“ၸဝ်ႈဢမ်ႇယွင်ႈ ၶွင်ဢမ်ႇၵႃး၊ ၸဝ်ႈဝႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁူႉ”……… ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇႁဵတ်း ဢမ်ႇလၢတ်ႈ တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးလၢတ်ႈပၼ်၊ မႃးႁဵတ်းပၼ်။ လွင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆးၵေႃႈ တေႃႇၼင်ႇၼၼ် ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဢမ်ႇႁဵတ်းတေဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးလၢတ်ႈႁဵတ်းပၼ်။
ပႃႇတီႇတႆး ထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းတႃႇတႆး၊ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး တေလႆႈႁဵတ်းတႃႇတႆးၼႆ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈသေပိူၼ်ႈယူႇ။
ပေႃးဢမ်ႇပေႉၵၢၼ်ၼႃႈႁိူၼ်း သမ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃမိူင်း ၶႅၼ်းတေၸၢင်ႈပႃးၵၼ်လူမ်ႉ။
ပွင်ႇဝႃႈ ပႃႇတီႇတႆး တပ်ႉသိုၵ်းတႆး လူဝ်ႇလႆႈၵတ်ႉၵျႃႉ၊ ႁတ်းလၢတ်ႈႁတ်းၸႃ ႁတ်းတၢႆ တၢင်တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။ ၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်တိုၵ်းၵၼ်ၼိူဝ်ၽိူၼ်။ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈဢမ်ႇႁတ်းၸႃ၊ လွၵ်းၸုၵ်းဢမ်ႇ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးၵိုင်ႇလႅပ်ႈၵၢၼ်မိူင်း။
လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး။ ၵမ်ႈၼမ် တေႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပဵၼ်ပႃႇတီႇဢၼ်ၸုၵ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၻီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊ။ ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းဝႃႇတႃႉသိုၵ်းပဵၼ်ယႂ်ႇ။
ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ပျီႇထွင်ႇၸု ဢိၼ်ႊသတီႊၵျုတ်ႉ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၽူႈၼမ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ – ပေႃးၵဵဝ်ႇၵပ်းတီႈၼင်ႈၻီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊၼႆ ၶဝ်ထဵင်ၵၼ်၊ ၶဝ်မေႃးၵၼ်၊ ၶဝ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးၵဵဝ်ႇ ၵပ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃးတႄႉ ၶဝ်ဢွၵ်ႇသဵင်မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ၶိုၼ်ႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၸတ်း ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း လူၺ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 08/11/2015 ၶွပ်ႈတဵမ်သွင်ပီသေ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ တွင်ႈထၢမ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈဝႃႈ “ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းပၼ်တႃႇမိူင်းတႆး မီးသင်လၢႆလၢႆၽွင်ႈ” ၼႆဝႃႇ။
ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႈ ယၢႆးႁူဝ်ၶူတ်ႉၶူတ်ႉ ဝူၼ်ႉတႂ်ႈဝူၼ်ႉၼိူဝ် – မိူင်းတႆးလႆႈသင်ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ်ႉယုင်း ယဵပ်ႇယမ်ႈ ၶဝ်ႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ပီၼႆႉ??????……….. ယူႇတီႈဢၢႆႈတဝ်ႈဢၢႆႈၽိၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေဝူၼ်ႉ ……… တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ လႆႈႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ ၸွမ်းသိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း၊ လႆႈသင်ထႅင်ႈၼေႃ……. ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်မိူင်းတႄႉ မိူၼ်ပႆႇႁၼ်လႆႈ သင်၊ တေဝႃႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးယူႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉၺႃးတီႉယဵတ်ႈၶွၵ်ႈ ယွၼ်ႉၵၼ်ယူႇ။
ၽိူဝ်ႇဝူၼ်ႉၺႃးထႅင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ တုမ်ႇၶူၼ်ၼိူဝ်ႉပေႃးလုၵ်ႉ ……… ၵႂႃႇႁၼ်ၼႃႈ ပႃႇတီႇတႆး၊ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်း တႆး၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တႆး……. တႆး…… တႆး…… တႆး…… ၼႆ လူမ်းလိူတ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈသုင်၊ တူၵ်းၸႂ်လူင်လၢင်။
ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႆႈတႄႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်တႆးၵေႃႈ ၼၵ်းမႃးထႅင်ႈတႄႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်လႃႇ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် – မိူဝ်ႈလူင်ပွင် ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း တႄႇၶိုၼ်ႈမႃး – ႁပ်ႉဢႃႇၼႃႇ ဝၼ်းတီႈ 30/03/2016 ယဝ်ႉ တမ်းဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ် 100 ဝၼ်း။
ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၼၼ်ႉ မီးလၢႆလွင်ႈ – လွင်ႈၶူဝ်၊ လွင်ႈတၢင်း၊ လွင်ႈၼမ်ႉ၊ လွင်ႈၾႆး၊ လွင်ႈၵႃႉလွင်ႈၶၢႆ ၶႂ်ႈၸေးယၢင်ႇဝႆႉ။ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ပႃးထႅင်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶၢႆႉသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်း ႁႂ်ႈယဝ်ႉဝၼ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လွင်ႈၼႆႉ တၢင်းမိူင်းမွၼ်းဢမ်ႇႁပ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ တၢင်းမိူင်းတႆးတႄႉ လိူဝ်သေပႃႇတီႇႁူဝ် သိူဝ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်း ဢမ်ႇႁၼ်ၸုမ်းလႂ်တူင်ႉၼိုင်သင်။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သမ်ႉ သၢၼ်ၶတ်းလႃႇ ……… မႃးဝူၼ်ႉတူၺ်း။
မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2015 ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ပေႉ 40 တီႈ၊ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ပေႉ 1 တီႈၼင်ႈ၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ပႃႇတီႇတႆး ဢမ်ႇလႆႈသေတီႈ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး 10 ဝဵင်း ပႃႇတီႇတႆးဢမ်ႇလႆႈသေတီႈ။
ပေႃးတူၺ်း ၶူးယႂ်ႇဝဵင်းလူင်ၸိုင်ႈတႆး – ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈမိူင်းတႆး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ငဝ်ႈမိူင်း မိူင်းတႆး ပွတ်ႈၸၢၼ်းၵေႃႈၸႂ်ႈ၊ ငဝ်ႈမိူင်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ – ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ငဝ်ႈမိူင်း မိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ – ဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ဢၼ်ၶပ်ႉၸွမ်း – မႃးပဵၼ်ဝဵင်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ၊ ဝဵင်းသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်မူႇၸေႊ တင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၶူးယႂ်ႇဝဵင်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်ႇမိူင်းတူင်ႇဝဵင်း မၢၼ်ႈ ၶၢႆႉမႃးယူႇၵေႃႈၼမ်၊ ဝဵင်းၵႃလိ ၶၢႆၶၢတ်ႇသမ်ႉ မႃးႁႃငိုၼ်း – ၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၶၢႆႉဝဵင်း ၶၢႆႉမႃးတင်း ႁေႃတင်းႁိူၼ်း၊ မိူၼ်တႆး ၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းထႆး၊ ၶဝ်သမ်ႉၶၢႆႉမႃးယူႇတၢင်းမိူင်းတႆး။
ပေႃးသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း မႃးမီးၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ မႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈလႆႈ။
ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈယၢမ်ႈဢုပ်ႇၽူႈတႅၼ်ႈပႃႇတီႇတႆးလၢႆၵေႃႉ – “ၶဝ်ၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၢမ်ႈတႆးၶၢႆႉ ၵႂႃႇယူႇတၢင်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်း ယႃႇၶၢႆႉမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၢမ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးၼၼ် သုၼ်ႇလႆႈၵႅတ်ႇၵင်ႈၵူၼ်း ၶိူဝ်းဢွၼ်ႇမီးသင်၊ ပေႃးၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၻီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊ ၾႅတ်ႊၻ ရႄႊ လီတိုတ်ႉတႅမ်ႈမၢႆမီႈၵႅတ်ႇၵင်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆး လီႁႃလီႁွမ်ၶေႃႈမုလ်းဝႆႉ။ သင်ဢမ်ႇ မီးမၢႆမီႈ ၵႅတ်ႇၵင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၸိုင်ထႅင်ႈ 5 ပီ၊ 10 ပီ၊ 15 ပီ၊ 50 ပီ တၢင်းၼႃႈ – ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်း ယူႇ ၸႄႈ မိူင်းတႆးလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁူႉတေဢမ်ႇပေႉ ပႃႇတီႇၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇ ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်။
ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽိူဝ်ႇတႃႉဝႃႈတႆး တႆး တႆး ယူႇမႅၵ်းမႅၵ်းသေ ၽိတ်းၵၼ်လွင်ႈတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼႄႇ ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၵၼ်။ တႃႉဝူၼ်ႉသွၼ်ႇႁႃသဵၼ်ႈတၢင်း တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇ ဢၼ်ဢူမ်ဢိုၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်၊ ပိုၼ်ႉတီႈ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်း – ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇ။
ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ လီဝႆႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ်ၵၼ်သေ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁႃတၢင်းၸွႆႈၶဝ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈ။ သင် သၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်လႆႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃၸိုင် ပၼ်ႁႃၼႂ်းႁိူၼ်း မိူင်းတႆးၵေႃႈ တေၵႄႈလိတ်ႈလႆႈၽွင်ႈသေ တေတိူဝ်း ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်မႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ပေႃးပႃႇတီႇတႆး ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈပႃႇတီႇ ဢင်းသႃး၊ ထၼု၊ ပဢူဝ်း တိုၼ်းတေဢမ်ႇပေႉလႆႈ။
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် ၶၢင်၊ လႃးႁူႇ၊ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ၊ ပလွင်ႈ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်သဵင်လဵဝ်ၵၼ် တိုၼ်းတေ ဢမ်ႇပေႉပႃႇတီႇၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇလႆႈ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈဝႃႈတႆးၵူၺ်း ၸူဝ်ႈပႆႇသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ် ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးတႄႉ တေၺႃးၽႃႇထႅၵ်ႇၸႅၵ်ႇၸၵ်း – ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၽိတ်းၵၼ် ထဵင်ၵၼ်ယူႇ။
ၸၢႆးၼွင်ႉ
ပပ်ႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 001 November 2017
