Monday, October 7, 2024

မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ (Kingdom of Bhutan)

Must read

ၸိုဝ်ႈမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆ့ႁွင့်ဝႃႈ မိူင်းႁေႃၶမ်းပူႊတၢၼ်ႊ (ၽူႊထၢၼ်) (Kingdom of Bhutan) ၼႆသေ ပဵၼ်မိူင်းလွတ်ႈ လႅဝ်းသဝ်းၶေႃ မိူင်းၼိုင်ႈ။ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ် ဢမ်ႇတိတ်းၸပ်း ၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ(ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံ) ၊ မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ လွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇ လႄႈ ပဵၼ်ၼႂ်းၵုၼ် ဢေႊသျႃႊ ၸၢၼ်း။ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇ၊ ၾၢႆႇတူၵ်း လႄႈ ၾၢႆႇ ၸၢၼ်း တိတ်းၸပ်း မိူင်းၵြႃး ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ၊ ၾၢႆႇႁွင်ႇသမ့် တိတ်းၸပ်း မိူင်းၶႄႇလႄႈ ထိပႅတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆ့ ။

ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ Paro ဢၼ်မီးတီႈတၢပ်ႈလွႆ

 မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊဢၼ်ဝႃႈၼႆႉမီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ – ၸိုင်ႈမိူင်းၼၵႃးၾႃႉၽႃႇ  မိုးကြိုးနဂါးတိုင်းပြည် – Land of Thunder Dragon ။  ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ  ၼႆ့ယူႇသုင်၊  ပေႃးၾႃႉတႅၵ်ႇၾႃႉလင်ၼႆၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်သဵင်လင်ႁႅင်း၊ လီၵူဝ်ႁႅင်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သၢႆၾႃႉမႅပ်ႈ ၾႃႉၽႅတ်ႇၾႃႉလင်ၼႆ့ မိူၼ်ပဵၼ် ႁၢင်ႈငဝ်းၼၵႃး – ၼႆယဝ့်။

- Subscription -

တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 17 ပီၽွင်းၸဝ့်ၼၼ့် ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းပတေႇသရိတ်ႈသိုၵ်း(စစ်ပဒေ သရာဇ် နိုင်ငံ) ဢုပ့်ပိူင်ႇမိူင်းၼိုင်ႈ ။ မိူဝ်ႈၽွင်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 20 ပီ ပၢၼ်ၸဝ့်ၼၼ့်သမ့် မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ လႆႈတူၵ်းၵႂႃႇတႂ်ႈ ႁေႃၶမ်း ဢိင်းၵလဵတ်ႈၽွင်းငမ်း။ ၽိူဝ်ႇမိူင်းၵြႃးဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း  ယဝ့်ၼၼ့်ၸင်ႇ ၶိုၼ်းတူၵ်းၵႂႃႇတႂ်ႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ။

ၼႃႈလိၼ်မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆ့ ပွတ်းၸၢၼ်းတေပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ပၢင်ႇပဵင်းႁွၼ်ႉမႆႈ (Subtropics – သမပိုင်းလွင်ပြင်) ၊ ပွတ်းႁွင်ႇသမ့် ပဵၼ်လွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇ ဢၼ်မီး ထိူၼ်ႇ/ပႃႇပႅၵ်ႇ (Sub-alpine) တၢင်းသုင်မွၵ်ႈ 7,000 မီႇတႃႇ ၸိူဝ်းၼႆ့ ။

သႃႇသၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းတႄ့ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် သႃႇသၼႃႇ ဝၶျရယႃႇၼ(Vajrayana Buddhism) သေ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 8 လၢၼ့်ၵေႃႉ ၊ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ။ၸၢဝ်းႁိၼ်ႇတူႇၵေႃႈ မီးၵမ်ႈဢေႇ ။ ငဝ်ႈၸိုင်ႈဝဵင်းလူင် မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ပဵၼ်ဝဵင်းတိမ်ႊၽူႊ (Thimphu) ။

မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းၶုၼ် ၽွင်းငမ်းမႃး ပီႊယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ တႄႇမီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တီႊမွၵ်ႊၶရေႊသီႊ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ပီႊ 2008 ။ ပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်း  ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈ ပိုၼ်ႉတီႈ ဢေႊသျႃႊပွတ်းၸၢၼ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈ ၾႃႉ (SAARC) ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵုမ်လူင် SAARC ပွၵ်ႈၵမ်း 16 ပီ 2010 ၼၼ့်ၵေႃႈ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ႁပ့် ၸတ်း ႁဵတ်း ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် ။

မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆႉ  ၵႂၢင်ႈ 18,000 လွၵ်းလၵ်း (မီး 4 ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈ မိူင်းတႆးၵူၺ်း)။  မီးၶိုင်ႈ တိူင်းတၼၢဝ်းသီ ၊ ၵႂၢင်ႈပဵင်းၸေႊမိူင်းရၶႅင်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼႆ့ၵူၺ်း။ လုၵ်ႉတၢင်းဢွၵ်ႇ တေႃႇတၢင်းတူၵ်း တၢင်းယၢဝ်းမီး 190 လၵ်း ၊ လုၵ်ႉတၢင်းၸၢၼ်း တေႃႇ တၢင်းႁွင်ႇ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 90 လၵ်း။ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်လွႆ လိူဝ်ၼၼ့် မီးမႄႈၼမ်ႉ ပျမ်ႊမပုတ်ႉတြႃႉ  မိူၼ်ၼင်ႇ မႄႈၼမ့်မႃးၼႅတ်ႊ လႄႈ မႄႈၼမ့်ဢွၼ်ႇတၢင်းၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်း ၸၢၼ်း သေ လတ်းၽၢၼ်ႇလႆ ၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ  မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ။

မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းလဵၵ်ႉ၊  တီႈၼိုင်ႈလႄႈတီႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၵႆၵၼ်၊   ၾိင်ႈၾႃႉ ရႃႇသီႇၵေႃႈ တီႈၼိုင်ႈလႄႈတီႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊   ယွၼ်ႉတၢင်းသုင်ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၼိုင်ႈပီလႂ် ၾူၼ်တူၵ်း 200 တေႃႇ 300 ၼိဝ်ႉ၊ ၸွမ်းၼိူဝ်လွႆၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပႃႇထိူၼ်ႇ/ပႃႇမႆ့ ။  ပိုၼ့် တီႈပွတ်းတႂ်ႈ ဢၼ်တႅမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ့်သမ့် မီးတူၼ်ႈပႅၵ်ႇ ၊ တူၼ်ႈဢူၵ်း (Oak, ဝက်သစ်ချ)  လႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈသုင်သမ်ႉ မီးတူၼ်ႈပႅၵ်ႇ Conifer သႅၼ်းဢွၵ်ႇတီႈဢၼ်ၵတ်းႁႅင်း  ။  တီႈမိူင်း ပူႊတၢၼ်ႊ ၼႆႉ ၼႃႈလိၼ်သုင် ပဵၼ်လွႆလွၼ်ႉလွၼ်ႉ၊  ၼႃႈလိၼ်ပဵင်း မီးဢေႇလႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လႆႈဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း ။ ၸွမ်း ၶႅပ်ႇတၢပ်ႈ လွႆၸိူဝ်းၼႆ့ သင်ဝႃႈ ႁဵတ်းသူၼ်/ၼႃး သိၵ်ႈၶူဝ်လႆ သေၽုၵ်ႇသွမ်ႈၸိုင် တေၸၢင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ တႃႇတေၶူႈတေႁဵတ်းၸၼ်ႉသမ်ႉ တေလႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းတွင်း ႁႅင်းၵူၼ်းလႄႈၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႆသေ ဢမ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢၼ်ၸၢင်ႈၽုၵ်ႇလႆႈၵေႃႈ ပဵၼ်   ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၶဝ်ႈ ၊  ၶဝ်ႈၶႅပ်ႇ (ဂျုံ) ၸိူဝ်းၼႆ့ ။

ၵူၼ်းမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆ့ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပူႊတီႊယိူဝ်ႊ (ဘူတီးယား) သေ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၶိူဝ်းၼီႊပေႃႊ ယူႇသဝ်းဝႆ့ ဢိတ်းဢွတ်း။ ၵူၼ်းၶိူဝ်း ပူႊတီႊယိူဝ်ႊ (ဘူတီးယား) ၼႆ့ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ဢူတ်းၵၼ်ႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႆႈ၊ မီးသတိ ဝိရိယလီ ။  လိူဝ်သေ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈယဝ့် ၵၢၼ်လဵင့် လူတူဝ်သတ်း  မႃႉလႃးဝူဝ်းၵႂၢႆးၵေႃႈ မီးၽွင်ႈ။     ၽႃႇသႃႇ ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပူႊတီႊယိူဝ်ႊၼႆႉ ၵိူဝ်းလီၼပ့်ယမ် ပုတ့်ထသႃႇသၼႃႇ  လႃႊမႃႊ (လာမာ ဗုဒ္ဓအယူဝါဒ) ။

မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆ့ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး တၢင်းၼမ် ။  မိူၼ်ၼင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆ့ ဢဝ်ငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼိုင်ႈၵေႃႉသေ တႅၵ်ႈတူၺ်း လွင်ႈၶိုၼ်ႈ ယႂ်ႇႁုၼ်ႈမုၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း  ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တီႈမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊတႄ့ ဢဝ်လွင်ႈတၢင်းသိူဝ်းၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းၼိုင်ႈၵေႃ့သေ တႅၵ်ႈတူၺ်း လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်း  ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ဝႆ့ ၼမ့်ၼၵ်းလွင်ႈယႂ်ႇၼိူဝ် လွင်ႈၵတ်းယဵၼ် မူၼ်ႈသိူဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း – ၼႆယူႇ။

ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမုၼ်းသဵၼ်ႈမၢႆ မႅၵ့်ၵသိၼ်း Business Week ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းဝႆ့ မိူဝ်ႈပီ 2006 ၼၼ့် သေ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်မီးၼႂ်း ၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျုးၼႆ့ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီး တၢင်း သိူဝ်း ၸႂ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ။ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆ့သမ့် ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ထီ့ 8 ဝႃႈၼႆ ။

လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ့် တီႈမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆ့ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင့်ၶၢႆ လႅၼ်းယႃႈ ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 6/6/2010 ၼၼ့်မႃး မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈႁႄ့ႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်လုတ်ႇလႅၼ်း ယႃႈၸွမ်းသူၼ်မွၵ်ႇ ၊ ႁူင်းႁႅမ်း ၊ လၢၼ့်တၢင်းၵိၼ်ယႅမ့် ၊ ၸွမ်းႁၢၼ့်တၢင်းၶၢႆ လႄႈ ႁူင်းတူၺ်းငဝ်း  တူင့် ၸိူဝ်းၼႆ့။

ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႇမိူင်း ၸိူဝ်းတေၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼၼ့်ၵေႃႈ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈဢဝ်လႅၼ်းယႃႈ ၵႂႃႇပႃး ၼႆၸိုင် တေလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇသုင် ၸင်ႇတေလႆႈၶႂၢင်ႉဢဝ်ၶဝ်ႈမိူင်း။   လိူဝ်ၼၼ့် သင်တီ့ ၺွပ်းၺႃးဝႃႈ ၶၢႆလႅၼ်းယႃႈၼႆၸိုင် တေလႆႈၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 3 – 5 ပီ  ၼႆယဝ့်။

ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆ့ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း TV လႄႈ Internet တူၵ်းလိုၼ်းလိူဝ် သေပိူၼ်ႈ မိူင်းၼိုင်ႈ။ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင် ပီ 1999 ၼၼ့် ၵူၼ်းမိူင်း  မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ပႆႇမီးၶႂၢင့်ၸႂ်ႉတိုဝ်း TV ။

ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊတႄ့ တႄႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 1974 ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ သမ့်မီးလွင်ႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်မႃးတုမ့်တိူဝ့်လွင်ႈၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း လႄႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆလႄႈ ၸင်ႇမီးလွင်ႈ မၵ်းတတ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းမႃး – ၼႆယဝ့်။

ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် တေၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼၼ့်ၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ မၵ်း မၼ်ႈဝႆ့ဝႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်း တေလႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇႁႂ်ႈတဵမ် 250 ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးၸႂ်ႉၸၢႆႇ လႆႈၸွမ်းၼင်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊမၵ်းမၼ်ႈဝႆ့ၼၼ့်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊလႆႈ ။

မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆ့ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ႁၵ့်သႃ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်မီးလွင်ႈတုမ့်တိူဝ့် သၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ့်လွမ့် လႄႈ ပိုၼ့်တီႈၼႂ်း ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ပႃႇထိူၼ်ႇ ႁူမ်ႇငမ်းဝႆ့ ။ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်း လွၵ်းလၢႆးၵၢၼ်ၵဝ်ႇသေ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်း ၊ ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ (မေႇဢေႃးၸႃႇ) ၸိူဝ်းၼႆ့သေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵႂႃႇလႆႈၼၼ့်ၵေႃႈ တိုၵ့်ၶပ်းၶိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆ့ယူႇ ။ 

ႁူင်းၵေႃႇၵၢႆႇ ႁိူၼ်းတိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆ့ တေလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ လၢႆးၾိင်ႈထုင်းၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ပူႊတၢၼ်ႊ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ တေဢွၼ်ၵၼ်ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းၾိင်ႈထုင်း ၶဝ်ၵူၺ်း ။သိူဝ်ႈၶူဝ်း ၾိင်ႈထုင်းၼႆ့တႄ့ ဢမ်ႇၼုင်ႈတိုၼ်း ဢမ်ႇလႆႈ။

ၵူၼ်းမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆ့   ယုမ်ႇယမ်ၼပ့်ထိုဝ် ၽႃႇသႃႇတီႈၵိူဝ်းယမ် တႄ့တႄ့ ဝႃႈဝႃႈ။ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊၼႆ့ ယွၼ့်မီးဝႆ့ တီႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်   ထိပႅတ်ႉ တၢင်း မိူင်းၵြႃးဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ လႄႈ လွင်ႈယဵၼ်ငႄႈၾိင်ႈထုင်းၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ လုၵ့်တီႈမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ့် မႃးၽွင်ႈ။

လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄ့ မိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ၼႆ့ ပၼ်တိုဝ့်တၢင်း ၼၢင်းယိင်း လိူဝ် ။ မိူၼ် ၼင်ႇ ၸွမ်းဢွင်ႈတီႈ သႃႇသၼႃႇၸိူဝ်းၼႆ့ တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း တေမီးလွင်ႈႁႄ့ႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ် ၼၢင်း ယိင်းၶဝ်ႈ ၼႆသေတႃႉ တီႈမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ တႄ့ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁႄ့ႁၢမ်ႈၼင်ႇၼၼ် ။ ယွၼ့် ဝႆ့ၼမ့် ၼၵ်းၼိူဝ် တီႈၼႂ်းၵၢၼ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇတၢင်း ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမိူင်းပူႊ  တၢၼ်ႊ ၼႆ့ တိူဝ်းမီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်လိူဝ်သေ ၼၢင်းယိင်း တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း  ။

ဢၢင်ႈဢိင်- burma.irrawaddy.com

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း