ဝၼ်းဝိသဵသ်ႇ(ဝၼ်းသမ်ၶၼ်း)တၢင်းၵၢၼ်မိူင်း။
ဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2019 ပဵၼ်ဝၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ(မိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉ The Union of Burma, မိူဝ်ႈလဵဝ် The Union of Myanmar) ၶွပ်ႈႁွပ်ႈထိုင် 72 ပီ (1947-2019) လႄႈၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း- မိူင်းတႆး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း-ၼွၵ်ႈမိူင်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၶုၵ်း ၸႂ်လႆႈဝၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူပ်ႉၵူႈတင်းပၢင်ၵုမ် တီႈပၢင်လူင်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 72 ပီၼုၼ်ႉ ဢိၵ်ႈတင်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်(ၼႂ်းပီ 47) ၼင်ႇၵၼ်။ တီႈၼႆႈၼႆႉ ၸိူဝ်းႁၼ်လီ ဝႃႈ- ဝၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းတႆး(တင်းၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၽူႈၼမ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢွၵ်းသုင်ၶဝ်) လႆႈႁဵတ်းဝႆႉလၵ်းထၢၼ်(သၢၵ်ႈသေႇ) ပိူဝ်ႈတႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ် မိူင်း- မိူင်းတႆးၼႂ်း ဝၼ်းၼႃႈ ထႃႇပၢႆလႄႈသိုပ်ႇတေႃႇတေႃႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸူဝ်ႈၵူၼ်း။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇ ႁၼ်လီသမ်ႉဝႃႈ- ပဵၼ်ဝၼ်းတႆး သုမ်းမၢၼ်ႈ၊ ဝၼ်းဢၼ်မိူင်းတႆးတူၵ်းပဵၼ်မိူင်းၶီႈၶႃႈမိူင်း မၢၼ်ႈၼႆၵၼ်။
ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်(မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ)။
မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းတႆးတင်း- ၽူႈၼမ်းၸၢဝ်းၶၢင်(ပိုၼ်ႉတီႈသၼ်လွႆ ၶၢင်- ၸႄႈၼႃး လႄႈဝၢၼ်ႈမူဝ်ႇ)၊ ၽူႈၼမ်းၸၢဝ်းၶျၢင်း(ပိုၼ်ႉတီႈသၼ်လွႆၶျၢင်း)လႄႈ ၽူဢွၼ် ႁူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႆႈၸႂ်တူၵ်း လူင်းၵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈၵၼ်ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃဢွၵ်ႇပႃႈတႂ်ႈ ဢမ်းၼၢၸ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းမိူင်းဢိင်ႊ ၵလိသျ်ႊသေ ၵေႃႇတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းလွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႉတရႄႊလ်(Federal Union of Burma)လႄႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိၼ် ၵႅၼ်ႇၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီ (1948-1958) ပေႃးပဵင်းပေႃးၸႂ်ၵေႃႈ ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းတႆး၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သၼ်လွႆၶၢင်၊ ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်သၼ်လွႆၶျၢင်းလႄႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၾႅပ်ႉ ပိဝ်ႊရီႊၼႂ်းပီ 1947 ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵႃႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၵွႆး၊ တင်းလုမ်ႈ ၾႃႉႁူႉၸၵ်းၵၼ်ၼႂ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈလႂ်လႄႈဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်ၵေႃႈ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၼ်သေ ယူႇႁင်းၵွႆးလႆႈၶေႃၶေႃ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵၼ်တင်းၵၢၼ် ၽွင်းငမ်းလႄႈၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း-ၸိူင်ႉၼႆ။ လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၽိုၼ်ၼႆႉ ဝၢႆးမႃးႁူႉၸၵ်းၵၼ်ၼႂ်းၼၢမ်းဢၼ် ဝႃႈ – လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် (Panglong Agreement 1947)- ၸိူင်ႉၼႆ။
ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး။
ဝၼ်းၸိူဝ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး (Shan State Nationalitties’ Day) ၼႆႉ ပဵၵ်ႉဝႃႈပဵၼ်ဝၼ်း ဢၼ်မိူင်းတႆးႁဝ်း ယူႇ တီႈပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈသေ လႆႈထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸႄႈမိူင်း လုၵ်ႈၼိုင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မိူင်း မၢၼ်ႈ(မိူဝ်ႈပီ 1947-48) ၼႆသေၵေႃႈ ယင်းဝႃႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းဝိသဵသ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈမိူင်းတႆးဢမ်ႇ ႁၢႆလၢႆလႄႈပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ၼမ်ႉၸႂ်ၵူၼ်းႁုၼ်ႈလင်ၶဝ် ႁႂ်ႈႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းသိုပ်ႇယူႇ မၼ်ႈၵိုမ်းလႆႈမႃး- လႆႈယူႇ- လႆႈၵႂႃႇ(မႃးလႆႈ၊ ယူႇလႆႈ၊ ၵႂႃႇလႆႈ)ၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈၵိုၵ်းဝႆႉႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်(Map) ဢေႊသျိူဝ်ႊ။ ၸင်ႇဝႃႈဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈဝၼ်းမိူင်းတႆးဝႃႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈႁွင်ႉဝၼ်းၶိူဝ်း တႆးၵေႃႈႁွင်ႉလႃႉ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ဝၼ်းဝိသဵသ်ႇ ဢၼ်တေပဵၼ်သၵ်ႉၶိ သၵ်ႈသေႇတႃႇၸိုဝ်ႈမိူင်းတႆး ဢမ်ႇႁႂ်ႈ ၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်ႇလၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း(တင်ႈဢဝ်ပီ 1947 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ)ၼႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶႂ်ႈထဵင် မၼ်း တေဢမ်ႇမီးၼမ်။
ဢၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁူမ်ႈတင်းၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းတႆးၸိူဝ်းသူင်ၵၼ်မိူင်းၶဝ် ႁူႉၵၼ် ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ၼႆႉ ၵွပ်ႈမီးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး(မိူဝ်ႈပီ 1947) ၸင်ႇမီးဝၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ(မိူဝ်ႈပီ 1948- ဝၢႆး လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ)ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ လွင်ႈလွတ်ႈ လႅဝ်းသဝ်းၶေႃ ပဵၼ်ၽွၼ်းၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈ မႃးယွၼ်ႉလွၵ်း ပိူင်ၸိုင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်း မၢၼ်ႈ။ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ၵိူတ်ႇမႃး ယွၼ်ႉၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင် လႄႈလိၵ်ႈ ႁူမ်ႈမႆပၢင်လူင်။ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလွၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း(ၶေႃႈ ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ)တီႈပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင်။ ငဝ်ႈငႃႇလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ သမ်ႉပဵၼ် လွၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ပေႃးသၢဝ်းပၢႆၶိူဝ်း(မိူၼ်ၶိူဝ်းမၼ်း၊ ၶိူဝ်းပၵ်ႉ၊ ၶိူဝ်းၼွႆး)တီႈလွင်ႈလွတ်ႈ လႅဝ်းသဝ်းၶေႃၵေႃႈ တေႁၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈၶိူဝ်းတီႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင် (ပီ 47) ၼႆၵမ်းသိုဝ်ႈ ယူႇ။ ပေႃးႁူႉပွင်ႇလွင်ႈၼႆႉၵၼ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလိုမ်းပႅတ်ႈလႆႈ၊ တေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယႃႉပႅတ်ႈလႆႈၶေႃႈၵိၼ် ၵႅၼ်ႇပၢင်လူင် ဢၼ်ပဵၼ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ႁူမ်ႈတင်း ၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင်ၼၼ်ႉယူႇ (ပေႃးယင်းမီးၸႂ်သိုဝ်ႈ ယူဝ်းတေႃႇၵၼ်လႄႈ မီးလွင်ႈမၵ်းမၼ်ႈ ၼိူဝ်ၽွၼ်းၵၢၼ်ၵၼ်)။
ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸွမ်းလၵ်းပိူင်။
ဝၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ (The Day of Union of Burma) ၵေႃႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 1948 ထိုင် 1961 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသိပ်းပီပၢႆၼႆႉ ပဵၵ်ႉဝႃႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၼႂ်းၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်း ယင်းဢမ်ႇပႆႇမိူၼ်ၸႂ်ၵူႈၸႄႈမိူင်းမိူင်း သေၵေႃႈ တိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းလွၵ်းပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ် ယၢင်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈပိူင်ပိုင်းပီ 1947 ယူႇလႄႈ ၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ- ပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸွမ်းလွၵ်းပိူင် ၻီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊၼႆယူႇ ပဵၵ်ႉဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈလွၵ်းပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ တဵမ်ဝႂ်ၵေႃႈယႃႇလႃႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ယင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလိူဝ်မိူင်းထႆး၊ ယင်း လႆႈၶၢမ်ႇမိူင်းထႆးဢၢမ်းၶွႆယူႇလူးၵွၼ်ႇ ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း(ပိုင်ႈတူၺ်းၶိုၼ်းပိုၼ်း လင်ၵၼ်)။
တင်ႈဢဝ်ပီ 1962 ထိုင် 1974 ၼႆႉၵွပ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ ႁုပ်ႈယိုတ်း ဢဝ်ဢမ်းၼၢၸ်ႊၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းပႅတ်ႈသေယဝ်ႉ ၽွင်းငမ်း လူၺ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႊတပ်ႉသိုၵ်း ၼႂ်း ၶၢပ်ႈ(ၼႂ်းၾၢင်ႁၢင်ႈ)ၸိုဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉမႃးလႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်း မၢၼ်ႈ ပႃႈတႂ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈတပ်ႉသိုၵ်း (ဢၼ်မီးၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းဢွၼ်ႁူဝ်)ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတႄႉ ၸႂ်ႉဝႃႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေတႃႉ လွၵ်းပိူင်သမ်ႉပဵၼ်လွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း။ ပၢၼ် ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶၢၼ်ၸႂ်ၵိၼ်းၸႂ်လိူဝ်တႄႉတႄႉ။ တင်ႈဢဝ်ပီ 1988 တေႃႇႁွတ်ႈ ပီ 2010 ၼႆႉ လၵ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တင်းလွၵ်းပိူင်ၻီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊ တိုၼ်း ဢမ်ႇမီးလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ လႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၽွင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်လိူဝ်တႄႇၸိုဝ်ႈၼႂ်းၸေႈ ၵွႆးၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ လၢတ်ႈၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးၵူၼ်းဝႃႈၽိတ်း။
မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်(ၼႂ်းၶၢဝ်းၼႃႈ)။
ဝႃႈၵၼ်ၸွမ်းလွၵ်းပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ယူႇၼိူဝ်လၵ်းထၢၼ်ၾႅတ်ႉတရႄႊလ် လႄႈဢၢၼ်းႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵၼ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ၵေႃႇတင်ႈမႂ်ႇၼႂ်းဢၼႃႇၵတၶၢဝ်းၼႃးၼၼ်ႉ ၾၼ်ၵၼ်ဝႆႉၵူႈၽႂ်မၼ်းဢမ်ႇဝႃႈၸၢဝ်း မၢၼ်ႈလႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆ။ ၵႂၢမ်းၾၼ်လွင်ႈၼႆႉ တႄႇငဝ်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2011 ။ မႃးထိုင်ပီ 2019 ၼႆႉလႆႈ မႃး (7) ပီလိူဝ်ယဝ်ႉလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽွၼ်းၵၢၼ်ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇဢၼ်ႁိူဝ်ႉၼူၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်တိုၵ်းမႃးတင်း ၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၽိတ်း။ ၼႂ်းၵႃႈၶၢဝ်းတၢင်းၸဵတ်းပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁပ်ႉဢဝ်သၢႆလႅင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊ သီႊႁူမ်ႈတင်းရူသ်ႉၶျၢတ်ႉ(ဢရသႃႇ)လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မႃးဢမ်ႇၼမ်ၵေႃႈၵေႃႇယူႇ။ ပေႃးၵူၼ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈၶိူဝ်း ႁူမ်ႈတင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႊ(ပိူင်လူင်မၼ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသျိၼ်ႇၸိူဝ်းမီး ဢၢမ်းၼၢၸ်ႈၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းတပ်ႉမ တေႃႇမၢၼ်ႊၶဝ်) သင်မီးၸႂ်သိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇၵၼ်၊ မၵ်း မၼ်ႈၽွၼ်းၵၢၼ်ၵၼ်၊ ၶႂ်ႈယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ၵတ်းၵတ်း ယဵၼ်ယဵၼ်တႄႉၼႆၸိုင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းဢၼႃႇၵၢတ်ႈတၢင်းၼႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတေဢမ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈယၢပ်ႈ သင်ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။
ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းငမ်းယဵၼ်(peace process) ဢၼ်ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ဝၢင်း ၽႅၼ်သေ ႁဵတ်း သၢင်ႈမႃးၸွမ်းၵၼ်ၼင်ႇႁူႉၵၼ်ယူႇၼႆႉၵွပ်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတင်းၾၢႆႇၼိုင်ႈ ထၢင်ႇထိူမ်ၼိူဝ်ၵၼ်၊ ဢမ်ႇယုမ်ႇၵၼ်၊ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၽွၼ်းၵၢၼ်ၵၼ်လႄႈ ၵႃႈလႆႈႁဵတ်းမိူၼ် ၵူၼ်းၸုၵ်းတဝ်ႉဢႅင်ႈသေ ၸၢႆႉတႃႇတူၺ်းၵၼ်ယူႇ ၼၼ်ႉၵွႆးၽွင်းၼႆႉ။ ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းလၵ်း ၵၢၼ်မၼ်းၼႆႉ(လၵ်းၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်) ၵိုတ်းထႅင်ႈ 3- 4 ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵွႆး၊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ- (1)ၽိတ်ႈ မွၵ်ႇတင်းသဵင်ႈမႃးၼင်ႈဝၢႆႇၼႃႈၸူးၵၼ်၊ တွပ်ႇထဵင်ၵၼ်၊ ယွၼ်ႇယၢၼ်းၸူးၵၼ်သေ ႁႂ်ႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်းမူတ်း(ဢမ်ႇဝႆႉလိူဝ်ၸုမ်းလႂ်)၊ (2)ၸိူဝ်းလူင်းယဝ်ႉၶိုၼ်း မႄးဢုၼ်ႇ ၶိူင်ႈၵၼ်ထႅင်ႈ၊ ဢဝ်တီႈပွင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်ႁႂ်ႈမိူၼ်ၵၼ်လႄႈႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉလႆႈတင်း သွင်ၾၢႆႇ (ပိူင်လူင်မၼ်း ပၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်း)၊ (3)မႄးၶေႃႈတူၵ်းလူင်း၊ မႄႈၵႄႈလိတ်ႈၶေႃႈၽုၵ်ႇ မတ်ႉ(မတ်ႉၸိူၵ်ႈ) ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈ ၵမ်ၵိၼ်းၵၼ်(ပိူင်လူင်မၼ်းပၢႆးၵၢၼ်မိူင်း)၊ (4)ၵူႈ ၾၢႆႇၾၢႆႇဝႆႉႁူဝ်မႃႇပဵင်းၵၼ်၊ ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်မိူၼ်ပီႈဢွၵ်ႇ ၼွင်ႉပဵၼ်၊ ဢမ်ႇဢဝ်လွင်ႈ ဢၼ်ၾၢႆႇတူဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉမႃးဝႆႉၾၢႆႇၼႃႈ။ ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉ ထၢၼ်ဢၼ်လမ်ႇ လွင်ႈတႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ တႃႇၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတူမ်ၾႅတ်ႉတရႄလ်ႊ ဢၼ်ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇမုင်ႈမွင်းဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1947 ၼၼ်ႉယူႇ။
သြႃႇၸၢႆးပိုၼ်းၶမ်း ၽယၵ်ႉဝူင်း
