ၾၢႆၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး မီး 3 ၾၢႆႇ – 1. ၵုၼ်လူင်၊ 2. ၼွင်ၽႃ၊ 3. မိူင်းတူၼ်။ ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈၾၢႆ 3 ဢၼ်ၼႆႉ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၶဝ် ပႂ်ႉငဝ်းလၢႆးယူႇ ဢမ်ႇဝႃႈမိူဝ်ႈလႂ်ဝၼ်းလႂ် တိုၼ်းတေမႃးထႅင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈငိုၼ်းတိုၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် လႆႈႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းတႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းမႃးတင်းႁိုင်။
ၾၢႆၵုၼ်လူင်၊ ၼွင်ၽႃ၊ မိူင်းတူၼ်/ မၢၼ်ႈတူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလဵဝ်ၵၼ် ပေႃးဝႃႈပဵၼ်သၢင်ႈၾၢႆဢၼ်ၼိုင်ႈ တိုၼ်းတေသၢင်ႈတင်း 3 ဢၼ် ၵွပ်ႈဝႃႈၾၢႆၵုၼ်လူင် ပဵၼ်ၾၢႆတင်ႈႁပ်ႉၼမ်ႉ၊ ၾၢႆၼွင်ၽႃ ပဵၼ်ၾၢႆၵုမ်းၼမ်ႉ၊ ၾၢႆမိူင်း တူၼ် ပဵၼ်ၾၢႆထုတ်ႇဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ။
ၾၢႆၵုၼ်လူင် ဢၢၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ 1,400 မႄႊၵႃႊဝတ်ႉ ပဵၼ်ၾၢႆႁပ်ႉၼမ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉတေယိုင်ႈထိုင် လႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ ၸႄႈတွၼ်ႈယုၼ်ၼၢၼ် ၵွပ်ႈဝႃႈ မိူင်းၶႄႇလူဝ်ႇၸႂ်ႉၼမ်ႉပႃး ႁႅင်းၾႆးၾႃႉတင်းမူတ်း ၸၼ်ဢဝ် ၵႂႃႇတင်ႈမေႃႈၾႆးၾႃႉတီႈမိူင်းတိင် ၸႄႈတွၼ်ႈယုၼ်ၼၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၶွမ်ႇပၼီႇ လူင်တိုၼ်းလၢင်း China’s Hanergy Holding Group (Formerly Farsihted Investment group), Gold Water Resources Company and Asia World လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၾၢႆၵုၼ်လူင်ၼႆႉ ၼမ်ႉတေထူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်လီႈ ၼမ်ႉၵျွင်း ပဵင်းယၢၼ်း လၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းၵုၼ် လူင်။
ၾၢႆၼွင်ၽႃ တေသၢင်ႈတီႈႁိမ်းၸမ်မၢၼ်ႈတူင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမၢဝ်း ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း 45 လၵ်း။ တၢင်းသုင်ၾၢႆ 90 မီႊတိူဝ်ႊ တၢင်းသုင်ၼမ်ႉ 45 မီႊတိူဝ်ႊ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉယိူင်းဢၢၼ်း ထုတ်ႇဢွၵ်ႇ 1,200 မႄႊၵ ဝတ်ႊ။ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆ ပဵၼ်မိူင်းၶႄႇၾႆးၾႃႉတေတေႃႉၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈယုၼ်ၼၢၼ်။ ၾၢႆၼွင်ၽႃၼႆႉ ပဵၼ်ၾၢႆထိင်းၼမ်ႉ တႃႇၾၢႆမိူင်းတူၼ် သင်ဝႃႈ သၢင်ႈၾၢႆၼွင်ၽႃ ၼမ်ႉတေထူမ်ႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လိၼ်ပႃႇထိူၼ်ႇ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈလိၼ်ၶူင်းၵၢၼ် တၢင်းၵႂၢင်ႈမၼ်း 8922 ဢေႊၵႃႉ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉလိၼ်တီႈယူႇ 10,403 လွၵ်းလၵ်းမီႊ တိူဝ်ႊ။ ဝၢၼ်ႈၸမ်ၾၢႆတီႈသုတ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼွင်ၽႃ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယွၼ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇယႃႉ။
ၾၢႆမိူင်းတူၼ် မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇႁွင်ႉၾၢႆတႃႈသၢင်း ႁႅင်းၾႆးၾႃႉဢၢၼ်းထုတ်ႇဢွၵ်ႇ 7,100 မႄႊၵဝတ်ႊ ၾၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ တၢင်း သုင် 877 မီႊတိူဝ်ႊတေသုင်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဢေႊသျိူဝ်ႊ တွၼ်ႈတႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼႆႉ ငိုၼ်းလူင်း တိုၼ်း 12,000 လၢၼ်ႉၻေႃႊလိူဝ်ႊဢမေႊရိၵႃႊ မိူင်းလူင်းတိုၼ်းလၢင်း မိူင်းၶႄႇလႄႈ မိူင်းထႆး ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ တီႈဢွၵ်ႇ မႃးၼၼ်ႉ ဝၢင်းၽႅၼ်တေႃႉၵႂႃႇၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈယုၼ်ၼၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ 45 % လႄႈ တေတေႃႉၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆး 45% တွၼ်ႈတႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 10% သင်ဝႃႈပဵၼ်သၢင်ႈၾၢႆမိူင်းတူၼ် ၼမ်ႉတေယိုင်ႈထူမ်ႈ တၢင်းယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမၼ်း ပဵင်းမိူင်း သိင်ႊၵပူဝ်ႊ ဝၢၼ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၵႃလိ မိူင်းပဵင်း ၵဵင်းလူမ်း ၵဵင်းတွင်း တေၸၢင်ႈၸူမ်ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉ ဢၢၼ်ႇႁူဝ် ပၢၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။
ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတေဢၢၼ်းသၢင်ႈ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈ ၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ၵၢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းတူၵ်းလူင်းတႃႇတေသၢင်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇၼၼ်ႉ သေဢမ်ႇၵႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 12/08/2016 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၢႆးဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႅၵ်ႇ လႅင်းဝႃႈၶဝ် တူၵ်းလူင်းတႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း မၢႆလၵ်းမၼ်းတႄႉ တႃႇသၢင်းၾၢႆၼႂ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/01/2017 ၼႂ်းႁူဝ်ပီၼႆႉ ၵေႃႁူမ်ႈငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ International Finance Corporation (IFC) ၶွင်ယေး ငိုၼ်းၵမ်ႇၽႃႇ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တုမ် ဝၢင်းၽႅၼ်သၢင်ႈၾၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တႄႇၸတ်းတီႈတႃႈၵုင်ႈ ၸတ်းတီႈမိူင်းယၢင်းလႅင်လႄႈ မိူင်းမွၼ်း မီးၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၢၼ်ၶတ်းယူႇသေတႃႉ ၶဝ်ၸတ်း ႁဵတ်းတေႃႇပေႃးယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း။
တေႃႈလဵဝ် ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ယဵၼ်ယူႇသေတႃႉၶွမ်ႇပၼီႇ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၶဝ်ဢမ်ႇယဵၼ် ၶဝ် ဝၢင်းၽႅၼ်ယူႇတႃႇသေႇတွၼ်ႈတႃႇသၢင်ႈၾၢႆ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလိုမ်းမိူဝ်ႈလႂ် ၾၢႆၼမ်ႉၶူင်းတိုၼ်းတႄႇၶိုၼ်း ဢမ်ႇ ႁၢင်ႉ။
ဢမ်ႇၵႃးၾၢႆမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၵူၺ်း တေႃႈလဵဝ် ၽူႈလူင်းတိုၼ်းၶဝ် ဢၢၼ်းသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ မႄႈၼမ်ႉပွၼ် တီႈလမ်ႇလွင်ႈသုတ်း ဢမ်ႇဝႃႈတေသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉလႂ် တိုၼ်းလူဝ်ႇလၢတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈႁူႉလႄႈ ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်း ထတ်းသၢင်ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆးၼႆႉၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၶဝ်ဢမ်ႇၵျိူၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ငိုၼ်းလူင်းတိုၼ်းတေသဵင်ႈၼမ် လႄႈ တေႁဵတ်းယၢပ်ႇ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်တေ သုမ်းလၢႆလၢႆ။
ပဵၼ်ႁိုဝ်သေတႃႉ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၸႂ်ႉသေ ပဵၼ်ၽေးလူင်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်း တေယွမ်းႁပ်ႉယူႇႁိုဝ် တူဝ်ယၢင်ႇၾၢႆမႄႈၼမ်ႉၽီလူး မႄးၼမ်ႉပွင်းလွင်း မႄႈၼမ်ႉသူၺ်ႇလီႇ မႄႈၼမ်ႉတူႈလႄႈ မႄႈ ၼမ်ႉၶူင်း ဢိၵ်ႇပႃးမႄႈၼမ်ႉတင်းၼမ် သၢင်ႈၾၢႆၾႆးၾႃႉယဝ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတဵမ်တဵမ် ထူၼ်ႈထူၼ်ႈ ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈမၼ်းတႄႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈယူႇတီႈႁႃၵိၼ် ထုၵ်ႇလိုပ်ႈႁေႃႈတဵၵ်းၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈ ထူပ်းယူႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်။
ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် သၽႃႇဝ
ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 001 November 2017
