မိူင်းၶႄႇ ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေဝႆႉလႆႈႁိုင်ၼၼ်ႉသေ တႄႇၽုၵ်ႇတူၺ်း

Li Jieping ၽူႈလူင့်လႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးတူၼ်ႈၸႂ်မိူင်းၶႄႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်း (International Potato Center – CIP) ဝဵင်းပေႊၵျိၼ်ႊ ၶူၼ့်ၶႂႃႉၶူင်သၢင်ႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ မၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေၶဵင်ႇတႃႉ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈသုင် ၊ သႅၼ်းတေဢမ်ႇၸဵဝ်းၼဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

မၼ်းဢႃႇလူးဢၼ်ၶူင်သၢင်ႈမႃးၵမ်းၼႆႉ တေပဵၼ်လၢႆးၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇၼဝ်ႈ/ ဢမ်ႇပေႃးၵိၼ် ၽွင်းၶၢဝ်းမႆႈ။ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ် ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းဢႃႇလူးသႅၼ်းၼႆ့ ႁူဝ်လဵၵ်ႉ၊ ၼၢၼ်းၼဝ်ႈ ၊  ဝႆႉလႆႈႁိုင် ၼမ်ႉၼၵ်းမီး  136 ၵရမ်ႊ(မွၵ်ႈ 3 ၵျၢပ်ႈ) ၵူၺ်း။ ပေႃးတႅၵ်ႈၵၼ် တေပဵင်းမွၵ်ႈ ၶႆႇၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၼႆႉၵူၺ်း –  ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

Li Jieping လၢတ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းဢႃႇလူးၼႆႉ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈပိူင်ႈဢိတ်းဢွတ်းၵေႃႈ  တုမ်ႉတိူဝ်ႉငၢႆႈ ၼဝ်ႈငၢႆႈ ႁႅင်းဢွၵ်ႇမၼ်းလူတ်းယွမ်းငၢႆႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇလႆႈမႃးမၼ်းဢႃႇလူး သႅၼ်းႁူဝ်လဵၵ်ႉသေ ဝႆႉႁိုင်လႆႈ ၼႆႉ လႆႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီယဝ်ႉ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းထႅင်ႈ 50-60 ပီမိူင်းၼႆႉ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈလုမ်ႈၾႃႉ ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈထႅင်ႈလိူဝ်ၵဝ်ႇ 3 တီႊၵရီႊ သႅၼ်ႊတီႊၵရဵတ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆ ထိုင်ၶၢဝ်းၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးၸိူဝ်ႉၽၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေၶဵင်ႇတႃႉႁႅင်းလူမ်းမႆႈၼၼ်ႉလႆႈ လႄႈၸင်ႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ ” – ဝႃႈၼႆ။

မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၽုၵ်ႇမၼ်းဢႃႇလူးၼမ်သုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵိၼ်ၼႂ်းမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၶိုၼ်းဢူပ်းႁႅင်ႈ၊ တၢၵ်ႇႁႅင်ႈ ၊ ႁဵတ်းပဵၼ်တၢင်းၵိၼ် ၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်းသေ ၵိၼ်တႅၼ်းတၢင်ၶဝ်ႈလႆႈ။ တီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ မၼ်းဢႃႇလူး ပဵၼ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တီႈမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၵေႃႈၽုၵ်ႇ ဢၼ်သိုဝ်ႉဢဝ်တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈသိုဝ်ႉ။

Ref; Reuters