ၼၢင်းႁၢၼ် ၽူႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လူႉသဵင်ႈ

မႄႈၶူး ၼၢင်းတၢၼ်းထေး ၼၢင်းႁၢၼ် ၽူႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ (ၸဵမ်ပၢၼ်ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်) လူႉသဵင်ႈ ၽွင်း ဢႃယု 88 ပီ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၵူၼ်းထဝ်ႈ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး။

မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 18/4/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်းၶိုင်ႈ မႄႈၶူး ၼၢင်းတၢၼ်းထေး (ႁိုဝ်) မႄႈသြႃႇတၢၼ်းထေး ၼၢင်းႁၢၼ် ၽူႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈလွႆ ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ဝဵင်းႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။

ပေႃးထိုင်မႃး မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 20/4/2023 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၸိုင် ယူႇတီႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလုၵ်ႈလၢၼ်လႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးပွင်ႈပၢႆ တေဢွၼ်ၵၼ် ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ႁွပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈ မႄႈၶူး ၼၢင်းတၢၼ်းထေး မေႃယႃယိင်းလႄႈ ၽူႈၼမ်းယိင်း (ၸဵမ်ပၢၼ်ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်) –

ၸိုဝ်ႈ – ၼၢင်းတၢၼ်းထေး

ဝၼ်းၵိူတ်ႇ – 6/4/1937

ၸိုဝ်ႈပေႃႈမႄႈ – လုင်းၸၼ်ႇတ + ပႃႈဢေး

တီႈၵိူတ်ႇ – ပွၵ်ႉၼွင်ၵႅဝ်း၊ ဢိူင်ႇမဵဝ်ႉမႃႉ၊ မိူင်းၼၢႆး

ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ – လုင်းၽူဝ်းသူၺ်ႇ၊ လုင်းၽူဝ်းၽေႇ၊ လုင်းဢုင်းၵျႅင်ႇ၊ ပႃႈဢူင်းၶျိတ်ႉ၊ ၼၢင်းတၢၼ်းထေး၊ ၼၢင်းႁွမ်၊ ၼၢင်ႉၸွႆႉ။

ၼႃႈႁိူၼ်း – ၸဝ်ႈသိုၵ်းၶုၼ်လိူၼ် (သဵင်ႈၵၢမ်ႇ မိူဝ်ႈ 19/5/2009)

ၸၼ်ႉလိၵ်ႈ – ၸၼ်ႉၵဝ်ႈ၊ ႁဵၼ်းၾၢႆႇမေႃယႃလႄႈ ၾၢႆႇလုမ်းလႃး

ၶဝ်ႈသိုၵ်း – 24/4/1963

ၸၼ်ႉသိုၵ်း – ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်

ၼႃႈၵၢၼ် – မေႃယႃလူင်၊ ၵေႃႇမတီႇဢွၼ်ႁူဝ်ငဝ်ႈၸိုင်ႈ

လုၵ်ႈလၢင်း – ၸၢႆးႁူမ်ႇဝၼ်း၊ ၸၢႆးသီႇႁႃႉ၊ ၸၢႆးသႅင်ၾႃႉ

ၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် – မီးတၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်လႄႈ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်တင်ႈတႄႇ 1983 မႃးတေႃႇပေႃးသဵင်ႈၵၢမ်ႇ။

ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ပီ 1954 ဢွၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၵႂႃႇလဝ်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇယူတ်းယႃ – ပဵၼ်ၼၢင်းယူတ်းယႃ Nurse ။ လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းၽွင်း လူင်ၾၢႆႇယူႇလီတႃႈၵုင်ႈႁွင်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁူင်းႁဵၼ်းၽိုၵ်းသွၼ်ၼၢင်းယူတ်းယႃမီးတႃႈၵုင်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး၊ မေႃႇလမႅင်ႇ 4 တီႈၵူၺ်း။ ပိူၼ်ႈယွၼ်းၽူႈၽိုၵ်းၵၢၼ်တီႈမိူင်းတႆး 300 တူၵ်းမိူင်းၼၢႆး 2 ၵေႃႉ လႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း မိူဝ်ႈ 1953 တီႈတူၼ်ႈ တီး 3 ပီပၢႆ 6 လိူၼ်။ လႆႈဝႂ်ၶႅပ်းၶူးၵိုၵ်းမၢႆၵိုမ်းပဵၼ်ၼၢင်းယူတ်းယႃ Nurse ။

ၶၢဝ်းတၢင်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ –

1958 ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်လူင် မိူင်းယႆ (1957) ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉတင်း လုင်းပၢင်ႇ(လိင်း) တင်း ၸဝ်ႈသၢင်ႇၶမ်း (တႆးၼိူဝ်) လုၵ်ႉပွတ်း ႁွင်ႇလူင်းမႃးပွတ်းၸၢၼ်း မွၵ်ႈႁူဝ်ပီ၊ မႃးႁႃလုင်းၽူဝ်းယဵၼ်ႇ၊ လႆႈႁူႉဢုပ်ႇၵၼ်လပ်ႉလပ်ႉတီႈမိူင်းၼၢႆး တွၼ်ႈတႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ် ပူၵ်းတင်ႈ လၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ။ ၸင်ႇဢွၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႉၵႂႃႇၸူးၸဝ်ႈၼွႆႉဢိၼ်း တီႈၵဵင်းတွင်း။ (ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉဢိၼ်း၊ ၸဝ်ႈ ၽူဝ်းမိၼ်း၊ ၶုၼ်သၢင်ႇၵႂၵ်း၊ ပူႇႁဵင်ၶုၼ်သၢင်ႇၵုင်းမၢဝ်း (မိူင်းၶွၼ်း)၊ ၶုၼ်သၢင်ႇသု ၶဝ်ပဵၼ်ၸုမ်းယွႆႈယႅမ်း ၽႂ်မၼ်း တူင်ႉၼိုင် ယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇ ပႃႈတႂ်ႈႁူဝ်ပဝ်ႈၵုင်ႇၼ)။ ၸဝ်ႈၼွႆႉ ၸင်ႇမႃးသူၼ်းတုမ်ၶဝ်။ သၢႆၸွပ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈၶၢဝ်ႇလႄႈ တေတိ လုင်းၽူဝ်းယဵၼ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈႁႅင်းၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈသေ ထိုင်မႃး 21/5/1958 ၸင်ႇၵႂႃႇပူၵ်းတင်ႈတပ်ႉၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ႁဵတ်း ၵၢၼ်ၵွၼ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး တီႈသူပ်းၼမ်ႉၵျွတ်ႈ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၶူင်း။

1959 ၽွင်းပဵၼ်ၼၢင်းယူတ်းယႃ ၼႂ်းႁူင်းယႃ ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼၼ်ႉ ၵႆႉလႆႈလွမ်ၸွႆႈထႅမ်သူင်ႇပၼ်ဢီႈယႃလႄႈ ၵႆႉၵႂႃႇယူတ်းယႃ ပၼ် ၵူၼ်းသိုၵ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း။ တေႃႇထိုင်ပေႃးၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ 1964 ။

1963 ဝၢႆးၼေႇဝိၼ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸိၼႄးမၢပ်ႇၽၢမ်းဝႃႈ မီးၵွင်ႈၵၢင်ႇသိူင်ႇဝႆႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇဢဝ်မႃးဢၢပ်ႈၼႆ လႄႈ ၸူဝ်းဢဝ်ၵူၼ်းလီၵဝ်ႇၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်၊ သိူဝ်လမ် (ႁိုဝ်) သြႃႇတွၼ်း ပႃးတင်းၵူၼ်း 50 လူင်းၽႅဝ်ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ (လၢင်း ၶိူဝ်း) သေ သူင်ႇၶိုၼ်ႈလွႆႁႂ်ႈၵႂႃႇၸူး ၸဝ်ႈမိူင်းၶွၼ်း (ပူႇႁဵင်ၵုင်းမၢဝ်း) ၾၢႆႇဢွၵ်ႇထုင်ႉဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ၊ ပေႃးယဝ်ႉ ပွၵ်ႈမိူဝ်းမိူင်းၼၢႆး ၶိုၼ်း။ ပူဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်းၵမ်းမႃးထၢမ်လွင်ႈၵူၼ်း 50 ၵႂႃႇဢဝ်ၵွင်ႈ ဢၼ်ပႆႇမႃးၼၼ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇမႃးတေတိသႂ်ႇၶွၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

1964 ၵွပ်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈမိပ်ႇငႅၼ်းၵမ်ၵိၼ်းတိၵ်းတိၵ်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၸဝ်ႈၼွႆႉၵေႃႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ၼႂ်းထိူၼ်ႇၵေႃႈ လူဝ်ႇမေႃ ယႃၼႆလႄႈ ပွႆႇၶၢဝ်ႇၽၢင်းဝႃႈ ၵူၼ်းထိူၼ်ႇတိၺွပ်းၵႂႃႇၼႆသေ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇမႃးၸူးတပ်ႉၵွင် 7 ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ပွတ်းမိူင်းၼၢႆး။ လႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၸွမ်းတီႈငဝ်ႈငုၼ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် ပွတ်းလႅၼ်လိၼ်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵႂႃႇယူႇ ၼႂ်းတပ်ႉဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈမိူင်း တီႈပဵင်းလူင်။

1965 ႁဵတ်းၶူးၽိုၵ်းသွၼ်ပၢင်သွၼ်ၾၢႆႇယူႇလီ ယူတ်းယႃပၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵူႈတပ်ႉမူႇ/ တပ်ႉမုၵ်ႉ တီႈပဵင်း လူင်။

1966 မိူဝ်ႈၸုမ်းသိူဝ်ၼွင်၊ ၸဝ်ႈၼေႃႈလဵၵ်ႉ၊ သိူဝ်လူင်၊ ၸဝ်ႈႁၢၼ်သၢင်ႇသေႃး ၶဝ်သိမ်းဢႃႇၼႃႇၸဝ်ႈၼွႆႉ (ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်) တီႈပဵင်းလူင်သေ ၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၶိူဝ်းတႆး ၵွၼ်းၶေႃၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉသမ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ႁၼ်ၽိတ်းလႄႈ လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇမိူင်းပၢႆး (မႄႈႁွင်ႈသွၼ်)။ ၵႂႃႇၸူးငဝ်ႈငုၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၵွၼ်းၶေႃတီႈဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ (ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်) ႁူပ်ႉထူပ်း ပူႇႁဵင်ၵုင်းမၢဝ်း (ၸဝ်ႈမိူင်းၶွၼ်း) ဢၼ်ပဵၼ်ၵႅမ်ၸဝ်ႈႁၢၼ်သၢင်ႇသေႃး။ လႆႈၵႂႃႇယိပ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇယူႇလီ တီႈပၢင်သဝ်းၶၢႆးယွပ်ႇ တေႃႇထိုင် သိုၵ်း မၢၼ်ႈမႃး ယိုဝ်းတပ်ႉလွႆႁူဝ်မႃႉ။ မၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းယေး တိလႆႈၵူၼ်းသိုၵ်း 7 ၵေႃႉ မတ်ႉတိၼ်မိုဝ်းပွႆႇၶဝ်ႈၼႂ်း မုၵ်ႉၾႆး။ ၵူၼ်းငဝ်ႈၸုမ်း/ သၢႆလူမ်း/ လုၵ်ႈမေးၶဝ် ပၢႆႈၵႂႃႇတီႈၶၢႆးယွမ်ႇ လႆႈယူတ်းယႃၸွႆႈထႅမ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ ၽွင်းၶုၼ်သၢင်ႇၵုင်းမၢဝ်း (ပူႇႁဵင်ၵုင်းမၢဝ်း (ႁိုဝ်) ၸဝ်ႈမိူင်းၶွၼ်း) ၵႂႃႇယူႇၼႂ်းထမ်ႈ ဢဝ်သိၼ်ၼပ်ႉမၢၵ်ႇ 3 လိူၼ်။ (ပေႃးပူတ်းသိၼ်ဢွၵ်ႇထမ်ႈယဝ်ႉ တေလႆႈႁၼ်ပၵ်ႉမူၼ်ႇ 2 လုၵ်ႈ၊ ၽႃႇတူၺ်းၼႂ်းမၼ်း တေမီးၶိူင်ႈၶူဝ်းၶုၼ် 5 ပိူင်သေ လႆႈၼုင်ႈပဵၼ်ၼေႃႇၸဝ်ႈၼင်ႈႁေႃမိူင်း ၵွၼ်းၶေႃ – ယုမ်ႇၽိတ်းယုမ်ႇပိူင်ႈၼင်ႇၼႆ)။

1967 ၶုၼ်သၢင်ႇၸိသင်ႇႁႂ်ႈႁုပ်ႈသိမ်းၼႃႈလိၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႉသဵင်ႈသဵင်ႈ။ ပႃးၸဵမ်ပွတ်းမိူင်းၼွင်မိူင်းၼၢင်း လူင်းမႃးတေႃႇမိူင်း ၼၢႆး မိူင်းပၼ်ႇ။ သင်ႇမႃးႁႂ်ႈၼၢင်းတၢၼ်းထေးၵႂႃႇႁပ်ႉသိူဝ်ဢွၼ်ႇ (တိၼ်ႇၽေႇ) တင်း ၶုၼ်လႅင်ႇ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းပၢင် တိုၵ်း ပွတ်းဝၢၼ်ႈၼွင် ၵုင်းမူင်ႈ။ (ၼႂ်းမိူင်းၼၢႆး) ၶဝ်ႈမႃးယူတ်းယႃတၢင်းပဵင်းလူင် ဢၼ်တူၵ်း ၼႂ်းမိုဝ်းတပ်ႉၶိူဝ်းတႆး ၵွၼ်းၶေႃ ဝႆႉ။ ၽွင်းၸဝ်ႈၼွႆႉပဵၼ်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႉ တိုၵ်ႉၵႂႃႇမီးႁူင်းဝူဝ်းၵဵင်းလၢဝ်။

1968 ၸဝ်ႈၼွႆႉ ၶိုၼ်းႁွမ်ႁႅင်း ႁႂ်ႈသၢင်ႇၶမ်းဢွၼ်ႁူဝ်ယိပ်းသိုၵ်း တွၼ်ႈတႃႇၽိုၼ်ႉၶိုၼ်းၶိူဝ်းတႆးၵွၼ်းၶေႃ။ သူင်ႇသိူဝ်ႁွင်ႉမႃး လၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၸဝ်ႈႁၢၼ်သီႇႁႃႉ သိမ်းၶိုၼ်းပဵင်းလူင်။ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈမိူင်းၸိုၼ်ႈ (ၼွင်ႉၸဝ်ႈသိူဝ်ၵျၢမ်း) ၸတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇ ႁတ်းလႄႈ ၸင်ႇဢီးသႂ်ႇမႄႈၶူး။ ၸင်ႇႁွမ်းမိုဝ်းတင်းၸဝ်ႈသီႇႁႃႉ ဝၢင်းၽႅၼ်သိမ်းပဵင်းလူင်။ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းသမ်ႉ ပွႆႇသႅင် ၸုမ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်းၼိုင်ႈ တပ်ႉမုၵ်ႉၵႂႃႇၸွႆႈ။ ၸင်ႇၸိသင်ႇႁႂ်ႈယွတ်ႈငိုၼ်း (တႆးၼိူဝ်) တူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းၸဝ်ႈသီႇႁႃႉ။ တႃႇသိမ်း တပ်ႉၼႂ်းပဵင်းလူင် ၸဝ်ႈသီႇႁႃႉၼမ်း။ မႄႈၶူးဝၢင်းၽႅၼ်တႃႇတိၵမ်ၵူၼ်းလူင်ၶိူဝ်းတႆးၵွၼ်းၶေႃ။ ပေႃးႁုပ်ႈသိမ်းလႆႈပဵင်းလူင် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼွႆႉၶိုၼ်ႈပၼ် ၸၼ်ႉသိုၵ်း ပဵၼ်ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်၊ ပဵၼ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇယူႇလီငဝ်ႈၸိုင်ႈတင်းသဵင်ႈလႄႈ ၾၢႆႇ ၵပ်းသိုပ်ႇၸုမ်းဢူၺ်းလီ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ပၢၼ်မႂ်ႇ သိုပ်ႇသိမ်းၶိူဝ်းတႆးၵွၼ်းၶေႃ ပွတ်းၼႃးဝွၼ်၊ ႁူၺ်ႈၸွႆး (မိူင်းပၼ်ႇ) လႄႈ ဢမ်ႇႁိုင်သင် ၸၢႆးၼွင်ႉ၊ သိူဝ်ၼွင်ၶဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႃႇၵွႆႇယေးမိူင်းၼၢႆး။

1969 လႆႈၵႂႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၸုမ်းပဢူဝ်းတင်းမႄႈဢေႃး။ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းသမ်ႉ လုၵ်ႉမိူင်းတႆးၶဝ်ႈမႃးလႅၼ်လိၼ်သေ တွႆႇသၢႆႁွင်ႉ ၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်။ မိူဝ်ႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ပူၵ်းတင်ႈ SURA (ၼႂ်းလိူၼ် January 25 ဝၼ်း) တီႈပဵင်းလူင်။ ပဵၼ်ၵူၼ်းလူင် ၼၢင်း ယိင်းၵေႃႉလဵဝ် ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶွမ်ႇပတီႇငဝ်ႈၸိုင်ႈၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၸွမ်း။ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ ဢီးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၸဝ်ႈၼွႆႉဝႆႉ။ မိူဝ်ႈၸုမ်း ဢူးၼု ယိုၼ်းမိုဝ်းမႃးတႃႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ထၢမ်ၵၢင်ၸႂ်။ တေႁပ်ႉၵွၼ်းၶေႃႁႃႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႄႊၻရႄႊႁႃႉ။ ထၢမ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူႈၵေႃႉ ဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တၢင်းၽိတ်းတိၺွပ်းသင် ဝႃႈၼႆ။ လႆႈတွပ်ႇၵႄႈဝႃႈ ဢမ်ႇလီႁွမ်း ဢူးၼု၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သုၼ်ႇတူဝ်ႁၼ်ဝႃႈ လီႁပ်ႉၾႄႊၻရႄႊ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပေႃးဝႃႈ ၵွၼ်းၶေႃ ၽူႈၶဵၼ်တေမီးၼမ်၊ ပေႃးဢဝ်ဢၼ် မီးဢႃႇၼႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈသေ ပေႃးမီးၽူႈၶဵၼ်မႃး ၸင်ႇတေမီးႁႅင်းႁူမ်ႈၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄလႆႈငၢႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ ၸိၼႄးဝႃႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉဝင်ႇဝိူဝ်ႈႁိူင်ႈၵိူင်းၼႆသေ လႆႈထုၵ်ႇတိၵမ်သႂ်ႇၶွၵ်ႈတီႈပဵင်းလူင်တႃႇ 5 ပီ။ ၸဝ်ႈသႅင်ၸုမ်ႈ (ၸၢႆးပႃႉမွင်ႇ) ၵေႃႈ တၢင်ႇၼႄၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ဝႃႈ – တႃႇမုၵ်ႉၸုမ်းၸုၵ်းမၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇမီးငိုၼ်း၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးထိ 1 ပၢႆးမိူင်းထိ 2 ၸင်ႇၸၢင်ႈ ၶိုင်ပွင်ငၢႆႈ ၼႆလႄႈ လႆႈၶဝ်ႈၶွၵ်ႈၸွမ်းၵၼ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၵႃလူၼ်ႇ၊ ၸဝ်ႈမိူင်းၶွၼ်း (ၸဝ်ႈၵိူဝ်ႉ) ၸဝ်ႈမင်းၼၼ်ႈ၊ ၸဝ်ႈ ၶိုၼ်းသႂ်ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈထုၵ်ႇထၢင်ႇထိူမ်သေ တိသႂ်ႇၶွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉပၢႆ။

1974 ဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈ။ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၵွၼ်းၸိူင်း ထၢမ်ၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇလႂ်ၵေႃႈလႆႈၼႆ သေတႃႉ ဝူၼ်ႉဝႃႈဢမ်ႇယွမ်းပၼ်ပုတ်းတိုၼ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၽဝႃႉၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႆလႄႈ သိုပ်ႇၶဝ်ႈႁဵတ်းၶိုၼ်း။ လႆႈႁပ်ႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် 202 လႄႈ ယိပ်းပႃးၵၢၼ်ၾၢႆႇယူႇလီတီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈပဵင်းလူင် – မႂ်ႇသုင်။

1981 ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ဢွၵ်ႇမိူဝ်းတင်ႈငဝ်ႈငုၼ်းသိုၵ်းတီႈတပ်ႉပႃႇလၢႆး၊ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇမိူင်းၼၢႆး။ မေးလူင်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း လူဝ်ႇ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၵေႃႈႁင်းမၼ်း၊ ၵူၼ်းသိုၵ်းပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ်တၢႆၵေႃႈႁင်းမၼ်း၊ မေႃယႃဢွၼ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇပေႉၵၢၼ်ၵေႃႈႁင်းမၼ်းလႄႈ ႁွင်ႉဢွၵ်ႇမိူဝ်းၵုမ်းၵၢၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉမႃးတိုၵ်း 2 ဝၼ်း 2 ၶိုၼ်း။ ၾၢႆႇ SURA တၢႆ မၢတ်ႇ 10 ပၢႆ။ လႆႈယူတ်းယႃၵူၼ်း လိူတ်ႈၵူဝ်ႈမိုဝ်းပေႃးဢမ်ႇႁႅင်ႈလႆႈ။ သမ်ႉဢွၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈတၢင်းၶိုၼ်း။ သိုပ်ႇယႃၵူၼ်းပဵၼ်ၼႂ်း ထိူၼ်ႇလိူၼ်ပၢႆ။

1982 ၶဝ်ႈမႃးယိပ်းၸွႆႈၾၢႆႇယူႇလီ တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈမႂ်ႇသုင်ၶိုၼ်းလႄႈ ၵုမ်းတပ်ႉၵွင် 102 ။

1984 မိူဝ်ႈ SSA တပ်ႉငဝ်ႈသိုၵ်းပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်မႂ်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ်မႃးႁူမ်ႈႁွမ်း SURA သေ ပူၵ်းတင်ႈ TRC/ TRA ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် 102 ယိပ်းပႃးတပ်ႉမုၵ်ႉ 5 ၸုမ်း ၼၢင်းယိင်းမေးၵူၼ်းသိုၵ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွႆႈမုၵ်ႉ ၸုမ်း။

1985 ဝၢႆး SURA ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်း TRC/ TRA ၵေႃႇတင်ႈပဵၼ်မႃး SSRC/ MTA ၵေႃႈ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈပေႃးၵၢၼ်၊ ယူႇႁိူၼ်း ပဵၼ်တီႈၽိုၵ်းသႃတိူင်ႇပၢင်ႇၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ် ၸဝ်ႈသိုၵ်းၶုၼ်လိူၼ်မႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇ MTA လူႉလႅဝ်/ သိုပ်ႇတေႃႇမႃးယၢမ်းလဵဝ်။

တူဝ်ထူပ်းၽူႈဢွၼ် – သွၼ်ၽူႈလိုၼ်း ၶိုၼ်းၶူၼ်ႉပိုၼ်းပူၼ်ႉ မႄႈၶူးတၢၼ်းထေးလႄႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်လိူၼ် (ပဵင်းလူင် 1968)

ပေႃးႁုပ်ႈပိုၼ်းပွတ်းၸုမ်းတႆးယိပ်းၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ၸိုင်၊ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တႄႇတီႈၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၶဝ် တႅၵ်ႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇပူၵ်းတင်ႈ SSIA တီႈမိူင်းယွၼ်း မိူဝ်ႈ 1961 ၊ လုၵ်ႉတီႈ SSIA ပဵၼ်မႃး SSA မိူဝ်ႈ 1964 ဢၼ် ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ပဵၼ်ၼႃႇယၵလူင်။ တႃႇၼႂ်းမိူင်းသမ်ႉ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းယိပ်းမူတ်း။ ဝၢႆးၼႆႉမႃး လုၵ်ႉတီႈ SSA ၶိုၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇ SURA ထႅင်ႈ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း SURA ၵႂႃႇပဵၼ်ဢူၺ်းလီၶႄႇၽိူၵ်ႇ KMT ။ SSA ပွတ်းႁွင်ႇၵႂႃႇပဵၼ်ဢူၺ်းလီမၢၼ်ႈလႅင် CPB ။ SSA လႄႈ SURA ၶိုၼ်းလႆႈတိုၵ်းၵၼ်။

ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၸုပ်ႈသႅၼ်းလင်တႄႉ ႁၼ်ဝႃႈ – လွင်ႈၽိတ်းထုၵ်ႇမီးၼင်ႇၵၼ်။ ပေႃးမႃးထတ်းႁႃလွၼ်ႉၵႅၼ်မၼ်းပွတ်းပွတ်း ၸိုင် – ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈယွၼ်ႉသင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉတႄႉလႄႈ လႆႈပဵၼ်ၵႂႃႇၸိူဝ်ႉၼၼ်။

SSA လႄႈ SURA ၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ တႅၵ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇ။ (ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ် SURA ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းပဵၼ် SSA ၼင်ႇ ၵၼ်။ ဝၢႆးမႃးၸင်ႇတႅၵ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇသေ ၶိုၼ်းတိုၵ်းၵၼ်)။ ပိူင်လူင်တီႈၶိုၵ်ႉမၼ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈသင်?။

ပၢႆးဝူၼ်ႉ/ ၶေႃႈထတ်းသၢင်ႁၼ်ထိုင် ၼိူဝ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢမ်းလဵဝ် –

ၼွၵ်ႈတူင်ႇမၢၼ်ႈလႄႈ ၼႂ်းတူင်ႇမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ (လူင်ႉလႅင်းၵၼ်) ႁဵတ်းၽႂ်ႁဵတ်းမၼ်းၼႆႉ လီလိူဝ်။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပေႃးႁဵတ်းၸုမ်းလဵဝ် ၵၼ်သဵင်ႈၸိုင် ပေႃးလုမႃးၸၢင်ႈပႃးၵၼ်ၵွႆမူတ်း။ ၸုမ်းၼိုင်ႈၵွႆၵႂႃႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းၸုမ်းၼိုင်ႈ။ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ၼႄမႃး တီႈ ဢၼ်ၶုၼ်သႃႇဢွၼ်ပဵၼ်။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းဢွၼ်ၽုတ်းၶိုၼ်းတႄႉ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းၸၢင်ႈႁၢႆလၢႆ။

ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈတႄႇၶိုၼ်း ၵၶင တိၵ်းတိၵ်း။ ယူႇတီႈလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ငဝ်းလၢႆးၽႂ်မၼ်းသေ လူင်ႉလႅင်းၵၼ်ႁဵတ်းၵႂႃႇ။ ႁႂ်ႈမေႃလဵၼ်ႈ ပရိယႄႇၶိုၵ်ႉလိူဝ်ၽူႈၶဵၼ်။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ပၢႆးတိုၵ်းလူင် ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ဢၼ်လဵဝ်။

ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ၼႂ်းတူဝ်ထူပ်းတႃႇၽူႈၼမ်းမႂ်ႇၶဝ် –

ၸုမ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ပၢၼ်ၸဝ်ႈၼွႆႉၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမီးလၵ်းၼမ်းငဝ်ႈငႃႇ ပၵ်းပိူင်တႅတ်ႈတေႃး၊ မီးၵေႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈ ၽဵၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းပေႉၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇမီးလႄႈၸင်ႇလုလႅဝ်။ ၽူႈၼမ်းသိုၵ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၽႃႈဢႃႇၼႃႇ ပၼ်ၽူႈၼမ်းၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႆႈၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ။ ၵုမ်ႇႁိမ်ၵၼ်ပေႉပုၼ်ႈၶႅၼ်/ ၵၢင်းတီႈၼင်ႈၵၼ်။

မႄႈၶူး – ၵွပ်ႈႁိမ်ဢႃႇၼႃႇၵၼ်၊ ၵွပ်ႈဝႆႉမႃႇၼၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်၊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇလူင်ႉလႅင်းၵၼ်၊ ၵွပ်ႈလွင်ႈငိုၼ်းလွင်ႈတွင်းသုၼ်ႇ တူဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇ၊ ၵွပ်ႈႁိမ်ၼႃႈလိၼ်ၵၼ် – ႁိမ်ၵၼ်ပဵၼ်ယႂ်ႇ၊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇႁတ်းထတ်းသၢင်ၵၼ်တေႃႇၼႃႈတႅၵ်ႇလႅင်းၼႂ်းပၢင်ၵုမ်၊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမီး ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလၢႆးမႄးႁၵ်ႉၽွမ်ႉၸွႆႈ ၵႂၢင်ႈၵႅပ်ႈၶႅင်ဢူၼ်ႈ။

ၸဝ်ႈၶုၼ်လိူၼ် – ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸုမ်းမေႃပၺႃႇ (လုၵ်ႈႁဵၼ်း) လႄႈ ၸုမ်းဢမ်ႇမေႃပၺႃႇ (ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း) 2 ၸိူဝ်း 2 သႅၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ တိုၼ်းၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၵၼ်။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမေႃပၺႃႇသမ်ႉႁၢႆႉ ငၢၼ်ႁတ်းႁၢၼ်မီးလုၵ်ႈၼွင်ႉၵူၼ်းၸွမ်း။ ၸိူဝ်းမေႃပၺႃႇသမ်ႉ ၵုမ်ႇဢဝ်ၸွမ်းပပ်ႉလိၵ်ႈတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ တႃႇမႅၼ်ႈၵၼ်ၶဝ်ႈၵၼ်ၼႆႉႁူႉယၢပ်ႇ။

“ပေႃးဝူၼ်ႉလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇယိူင်ႈၵၼ် ဢမ်ႇတၢင်ၵၼ်လႆႈ။ ၵႃႈမီးပၺႃႇ ၵႃႈမေႃၵူႈဢၼ်ၵူႈလွင်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ”။ ဝၢႆးသေ တႅၵ်ႇ ယၢႆႈၵၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇဢွၵ်ႇမႃးၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ။ ဢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈယၢမ်ႈၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ်ဝႃႈ ၸုမ်းၵွင် 3 ၵွင် 4 ၊ ၸုမ်းတႆးမႂ်ႇတႆးၵဝ်ႇ၊ ၸုမ်းလၢဝ်ၽိူၵ်ႇလၢဝ်လႅင်၊ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ပေႃႈႁႆႈမႄႈၼႃး ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽႄႈတိူၼ်းၸပ်းသူပ်းၵႂႃႇၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းလူးၵွၼ်ႇ။

မႄႈၶူး – ၸုမ်းသင်တီႈလႂ်မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ပဵၼ်ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးယင်းဝႃႈ မီးထၢၼ်ႈၵူၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ပေႃႈ ႁႆႈမႄႈၼႃး ယူႇၸွမ်းၵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ၶႄႉၶႅင်ႇၵၼ်တိၵ်းတိၵ်း၊ ၸုမ်းၼိုင်ႈမီးဢႃႇၼႃႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇငိုၼ်းတွင်း ၵူၼ်းၸွမ်း။

မိူဝ်ႈပၢၼ် SURA တႄႉ မီးလၵ်းၼမ်းပၵ်းပိူင်သဵၼ်ႈတၢင်းလီငၢမ်း၊ မီးႁူင်းၽိုၵ်းသွၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်။ (ၵူႈပွၵ်ႈပေႃးလၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၼႆတႄႉ တူၵ်းၶွၵ်ႈယဝ်ႉ) SURA ၵွႆ MTA ၵွႆၼႆႉ ယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉၼၼ်။

တႃႇဢဝ်မိူင်းလႆႈဢမ်ႇလႆႈ မီးတီႈၼမ်ႉၵတ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ယၢမ်းလဵဝ်လႄႈ လီဢဝ်ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ႁၢႆႉၸႃႉၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼမ်ၼမ် သေ ငိူင်ႉဝႄႈယႃႇႁႂ်ႈၽိတ်းပိူင်ႈထႅင်ႈ။ လွင်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈယွမ်းတေႃႇၵၼ်လႄႈ တႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၵၢၼ်မိူင်း မိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃႁိဝ်ႈ ၸင်ႈတႅၵ်ႈၵၼ်တူၺ်း။ တႃႇဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၼမ်းၼႃႈၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ မီးတီႈၼမ်ႉၵတ်းၽူႈၼမ်း။ ဢဝ်မိူင်းၸူမ်ႁၢႆဝၢႆးဝွတ်ႈ၊ ဢဝ်လွတ်ႈပူၼ်ႉၶဵၼ်၊ ဢဝ်ၵတ်းယဵၼ်/ လိူတ်ႇႁွတ်ႉ၊ မီးတီႈၼမ်ႉၵတ်ႉ ၽူႈၼမ်းမႂ်ႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ႁႂ်ႈမေႃဢဝ်ၶေႃႈၸိၸမ်ႈတီႈ ပိူၼ်ႈ၊ ႁႂ်ႈမေႃၽိူမ်ႉထႅမ်ၼမ်ႉၵတ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇၼမ်ၼမ်။ ပေႃးၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ပရိယႄႇႁဝ်းၶိုတ်းပဵင်းၽူႈၶဵၼ်ၵေႃႈ တေၸၢင်ႈဢွင်ႇပေႉ။ ပေႃးလူမ်ႉၺၢၼ်ႇပိူၼ်ႈၵေႃႈ တူၵ်းၵၢၼ်ႉ။ ပိူၼ်ႈလဵၼ်ႈႁူဝ်ႁဝ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇႁူႉတူဝ်။

လွင်ႈၶွၼ်ႈတုမ်ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ပဵၼ်ပၵ်းၼိုင်ႈၸိုင်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပႆႇၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉပဵင်း လွင်ႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ (ပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ တၢင်းႁူႉ၊ တၢင်းမေႃ)။ ၸင်ႇတေဢမ်ႇတူၵ်းလွၵ်းလူမ်ႉၺၢၼ်ႇပိူၼ်ႈ။ ပၺႃႇတၢင်းႁူႉပၢႆးဝူၼ်ႉၶိုတ်းၵၢပ်ႈ။ ၵွပ်ႈမႃႇၼသုၼ်ႇတူဝ်ႁႅင်းပူၼ်ႉ။ သွင်ၾၢႆႇဢမ်ႇဢိင်ၵၼ်ဢမ်ႇႁွမ်းၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ ၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉလိုၵ်ႉဝႆႉၼၵ်း။

ၸဝ်ႈၶုၼ်လိူၼ် – ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈလီမၼ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈမီးၵေႃႈမီးမႃးယူႇ။ မိူဝ်ႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၼႃးၶဝ်ႈလႅင်ၼၼ်ႉ 6 တပ်ႉၸုမ်း မႃးၶိုၼ်ႈ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း/ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း၊ ဢၼ်ၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ်ဢမ်ႇမီးသေၵေႃႉ။ တိုတ်ႉၸၼ်ၵၼ်တိၵ်းတိၵ်း။ ဢမ်ႇ လိူဝ်ၸုမ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ ယၢင်ၸိုဝ်းၶျိူင် ၵေႃႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼင်ႇၵၼ်ၼႆသေ တိုတ်ႉၸၼ်မႃးတွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၵမ်ႈၼမ် ႁႅင်းၸႂ်ၶိုၼ်ႈတႄႉတႄႉ။

ပေႃးထတ်းသၢင်ၼိူဝ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၵၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉမႃႇၼယႂ်ႇၵမ်ႈၼမ်။ လွင်ႈဢမ်ႇလူင်ႉလႅင်းၵၼ်ၵေႃႈပႃး။ ဝၢႆးသေ ယိုဝ်းၵၼ်မႃး ၸင်ႇမီးမႃးၸုမ်းတႆးၵဝ်ႇတႆးမႂ်ႇ၊ ၵူႈပွၵ်ႈဢမ်ႇယၢမ်ႈမီး ဢမ်ႇပၼ်လၢတ်ႈ။

မီးၶေႃႈသင်ႇသွၼ်လူင်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးသေတႃႉ ၸိူဝ်းတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်မိူၼ်ၼၼ် ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၸိူဝ်းမီးပၺႃႇလႄႈ ဢမ်ႇမီးပၺႃႇ ၵူဝ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈၵၼ်။

ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်မႃးတႄႉ တိူၵ်ႈတီႈၶဝ်ႈၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃးမူႇၼိုင်ႈၸုမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉသမ်ႉၵၼ်ၶိုၼ်း တႅၵ်ႇၵၼ်တိၵ်း တိၵ်း။ ယုမ်ႇယမ်မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေသဵင်ႈပၢၼ်သုတ်းၵၢပ်ႈမၼ်းယဝ်ႉ။

ၶေႃႈမုလ်း ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ (16/11/2001)