ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် ၽူႈႁေႃးတြႃးၾၢႆႇသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတႂ်ႈၶဝ် ႁႂ်ႈပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း ၵူၼ်းဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶဝ်ယူႇတႃႇသေႇ။ ၸဵမ်ဢဝ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလီ တၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊသူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်လွတ်ႈ တၵ်းၺွပ်းပၼ်ၾၢင်ႉ ၵုမ်းၶင်ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ မႃးတႃႇသေႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႆႉၵေႃႈ ၽူႈႁေႃးတြႃး ၾၢႆႇသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ လူၺ်ႈလွင်ႈမၼ်းၸၢႆး ထတ်းသၢင်သႃႇသၼႃႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။

ၸၢႆးဢေး ( ရွှေခေါင်းလောင်း ဆရာတော်) ၵေႃႉဢၼ်ၵႆႉလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁေႃးတြႃးလွင်ႈသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ ၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူတ်ႇထတ်း ၽွင်းတိုၵ်ႉဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ႁွတ်ႈထိုင်တီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။

ၸၢႆးဢေး ၵေႃႉဢၼ်ၵႆႉႁေႃးတြႃးၾၢႆႇသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢင်ၼႃးလူင် ဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ၺႃးတီႉၺွပ်း တီႈႁိမ်းၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး မၢႆ 1 တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 02/09/2024 ၼၼ်ႉသေ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢဝ်တူဝ်မၼ်း ၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပႆႇလွတ်ႈၶိုၼ်း ။

မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ယၢမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းတူၵ်းၵိၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁူၺ်းၶဝ်ႈၼႂ်းသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတႅမ်ႈလၢတ်ႈ လွင်ႈသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉသေ တၢင်ႇၼိူဝ်သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊမႃး တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး ထတ်းသၢင်ပႃး လွင်ႈသႃႇသၼႃႇ တၢင်ႇဢၼ်ပႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၼမ် မီးၵူၼ်းတိတ်းတၢမ်းၼမ် ၸဵမ်ဢဝ်ၼႂ်း ၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉလႄႈ တိၵ်ႊတွၵ်ႊ။

ဢၼ်မၼ်းၺႃးၺွပ်း ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ တေၸၢင်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ မၼ်းလၢတ်ႈတၢင်ႇ ၼႂ်းတိၵ်ႊတွၵ်ႊ ၵႂႃႇလွင်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ သမ်ႉတေၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းယူဝ်ႉၼႆ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၵဵင်းတုင် ၸၢဝ်းၶရိတ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ –

“သြႃႇၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇယူႇတီႈၵဝ်ႇတီႈလဵဝ်ၶႃႈ။ တၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ မၼ်းတူင်ႉၼိုင် ၵႂႃႇမႃးယူႇဢေႃႈ။ ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်သွင်လိူၼ်ၼႆႉသမ်ႉ မၼ်းႁွတ်ႈမႃးတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉ။ ဢၼ်ႁူႉၸွမ်းတႄႉ မၼ်းၵႆႉ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၵိၼ်းၸႂ် လွင်ႈၵၢၼ်ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ ၵူၼ်းတိတ်း ၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢေႃႈ။ ၸူဝ်ႈမၼ်းမႃးထိုင်တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉသမ်ႉ မၼ်းတၢင်ႇၵႂႃႇၼႂ်း Tiktok  ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈၵႂႃႇလၢႆလွင်ႈ သမ်ႉတေၵႂႃႇလၢတ်ႈ ပၢႆႉပႃးႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၶဝ်ႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ ၸင်ႇၺႃးၺွပ်း။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ၺႃးၺွပ်းယူႇပွၵ်ႈ ၼိုင်ႈၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။  

ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸၢႆးဢေး ႁိုဝ် ရွှေခေါင်းလောင်း ဆရာတော် တႄႇႁဵတ်းၶလိပ်ႉဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းသူဝ်ႊသျႄႊ မီႊၻီႊယႃႊမႃးသေ တႅမ်ႈလၢတ်ႈ တၢင်ႇလွင်ႈသႃႇသၼႃႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊမႃးၼႆႉ ပႆႇမီးၽႂ်ႁူႉၸၵ်းပိုၼ်း တူဝ်မၼ်းၸၢႆးလီလီ။ ထႅင်ႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မၼ်းလၢတ်ႈလွင်ႈသႃႇသၼႃႇပူၼ်ႉတီႈၼႃႇၵေႃႈမီးလႄႈ ၸင်ႇမီးၵူၼ်းၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈမၼ်းႁိုဝ် ပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃးၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸၢဝ်းၶရိတ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၸဵမ်မိူဝ်ႈလႂ်မႃးလႂ်ၵေႃႈ သြႃႇၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈလႂ်မႃး မၼ်းလူင်းပၢင်သွၼ်တီႈလႂ်မႃးၼႆ ဢမ်ႇႁူႉၸွမ်းသေပွၵ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းတူင်ႉၼိုင်လွင်ႈသႃႇသၼႃႇ လွင်ႈၸွႆႈတူင်ႇၵူၼ်း ၸိူင်ႉၼႆႁိုင်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃး မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းယၢမ်ႈယူႇမႃးဢေႃႈ။ ဢၼ်မၼ်းလၢတ်ႈၵေႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵေႃႈမၼ်းလၢတ်ႈပႃး။ တေလႆႈဝႃႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵူၼ်းဢၼ်ယုမ်ႇမၼ်းၵေႃႈမီး ဢၼ်ဢမ်ႇယုမ်ႇမၼ်းၵေႃႈ မီးယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢၼ်မၼ်းၺႃးၺွပ်း ပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ တေမီးၵူၼ်းၵႂႃႇတၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈမၼ်း ႁိုဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။

မၼ်းၸၢႆး ယၢမ်ႈပၼ်တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉ ၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်းၸၢဝ်းဝႃႉ ၸၢဝ်းၼႃႇၵ (ၼႂ်းၸႄႈမိူင်း ၶျၢင်း)၊ ၸၢဝ်းၶၢင်လႄႈတႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2012 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် မၼ်းၸၢႆး ၺႃးၺွပ်းၵႂႃႇၸိူင်ႉ ၼႆ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ထတ်းသၢင်ႁၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမၼ်းထတ်းသၢင် ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈ ၸင်ႇၺႃးၺွပ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ဢမ်ႇဝႃႈ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇ သႅၼ်းလႂ်ၸၼ်ႉလႂ် ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးလၢတ်ႈလွင်ႈလီသႃႇသၼႃႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ သမ်ႉၵႂႃႇလၢတ်ႈလွင်ႈသႃႇသၼႃႇတၢင်ႇဢၼ် ဢမ်ႇလီၸိုင် ၸၢင်ႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ ဢၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ မီးဝႆႉ။ ထုၵ်ႇလီ ၾၢင်ႉၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆ ၽူႈတူင်ႉ ၼိုင် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၵ်းပိူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ သင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ တေၵႆႉလၢတ်ႈလွင်ႈသႃႇသၼႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီသေ လၢတ်ႈလွင်ႈသႃႇသၼႃႇပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇလီၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း။ လၢတ်ႈလွင်ႈလီသႃႇသၼႃႇႁဝ်းတႄႉ လႆႈယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ တေၵႂႃႇလၢတ်ႈႁႂ်ႈ သႃႇသၼႃႇပိူၼ်ႈၸိုဝ်ႈလူႉတႄႉ တေဢမ်ႇလႆႈ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင် ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ လွင်ႈသႃႇသၼႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးဝႆႉယူႇ။ သႃႇသၼႃႇဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ တိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ပေႃးတူၺ်း ၼႂ်းပပ်ႉပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း (ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ – ၂၉၅ နှင့် ၂၉၆ ) ၼၼ်ႉတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ပေႃးမီးၵူၼ်းမိူင်းသေၵေႃႉၵေႃႉ တင်ႈၸႂ်လၢတ်ႈလွင်ႈသႃႇသၼႃႇ တၢင်ႇဢၼ်ဢမ်ႇလီႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တင်ႈၸႂ်ယႃႉ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်သႃႇသၼႃႇ တၢင်ႇဢၼ်ၸိုင် တၵ်းၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ တႅမ်ႇသုတ်း 2 ပီ ဢမ်ႇၼၼ် တၢမ်ႇငိုၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် တင်းသွင် ဢၼ်။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ မီးၵူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ တင်ႈၸႂ်ၶဝ်ႈယႃႉၵဝ်း ၼႂ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ် (အစုအဝေး) သေ ဢၼ်ဢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် ၸိူဝ်းၵိူဝ်းယမ်သႃႇသၼႃႇသေဢၼ်ဢၼ် တိုၵ်ႉလွတ်ႈ ႁေႃးသုတ်ႇမုၼ်း (ႁိုဝ်) တိုၵ်ႉၽွမ်ႉၵၼ် တိူင်ႇၵၢဝ်ႇယွၼ်းသူးယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် တၵ်းၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 1 ပီ ႁိုဝ် တၢမ်ႇငိုၼ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တင်းသွင်ဢၼ် ပႃးဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ ပၵ်းပိူင်မၢႆႈမီႈၸိုင်မိူင်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

မိူဝ်ႈၸၢႆးဢေး တူင်ႉၼိုင် ယူႇတီႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆး ယၢမ်ႈၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ငိုၼ်းၶႄႇ ဢၼ်ပႃးႁၢင်ႈမေႃႊၸီႊတူင်ႊၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈဢမ်ႇလီ (ၽီႁၢႆႉ) မကောင်းဆိုးဝါး – ၼႂ်းမၼ်းၼႆသေ  ၸုတ်ႇၽဝ်ငိုၼ်းၼႄသေ ယၢမ်ႈၺႃးပလိၵ်ႈၶႄႇ တီႉၺွပ်းယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။