Tuesday, March 19, 2024

ၾိင်ႈပီမႂ်ႇ

Must read

ၵၢၼ်ၸတ်းငၢၼ်း(ပွႆး)ပီမႂ်ႇတႆး ၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈၵူႈတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၵူႈပီမႃႊ ႁူမ်ႈတင်း ဢၼ်တိုၵ်ႉတႄႇၸတ်း ႁဵတ်း ပီၵမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁိုဝ် ပီႈႁႅၵ်ႈၵေႃႈလီ လူၺ်ႈၵႂၢမ်းၶဝ်ႈၸႂ်တေမိူၼ်ၵၼ်လႄႈပိူင်ႈၵၼ်ၵေႃႈတေမီး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶိုတ်းတၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ပူၼ်ႉမႃး ၼပ်ႉႁဵင်ပီၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈဢၢင်ႈဢဝ် ပီ 2117 ၼီႈ ပီၼႆႉၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈပူၼ်ႉမႃး  2 ႁဵင်ပီပၢႆယဝ်ႉလႄႈၵၢၼ်ထၢင်ႇ ၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပိူင်ႈႁွင်ႈႁွႆးယူႇ။

ၶဝ်ႈမႂ်ႇ

တေထိုဝ်ဢဝ်လၢႆးၼၼ်ႉလၢႆးၼႆႉတႅပ်းတတ်းဢဝ်ႁူဝ်ယွႆႈဢၼ်လႂ်ပဵၼ်လၵ်းၼႆ ႁႃႁဵတ်ႇၽူလ် ယင်းပႆႇပဵင်းပေႃး တဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ တႆးႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသူင်ႇတႅမ်ႈမၢႆပဵၼ်လၢႆးလၵ်းဢၵ်းသွၼ် လူၺ်ႈဢဝ်သူပ်းဢဝ် ၵႂၢမ်းတေႃႉတၢႆႇၶႆႈသိုပ်ႇၼႄၵၼ်မႃးၵွႆး မၢင်လွင်ႈမၢင်လိူင်ႈၵေႃႈ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၼၢၼ်းမႃးပဵၼ်ပၢၵ်ႇႁဵင်ပီ  ၼိူဝ်ႉလိူင်ႈမၼ်းၵေႃႈၸၢင်ႈၽိတ်းၽိတ်းၽူၼ်ၽူၼ်။

- Subscription -

ၶႄႇၼႆႉ လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ ဢၼ်ၶူင်ဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇဝႃႈမေႃမႆႉမေႃမိုဝ်း ၾၢႆႇယႃႈယႃ ၾၢႆႇယူတ်းၾၢႆႇယႃ ၾၢႆႇၵႃႉၾၢႆႇၶၢႆ ၾၢႆႇပၢႆးမွၼ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူင်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉလွၵ်းလၢႆးမၼ်း ပဵၼ်ၽိုၼ်မၢႆတွင်းၵိုမ်း ပဵၼ်ပိုၼ်း လိုဝ်းလင်တႄႉတႄႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ လွင်ႈသၢမ်ၵူၵ်း ယင်းတိုၵ်ႉၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ၸႂ်ႉယူႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။

ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် လၵ်းလၵ်းမၼ်း လိူဝ်သေၵၢၼ်လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇ လူႇတၢၼ်းၽဵလ်း(သွမ်း)သင်ၶၸဝ်ႈ ၵူမ်ႈၵဝ်ႈၵွမ်းႁူဝ်ၵႃရဝၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၼႂ်းဝၼ်းပီမႂ်ႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လဵင်ႉလူ ၶႅၵ်ႇပီႈၼွင်ႉ မႃးဢႅဝ်ႇမႃးၸႂ်းၼႂ်းဝၼ်းပီမႂ်ႇၼၼ်ႉ တေမီးၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်း ၶဝ်ႈတူမ်ႈလႅမ် ၶဝ်ႈပုၵ်း ၶဝ်ႈလၢမ်ၼႆ သေတႃႉ မၼ်းၵေႃႈပဵၼ်သိင်ႇဢၼ်ဝၵ်ႉမႃးႁႃလႆႈငၢႆႈ လႄႈ ထိုဝ်ဝႃႈပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်းႁွႆး ၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆၵေႃႈလၢတ်ႈလႆႈယူႇ။ ၵွႆးၵႃႈ ဢမ်ႇယိုတ်းထိုဝ်လႆႈဝႃႈ မိူဝ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈတူမ်လႅမ် ၶဝ်ႈပုၵ်း ၶဝ်ႈလၢမ် မႃးလဵင်ႉ မႃးၵိၼ် ၵၼ်ၼၼ်ႉ တၵ်းပဵၼ်ဝၼ်းပီမႂ်ႇၵူႈမိူဝ်ႈၼႆၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ၶဝ်ႈမုၼ်းၶဵၵ်ႉမႃးလဵင်ႉၵၼ်ၼႂ်း ပွႆး သေ တေဝႃႈၽိတ်းၼႆမၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇ။

ၸိူင်ႉၼင်ႇပွႆးသၢင်ႇလွင်း မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႃႇတေဢဝ်လုၵ်ႈဢဝ်လၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႇလွင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ယိပ်ႉၶူဝ်းလွင်းၶူဝ်းၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆတႃႇသၢင်ႇလွင်ႈလူင်ႈၼႃႈပဵၼ်ပီပီ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶူဝ်းလွင်းပိူၼ်ႈမီးၶၢႆၵႂႃႇၵူႈတီႈ ၶႂ်ႈလႆႈမိူဝ်ႈလႂ် ၵေႃႈသိုဝ်ႉလႆႈၵမ်းလဵဝ် ၶဝ်ႈတေႃႇၶဝ်ႈတႅၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႂ်းပွႆးသၢင်ႇလွင်ႈၵွႆးပိူၼ်ႈလဵင်ႉၵၼ်။ တီႈလႂ်ၵေႃႈ ပိူၼ်ႈလဵင်ႉၵၼ်ၵိၼ်ၵၼ်ၵူႈတီႈ။

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းမႆႇလူႇၶဝ်ႈမႂ်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇ ၽွင်းၶၢဝ်းပီမႂ်ႇတႆး 2117 ၼီႈ

ယွၼ်ႉၼႆႉပွႆးပီမႂ်ႇဢမ်ႇၸႂ်ႈ သိင်ႇၶွင်ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼိုင်ႈပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆတၢႆတူဝ်ၼႄႉၼွၼ်း ၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢပ်ႈ ပၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၸွမ်းသၢႆငၢႆငဝ်းလၢႆးသေလႄႈ ပိူင်လူင်မၼ်းဢၼ်တေဝူင်ႇဝွၵ်ႇၼႄထိုင် ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင်ဝၼ်းပီမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵၢၼ်လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇ ၵၢၼ်လူႇတၢၼ်းၽဵလ်း(သွမ်း)သင်ၶၸဝ်ႈ ၵၢၼ်ၵႃရဝ ၽူႈထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၼႄထိုင်မဵတ်ႇမၢႆ ဝၼ်းၶိုၼ်ႈပီမႂ်ႇ ဢွၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵုလ်းငၢမ်းၵႂၢမ်းလီ ၵၢၼ်ၵုသူလ် တူဝ်မႂ်ႇၸႂ်မႂ်ႇ ဢမ်ႇပၢၵ်ႇၼဝ်ႈလၼ်ႇဝႃးၸႃး ဝႃႈႁၢႆႉၸႃႉ ၵၢဝ်ႇၶၢၼ်ႁၢႆႉၽႂ် ဢမ်ႇသႄႇယူင်းပူင်းၸႃႉ ဢမ်ႇႁႃလိူင်ႈႁႃလၢဝ်းပၢၼ်းၽိတ်း တင်ႈၸိတ်းတင်ႈၸႂ် ပိုတ်ႇၼႃႈလိၵ်ႈမႂ်ႇၶၢဝ်ပွတ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းမိုဝ်ႉ ယၢမ်းလီတိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်းပီမႂ်ႇ။

2117 ပီပူၼ်ႉမႃး ပႆႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈႁၼ်လၵ်းထၢၼ် တင်းလိၵ်ႈတင်းလၢႆး ပၵ်းၾၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပွႆးပီမႂ်ႇ တိုၵ်ႉမႃးၸတ်းႁဵတ်းၵၼ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း မွၵ်ႈ 30 – 40 ပီလိူဝ်ယွမ်းၼႆႉၵွႆးလႄႈ တေဢဝ်လၢႆးလႂ် ပဵၼ်လၵ်းၸဵင် ထဵင်ၵၼ်ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈ။

ပေႃးမႃးလၢမ်းၶၢတ်ႈတူၺ်းၸွမ်းလၢႆးဢၼ်ပဵၼ်လႆႈ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႆးတင်းၶႄႇယူႇၵိၼ်ၸမ်ၵၼ် ၸဵမ်ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ လႅပ်ႈဢမ်ႇပေႃးပိူင်ႈၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇၵၢၼ်ၵိၼ်ပီမႂ်ႇၼႆၵေႃႈ လႅပ်ႈတေၶႂ်ႈငၢႆးငၢႆးၵၼ်ယူႇ။ လၢႆးၶႄႇၶဝ်ႁဵတ်းပီမႂ်ႇၼႆ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်းၵွႆး။ ၽဵဝ်ႈႁေႃပတ်းႁိူၼ်းႁဵတ်းလိူမ်ႈလႆႇမူတ်းသႂ် ႁဵတ်းၶဝ်ႈလီ ၽၵ်းဝၢၼ် ႁႅၼ်းၶွင်ဝႆႈတီႈဝႆႈၸဝ်ႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈပႂ်ႉႁပ်ႉလုၵ်ႈလၢၼ်မႃးၸူမ်းမႃးၸႂ်း ဢဝ်ငိုၼ်းသႂ်ႇထူင် ဝႆႉတွၼ်ႈလုၵ်ႈ တွၼ်ႈလၢၼ် ပဵၼ်ငိုၼ်းၸၢႆႇၵႃႈၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်းဝၼ်းပီမႂ်ႇ။ ၶပ်းႁႅၼ်းတီႈႁိူၼ်းၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်းၵွႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၢဝ်ႇသၢဝ်ၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႃဢႅဝ်ႇၸွမ်းၵေႃႉၸွမ်းၾုင်ၽႂ်မၼ်း ဢမ်ႇလႆႈမီး သုၼ်ႁူမ်ႈၵၼ် မိူၼ်တႆးၸတ်း ႁဵတ်းယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်။

ၵၢၼ်ႁႃၶေႃႈမုလ်း လွင်ႈတႆးၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃယူႇ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈႁဝ်းမီးဢေႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလၢႆးႁဵတ်းလၢႆး သၢင်ႈ ပိုၼ်း ပႆႇႁွတ်ႈၵႂႃႇထိုင်ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ လႆႈၵႃႈႁိုဝ် ယွၼ်ႉၼႆႉ တႃႇတေၶူၼ်ႉၶႆႈႁႃလွင်ႈလႂ်သေလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈ။

လူၺ်ႈၵၢၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းပီမႂ်ႇတႆးၵေႃႈလီ တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇလွင်ႈၵေႃႈလီ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်တႆး လႄႈ ပဵၼ်ၽႃးသႃလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်ဢေႇတႄႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ၶႆႈတၢင်းသူပ်း ၼမ်လိူဝ်တၢင်း ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၽိုၼ်လၢႆးတႄႉတႄႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း