တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် Border Guard Forces ၼႆႉ လႆႈငိၼ်းမႃး တႄႇၸႂ်ႉမႃး ႁႅင်းႁႅင်းၽွင်းပီ 2008။ ၽွင်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈသိုၵ်း ၶႂ်ႈၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈ လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းယၢင်ႈ ၸူး ပႆၸွမ်းလွၵ်းပိူင်ၻီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊ။ ၼႂ်းပီ 2009 ၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်းသေလူင် ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်း ၸႂ်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႅၵ်ႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် မၢင်ၸုမ်းၵေႃႈယွမ်းႁပ်ႉ၊ မၢင်ၸုမ်းၵေႃႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ၊ ၼႂ်းၸုမ်းလဵဝ်ၵၼ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈႁပ်ႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈဢမ်ႇႁပ်ႉလႄႈ တႅၵ်ႇ ပဵၼ်သွင်ၾၢႆႇၵႂႃႇၵေႃႈမီး။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶၢင် တပ်ႉသိုၵ်းၻီႊမွၵ်ႊၶရိတ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶၢင် NDA-K ဢူးၸၶူင်ႇတဵင်ႉယဵင်း ဢွၼ် ႁူဝ် ငဝ်ႈငုၼ်းပၵ်းတီႈပၢင်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွမ်းႁပ်ႉလႅၵ်ႈပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ ပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ် လိၼ် မၢႆ 1001 တေႃႇ 1003 တင်းမူတ်း 3 တပ်ႉ။
တပ်ႉသိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢၼ်ၽိူင်ၵျႃးသိူင်း ဢွၼ်ႁူဝ် ၵုမ်းၵမ်ၼႃႈလိၼ် ၵွင်းၸၢင်ႉ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး ဢမ်ႇယွမ်း ႁပ်ႉ။ ၽူႈၵႅမ်မၼ်း ပၢႆသဝ်ႇၶျိူင် သမ်ႉႁပ်ႉလႄႈ တဵၵ်ႇပဵၼ်သွင်ၾၢႆႇ ႁဵတ်းသိုၵ်းတေႃႇၵၼ်။ ထိုင်တီႈၾၢႆႇသိုၵ်းတပ်ႉမ တေႃႇမၢၼ်ႈ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၸွႆႈပၢႆသဝ်ႇၶျိူင် လိုပ်ႈလမ်းတိုၵ်းယိုဝ်း ၸုမ်းၽိူင်ၵျႃးသိူင်း ပေႃးလႆႈငိူင်ႉဢွၵ်ႇလိၼ်ၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၸုမ်းပၢႆသဝ်ႇၶျိူင် ႁပ်ႉပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇ မၢႆ 1006။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းဝႃႉ UWSA တင်း ၸုမ်းမိူင်းလႃး NDAA ပႃး ၸုမ်းသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းၶၢင် KIA ၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၾၢႆႇ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ၊ မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း။ ထိုင်တီႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉဢဵၼ် ႁႅင်း ဝႅတ်ႉယိုဝ်းသိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈသွင်ၾၢႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယင်းပႆႇယဝ်ႉပႆႇ တူဝ်ႈ။ ၸုမ်းဝႃႉ တင်းမိူင်းလႃးတႄႉ ႁူပ်ႉထူပ်းတင်းၽူႈၼမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းသေၵႄႈလိတ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈ သဵင်ၵွင်ႈ လႆႈတႅၵ်ႇ။
တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် ၺႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းဢဝ် ငမ်းယဵၼ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႅၵ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင်၊ လႅၵ်ႈပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ၊ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸိမ်ၸွမ်း။ ယွၼ်ႉယူႇလႅၼ်လိၼ် လႄႈ ႁိၵ်ႈ ပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇယူႇလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ ၸႂ်ႉႁဵတ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ သိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်း။ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵုမ်းၵမ်သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်ႈယူႇႁူမ်ႈ ၸွမ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်။
ပေႃးတူၺ်း တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် တင်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ပေႃးယႅၵ်ႈပဵၼ် ၸၼ်ႉၵေႃႈ တပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ ပေႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ ပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်။ ၼႂ်းပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးသိုၵ်း လူင်ပွင် ၸိုင်ႈဝႆႉ။ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼိုင်ႈတပ်ႉၵွင် မီးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ႈယူႇၸွမ်း 27 ၵေႃႉ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်း ၶိူဝ်း 281 ၵေႃႉ။ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 308 ၵေႃႉ။
ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင်(တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်) တၵ်းလႆႈပဵၼ်ၾၢႆႇၸုမ်းၵိုတ်းသိုၵ်း ၸၼ်ႉသိုၵ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ်၊ ၵႅမ် ၽူႈၵွၼ်း တပ်ႉ (ၸတ်းၾၢႆႇၽွင်းငမ်း) 1 ၵေႃႉ၊ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ၼႃႈတီႈၸတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1 ၵေႃႉ၊ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ၾၢႆႇၼႃႈ တီႈၾၢႆႇၸွပ်ႇထတ်း 1 ၵေႃႉ – 3 တီႈ ၼႆႉတၵ်းလႆႈပၼ်တီႈယူႇ သိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈယိပ်းၵုမ်းၵႅဝ်။
မိူၼ်ၼင်ႇ တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉလႃးႁူႇ ဢၼ်ယူႇသဝ်းတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် 1007၊ မိူင်းယူႉ-မိူင်းယွင်း တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် 1008၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း(ယၢၼ်ႇၵူင်ႇယႂႃႇ) တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် 1009၊ ၼႂ်း ထုင်ႉမေႃႇ ၾႃႉ မၢၵ်ႇမၢင် ၵုၼ်ၶႃ ၵုၼ်ၶူင်း သမ်ႉပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် 1010။ မၢႆတပ်ႉ 1010 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် တေႃႇ 1023 ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၼႂ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇၵမ်ႈၼမ်။
တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် မၢႆ 1004 တင်း 1005 မီးၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်- လႅၼ်လိၼ်တႆး ထုင်ႉၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်း ပၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵလလတ(တပ်ႉသိုၵ်းတႅဝ်းႁူမ်ႈပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်)ဢၼ် လုင်းထုၼ်းၵျေႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်။
ၽွင်းၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ဢၼ် ၸဝ်ႈလွႆမၢဝ်း တင်း ၸဝ်ႈၵၢႆႇၾႃႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ ယွမ်း ႁပ်ႉဢုပ်ႇ ဢူဝ်း တႃႇလႅၵ်ႈႁဵတ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈပၢင်ႇၾႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်း တပ်ႉၸုမ်း-1 ဝၢၼ်ႈႁႆးသမ်ႉ ဢမ်ႇ ယွမ်းႁပ်ႉ။ လႆႈဝႃႈတႅၵ်ႇၵႂႃႇပဵၼ်သွင်ၾၢႆႇ။
ၸုမ်းၸဝ်ႈၵၢႆႇၾႃႉ တင်း ၸဝ်ႈလွႆမၢဝ်း လႅၵ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းပျီႇတုၸိတ်ႉ(တပ်ႉၵႃလိ၊ တပ်ႉမိူင်းၶိူဝ်း၊ တပ်ႉသႅင် ၵႅဝ်ႉ) သေတပ်ႉၸုမ်း-1 ဝၢၼ်ႈႁႆးသမ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ။ ၸဝ်ႈပၢင်ႇၾႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ် သိုပ်ႇႁပ်ႉဢဝ်ၸိုဝ်ႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇ သုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA သေၸုၵ်းပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃးထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးဝၼ်း တီႈ 24/04/2018 ၼႆႉ မီးမႃးၵဝ်ႈပီ။
ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဢၼ်ဢူးဢွင်ႇၶမ်းထီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵိုတ်းသိုၵ်းဢဝ် ငမ်း ယဵၼ်သေလႅၵ်ႈပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ။ ပႃးၸဵမ် ၸုမ်းဢူးမထုၼေႃႇ သိုၵ်းၶၢင် ၵွင်းၶႃး ၵူတ်ႉၶၢႆ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉၵေႃႈ မီးယူႇလၢႆသႅၼ်း၊ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းမႃး ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၵုမ်းၵမ် မီးၵွင်ႈ ယွၵ်း၊ ၵွင်ႈၵဝ်ႇ သွင်သၢမ်လဝ်း ပိူဝ်ႇတႃႇတူၺ်းလူမူႇဝၢၼ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းမၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ မၢၵ်ႇၵႅင်း၊ ၼႃးယႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဝၢင်းၶိူင်ႈသေႁဵတ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ။
တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်၊ တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်း ဢၼ်ႁပ်ႉပိူင်သိုၵ်း လူင်ပွင် ၸိုင်ႈ ၸီႉသင်ႇ ၸတ်းပွင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၸၼ်မူၼ်း
ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 003 April 2018
