Tuesday, March 19, 2024

ထုင်ႉၵႂၢႆးၶဝ်သႅင် ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ # 4 မိူင်းလႃး

Must read

Photo by – SHAN/ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 မိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း

ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ # 4 ၼႆႉပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ပူတ်းပွႆႇ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ ၵုမ်းၵမ်၊ ယၼ်ႇ ပၵ်း ငဝ်ႈငုၼ်း ဝႆႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းလႃး လႄႈၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းမိူင်းလႃး ။ မိူင်းလႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ် ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း။ မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 100 ၵီႊ လူဝ်ႊ။

ၸုမ်းမိူင်းလႃး ပဵၼ်ၽႂ်လုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃး
ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 4 မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉမိူဝ်ႈ (1960 – 1970) ပၢၼ်လၢႆး လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း ႁၢၼ်ၸိုင်ႈတႆး (SNA) ဢၼ်ၸဝ်ႈငႃးၶမ်း (ၸဝ်ႈၵုင်ႇတရ ၵဵင်းတုင်) ဢွၼ်ႁူဝ်ၵုမ်း ၵမ်။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မီးတပ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ 3-4 ပွတ်းတွၼ်ႈ။

- Subscription -

မိူၼ်ၼင်ႇ – (1) တပ်ႉမိူင်းယၢင်း – ၸုမ်းၶုၼ်သႅင်ဝၼ်း၊ ၸဝ်ႈၶုၼ်မိၼ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၸွမ် (ဝၢႆးမႃး ၸဝ်ႈ ၼုမ်ႇပၼ်း၊ ၸဝ်ႈ ဝုၼ်းသႃႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမႃး) ။ (2) တပ်ႉမိူင်းမႃႉ သမ်ႉ ၸုမ်းၸဝ်ႈ ဢုၼ်ႇၸင်ႈ ၶုၼ်သႅင်ယူင်း၊ ၶုၼ်ဢုၼ်ႇလႃ၊ ၵွင်ၽၼ်းၼၢၼ်သႅင် ၵွင်ၽၼ်းလႃ (ဝၢႆးမႃး သြႃႇ မုင်ႉတိပ်ႉ၊ ၸၢႆးလႅင်း၊ ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ) ။ (3) တပ်ႉ မိူင်းယွင်း သမ်ႉ ၸဝ်ႈဢွင်ႇၶမ်း၊ ၸဝ်ႈႁၵ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၶုင်။ (4) တပ်ႉမိူင်းယု၊ မိူင်းလူၺ် ပဵၼ်ၸုမ်းၸဝ်ႈ သိူဝ်ႁၢႆႉ ၵုမ်းထိုင်ၵဵင်းၶၢင်။ (5) ပွတ်းမိူင်းႁႄႉ/မိူင်းၶၼ် သမ်ႉ ၸဝ်ႈသူမ်ယူတ်ႉ ၵုမ်းယိပ်း။

မိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈမႄႈ ၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း (ၼၢင်းၸုမ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ) ဢွၼ်ႁူဝ် SNUF, SSIA , ၸုမ်း သိုၵ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉပူၵ်း တင်ႈ SSA (1964/4/24) ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈငႃးၶမ်း ၺႃးလုၵ်ႈၼွင်ႉ ယိုဝ်းတၢႆၶိုၼ်း ယဝ်ႉ သိုၵ်းႁၢၼ်ၸိုင်ႈတႆး SNA ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၵေႃႈ ယုင်ႈယၢင်ႈတႅၵ်ႇယၢႆႈမႃး။

ပီ 1967-68 ငဝ်ႈၸိုင်ႈၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မိူင်းၶႄႇ ၸွႆႈထႅမ် ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆၼႂ်းသိုၵ်း ပႃးၸဵမ် ငိုၼ်းတွင်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇယၢမ်း ပၼ် ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ CPB (ၿၵပ)။ ဢဵၼ်ႁႅင်း ၿၵပ ယိုတ်ႈယႂ်ႇ မႃးလႄႈ ၶႂၢၵ်ႈယိုတ်းတိုၵ်း ၵိၼ် ၸုမ်းဢွၼ်ႇၸုမ်းဢိတ်း။ တပ်ႉမိူင်းယၢင်း ၊ မိူင်းလႃး ယဵၼ်းပဵၼ် တပ်ႉၸုမ်း 768 ၸဝ်ႈၼုမ်ႇပၼ်း ႁွင်ႉၶုၼ်လၢဝ်ၶမ်း ပဵၼ်ႈၽူႈၵွၼ်း။ တပ်ႉမိူင်းမႃႉ၊ မိူင်းယွင်း၊ မိူင်းၶၼ်/မိူင်းယု၊ မိူင်းလူၺ် ယဵၼ်းပဵၼ် တပ်ႉၸုမ်း 815 ဢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်။

ၽွင်းပီ 1988 ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ တပ်ႉၵွင်တပ်ႉၸုမ်း တႂ်ႈၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းမၢၼ်ႈလႅၼ် သေတႅၵ်ႇယၢႆႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ။

ၽွင်းၼၼ်ႉ တပ်ႉၸုမ်း 768 သိူဝ်လိုဝ်း၊ မိူင်းလႃး ဢၼ်ၸဝ်ႈၼုမ်ႇပၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ် တင်း တပ်ႉၸုမ်း 815 ၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင် တၢင်း မိူင်းယု၊ မိူင်းယွင်း ဢၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းဢွၼ်ႁူဝ် ၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် မိူဝ်ႈ 1989/6/10 သေ ၵေႃႇ တင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းဢူၺ်းလီၻီႇမူဝ်ႇၶရႅတ်ႉတိၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ – မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ NDAA – ESS သေ ယၼ်ႇပၵ်းငဝ်ႈငုၼ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းလႃး၊ တူၵ်းလူင်း ဢဝ် ငမ်းယဵၼ် တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မၵ်းမၢႆ ပၼ်ပဵၼ် ၼႃႈလိၼ် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ# 4 ။ ၸဝ်ႈၼုမ်ႇပၼ်း သမ်ႉ တိုတ်ႉမၢၵ်ႇပွမ်းၶႃႈ တူဝ်တၢႆ လႄႈၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ပုတ်ႈႁဵတ်းၽူႈ ၼမ်းမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

တပ်ႉၸုမ်း ၸိူဝ်းယူႇတႂ်ႈၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉသေ ၽိုၼ်ႉဝၢႆႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်း ၵူဝ်းၵၢင်ႉ ဢၼ် ၽိူင် ၵျႃးသိူင်း ဢွၼ်ႁူဝ် ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မၵ်းမၢႆ ၼႃႈလိၼ် ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၵွင်းၸၢင်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ # 1 ၊ ႁူၵ်းၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပၢင်ႇ ပၢင်ဝၢႆ ၼႃးၽၢၼ်း မိူင်းမႂ်ႇ ပၢင်သၢင်း မၢၵ်ႇမၢင် သမ်ႉ မၢႆပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ # 2 ပၼ်ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ် ၸုမ်းဝႃႉ UWSA ၊ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ဢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵိုတ်းတိုၵ်း ၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢဝ်ထုင်ႉ မိူင်းၶိူဝ်း၊ သႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈႁႆး၊ ႁၢႆးပႃ ၊ ၵႃလီႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ မၢႆပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 3 ၊ ၸုမ်းမိူင်း လႃးသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 ၊ ၸုမ်းပဢူဝ်းလႅင် ၶဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း # 5 တင်း #6 ။

Photo by – SHAN/ ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ် ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 မိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း

ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ # 4 မိူင်းလႃး
ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 4 ဢၼ်ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၵုမ်းၵမ်ယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးဢဝ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈဝႃႈ မီး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းလႃး ၊ ထုင်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယၢင်း တွၼ်ႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တင်း ထုင်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း တွၼ်ႈၾၢႆႇ ဢွၵ်ႇ ။ ဢၼ်ၸုမ်းမိူင်းလႃး မၵ်းမၢႆဝႆႉ တႄႉ မိူင်းလႃး သွင်ဝဵင်း၊ မိူင်းမႃႉ တင်း သၢမ်တၢဝ်ႉ၊ သိူဝ်လိုဝ်း (သလိုဝ်း) 3 ဝဵင်း၊ မွၼ်ႈႁိူဝ်း၊ ယၢင်းၵွင်ႈ၊ ၼမ်ႉလိုပ်ႇ၊ ၼမ်ႉပၢၼ်း 3 ဝဵင်း၊ မိူင်းႁႄႉ/မိူင်းၶၼ်၊ ဝၢၼ်ႈၽႅၵ်ႇ တင်း ၵဵင်းၶၢင် တင်းမူတ်း မီး ယူႇ 8 ၸႄႈဝဵင်း။

ပိုၼ်ႉလိၼ်ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇ 4952 လွၵ်းလၵ်းၵီႊလူဝ်ႊ၊ ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်ၵဵပ်းသၢႆမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းမိူဝ်ႈပီ 2014 သေ လႆႈႁူႉဝႃႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 4 မိူင်းလႃး မီး ႁိမ်း116887 ၵေႃႉ ။ လင်ႁိူၼ်း မီး 20597 လင် ။ ၵူၼ်းယူႇတႃႇသေႇ မီး 99544 ၵေႃႉ။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမီး 13 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း – တႆး၊ ဢႃးၶႃႇ၊ ၶႄႇ၊ မၢၼ်ႈ၊ ဝႃႉ၊လွႆ ၊ ဢႅၼ်ႇ ၊ လႃးႁူႇ၊ လီႉသေႃး၊ ၶၢင် —- ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။

ၸဝ်ႈၵျလိူၼ်း ႁိုဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း
ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ ပေႃႈပဵၼ်ၶႄႇ မႄႈပဵၼ်တႆး ၸိုဝ်ႈၶႄႇ ႁွင်ႇ လီႊမိင်ႊသျိူၼ်ႉ ၊ ၸိုဝ်ႈတႆး ႁွင်ႉ ၸၢႆးလိုၼ်း ။ ယူႇႁိူၼ်း လၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး ဢႃႇယု 15 ၸင်ႇမေႃ ၵႂၢမ်းၶႄႇလိၵ်ႈၶႄႇ၊ လူင်ႉလႅၼ်ႇပႃး လိၵ်ႈၶိုၼ် လိၵ်ႈလိုဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပူၵ်းပွင်ပိုၼ်ႉတီႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် သေ ႁွင်ႉႁိၵ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၵျလိူၼ်း(ၵႂၢမ်းလိုဝ်ႉ/ၶိုၼ်/ထႆး ပွင်ႇဝႃႈ – ၶိုၼ်ႈ သင်ႉၶိုၼ်ႈသုင်/ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်)။

မိူဝ်ႈပႆႇၵိုတ်းသိုၵ်းဢဝ်ငမ်းယဵၼ် ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ၊ ၽုၵ်ႇယႃႈၽုၵ်ႇၾိၼ်ႇ ၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၵိၼ် ဢမ်ႇပေႃးၸၢႆႇ။ ၸူဝ်ႈၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ၼမ်းၸုမ်းမိူင်းလႃး ၵိုတ်းသိုၵ်းမႃးၼႆႉ ပူၵ်းပွင် သႃသၼႃ ႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်၊ ႁူင်း ႁဵၼ်းၵေႃႈၼမ်မႃး။ ႁူင်းၾႆးၾႃႉ ၵေႃႈ ၸတ်းပွင် ႁင်းၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်းတွၼ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ။ ၵႅမ်မၼ်းၸဝ်ႈ – ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ မီးသွင်ၵေႃႉ။ ပဵၼ် ဢူးသၢၼ်းပိူဝ်ႊ(ၸၢဝ်းဢႃးၶႃႇ) တင်း ၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇလူႇ။

လိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လႄႈ ၽွင်းငမ်း
ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၸုမ်းမိူင်းလႃး ၼႆႉ – ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ပူတ်းပွႆႇ – ဢႃႇၼႃႇၽွင်း ငမ်း၊ ဢႃႇၼႃႇၶဵၼ်ႇ တႅမ်ႈမၢႆမီႈ၊ ဢႃႇၼႃႇတႅပ်း တတ်းတြႃး ၸတ်းသၢင်ႈလႆႈႁင်းၵူၺ်း။

မိူဝ်ႈတႄႇဢဝ်ငမ်းယဵၼ် ၸိုဝ်ႈၸုမ်းမိူင်းလႃး ပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်းဢူၺ်းလီ ၻီႇမူဝ်ႇၶရႅတ်ႉတိၵ်ႉ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇ NDAA – ESS ၊ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွမ်ႊမတီႊ ငမ်းယဵၼ် လႄႈၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ သေ ၽွင်းငမ်းမႃး လႄႈ တေ လႆႈႁၼ်ၸိုဝ်ႈၸုမ်းမိူင်းလႃး ပဵၼ်မႃး NDAA- PSC ( National Demo cratic Alliance Army – Peace and Solidarity Committee)

ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸုမ်းမိူင်းလႃး ႁႅင်းသိုၵ်းမီးယူႇ 3 တပ်ႉၸုမ်း၊ တပ်ႉၸုမ်း 869 ႁူမ်ႇလူမ်ႈငဝ်ႈ ငုၼ်းမိူင်း လႃး – 2 တပ်ႉၵွင်၊ တပ်ႉၸုမ်း 369 သိူဝ်လိုဝ်း – 3 တပ်ၵွင်၊ 911 ၼမ်ႉပၢၼ်း – 3 တပ်ႉၵွင်။ တပ်ႉ ၸုမ်း 369 သိူဝ်လိုဝ်း ပဵၼ်တႆးၵမ်ႈၼမ်၊ 911 ၼမ်ႉပၢၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢႃးၶႃႇ ၵမ်ႈၼမ် ၼႆသေ တႃႉ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈမီးၸွမ်းယူႇ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းမီး တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၶိုၵ်ႉတွၼ်း၊ တပ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈ လူင်၊ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႁၢၼ်မိူင်း (ပလိၵ်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၸုမ်းမိူင်းလႃးၼႆႉ ယၢမ်ႈယူႇၵိုၵ်းၵပ်း ၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈ – ၵၢၼ်လုမ်းၵၢၼ်ၸႆး ၸႂ်ႉၵႂၢမ်း ၶႄႇလိၵ်ႈၶႄႇ ပဵၼ် လၵ်း၊ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်တီႈ သွင် ၊ လိၵ်ႈ/ၵႂၢမ်းတႆးလိုဝ်ႉ၊ တင်း လိၵ်ႈ/ၵႂၢမ်း ၸၢဝ်းဢႃးၶႃႇ လႄႈ တၢင်ႇၶိူဝ်း တႄႉ ပဵၼ်တီႈ 3 ။ ၼႂ်းတပ်ႉ တႄႉ ၶိူဝ်းလႂ်ၼမ် ၵေႃႈ ၸႂ်ႉၵႂၢမ်းၶိူဝ်း ၼၼ်ႉ လိၵ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီးယူႇ။

ငိုၼ်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၼႂ်းလုမ်း၊ ၼႂ်းၵၢတ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးႁူင်းႁဵၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယူႇ သေတႃႉ ႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇ လင်ယႂ်ႇလင်လူင်ၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇပေႃးပၼ်ႁႅင်း ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉ ၸုမ်ႈၶူး၊ ၶႅပ်းၶူး တိုၵ်ႉမီးဢေႇ။

ပူၵ်းပွင်ၼႃႈလိၼ်ဢမ်ႇမီးသူၼ်ၾိၼ်ႇ
တင်ႈတႄႇ 1997 မႃး ၸုမ်းမိူင်းလႃး ႁဵတ်းႁူင်းၼႄပိုၼ်း ယႃႈမဝ်းၵမ် သေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းဝႃႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉ တွၼ်းမၢႆ# 4 ဢမ်ႇမီး သူၼ်ၾိၼ်ႇ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉ 10 ပီ တႄႉ ၸွမ်းႁူတ်ႈ ႁၢဝ်းလွႆ ပဵၼ်သူၼ်ၾိၼ်ႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။

ၸုမ်းမိူင်းလႃးတမ်းဝၢင်း ၽႅၼ်ၵၢၼ် 6 ပီ သေ ၵူတ်ႇထတ်း ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ သူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၊ ဢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်း တင်း တပ်ႉပလိၵ်ႈ သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး မိူင်းၶႄႇ သေ တိုၵ်းတေႃးမႃးၵေႃႈမီး။

ပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး
ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 4 ၼႆႉ ယူႇဢိူမ်ႈၸပ်း မိူင်းၶႄႇ လႅၼ်လိၼ် တိတ်းၶႅၼ်ႈ 342.5 လၵ်းၵီႊလူဝ်ႊ လႄႈ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵေႃႈ ၵႃႉတေႃႇ ၶၢႆငၢႆႈ ၊ ငိုၼ်းဢၼ်လႆႈတီႈ ၶွၼ်ႇၵႃး ၊ ၶွၼ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင် ဢၼ်လတ်းၼႃႈလိၼ် မိူင်းလႃးသေ ၶဝ်ႈ မိူင်းၶႄႇ လူင်းၸွမ်း ၼမ်ႉၶွင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလႆႈၼမ်။

ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းလႃး မီးႁႄႈလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ႁူင်းၾႆးၾႃႉ၊ ၽွႆႈ၊ ၶမ်း၊ တွင်း၊ ထၢၼ်ႇႁိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ငိုၼ်းၶဝ်ႈ ဢၼ်လႆႈတီႈၼႆႈ ၵေႃႈၼမ်။ ငိုၼ်းၶွၼ်ႇ ဢၼ်လႆႈတီႈ ႁူင်းတေႃႇလွင်း casino ၵေႃႈလႆႈၼမ်။ ႁူင်း casino ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 4 မီး ဢမ်ႇယွမ်း 10 ႁူင်း။ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ တႄႉ ပဵၼ်တီႈ ဝၢၼ်ႈသဵဝ်ႈ မိူင်းမႃႉ။

ၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ ၵၢၼ်ၵိုတ်းသိုၵ်းဢဝ်ငမ်းယဵၼ်
ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၼႆႉ တင်ႈတႄႇ ၵိုတ်းသိုၵ်းဢဝ်ငမ်းယဵၼ် 1989 မုင်ႈမွင်းဝႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီ (ဝႃႉ၊ ၶႄႇၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ၊ တႆး/ပွတ်းႁွင်ႇ) ၶဝ်ဝႃႈ တေဢုပ်ႇၵၼ်တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း။

ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2010 ၼၼ်ႉ ၶပ်းၶိုင်ပႃး ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢဝ်ငမ်းယဵၼ် တင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၸွမ်းၶွပ်ႇပိူင်ၶဝ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တင်ႈတႄႇ ပီ 2008-2009 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၸွမ်သိုၵ်းယေးမိၼ်ႉ ႁူဝ် ၼႃႈၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ (ၸယၽ) ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်း သေ ႁွၼ်ႈထဝ်ႇ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇ ၸုမ်းငမ်းယဵၼ် တင်းသဵင်ႈ။

ၸိူဝ်းၶွပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်း လႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈႁဵတ်း တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်၊ ၸိူဝ်းၶွပ်ႇ ၼမ်ႉလႅၼ် လိၼ် ဢမ်ႇတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈႁဵတ်း တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႂႃႇ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶၢင် NDA- K ဢၼ် ဢူးၸၶူင်ႇတဵင်ႉယဵင်းဢွၼ်ႁူဝ် – ပဵၼ်ၵႂႃႇတပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ် လိၼ် 2 တပ်ႉ။ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၵၼ် ပဵၼ်ၵႂႃႇသွင်ၾၢႆႇသေ ဢၼ်ၽိူင်ၵျႃးသိူင်းဢွၼ်ႁူဝ် လႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၶိုၼ်း၊ ဢၼ်ပၢႆသဝ်းၶျိူင်ဢွၼ်ႁူဝ် လႆႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ်လိၼ်။ သိုၵ်းတႆး ငဝ်ႈငုၼ်း သႅင်ၵႅဝ်ႉ ၊ တပ်ႉၸုမ်း 3 မိူင်းၶိူဝ်း၊ တပ်ႉၸုမ်း 7 ၵႃလီႉ လႆႈႁဵတ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵႂႃႇသေတႃႉ တပ်ႉၸုမ်း 1 ဝၢၼ်ႈႁႆး ဢမ်ႇယွမ်းၽွမ်ႉသေ သိုပ်ႇ ႁပ်ႉဢဝ်ၸိုဝ်ႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး မႃးတေႃႇ ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၸုမ်းသိုၵ်းပဢူဝ်း ဢၼ် ဢူးဢွင်ႇၶမ်းထီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႈ လႆႈလႅၵ်ႈႁဵတ်း တပ်ႉ ပျီႇတုၸိတ်ႉ။

ၸုမ်းဝႃႉ တင်း ၸုမ်းမိူင်းလႃး၊ ပႃးၸဵမ်ၸုမ်းဝၢၼ်ႈႁႆး ဢၼ် ၸဝ်ႈပၢင်ႇၾႃႉ ဢွၼ်ႁူဝ် ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ လႄႈထိုင်တီႈ ပၢၼ် ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃး လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ဢဝ်ငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း၊ ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၸုမ်းဝႃႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်းတီႈၵဵင်းတုင် 2011 လိူၼ် သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊဝၼ်းတီႈ 6 ၊ ၸုမ်းမိူင်းလႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 7 ၊ ၸုမ်း ဝၢၼ်ႈႁႆးသမ်ႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း တီႈ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး မိူဝ်ႈပီ 2012 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊ ရီႊဝၼ်းတီႈ 28 ။

ၸုမ်းဢူၺ်းလီ
ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၼႆႉ ယွၼ်ႉယၢမ်ႈပဵၼ် ၸုမ်းၼႂ်း ပႃတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႇၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ – ၸုမ်းၸိူဝ်း ၽိုၼ်ႉဝၢႆႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸုမ်းဝႃႉ UWSA ၊ ၸုမ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ ၸုမ်းၶၢင် NDA-K တင်း ၸုမ်းတႆး SSPP-SSA (ပဵၼ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီတင်း ၸုမ်းၶဝ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်းၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ)၊ ဝၢႆးၵိုတ်းသိုၵ်းယဝ်ႉၵေႃႈ သိုပ်ႇပဵၼ် ၸုမ်းဢူၺ်း လီၵၼ်မႃး။

ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၺႃးၸုမ်းဢူၺ်းလီႁၵ်းလင်
ပီ 2008-2009 ၽွင်း ၸုမ်းဢဝ်ငမ်းယဵၼ် ၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉလႅၵ်ႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ်လိၼ်၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉလႅၵ်ႈ ႁဵတ်းတပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းမိူင်းလႃး တင်း ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၶဝ် ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်လၢႆၵမ်း။ တူၵ်ႇလၢတ်ႈ ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵၼ်ဝႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇယွမ်း လႃးလႃး။ တေ ၸႃႉႁူမ်ႈၶီလီႁူမ်ႈပူၺ်ႈ။

မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2009 ၽွင်းတူဝ်တႅၼ်း သႅၼ်းၽူႈၼမ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈ မိူင်းလႃး။ ၽူႈၼမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းတႆး (သႅင်ၵႅဝ်ႉ) လၢတ်ႈဝႃႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၶွၵ်ႈၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉ တႃႇတေ လႅၵ်ႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ်လိၼ်/ပျီႇတုၸိတ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉလႃးလႃး။ ဝႃႉၵေႃႈ ဝႃႈတိုၼ်းတေဢမ်ႇၽွမ်ႉ။

ၽိူဝ်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇ 24/7/2009 ဝၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းသႅင်ၵႅဝ်ႉ ယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်း ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵႂႃႇ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸုမ်းမိူင်းလႃး – “တူၵ်ႇတၵ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၶႃႈလႃႇတပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၸူးၵူႈၾၢႆႇ ထိုင်တီႈ ပေႃးလႆႈ တူၵ်းလူင်း ၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်းလိူၼ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် သေ တုၵ်းယွၼ်း သိုၵ်းဝႃႉ ၸွႆႈပၵ်း ၸွႆႈပႂ်ႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မႃး။

ထိုင်မႃး ပီ 2016 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 28 ၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ႁၵ်းလင်ထႅင်ႈ၊ တပ်ႉဢၼ်ၸုမ်းမိူင်းလႃး ယွၼ်းတၢင်းႁူမ်ႈ မိုဝ်း မႃးၸွႆႈပႂ်ႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်ၶႅၼ်ႈၼႃႈ ၵဵင်းတုင် မိူင်းယွင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းဝႃႉ ဢမ်ႇ ယွမ်းထွၼ်သေ ဢမ်ႇၵႃး သူင်ႇႁႅင်း သိုၵ်း ႁိမ်းႁဵင် ၶိုၼ်ႈဝႅတ်ႉ ယိုတ်းဢဝ် တပ်ႉမိူင်းလႃး 5 တီႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၼိူဝ်ၵၼ်သေ ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၺႃးဝႃႉ လူလၢႆ – ၸႂ်ႉသိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉ ၶုပ်ႉၶဝ်ႇယုၵ်ႉမိုဝ်း ယိုတ်း ဢဝ်တပ်ႉပၢင်သဝ်းလွႆသၢမ်သုမ်၊ တပ်ႉလၢၼ်ႇ ၵိဝ်ႇမၢၵ်ႇၾႆး၊ တပ်ႉလွႆ ၵိဝ်ႇသၢႆး။ တၢင်ႇတပ်ႉ ထွၼ်ပၼ်ၶိုၼ်း သေတႃႉ လွႆသၢမ်သုမ် တႄႉ ယင်းပႆႇထွၼ်ပၼ်ၸုမ်းမိူင်းလႃးၶိုၼ်းလႄႈ ထိုင်တီႈ ၵမ်တႃမိုဝ်းမူၵ်းထွင်းမႃးတေႃႇၵၼ် ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်း
ယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸုမ်းမိူင်းလႃး တႄႉဢိင်ၼိူဝ်တႆး မီးၸႄႈမိူင်းယဝ်ႉသေ ပေႃးတေဢဝ်ၸိုဝ်ႈတႆး တုၵ်းယွၼ်းၼႃႈ လိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈၼႆလႄႈ ၶႂ်ႈဢဝ်ၸိုဝ်ႈၸၢဝ်းဢႃးၶႃႇ ၶိုၼ်ႈၼႃႈ သေ ၶႂ်ႈဢဝ်ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ # 4 ၵေႃႇတင်ႈပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်မီး 13 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။

တႃႇတေလႆႈသုၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ် ၶႂ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း။ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမီးႁႅင်း ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈ ၸုမ်း ၶွင်ႊသီႊဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (FPNCC – The Federal Political Negotiation and Consultative Committee ) – ဢၼ်ၸုမ်းဝႃႉ UWSA ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ။ ၸုမ်းၶၢင် KIA ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ။

ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၼႆႉ ပေႃးၸုမ်းဝႃႉ ယဝ်ႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် ၸမ်ၸႂ် တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸႄႈ မိူင်းယုၼ် ၼၢၼ် မိူင်းၶႄႇဝႆႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈ သေ တႃႉ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႅၼ်ၵၢၼ် ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ၊ တေၸွမ်းမၢႆမီႈဢႅၵ်ႉ (ဢႅတ်ႉဢုပတေႇ) ဢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇသေ တေၶတ်းသၢင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ ပဵၼ် လႆႈမီး ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈ ထူၼ်ႈသေ ပူၵ်းပွင် ႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵႂႃႇဝႃႈၼႆ။

( ဢပုမ်ႇၵႂၢႆးၶဝ်သႅင် **** ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း တပ်ႉၸုမ်း 369 သိူဝ်လိုဝ်း ၊ မိူင်းယၢင်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆး ၵႂၢႆးတေႃးၵၼ်ၵူႈပီႈ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႄႉယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ထုင်ႉသိူဝ်လိုဝ်း ပဵၼ်ထုင်ႉလိၼ် ၵႂၢႆးၶဝ်သႅင်။ ထမ်ႈၵႂၢႆး ၶဝ်သႅင်ၵေႃႈ မီးတၢင်းလွႆ ႁိၼ်ၵႅဝ်၊ လွႆၸၢင်ႉ ၊ ၼႂ်းဢပုမ်ႇ ၵႂၢမ်းယုမ်ႇၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈဝႃႈ – မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ မီးၽုင်ၵႂၢႆး၊ ၽူႈၼမ်းၽုင်ၵႂၢႆး ၸႂ်ႁၢႆႉ၊ ပေႃး ၵႂၢႆး မႄႈလဵင်ႉလုၵ်ႈတူဝ်ပေႃႈမႃးတူဝ်လႂ်ၵေႃႈ ၵႂၢႆးၼမ်းၽုင်ၼၼ်ႉ ပတ်ႉတၢႆ ပႅတ်ႈတိၵ်းတိၵ်း။ မိူဝ်ႈၵႂၢႆးၶဝ်သႅင်ၵိူတ်ႇမႃး – တူဝ် ပဵၼ်မႄႈ ဢဝ်ၵႂႃႇသူင် တႂ်ႈတူၼ်ႈမၢၵ်ႇၶွၼ်လႄႈ ၸပ်းၸိုဝ်ႈမႃးဝႃႈမၢၵ်ႇဢမ်ႇႁၼ်/ဝၢႆးမႃးပဵၼ်မၢၵ်ႇၶႂၼ်/မၢၵ်ႇႁၼ်။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉ သိုပ်ႇပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၼႂ်းထမ် ၼၼ်ႉသေ ၸပ်းၸိုဝ်ႈထမ်ႈၵႂၢႆးၶဝ်သႅင်၊ မၼ်းၸၢႆးတူဝ်ယႂ်ႇမႃး တႅၵ်ႈတူၺ်း ႁွႆးတိၼ်ပေႃႈ မၼ်း(ၵႂၢႆးၼမ်း) ၵူႈဝၼ်းသေ ပေႃးႁွႆးတိၼ် မၼ်းယႂ်ႇလိူဝ်ႁွႆးတိၼ်ပေႃႈမၼ်း၊ မႄႈမၼ်းၸင်ႇပၼ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းႁႃပေႃႈမၼ်း ယွၼ်ႉၵူဝ်ပေႃႈမၼ်းတေႃးတၢႆ *** )

ၶုၼ်သၢင်ႇမူး

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 007 August, 2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း