ၼႂ်းၽွင်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်ႈလမ်ႇလွင်ႈၸိုင်ႈတႆး လႆႈလူႉသဵင်ႈမုၼ် လပ်ႉလွႆငိုၼ်း လွႆၶမ်းၵႂႃႇလၢႆၸဝ်ႈလႄႈပဵၼ်လိူၼ်ဢၼ်လီငိၼ်းၶေႃးၶူမ် မွင်ၸႂ်လဵၵ်ႉတႄႉတႄႉ သင်ဝႃႈၶဝ်ၸဝ်ႈတိုၵ်ႉမီးယူႇၸိုင် တေပဵၼ်ႁိုဝ်
ၸိူင်ႉၼင်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/07/1947 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းပွၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၼမ်းၼႃႈၵၢၼ်မိူင်းၸိုင်ႈတႆး တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ်တႃႇတေဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃၸွမ်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်း ဢွင်ႇသၢၼ်းၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇၵူၼ်းႁၢႆႉလွမ်ယိုဝ်းၽွင်းတိုၵ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တင်းၽူႈၼမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလၢႆၵေႃႉ ႁူမ်ႈပႃးၸွမ်သိုၵ်း ဢွင်ႇသၢၼ်းသေ လူႉတၢႆသဵင်ႈမုၼ်ၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇ –
ႁူမ်ႈဝႃႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး SURA ဢၼ်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် တင်း တပ်ႉသိုၵ်းႁူမ်ႈပွင်း SUA ဢၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇဢွၼ်ႁူဝ် မိူဝ်ႈပီ 1985 သေမႄးၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်း မိူင်းတႆး TRC/TRA ဝၢႆးမႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် MTA သေတႃႉ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 1991 ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၵေႃႈ လႆႈသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ –
ဝၢႆးၼၼ်ႉ 13 ပီ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ လုၵ်ႈၸဝ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၾႃႉလူင် ယွင်ႁူၺ်ႈ (ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်ၵေႃႉတီႈ 1) ဢၼ်ပဵၼ်တီႈပိုင်ႈ တီႈၸႂ်ယႂ်ႇတႆးၼၼ်ႉ ထႅင်ႈၸဝ်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈသဵင်ႈၵမ်သုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်း မၼ်းၸဝ်ႈ ၶႅၼ်းၼႃႊၻႃႊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၊ ပႆႇတၼ်းသင် ၸဝ်ႈၸၢမ်မႂ်ႇ ပေႃႈၼၢင်းၸၢမ်တွင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵွၼ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈသဵင်ႈၵမ်သုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2004 မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 30 ။
လုင်းသုရၽူလ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႇၵၢၼ်ၸွမ်းၸဝ်ႈငႃးၶမ်း (တပ်ႉသိုၵ်းႁၢၼ်ၸိုင်ႈတႆး) မႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်သေ ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းတပ်ႉၸဝ်ႈၶုၼ်မိၼ်ႉ (မိူင်းလႃး) လႄႈလိုၼ်းသုတ်း ၶဝ်ႈပဵၼ်ႁူဝႅပဝ်ႈၸုမ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈလူႉသဵင်ႈ မုၼ်ၵႂႃႇတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 06/07/2016 ။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းၽူႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၸၢႆးလၢဝ်ပိူင်း ၵေႃႈ လႆႈသဵင်ႈသုတ်းမုၼ် ၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 July ၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။
ယွၼ်ႉၼၼ် ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်လီတွင်းမၢႆ သၢႆၸႂ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈပိုၼ်း သၢင်ႈတိုၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လၢတ်ႈႁဵတ်း ပုၼ်ႈၶိူဝ်း ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၸိုဝ်ႈၵႂင်ႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ်ငဝ်းသေလႄႈ
ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ 19 ၵျူႊလၢႆႊ 2017
