဵဝ် ႁူႉၽိူဝ်ႇႁဝ်း-ႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈ (ႁူႉပုၼ်ႈပိူၼ်ႈပုၼ်ႈႁဝ်း)။ ပေႃးႁဝ်းႁူႉၽိူဝ်ႇႁဝ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယူႇၸွမ်းၵၼ်လႆႈ၊ ပေႃးႁဝ်းႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇႁူႉၽိူဝ်ႇႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယူႇၸွမ်းၵၼ်လႆႈ၊ တေလႆႈႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၽိူဝ်ႇႁဝ်း ၸင်ႇယူႇၸွမ်းၵၼ်လႆႈ။ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်မၢႆမီႈလူင်လေႃးၵ ၊ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢႆမီႈလူင်ႁဝ်း ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး ႁင်းၵူၺ်း လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးႁင်းၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၽိူဝ်ႇႁဝ်းၼႆ ယႃႇဝႃႈမိူင်းတႆးၵူၺ်း လုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ယူႇၸွမ်းၵၼ်လႆႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် တီႈဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းဢမ်ႇဝႃႈ၊ တီႈဢၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမ်ႇဝႃႈ တေလႆႈႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၽိူဝ်ႇႁဝ်းသေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်ၸင်ႇ မၼ်းတေပဵၼ်ၸႄႈမိူင်းတႆး ဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ၊ တေပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ဢယေးတူင်းပႃး (လၵ်းၵၢၼ်လူင်သၢမ်ပိူင်) ယႃႇႁႂ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႅၵ်ႇယၢႆႈ၊ ယႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႅၵ်ႇယၢႆႈ၊ ႁႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၸိၵ်းၸွမ်မၼ်ႈၵိုမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ်ပိူင် ႁူႉၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၽိူဝ်ႇႁဝ်းၼႆႉၵူၺ်း၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈတုင်းႁပ်ႉဝႆႉတႃႇသေႇ၊ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆ။

ၸၢႆးၽွၼ်းလီ သၢႆၼမ်ႉမွင်း

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 010 October, 2018