“ငဝ်းလၢႆးၵူၼ်းမိူင်း ပွတ်းၸၢၼ်းတေႃႇပွတ်းၵၢင် ၵူၼ်းမိူင်းယၢႆႉပၢင်လိူတ်ႇမႆႈလႆႈတူၵ်းၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ် တီႈလႂ်ၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈ လႆႈလူႉ မိူင်းလႆႈႁၢမ်း ၼမ်ႉတႃယမ်းယိုင်ႈႁူၺ်ႇ ပိူၼ်ႈလူၺ်ႇ ပိူၼ်ႈလိတ်ႉ ပိတ်ႉထၢင်ႇမၢၵ်ႇမိူဝ် ၺႃးပိူၼ်ႈထိူဝ် ယွႆႈသွႆး ၽၵ်ႉ/ ပိူၼ်ႈသၵ်ႉႁႅမ်ယိုဝ်းတၢႆ ပီ 96 ပီ 97 ပီငရၢႆးလူင်”။
ပဵၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း မေႃလိၵ်ႈ မေႃတႅမ်ႈၵႂၢမ်း သၶႁ တႅမ်ႈႁွင်ႉဝႆႉ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၵၢင် ပွတ်းၸၢၼ်း ၺႃးလူလၢႆ ပေႉၵိၼ် ဝၢၼ်ႈၺႃးၽဝ်။ လွင်ႈႁၢႆႉလူင်ပဵၼ်ပိုၼ်းၵိုၵ်းၵပ်းတႆး မိူင်းတႆးဝႆႉ။
ၽွင်းပီ 1996-97 တေႃႇထိုင်ၵၢင်ပီ 1998 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ်၊ ပႃးၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ယၢမ်း လဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ လၢင်းၶိူဝ်း၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ တေႃႇၼမ်ႉၸၢင်၊ ၵုၼ်ႁဵင်၊ ၵႃလိ၊ မိူင်းသူႈ၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ပၢင်လူင်၊ လွႆလႅမ်၊ မိူင်းပွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၽေးၽီငရၢႆးလူင် လႆႈပၢႆႈလီၼီမိူင်းပေႃးႁၢမ်း။
ပေႃးဢဝ်ၸႄႈဝဵင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ တင်းမူတ်းၺႃးၽေးႁၢႆႉယူႇ 11 ၸႄႈဝဵင်း၊ မူႇဝၢၼ်ႈႁိမ်း 1,500 ဝၢၼ်ႈ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်း 3 သႅၼ်ပၢႆလႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ။
ၽွင်းပီ 1996 ၼၼ်ႉ ၶုၼ်သႃႇ ဢွၼ်ဢဝ်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး (MTA) ဝၢင်းၶိူင်ႈ တီႈႁူဝ်မိူင်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ၵွင် 202 မွၵ်ႇၵွၼ်ႁိုဝ် ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢမ်ႇယွမ်းၽွမ်ႉဝၢင်းၶိူင်ႈၸွမ်း၊ ဢွၼ်ဢဝ် ၵေႃႉသိုၵ်းၵေႃႉႁၢၼ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ လူင်းၵႂႃႇတၢင်းၵွၼ်ၵၢင်ၸိုင်ႈတႆး – သိုၵ်း ၼဢၼ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလိုပ်ႈလမ်း။
သိုၵ်း ၼဢၽ ၼႄးၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ၼႆသေ ၸတ်းၵၢၼ်သိုၵ်း လွၵ်းလၢႆး တတ်း 4 တတ်း – တတ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း၊ တတ်းၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်၊ တတ်းငိုၼ်းတွင်းၵမ်ႉၸွႆႈ၊ တတ်းလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵူၼ်း မိူင်း( ၽႅၼ်ၵၢၼ် တတ်း 4 တတ်းၼႆႉ တႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်းတိုၵ်းတေႃး ၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ ၽွင်း 1970 ပၢႆ) လႄႈ ၽႄႈ လၢမ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈတူၵ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းသိူဝ်။
တတ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၵေႃႈ လိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ တတ်းၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵေႃႈ လိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်း၊ တတ်းငိုၼ်းတွင်းၵမ်ႉၸွႆႈၵေႃႈ လိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ တတ်းယႃႇႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈလႆႈတိတ်းတေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ လိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈပၢႆႈၸူးလႅၼ်လိၼ်ထႆး။
ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ – ၸိူဝ်းပၢႆႈဢမ်ႇပူၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးလူလၢႆၵၼ်ႉၸၼ် ၶႃႈႁႅမ်၊ ဝိႁၢရ် ၵၢၼ်ႇၵျွင်း ယင်းၺႃးၽဝ်၊ ၸဝ်ႈမုၼ် ဢၼ်ၺႃးဢဝ်ယဵတ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းထူင်ၸၢၼ်ႈသေ ပွႆႇလွင်ႈၸွမ်း ၼမ်ႉၶူင်း၊ ၼမ်ႉပၢင် ၵေႃႈမီး – ၼင်ႇၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ႁူမ်ႈဝႃႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵိုတ်း တိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း(NCA) ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ယင်းၵႆႉၵႆႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်း RCSS/ SSA ၵေႃႈယင်းၺႃးတီႉလႄႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတေပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇၸၢင်ႈ။
ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉလုၵ်ႈလၢၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးလွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉ ၽွင်းပီ 1996-97 ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉမီးယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 6 တီႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈယူႇ ၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်းၼႂ်းမိူင်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇၸူး လႅၼ်လိၼ်၊ ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပွတ်းမိူင်းၾၢင်၊ မႄႈဢၢႆး၊ ၶျႆးပရၵၢၼ်း၊ ဝဵင်းႁႅင်၊ မိူင်းပၢႆး၊ မႄႈႁွင်ႈသွၼ်၊ ႁိၼ်တႅၵ်ႇ ၵဵင်းႁၢႆး မႄႈသၢႆ – ၵမ်ႈၽွင်ႈထိုင် ၵဵင်းမႆႇ၊ မိူင်းၵွၵ်ႇသေ လုၵ်ႈလၢၼ်ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထႆးၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။
ဢၼ်ၵိုတ်းၸွမ်း လႅၼ်လိၼ် တႆး – ထႆး 6 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လွႆၵေႃႇဝၼ်း၊ လွႆလမ်၊ လွႆသၢမ်သိပ်း၊ လွႆတႆးလႅင်း၊ ၵုင်းၵျေႃႇ၊ ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – ႁူမ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း တိုၵ်ႉမီးယူႇ 6 ႁဵင်ပၢႆ။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၺႃးၸၢၵ်ႇသိုၵ်းသိူဝ် ၽွင်းပီ 1996-97 ၼၼ်ႉမႃးလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။
ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 001 November 2017
