Thursday, March 28, 2024

မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ လႆႈၼႃႈလူႉ လႆႈဢၢႆတေႃႇမိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ပိူင်လူင်ၸိူဝ်းၼပ်ႉယမ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း

Must read

မႂ်ႇသုင်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်းၶႃႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးတိုဝ်ႉတၢင်း တီႈမိူင်းရၶႅင်ႇၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈသင်၊ ၼႃႈတႃၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈသင်၊ လႆႈလူႉလႆႈဢၢႆတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်။ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ဢၼ်ၼပ်ႉယမ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ပဵၼ်ယႂ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ ပိူင်ပဵၼ်ပိူင်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းထိုင်တီႈဢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵၼ်၊ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ မိူၼ်တင်းဝႃႈ တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းထုၵ်ႇလီလႆႈမီးၵူႈၵေႃႉ ယူႇၼၼ်ႉ လႆႈလူႉလႆႈသုမ်းယဝ်ႉၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၼႃႈလဵၵ်ႉတႃတမ်ႇတေႃႇမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ဢိၵ်ႇပႃးတင်းမိူင်းၵမ်ႇၽႃႇယူႇၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေႁူႉၸၵ်းႁၼ်ထိုင် ငိၼ်းၵၼ်ယူႇၵူႈၵေႃႉၶိင်းၵူၼ်း။

- Subscription -

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆသေယဝ်ႉ သမ်ႉၸၢင်ႈမႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်းၶဝ်၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ်ၶႃႈလႃႇ။ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးဝူၼ်ႉတူၺ်းတႄႉ လွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈသွင်တၢင်း ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်း ပေႃးဝႃႈလႆႈၼႃႈလူႉတေႃႇမိူင်းၵမ်ႇၽႃႇ၊ ယူႇတီႈၸိုင်ႈမိူင်း ပေႃးဝႃႈလႆႈၼႃႈလူႉတေႃႇ ၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆၸိုင် ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းမႃး တင်းႁိုင်တင်းႁီးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵူႈယိုမ်ပၼ်ငိုၼ်းတွင်းလႄႈသင်၊ ၵူႈမိူင်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်တေမႃးလူင်းတိုၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇယုၵ်ႉမုၼ်းပၼ်လွင်ႈမၢၵ်ႇမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ တေဢဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်းၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵႂႃႇၼႆ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဝူၼ်ႉပႃးၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းလႄႈသင်၊ ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁၵ်ႉသႃလွင်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႇၸီႇ တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လႆႈၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈငမ်းယဵၼ် ၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈမႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းမႃးၼႆႉ တင်းၼမ်တင်းလၢႆ တႄႇဢဝ်ၸဵမ်မိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊၶဝ်၊ မိူင်းသဝိတ်ႊသိူဝ်ႊလႅၼ်ႊၶဝ် ပႃးတင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် EU မိူင်းယူႊရူဝ်ႊပႃႊၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁၼ်ထိုင်ၶၵ်ႉဢၼ်ဝႃႈ ၸွင်ႇတေလႆႈသိုပ်ႇၸွႆႈၼႄႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆးပိူဝ်ႈတႃႇ တေၸွႆႈထႅမ်ယဝ်ႉၼႄႇၼႆ လႆႈႁၼ်ၶဝ်မီးတၢင်းႁၼ်တၢင်းဝူၼ်ႉမႃးၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်။

တီႈၼႆႈပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်း လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉၼႆၸိုင် ယႃႇဝႃႈတေၶိုပ်ႈၼႃႈ ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈထႅင်ႈ ယင်းႁၼ်ၶၵ်ႉၵၢၼ်မၼ်းၼႆႉ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵႂႃႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၵိုတ်းလိုဝ်ႈ လႆႈၶတ်းၸႂ်တိုၼ်ႇတူဝ်တိုၼ်ႇၸႂ်သေ တင်ႈတူဝ်တင်ႈၸႂ်သေၸုၵ်းမၼ်ႈဝႆႉယူႇၵူၺ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉ ၼၼ်ၶႃႈ။

မိူဝ်ႈ UNFC ၸုမ်းဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈႁူင်ဝႃႈ တေႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၸွမ်းလူၺ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 2 ပီတဵမ် ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်မႃး ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ 15 ဝၼ်းတေမႃးၼႆႉ တေႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၶဝ် UNFC လႄႈပႃးတင်း PC ဢၼ်ဝႃႈ Peace Commission ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်ငဝ်းလၢႆးမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈ မႃးလႄႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 15 တေမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁူႉၸွမ်းၵၼ်ဝႆႉ။

တီႈဢၼ်ဝႃႈ ပႆႇပဵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးတူၺ်း လွင်ႈပိုၼ်ႉငဝ်ႈၵေႃႇႁႅၵ်ႈၵၢၼ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉၸိုင် မၼ်းတေမီးယူႇ 5 ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ။ 1.ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈဢီႈသင် ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဝ်းၶႃႈတေလႆႈပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်တင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ။ ပေႃးဝႃႈႁူႉၸၵ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ႁဝ်းမီးယိူင်းဢၢၼ်းဢီႈသင်၊ တေႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသင်၊ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်ႈလႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉၸင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈတေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်းၽႂ်၊ ဢုပ်ႇၸွမ်းၽူႈလႂ်ၽႂ်ၸင်ႇတေလႆႈ၊ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေမႃးထႅင်ႈ ပဵၼ်ၶၵ်ႉတီႈ 2 ။ ၶၵ်ႉတီႈ 3 မႃးၸင်ႇတေဝႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၸိူင်ႉၼင်ႇႁိုဝ်၊ ႁဝ်းတေၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးလႂ်၊ ႁဝ်းတေၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁူမ်ႈလူၺ်ႈတင်းၽႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေမႃးဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်လႆႈ။ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈႁဝ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵမ်းဢၼ်ဢၼ်၊ ႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းလွင်ႈတၢင်းမၼ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၸွမ်းၵမ်း ဢၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေမီးလၢႆးၼိုင်ႈ။

ထႅင်ႈလၢႆးတီႈ 2 ၵေႃႈ ဢုပ်ႇၸွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် ၶၵ်ႉယဝ်ႉၶၵ်ႉ ဢၼ်ယဝ်ႉဢၼ်၊ မိူဝ်ႈလႂ်ဢုပ်ႇၵၼ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈ၊ လႆႈၸႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ ၸင်ႇမႃးႁူမ်ႈၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်။ တီႈၼႆႈ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈမႃးဢုပ်ႇၸွမ်း တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ ၵွႆပၢႆဝၢႆးလိုၼ်း ၸင်ႇမႃးႁူမ်ႈၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၼႆၸိုင် မၼ်းသမ်ႉၸၢင်ႈမီးမႃးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ႁႅင်ႉဢုပ်ႇႁိုင်ၼႃႇဢႃးလႃး၊ မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉပႆႇယဝ်ႉလႆႈလႄႈ ပေႃးဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၼႃႇဢႃးလႃး တႃႇၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမုင်ႈမွင်းပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈၵၢၼ်ၶၵ်ႉၵၢၼ် ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်၊ တေႁၼ်ထိုင်ဝႃႈမၼ်း ၸိူင်ႉၼၢၼ်းၼႃႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်သင်သေဢိတ်းလူး ၼႆၵေႃႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢင်ႈၾင်ၸႂ်ၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ တေမီးယူႇၶႃႈ။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ပေႃးသမ်ႉဝႃႈႁဵတ်းၵႂႃႇၵမ်းဢၼ်ဢၼ် ဢုပ်ႇၵုမ်တူင်းလူင်းလႆႈၼိုင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈဢၼ်ယဝ်ႉ ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၵႂႃႇၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉၸိုင် ၽွၼ်းၵၢၼ်မၼ်းသမ်ႉ ၸၢင်ႈမႃးပဵၼ်လွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ထႅင်ႈတၢင်းၼႃႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉလႆႈၾၢင်ႉယူႇတၢင်းၼိုင်ႈ။

ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းတႄႉ မၼ်းမီးထႅင်ႈ လၢႆးၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ တေၽေႃႇဢၼ်လႂ်၊ တေၽေႃႇၸွမ်းလႂ်၊ တေႁဵတ်းၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆသေယဝ်ႉ လိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉတေမီးၶၵ်ႉၵၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူမ်ႈႁႃငိုၼ်းတွင်း ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁႃငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၶေႃႈတီႈ 5 ။

ၼႂ်းၶေႃႈတီႈ 5 ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ၸွင်ႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁဝ်း တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈလႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် ႁူမ်ႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ႁဵတ်းၸွမ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်ၼႆႉတႄႉယူႇႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉတႄႉ ပေႃးႁဝ်းမႃးထတ်းသၢင်တူၺ်းဢၼ်ဝႃႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢမ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈၼၼ်ႉ ဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ႁဝ်းပေႃးႁၼ်ထိုင်တီႈပွင်ႇမၼ်းဝႃႈ ႁဝ်းၸုတ်ႈယွမ်းဝႆႉယူႇသေလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉၼႆ ယွၼ်းထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆႈ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း