ပၼ်ႁႃၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈတႆးၶဵဝ် တႆးလၢႆး ၼေႇပျီႇတေႃႇၶဝ်ႈၵၢင်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၵႄႈလႆႈယဝ်ႉႁႃႉ?

မႂ်ႇသုင်ၵၼ် ၵူႈၵေႃႉ ၵူႈၵူၼ်းၶႃႈ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ ၼႃႈတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း သိူဝ် လိူင်ႇၽႄႈၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵေႃႈ သမ်ႉပၢႆႈယဝ်ႉ ပၢႆႈထႅင်ႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇဝၢႆး လႆႈသိုပ်ႇပၢႆႈထႅင်ႈ ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၸႂ်သေယဝ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းတေတႄႇၸတ်းႁဵတ်းပွႆး ပၢင် ပွႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ် လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းၸွမ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းလပ်းသိင်ႇမိုတ်းမိုတ်းယူႇၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉ ငဝ်းသၢႆလႅင်းဢွၼ်ႇၼႆၵေႃႈ သမ်ႉမီးၽွင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈ လႆႈယွၼ်းပွင်ႇထိုင်ၵၼ်သေယဝ်ႉ တေပဵၼ်ႁိုဝ်၊ မီးႁိုဝ်မႃး ႁႂ်ႈလႆႈတေႃႉတႆႇၶႆႈၼႄသေဢမ်ႇၵႃး တၢမ်ၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်း ႁူႉႁၼ်ထိုင်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ် ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ။

မိူဝ်ႈ 12 ဝၼ်း လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတီႈလုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းၶဝ်သေယဝ်ႉ ပိုၼ် ဢွၵ်ႇမႃးၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး SSPP ၊ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS လႄႈ တင်းတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သၢမ်ၶႃၵဵင်း ၸၢင်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 ပူၼ်ႉမႃး ၼႆႉ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တူၵ်းလူင်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။

ၵူၺ်းၵႃႈ သၢမ်ၶႃၵဵင်းတေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ 1) ၼႆႉ ပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ လူတ်းယွမ်းပႅတ်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ် ပဵၼ်ယူႇ တီႈတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ 2) သမ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇလူတ်းယွမ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်း သူင်ႇ မိူဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးမီးယူႇၼႂ်းဝဵင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈၽႅဝ်တီႈၵဝ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ၊ တီႈယူႇၵဝ်ႇၶဝ်သေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈသိုပ်ႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵႂႃႇငၢႆႈလူမ်။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်လႆႈၸွမ်းၼင်ႇ လၢႆးၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ဢၼ် ႁဵတ်းၸွမ်း NCA ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ၵၼ် လွင်ႈပွင်ႇ ၸႂ် ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ တႃႇတေငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ပေႃးပွင်ႇပိုင်ႈၵၼ်လီမႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမီးသၢႆတၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇၵပ်း သိုပ်ႇၵၼ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမီးမႃးၸွမ်းၼႆ ၽိူဝ်ႇမီး ၶၵ်ႉၵၢၼ် 3 လွင်ႈ ၶဝ်တႄႉ မီးၶေႃႈဢၢင်ႈဝႆႉၸိူဝ်ႉ ၼၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈ RCSS လႄႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႁူပ်ႉၵၼ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၶဝ်သမ်ႉ လႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ပႃး ပိူဝ်ႈတႃႇ 3 ၶႃၵဵင်း တေဢုပ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉတႄႉႁိုဝ် ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသၢႆသိုပ်ႇႁူႉႁၼ်ၸွမ်း။ ၵူၺ်းသင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၸွမ်းၼင်ႇ တၢမ်ၼင်ႇတပ်ႉမတေႃႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ 3 ၶႃၵဵင်း ႁႂ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးတႄႉယဝ်ႉၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ တႆးတေႃႇတႆး ဢမ်ႇၸၢင်ႈငူပ်ႉငီႉၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵေႃႈ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉလႄႈ ထိုင်တီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးလႆႈႁဵတ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၵႄႈၵၢင်မၼ်းသေ ၶဝ်ႈဢုပ်ႇပႃးၸွမ်းၼႆၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၸွင်ႇသမ်ႉတေပဵၼ်ၵၢၼ်လႆႈၶႃႈၼႄႇ ႁဝ်းၶႃႈမႃး ဝူၼ်ႉတူၺ်းဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈၶႃႈ။

တပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 ဢၼ်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး မွၵ်ႈ 2003 ပုၼ်ႉလႆႈႁၼ်ၶဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇ ပႆၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လဵဝ်။ ပိူဝ်ႈတႃႇ ထုၵ်ႇမေႃၽေႃးၵႂၢမ်းၵၼ်သေယဝ်ႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵႂႃႇလႆႈ ႁၼ်ၶဝ်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်မႃး မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆယဝ်ႉ။

ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် သွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်မႃး ၶေႃႈမုလ်းလူင် 9 ၶေႃႈသေယဝ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းထိုင်တီႈ ႁူဝ် ၼႃႈသွင်ၾၢႆႇတေလႆႈႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ထိုင်ၶၵ်ႉလိုၼ်းသုတ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ၵိုတ်းယိုတ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈဢၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းယူႇ။ ဢၼ်မႃးၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ် ဢၼ်မႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ပေႃးၵိုတ်းယိုတ်း ၶၢတ်ႇယၢၼ်ၵႂႃႇၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ဝႃႈ လၢႆးၶႅၼ်ၼႃႈတီႈ ၵၢၼ်ၶႅၼ်ၼႃႈတီႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ၼႃႈတီႈပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း ႁႂ်ႈလႆႈမႃးတတ်းၵၼ် တႅတ်ႈတေႃး ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႃႈတီႈၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမႃးမၵ်း တတ်း ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးၼင်ႇၵၼ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် တူင်ႉၼိုင်လႆႈ၊ ၵႂႃႇၸွမ်းလႆႈ ၵူႈတီႈၵူႈ လႅၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မႃးပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း လႆႈႁၼ်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၾၢႆႇ SSPP လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်း 2 ဝၼ်းၼႆႉယူႇ။

ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်မႃး တပ်ႉသိုၵ်း 2 ဢၼ်ၼႆႉ ၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်သိူဝ် ၼႆ ၵေႃႈ လၢႆးၸုၵ်းမၼ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလွင်ႈၼႃႈတီႈ ဢၼ်မႃးၶွင်ႉၶမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်လဵဝ်သေယဝ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈဢုပ်ႇၼႆၸိုင် သွင်ပႃႈ သွင် ၾၢႆႇၼႆႉ သမ်ႉတေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ပိုတ်ႇပၢၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄႁႂ်ႈပိူၼ်ႈပေႃးႁူႉၸွမ်းလႆႈလူင်ႉလႅင်း။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ လႆႈပိုတ်ႇ ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄလူင်ႉလႅင်းယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်တင်းၸႅင်ႈၼႄလွင်ႈ လွၵ်းဢူၼ်ႈၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း တေပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။ လၢင်းလၢင်းသင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉဢၼ်ၼႆသမ်ႉ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ တေႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈဝူၼ်ႉပႃးတူၺ်း လွင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းၵႄႈၵၢင် ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တေလႆႈထတ်းသၢင်ၵၼ်တႄႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸဝ်ႈသင်ၶ ဢမ်ႇၼၼ် ၵေႃႈ ၸုမ်းၵႄႈၵၢင်ၼႂ်းၵႄႈတႆးႁဝ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းတႆး 2 ၸုမ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၸုမ်းတႆးသေဢၼ်ဢၼ် ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်မၼ်းလႆႈ ယူႇၼႆၼၼ်ႉၸိုင် ၵွၼ်ႇတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်မၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈတၵ်းလႆႈႁႃႁႂ်ႈႁၼ် ငိူၼ်ႈႁွႆး ပိူဝ်ႈတႃႇ တေၵႄႈၶႆၵၼ်လႆႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေထုၵ်ႇမေႃၽေႃးၵႂၢမ်းၵၼ်သေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇလႆႈၼၼ်ႉ တေ ပဵၼ်ဢၼ်လီသေပိူၼ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မၼ်းမႃးယဝ်ႉ ၸၢင်ႈယဝ်ႉယႃႇၵႂႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိူၵ်ႈတီႈ မၼ်းယဝ်ႉယႃႇၵႂႃႇၵေႃႈ သရေႇၵၢၼ်မိူင်း၊ သရေႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၶိုၼ်းမီးသင် တၢမ်ၼင်ႇၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယႂ်ႇ တၢမ်ၼင်ႇၶဝ်ဝႃႈ ပီႈဢၢႆႈလူင်ပိူၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းႁဝ်းၵႂႃႇယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း လႄႈ သရေႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် သရေႇတပ်ႉသိုၵ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇၵေႃႈ တေသုမ်းၸွမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ တႄႉ ယွၼ်းထတ်းသၢင်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆသေ မုင်ႈမွင်း ယွၼ်းသူးဝႃႈ ႁႂ်ႈတႆးတေႃႇတႆး ၵိုတ်းယိုတ်းပၼ်ႁႃၵၼ်သေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈတႆးမီးၵၢင်ၸႂ်လီပိူဝ်ႈတႃႇတေၶဝ်ႈၸွႆႈလႆႈ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မၼ်း ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇတေၸွႆႈႁႂ်ႈပေႃးထိုင်တီႈလႆႈၼၼ်ႉ သေၵမ်း မုင်ႈမွင်းၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆႈၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ