ပေႃးဢဝ်ပီၵေႃႇတင်ႈ ၸုမ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ မၼ်းပဵၼ် 1991 ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ႁဝ်း တႄႇႁဵတ်းမႃး ၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵၢၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈ တႅမ်ႈလၢႆးသေလႄႈ ပိုၼ်ၽႄႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈႁူႉၼႆတႄႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1984။ 1984 ၼႆႉ ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း ႁဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၶဝ်ၵေႃႈပၼ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ဝႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၾၢႆႇသူၼ်းတုမ် ဝႃႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။ ႁဝ်းၵေႃႈဝႃႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇပေႃးမေႃ ပေႃးတႅမ်ႈလိၵ်ႈၼႆ တႄႉ ႁဝ်းမေႃလိူဝ် ဢၼ်လၢတ်ႈ ဝႃႈၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ ၶႃႈႁဝ်းယွၼ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵႂႃႈ ပိူၼ်ႈၵေႃႈဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင် မိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇ လၢတ်ႈ။ ႁဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၾၢႆႇတႅမ်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ႁဝ်းၵေႃႈ တေႇႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၶုၼ်သိုၵ်း ၸၢႆးၶုၼ်ဝၼ်း ပဵၼ်ၶိူဝ်း မဵဝ်းၸႃး ၼွင်မွၼ် တီႈသႅၼ်ဝီၼႆႉ ႁဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်သေယဝ်ႉၵေႃႈ မႃးႁဵတ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ပႃႉၽႃ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ၵွၼ်း ၶေႃ။ ႁဝ်းႁဵတ်းမႃး ၼိုင်ႈလိူၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈႁိုဝ် မၢင်ပွၵ်ႈၵႆႉၵေႃႈ ၼိုင်ႈဝူင်ႈၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။
ႁဵတ်းမႃးသေယဝ်ႉၵေႃႈ ထိုင်မႃး 1978 ၼႆႉသမ်ႉ တၢင်းၾၢႆႇမူႇၸုမ်းၵေႃႈ လႆႈသိုဝ်ႉဢဝ် ၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇလိၵ်ႈ၊ ပေႃးသိုဝ်ႉ ဢဝ်ၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ တႄႇတႅမ်ႈမႃး ဢိတ်ႇမႃးၼႂ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်တႄႉတႄႉသမ်ႉ မိူဝ်ႈ ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈ (ႁွင်ႉ) သၶႁ မႃးၽႅဝ် 1983။ ပေႃးဝႃႈ မႃးၽႅဝ် 1983 ၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းလႆႈဢုပ်ႇၵၼ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းလႆႈမႃး ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ႁဝ်းလီလႆႈမီးလွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပေႃးႁူႉဢိူဝ်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၵေႃႈ တႅပ်း တတ်းသေ ၸင်ႇလႆႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵွၼ်းၶေႃ။ ၵွၼ်းၶေႃ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးဢွၼ်တၢင်းသုတ်း သုတ်း ၼႂ်းၽိုၼ် လိၵ်ႈဢၼ် ပေႃႉဢဝ်ဢိတ်ႇဢဝ်ၼႆႉတႄႉ မိူဝ်ႈ 1983 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပေႃးႁဵတ်းမႃးၼႆၵေႃႈ ဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးၵူၺ်း ဝၢႆးၼႆႉမႃး ပိူၼ်ႈၵေႃႈဝႃႈ မိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတႆး လၢႆလၢႆ မၼ်းၵေႃႈမီးပႃး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႆးၵေႃႈၼမ် ပဵၼ်တႆးယဝ်ႉသေ ဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇမေႃဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈ တႆးၵေႃႈ မီးၼမ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ တေလႆႈတႅမ်ႈပႃးၽႃသႃမၢၼ်ႈဢိူဝ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈတႅမ်ႈပႃးၽႃသႃ မၢၼ်ႈ။
ဝၢႆးၼႆႉမႃးသမ်ႉ ၵူၼ်းၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ်ၵေႃႈၵႆႉမႃးလႄႇ ပေႃးမႃးလႄႇၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈၶႂ်ႈထၢမ်ႁႃ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆၵမ် တင်းလိၵ်ႈၶဝ် ႁဝ်းၵေႃႈဝႃႈ မၼ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇယဝ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈလူဝ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ႁူႉၸၵ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆးႁဝ်းဢိူဝ်ႈၼႆ ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းမႃးလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်း သႂ်ႇပႃး။
ၵမ်းၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉထႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း၊ ဢမ်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပိူၼ်ႈၵေႃႈ မႃးသူႇမႃးၸႂ်း။ ပိူၼ်ႈၵေႃႈထၢမ် ႁဵတ်း သင်လႄႈ ၼႃႈၽိူၵ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ယူႇမိူင်းတူၵ်း မိူင်းၵႆသေ ႁူႉလွင်ႈသူ ၸဝ်ႈ ၼမ်လိူဝ်ႁဝ်းလႃႇ။ ႁဵတ်းသင် တႆးထႆးၼႆႉ ပဵၼ် ပီႈၼွင်ႉၵၼ် ႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇ ႁူႉၸၵ်းလွင်ႈသူ ပဵင်းၼႃႈၽိူၵ်ႇလႃႇ။ ၵမ်းၼႆႉ တၢင်းလိၵ်ႈထႆးၵေႃႈႁဝ်းလႆႈႁဵတ်း ဢွၵ်ႇမႃး ထိုင်ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈလႆႈႁဵတ်းပႃးလိၵ်ႈၶႄႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈၶႄႇႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇ ပေႃးမီး။ ၵူၼ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈထႆးႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးမီးလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းလႆႈၶၢတ်ႇၵႂႃႇဝႆႉ။
ႁဵတ်းၼၼ်သေယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈတင်းႁဝ်း ႁဵတ်းမႃးၼႆႉ တေႃႇထိုင် 1991။ 1991 ၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၸဝ်ႈၵွၼ်း ၸိူင်းၵေႃႈ လႆႈလပ်းတႃ လိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇ။ ပေႃးလပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇၼႆ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈႁဝ်း မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ် ပၢၼ် MTA ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇၵေႃႈဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသူၸဝ်ႈၵွၼ်းၶေႃၼႆႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈပဵၼ် ၾၢႆႇလွတ်ႈလႅဝ်းသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼႆႉလီဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးသူၸဝ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵေႃႈ သူၸဝ်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈတႅမ်ႈဢိူဝ်ႈ။ မၼ်းတေ ၸၢင်ႈပဵၼ် သဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢိူဝ်ႈ ပေႃးဝႃႈသူၸဝ်ႈ တႅမ်ႈၸွမ်းႁဝ်းၼႆ မၼ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇ ပဵၼ်သဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်း မိူင်း။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ပွႆႇဝၢင်းၶႂၢင်းၽႃႈသူ ႁႂ်ႈလႆႈႁဵတ်း လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း မၼ်းၸဝ်ႈ ႁဵတ်းလိၵ်ႈမႃး မိူဝ်ႈ 1991 ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 27 ဝၼ်းၼၼ်ႉ။ တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ၸင်ႇလႆႈမၵ်းမၢႆဝႃႈ ဝၼ်းဢၼ်တင်ႈ ၸုမ်းၽူႈ တွႆႇႁွၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
တွႆႇႁွၵ်ႈ ပွင်ႇသင်လႃႇ တွႆႇႁွၵ်ႈၼႆမၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်းဝႃႈႁဝ်းလူဝ်ႇပူၵ်းတိုၼ်ႇပၼ်ပိူၼ်ႈ မီးလွင်ႈသင်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းၵေႃႈတေပိုၼ်ၽႄႈပၼ် ႁဝ်းပွင်ႇလႅင်းပၼ် ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။
မိူဝ်ႈတႄႇႁႅၵ်ႈမၼ်းတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၽိုၼ်လိၵ်ႈၵွၼ်းၶေႃၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးတေႁဵတ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၵွၼ်းၶေႃ ၼႆႉ ယူႇတီႈမူႇၸုမ်းသေ ၸွႆႈထႅမ်ၵေႃႈမီးယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉတၢင်းၾၢႆႇမူႇၸုမ်းၵေႃႈဝႃႈ သူၸဝ်ႈႁႃတၢင်း ၼွၵ်ႈႁင်း ၵူၺ်းထႅင်ႈၵေႃႈလႆႈ ဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ၸဝ်ႈႁၢၼ် ယွင်ႁူၺ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ မႃးၸွႆး ၵမ်းၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ 1) ၼႆႉ ပဵၼ်ၵွၼ်းၶေႃ။ 2) သမ်ႉ ၸိူင်းလႅဝ်း။ ၼႆႉတႄႉ ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၸိူင်းလႅဝ်း ၼႆႉတႄႉ မိူဝ်ႈႁဝ်း ယင်း တိုၵ်ႉယူႇ တၢင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ။
1996 ၼႆႉ ႁဝ်းၶၢႆႉမႃးတီႈၵဵင်းမႆႇ။ ပေႃးၶၢႆႉမႃးတီႈၵဵင်းမႆႇယဝ်ႉ လိူဝ်မႃးသင်ထႅင်ႈလႃႇၼႆ 1) ၼႆႉ ႁဝ်းမီးၶၢဝ်ႇသင်ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼိူဝ်ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ၊ ဝႅပ်ႊသၢႆႊၼႆၵေႃႈ ႁဵတ်းမႃးၸွမ်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးႁဵတ်းပပ်ႉ ၶေႃၶေႃ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ (ပြည်ပမာနှင့် ဗိုလ်ချူပ်ရွာ) ၼႆႉၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇၵျႃႉ။ ထႅင်ႈပပ်ႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈ သဵင်ယႂ်ႇသမ်ႉ ဢူး သူၺ်ႇဢူင်းတႅမ်ႈ (တတိယ မြန်မာနှိင်ငံတော်တို့)။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းပႃး ပပ်ႉၵဝ်ႇၵဝ်ႇဢၼ် ဢူးထုၼ်း မိၼ်ႉ တွင်ႇၵျီးၶဝ်တႅမ်ႈ (တောင်ကြီးညီလာခံ) ၶဝ်။ ၸိူင်းလႅဝ်းတႄႉ သိုပ်ႇႁဵတ်းဝႆႉယူႇ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။
ၵွၼ်းၶေႃၼႆႉ ႁဝ်းဢွၵ်ႇမႃး ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တေႃႇပေႃးထိုင် ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈႁဝ်း လႆႈလပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇ ၽိုၼ် လိၵ်ႈ မၢႆ 200 ပၢႆ ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်လႆႈႁဵတ်းမႃး။ တီႈဢၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇ ၸႂ်ႈလႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးမူႇ မီးပိူင်သေႁဵတ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈမီး မူႇပိူင်ဝႆႉဝႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၸွမ်း ၵႂၢမ်း ဢၼ်ပုတ်ႉထၸဝ်ႈ သွၼ်ဝႆႉ 6 ၶေႃႈ ၼၼ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ သွၼ်ဝႆႉပၼ် ၵႂၢမ်း 6 မဵဝ်း ၼႂ်းၵႂၢမ်း 6 မဵဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ဢမ်ႇလီလၢတ်ႈ လီတႅမ်ႈၼႆႉ မီး 4 မဵဝ်း၊ ဢၼ်လီလၢတ်ႈ လီတႅမ်ႈတႄႉ မၼ်းမီး 2 မဵဝ်း ၵူၺ်း။ ဢၼ်ဢမ်ႇလီလၢတ်ႈလီတႅမ်ႈ 4 မဵဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်သင်လႃႇ 1) ဢမ်ႇ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ပိူၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ် သမ်ႉဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈလၢတ်ႈ။ 2) ၼႆႉသမ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈယူႇ ပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ် သမ်ႉဢမ်ႇမီး ၽွၼ်းလီၵေႃႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇလၢတ်ႈ။ 3) ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ပိူၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ် ဢမ်ႇမီးၽွၼ်း လီၵေႃႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇ လၢတ်ႈ။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ ပိူၼ်ႈသမ်ႉ ထုၵ်ႇၸႂ်ယူႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ ဢမ်ႇ လူဝ်ႇလၢတ်ႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇတႅမ်ႈ။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈယူႇ သမ်ႉဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ ပိူၼ်ႈသမ်ႉထုၵ်ႇ ၸႂ်ယူႇ ၵေႃႈဢမ်ႇလူဝ်ႇလၢတ်ႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇတႅမ်ႈ။ ၼႆႉမၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းၸွမ်း မၢင်ပွၵ်ႈ ဢၼ် ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမၼ်းတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈႁၼ်ယူႇ။ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈႁဝ်းႁၼ်သေတႃႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီ ႁဝ်းဢမ်ႇလီ တႅမ်ႈ ႁဝ်းဝူၼ်ႉၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ။
ၵမ်းၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်းမႃးၸႂ်ႉသမ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ မီးၽွၼ်းလီ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်၊ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ မီးၽွၼ်းလီ ပိူၼ်ႈထုၵ်ႇၸႂ် မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းလီတႅမ်ႈၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈလႄႈ မီးၽွၼ်းလီၼႆ ပိူၼ်ႈထုၵ်ႇၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တေလႆႈတႅမ်ႈ တေလႆႈလၢတ်ႈ။ ၽွၼ်းလီဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ၊ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း ႁဝ်းၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း တႆးႁဝ်း ပေႃးလႆႈယူႇၵတ်းယဵၼ် သိူဝ်းသႃႇ ႁႂ်ႈလႆႈယူႇ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်၊ ႁႂ်ႈလႆႈယူႇ လွတ်ႈလႅဝ်း။
မၼ်းတေလႆႈၸႅၵ်ႇဝႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်း 3 တွၼ်ႈ။ တွၼ်ႈၼိုင်ႈတႄႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း တေႃႇ ထိုင် 1991 ၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ မီးၵွၼ်းၶေႃမဵဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်း မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႃႇ ထိုင် 1991 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉတေမီး ၸိူင်းလႅဝ်း။ တင်ႈတႄႇ 1991 မႃးတေႃႇထိုင် 2011-2012 တေႃႇပေႃးထိုင် တင်းၸၢႆးႁၵ်ႉ ၶိူဝ်းၶဝ်၊ ၸၢႆးဢေႃးၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ 2013 ၼႆႉတႄႉ မၼ်းပဵၼ်တွၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ဢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းသင်လၢႆလၢႆ ႁဝ်း ၵေႃႈလၢတ်ႈမႃးယဝ်ႉ။
တင်ႈတႄႇဢဝ် 2013 မႃး တေႃႇထိုင်တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ မီးတၢင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး မႂ်ႇသုင်မႃးလိူဝ်မိူဝ်ႈ ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးဢၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈလၢႆး၊ ပိုၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇ ထိုင် ပၢၼ်ၸၢႆးႁၵ်ႉၶိူဝ်းၶဝ်၊ ၸၢႆးဢေႃးၶဝ်မႃးၼႆႉသမ်ႉ ႁဝ်းၼႆႉ မီးပႃးရေႊၻီႊယူဝ်ႊဢွၼ်ႊလၢႆႊ (Radio Online)၊ ႁဝ်းမီးပႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈထီႊဝီႊ(TV)၊ VDO Clip ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈ IT ၼႆႉ ႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ႉ မႃးၼမ် ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ဢၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃးၼမ်။ ၼႆႉတေလႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် မႃးၾၢႆႇ လင်ၼၼ်ႉ တေလႆႈပဵၼ်ဢၼ်ယွင်ႈယေႃးတႄႉတႄႉ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းတေလႆႈ ၸူးဢဝ်မွၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်းႁႃႉ မၼ်းၵေႃႈ တေ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လုၵ်ႈၵႃႈၼႆႈသေ ႁဝ်းတေလႆႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇ မၼ်းယင်းမီးတင်းၼမ်ယူႇ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈ တႃႇၼၶဝ် ပွင်ႇၸႂ်ၼႆၸိုင် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ၊ မိူင်းတႆးၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈလမ်ႇလွင်ႈ တီႈသုတ်း ႁဝ်းႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼႆ။
