ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လဵဝ် (Unitary State) ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဢမ်းၼၢတ်ႈမီး တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင်ၵူၺ်း၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင် မီးဢမ်းၼၢတ်ႈတႃႇ တေၵုမ်းထိင်းပူၵ်းပွင်ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵေႃႈ မွပ်ႈပၼ်ဢမ်းၼၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၸႄႈဝဵင်း ယူႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆသေတႃႉ ဢမ်းၼၢတ်ႈဢၼ်မွပ်ႈပၼ် ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလႆႈၵူႈတႃႇသေႇ ဢိင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင်။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇလွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ၊ လွင်ႈၸတ်းၵၢၼ်ၵုမ်းထိင်း၊ လွင်ႈလုမ်းတြႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈၶေႃႈမၵ်းမၼ်ႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင်ၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူင်း ဢၼ်ၽွင်းငမ်း လူၺ်ႈပိူင်မိူင်းဢၼ်လဵဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းၵျပၢၼ်ႊ၊ မိူင်းသိင်ႇၵပူဝ်ႊ၊ မိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ လႄႈ မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။
ၸိုင်ႈမိူင်းၾႅတ်ႇတရႄႊ(Federal state) ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းတႄႇဢဝ်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းသေႁူမ်ႈယူႇ ၸွမ်းၵၼ်၊ ၸိုင်ႈ မိူင်းၾႅတ်ႇတရႄႊၼႆႉ မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသွင်ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ 1. လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင် လႄႈ 2. လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸႄႈမိူင်း။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸႄႈမိူင်း မီးဢမ်းၼၢတ်ႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃလႆႈ၊ လိူၵ်ႈ တင်ႈၽွင်းလူင်ၸႄႈမိူင်းႁင်းၶေႃလႆႈ၊ ၵူႈၸႄႈမိူင်း မီးဢမ်းၼၢတ်ႈႁဵတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸႄႈမိူင်းလႆႈ ႁင်းၶေႃ ၵူၺ်းၵႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း၊ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၸႄႈမိူင်းမီးဢမ်းၼၢတ်ႈ ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃလႆႈလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸႄႈမိူင်း ၸတ်းတင်ႈလုမ်းတြႃးလႆႈႁင်းၶေႃ။ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင်လႆႈၼၼ်ႉ မီးယူႇ 3 မဵဝ်းၵူၺ်း- 1. လွင်ႈ တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း၊ 2. လွင်ႈသိုၵ်း လႄႈ 3. လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူင်းဢၼ်ၽွင်းငမ်း လူၺ်ႈပိူင်ၾႅတ်ႇၻရႄႊၼႆႉမီး မိူင်းဢမေႊရိၶိူဝ်ႊ၊ မိူင်းၶႅၼ်ႊၼႃႊၻႃႊ၊ မိူင်းမလေႊသျိူဝ်ႊ၊ မိူင်းဢိၼ်ႇၻီႊယ ၸဵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။
ၶေႃႈမုလ်း ပပ်ႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 003 April 2018
