Monday, May 13, 2024

ဢဵၼ်ႁႅင်းပွႆးပီမႂ်ႇလႄႈ လွၵ်းပဝ်ႇၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး

Must read

Photo by – SHAN/ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2113 ၼီႈ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း

မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ တႆးၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ် တေဢွၼ်ႁဵတ်းပွႆး သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ 2112 ၼီႈ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ 2113 ၼီႈ။

ၸွမ်းၼင်ႇ ထုင်းတႆးမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး ယႃႈၼၢႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ႁပ်ႉၸဵင် ပၢႆႈၸဵင် ပႂ်ႉၸဵင် ၵိၼ်ၸဵင် လဵၼ်ႈၸဵင် လူၺ်ႈသုမ်ႉၽႂ်ထဵင်မၼ်း၊ မူႇၽႂ်ၸုမ်းမၼ်း ႁေႃၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်း ၸႄႈၽႂ် ၵဵင်းမၼ်း ဝၢၼ်ႈၽႂ်မိူင်းမၼ်းသေယဝ်ႉ ထိုင်မႃးပၢၼ်ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈမီးမႃး ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းၾိင်ႈငႄႈ လႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၼႆလႄႈ ၸင်ႇတၵ်းမီးမႃး ပွႆးပီမႂ်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ပွင်သၢင်ႈမႃး။

- Subscription -

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပွႆးပီမႂ်ႇ ဢၼ်ႁူမ်ႈႁဵတ်းယႂ်ႇ ႁဵတ်းလူင်ၼႆႉ ၸိူဝ်းႁပ်ႉႁၼ်လီဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးၼႃႈဝၢၼ်ႈ တႃႈမိူင်း ပဵၼ်ႁိုဝ်၊ မီးႁိုဝ် ဝႆႉၵေႃႈယဝ်ႉ တၵ်းလႆႈၼႄမႃႇႁႅင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်း၊ တၵ်းလႆႈၼႄၼမ်ႉ ၸႂ် မၼ်ႈၵႅၼ်ႇႁဝ်းၼႆသေ လုၵ်ႉၸိုၼ်ႇၶတ်း ပွင်ၵႃႈဢမ်ႇပဵၼ် ဢမ်ႇၸူး ၵႃႈဢမ်ႇၵိုၼ်း ဢမ်ႇပေႃးၼၼ်ႉ မီးဝႆႉၾၢႆႇၼိုင်ႈ တၢင်းၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ တၢင်းၼိုင်ႈ သမ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ပၢႆးမိူင်းဢမ်ႇလီ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးတူၵ်းတႅမ်ႇ ၵေႃႉႁၢၼ်သိုၵ်းတႆးၼင်ႇၵၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းလၼ်ႇသူၼ်ႈ ၵၼ် ထိုင်တီႈ ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးလႆႈပၢႆႈလႆႈၼီ လႆႈၶီ လႆႈယၢပ်ႇ ၼမ်ႉတႃတူၵ်း မူၵ်းတႃႇယွႆႉယူႇ ဢမ်ႇၵႃး ယူႇၾၢႆႇၶုၼ်မိူင်း ၵေႃႈ မိူၼ်တင်း ၶိုင်ႁႃယိုတ်းသိမ်း တီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းယူႇလႄႈ ၽွင်းယၢမ်းၼင်ႇၼႆ ဢမ်ႇလီမိုင်ႉမင်ႉ သဵင်ႈငိုၼ်း သဵင်ႈယၢမ်း ၸွမ်းပွႆးပီမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆၵေႃႈမီး။

ၼႆႉတႄႉ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈလူၺ်ႈလွၵ်းၸုၵ်း ၸဵင်ႇႁၼ်ၽႂ်မၼ်းလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈတေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈ ၵႅဝ်ၸွမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆးၵၢၼ် ပီမႂ်ႇတႆး ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇသိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေမီး ၵႂၢမ်းထတ်းႁၼ် ၶေႃႈၼိုင်ႈ 2 ၵမ်း။

ၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးသေလႄႈ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်ၶဝ်ၼႆႉ သႂ်ႇပႃးၶပ်ႉမၢႆ ၶိတ်ႇမွၵ်ႇ ၶႅၵ်းမၢၵ်ႇ ပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇ ၼၢင်းငၢမ်း ၸၢႆးလဝ်း ပၢင်ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ပၢင်ၶႅင်ႇတႅမ်ႈလိၵ်ႈပွင်၊ ပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆး ႁၼ် ပၢင်လူဢၢၼ်ႇသၢႆမိူင်း သိူၵ်ႈပိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃးမႃးသေယဝ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေမီးၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ သႅၼ်းလဵၵ်ႉၶဝ်တင်းၼမ်ယူႇ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ မၢႆတွင်းပီမႂ်ႇတႆးသေ ဢိၵ်ႇဢွၵ်ႇပပ်ႉပိုၼ်းၾၢႆႇၾိင်ႈ ပပ်ႉ ပိုၼ်းၾၢႆႇမိူင်း ပပ်ႉပိုတ်ႇပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢၼ်ပၼ်တၢင်းႁူႉၼမ် တၢင်းႁၼ်ၵႂၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇသူႈႁၼ်မီး တေႃႈၼင်ႇ ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင် ဢမ်ႇၼၼ် ပိုၼ်းပီမႂ်ႇ ၵူၺ်းလႆႈတိုဝ်းဢဝ် ပပ်ႉ ဢၼ်ၶူးမေႃလူင် ၶူးပူင်သွၼ်လူင်လုင်းၸၢႆးၾႃႈ ၶဵၼ်ႇ တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ပပ်ႉငဝ်ႈမိုဝ်း ပပ်ႉလဵဝ်သေယဝ်ႉ လူဢၢၼ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇၵူၺ်း၊ ပပ်ႉၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၽူႈလႂ် ႁပ်ႉႁဵတ်းဢွၵ်ႇထႅင်ႈလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ႁႃယၢပ်ႇဝႆႉ ႁဝ်းၶႃႈတေႁူႉငိၼ်းၵၼ်ယူႇ။

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆႈလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးၼႆႉ ႁႅင်းယႂ်ႇၾၢႆႇၾိင်ႈငႄႈယူႇ ၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈၸိူင်ႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးတူၺ်းၾၢႆႇ လိၵ်ႈ လၢႆးတႄႉ ၼပ်ႉၽတ်ႉၽဵင်ႇမႃးၸိုင် ၶူပ်ႇပီလႂ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ သမ်ႉဢမ်ႇႁဵတ်း ဢွၵ်ႇလႆႈ ပပ်ႉၼိုင်ႈပပ်ႉ ပိုၼ်းၼိုင်ႈ ၽိုၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိုဝ်ႈသဵင်လိၵ်ႈၶဝ် တေလႆႈၶတ်းၸႂ် သႂ်ႇႁႅင်း တႅမ်ႈတႅင်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသူႈမီး ၶပ်ႉ မၢႆတႃႇ တေယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ် ႁႅင်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၼႆပဵၼ်လွၵ်းပဝ်ႇလူင် ဢၼ်ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈၶဝ် လီ လႆႈသႂ်ႇ ႁႅင်းၽိူမ်ႉထႅမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼႆဢၼ်ၼိုင်ႈ။

သမ်ႉထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွၼ်ႉၵႅၼ်လိုၵ်ႉၼႂ်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆ ပၢင်ပွႆးၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း တင်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး လဵၵ်ႉၼုမ်ႇထဝ်ႈ သၢမ်ပၢၼ်ၸဵတ်းသႅၼ်းလႄႈ ၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၵူႈထၢၼ်ႈၵူၼ်း မၼ်း ၵဵဝ်ႇတင်းသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တေဢဝ် 7-8 ပီ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လႆႈႁၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈၶဝ် ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁဵတ်းပဵၼ်တုမ်မွၼ် ႁႃၸိုဝ်ႈႁႃသဵင်ႈ။ ပိူဝ်ႈတႃႇၽွၼ်းလီ သုၼ်ႇတူဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ သုၼ်ႇၸုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးမႃး ဢမ်ႇၵႃးၵူၺ်း ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ၼွၵ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈၼႆႉ ဢဝ်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဵတ်းပဵၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ပိူဝ်ႈတႃႇၼႃႈၵၢၼ်သူၼ်းတုမ် တိုတ်ႉၸၼ်ႉပိူင်းၸူးတၢင်းလူဝ်ႇၾၢႆႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးမႃး။ ၸိူဝ်းႁူႉသေ ၸၢင်ႈ တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇဢေႇ။ ၵမ်းၼမ်ၼမ်တႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၾၢင်ႉႁူႉသေ ၵႃႈၸွမ်းသဵင်ၵွင်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ် လၢႆးၵၢၼ် ယႃႉယွမ်ႉသႂ်ႇသီ ပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်း ႁိူဝ်ႈဝဝ်းလၢႆးလၢင်ႇပႅတ်ႈၵူၺ်းလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈ တၵ်းလႆႈၾၢင်ႉ ထိုင်ၵၼ်ယူႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇၵႂႃႇ သိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းယူႇ ယွၼ်းၾၢၵ်ႇၶေႃႈ ၵႂၢမ်းၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈ ပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႉၶႃႈ ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း
ၽူႈထတ်းလိၵ်ႈ/ တႅမ်ႈလိၵ်ႈ/ ဝွၵ်း

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း