Friday, March 29, 2024

“ၶိုၼ်ႈသႄႇႁူင်းၽိုင်ႈလႄႈ ၺႃးၽိုင်ႈၸီႈ ၼႄးဝႃႈ ယွၼ်ႉၽိုင်ႈၸီႈလႄႈ တူၵ်းတူၼ်ႈမႆႉ”

Must read

Photo by – SHAN/ ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸၢႆးဢူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ လုမ်းၵပ်းသၢၼ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး RCSS

တွင်ႈထၢမ် ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸၢႆးဢူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈတူၼ်ႈတေႃပၼ်ႁႃ ပဵၼ်သင်ၼႆ ဝၼ်းတီႈ 21/12/2018 ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ပႆတၢင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း RCSS/SSA ၼႂ်းၵၢင် ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်ဢၼ်သိုၵ်း RCSS ယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပဢူဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၾၢႆႇ RCSS/SSA ဝႃႈ ထုၵ်ႇလႆႈၶူၼ်ႉႁႃပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်တႄႉမၼ်းသေ ဢဝ်လၢႆးလီၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈတၢင်း ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် မီးၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢႆးဢူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS/SSA လၢတ်ႈၼႄ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

- Subscription -

လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်းၶဝ် မႃးတၢင်ႇလိၵ်ႈယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႃႇတေၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈတူၼ်ႈ တီး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/12/2018။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၶဝ် ႁဵတ်းလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းၼႆႉ လွင်ႈသင်ၼႆ မၼ်းလူဝ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းမၼ်း ႁႂ်ႈ မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ။ ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၼႄသေ ဝႃႈ“ႁဝ်းၸႂ်ႈဢိူဝ်ႈ”ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ႁႂ်ႈႁူႉလွင်ႈတၢင်းပဵၼ်သင်လႄႈ ပဵၼ်မႃးၼႆသေ ၸင်ႇႁဵတ်း။

Photo by – SHAN/ ၸၢဝ်းပဢူဝ်း ၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/12/2018

မၢင်ပွၵ်ႈမၼ်းၸၢင်ႈပဵၼ်ဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၵႄႈပၼ်ႁႃသေ ပၼ်ႁႃၼၼ်ႉၸၢင်ႈယႂ်ႇမႃး လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၸွမ်း ၼင်ႇဢၼ်ႁူႉတႄႉၵေႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းႁဝ်း 8-9 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းပဢူဝ်း 20-30 ၵေႃႉ ဢဝ်ၽႃႉၽၼ်းသေ ႁိမ်ဢဝ်ၶိူင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းလႆႈမၢတ်ႇ ၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 2 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးမႃးၵေႃႈ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။

လွင်ႈဢမူႉၶၻီး ႁႂ်ႈမၼ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇထတ်းလွင်ႈတၢင်းမၼ်း ဢွၼ်တၢင်း တေတႅၵ်ႈ ၼႄ ပိူင်တႅၵ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ႁူင်းၽိုင်ႈမီးဝႆႉၼိူဝ်တူၼ်ႈမႆႉ သမ်ႉၶိုၼ်ႈတူၼ်ႈမႆႉသေ သေႇႁူင်းၽိုင်ႈၼႆႉယွၼ်ႉၽိုင်ႈသမ်ႉ ၸီႈလႄႈ လႆႈၶိတ်းတူၵ်းတူၼ်ႈမႆႉ။ သမ်ႉႁႃလၢတ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁူႉတင်းၼမ်ဝႃႈ ၵဝ်တူၵ်းတူၼ်ႈမႆႉၽိုင်ႈ ၼႆသေ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်ႈသေႇၶိုၼ်ႈယႃႉ ႁူင်းၽိုင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈပႃး။ ၼႆႉၵေႃႈၶႂ်ႈၼႄဝႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးႁိမ် ၵွင်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းသေ ၽၼ်းၵူၼ်းသိုၵ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇဝၢတ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်ၽေးလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပိူၼ်ႈ တေဢမ်ႇႁိမ်လႆႈၵွင်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵေႃႈၶိုၼ်း ယိုဝ်းၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်လႄႈ လႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃမႃး။ ၼႆႉၵေႃႈတေ မိူၼ်ပိူင်တႅၵ်ႈ ဢၼ်ၼႄမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ႁဝ်းဝႃႈ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းလူင်သွင်ၾၢႆႇၼႆႉ ထုၵ်ႇလီမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တေၵႄႈလိတ်ႈလၢႆးလႂ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ လူဝ်ႇ ဢုပ်ႇၵၼ်။ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇဢုပ်ႇ ဢမ်ႇႁူပ်ႉၵၼ် သမ်ႉမႃးၼႄၵၢင်ၸႂ်ၸိူင်ႉၼႆ မၼ်း ၸၢင်ႈ ပဵၼ်မႃးဝႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်တႄႉ ပဵၼ်မဵဝ်းၼိုင်ႈ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း ၼၢမ်ၸူၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇဢဝ်ၶဵမ်မူင်ႇ သမ်ႉဢဝ်တႃ မၢတ်ႇ ပွမ်ႈ ဢဝ် ၽၼ်းဢဝ်ၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃယႂ်ႇမႃးထႅင်ႈ ႁၼ်ထိုင်ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ။

ဢၼ်ၶဝ်ၵပ်းသိုပ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇမႃး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ တႄႉ ဢမ်ႇမီး ဢဝ်လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးၼႄၼႆ ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း။ တီႈႁဝ်းၼႆႉ ၽူႈမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁႃ ၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်ယူႇ ၶဝ်သမ်ႉၼႄ ၾၢင်ႁၢင်ႈၶႂ်ႈပေႃႉ ၶႂ်ႈထုပ်ႉလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းလိူင်းၸိူင်း သႂ်ႇသေ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း။

တီႈတႄႉတႄႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းဝႃႈ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃဢၼ်ၼႆႉ တေၵႄႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်းႁဝ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵႂႃႇဢုပ်ႇ။

မိူဝ်ႈဝၢႆးပဵၼ်ပၼ်ႁႃယဝ်ႉ မွၵ်ႈဝၼ်းတီႈ 12-13 ၼႆႉ ၵႂႃႇဢုပ်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသင်ၵၼ်မႃး ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁပ်ႉဢုပ်ႇ။ လွင်ႈၵႄႈလိတ်ႈသင်ၵေႃႈပႆႇမီး ယွၼ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇႁပ်ႉဢုပ်ႇ။

ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃၵၼ်ၼၼ်ႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇလူဝ်ႇလႆႈၽွမ်ႉၵၼ် ၾၢႆႇလဵဝ်ႁဵတ်းၵူၺ်းၼႆ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ပၼ်ႁႃဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်သွင်ၾၢႆႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ လွင်ႈတၢင်း မိူဝ်ႈၵႆႈၼၼ်ႉ ယူႇလၢႆလၢႆသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းၵႂႃႇယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆ မၼ်းဢမ်ႇမီး ၵွပ်ႈမႃးႁိမ်ၵွင်ႈ ႁိမ်ၵၢင်ႇသေ သိုၵ်းႁဝ်း လႆႈၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ၵူၺ်း။

ဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ၼႄၵၢင်ၸႂ် ယွၼ်းလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၾၢႆႇလဵဝ်ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းတင်းသွင်ၾၢႆႇ မၼ်းၸင်ႇၸၢင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်လႆႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ယွၼ်းလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ႁဵတ်းလွင်ႈဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်း တေႃႇၼႆ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းတေႃႇၵၼ်လႆႈ။

ဢၼ်ႁဝ်း တုၵ်းယွၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ယဝ်ႉၼႆ လူဝ်ႇလႆႈၵႄႈ။ ၼင်ႇ ႁိုဝ် တေသၢင်ႇထုၵ်ႇသမ်ႉ ၵူၼ်းလူင်လူဝ်ႇ ႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းသေ ဢုပ်ႇၵၼ် တေၵႄႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၶၢဝ်ႇဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းလႆႈတၢႆလႄႈသင် လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸိူဝ်း ၼၼ်ႉလႄႈသင် မၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈလႆႈတင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းသေပဵၼ်မႃး။ ဢၼ်ပဵၼ်မႃးယူႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈပၼ်ႁႃ ဢၼ်လဵၵ်ႉသေ ယႂ်ႇမႃး တီႈတႄႉတႄႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၼ်ႁႃဢၼ်လဵၵ်ႉၼႆႉ တေႁၢႆၼၼ်ႉ လူဝ်ႇႁႃလၢႆးၵႄႈမၼ်း ၸင်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇ။

ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လႆႈဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈသၢင်ႈႁႂ်ႈႁဝ်း ၶိူဝ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇၼႂ်း မိူင်းတႆးၼႆႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်။ ႁဝ်းၶႅၼ်းတေ တူၵ်းလွၵ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ သင်တႆးႁဝ်း ၼင်ႇၵၼ် လႄႈသင် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်လႄႈသင် ၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ် ၽိတ်းမေႃးၵၼ်ၼႆ ၼႃးႁိူၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမူၼ်း လႆႈ။

ဢၼ်ႁဝ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼင်ႇၵၼ် ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ပေႃးမီးပၼ်ႁႃၵၼ်မႃးၼႆ ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ထုၵ်ႇႁႃလၢႆးဢၼ်သၢင်ႇ ထုၵ်ႇသေၵႄႈ။ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁႂ်ႈပၼ်ႁႃ ဢၼ်လဵၵ်ႉၼႆႉ ယႂ်ႇမႃး ယႃႇပေပဵၼ်လူမ်းဢၼ်ထူဝ်း ပၼ်ၾႆး ႁႂ်ႈလုၵ်ႉ။ လူဝ်ႇ ႁႂ်ႈၾႆးၼၼ်ႉ မွတ်ႇၵႂႃႇ လူဝ်ႇၶတ်းၸႂ် ၸိူင်ႉၼႆ။

ဢၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ယူႇၼႆႉလႄႈသင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈသင်ၼႆ လႆႈၶၢမ်ႇတင်းပိူၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႆႉ မၼ်းၼႄၸိူင်ႉၼႆ ႁဵတ်းသင်လႄႈဝႃႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ၼႆ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ပွႆးလိူၼ် 12 မူၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ဝႃႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇတပ်ႉမတေႃႇဢၼ်ၼိုင်ႈ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉဝႃႈ မႃးသၢၼ်ၶတ်း RCSS။

ၸုမ်းဢၼ်ၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ၸူႉဢဵၼ်ႁႅင်းသေမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်သၢင်ႈပိုၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်သၢင်ႈ ပိုၼ်းၼႆႉ ၶဝ်လူဝ်ႇသွၼ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ပိုၼ်းလီႁႃႉ ပိုၼ်းႁၢႆႉ ၶဝ်လူဝ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇၸိူင်ႉၼၼ်။ သမ်ႉထႅင်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်ၼႄ ၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ တႃႇၶဝ်လူး တေမီးၽွၼ်းလီသင် တႃႇၶဝ်တေမီးၽွၼ်းလီယူႇႁႃႉၼႆ ပဵၼ်ၶေႃႈထၢမ်။

ဢၼ်ၶဝ်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉလူး မီးၽွၼ်းလီယူႇႁႃႉ ၵမ်းၼႆႉလူးမီးၽွၼ်းလီသင်ၼႆ ၶဝ်လူဝ်ႇၼပ်ႉသၢင်ႈ တူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းယိုၼ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႁူႉတူဝ်ဝႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ယူႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ႁူႉတူဝ်ဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ် ၶိူင်ႈမိုဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူၼ်ႈသေ ပဵၼ်ၵႂႃႇၵူၺ်းဢိူဝ်ႈၼႆ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ႁူႉတူဝ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၶႂ်ႈသင်ႇပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတင်းသဵင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ႁဝ်းယႃႇပေႁႃတၢင်းဢၼ်ႁဝ်း တေငၢၵ်ႈၵၼ်၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁႃ တၢင်း ဢၼ်ႁဝ်းတေၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်ၼမ်ၼမ်။ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ၵေႃႈလီ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၵေႃႈလီ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁႃ လၢႆးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ႁႂ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵတ်းယဵၼ် ၶႂ်ႈသင်ႇၸိူင်ႉၼႆ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း