ပွင်ႈၵႂၢမ်း – တွႆႇႁွၵ်ႈပူၵ်း ထူၵ်းပိုတ်ႇလိုမ်ႉၵႂၢမ်းၽူႈၼမ်းဢွၼ်
““ႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ မိူၼ်တင်းၶဝ်ႈပၢင်တေႃႇလွင်းပိူင်ၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈႁဝ်းၵေႃႉလဵဝ် ၸုမ်းလဵဝ် တေဢမ်ႇၶဝ်ႈတေႃႇ လႆႈလၢႆပၢင်။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႇပေႉလႆႈၵူႈပၢင်လႄႈ ထုၵ်ႇလႆႈၽႄၵၼ်တေႃႇၵေႃႉပၢင်ပၢင်။ ပေႉမႃးလႆႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်တႃႇ တင်းသဵင်ႈ””။
““တေႃႇၽၢႆႉၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်ၵမ်ႈၽွင်ႈၶႂ်ႈၼႄၽၢႆႉႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်။ ပိူၼ်ႈတႃႉၶႅင်ႇလပ်ႉၵၼ်သေလဵၼ်ႈ ႁဝ်းသမ်ႉ ၶႂ်ႈၼႄၽၢႆႉသေလဵၼ်ႈ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၵေႃႉသိူင်ႇၽၢႆႉ ၵေႃႉလပ်ႉၽၢႆႉ ၵေႃႉၼႄၽၢႆႉသေတေႃႇၵေႃႉလၢႆးလၢႆးၵေႃႈလီ လႆႈပွင်ႇၸႂ်လူင်ႉလႅင်းၵၼ်””။
““ပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇတေႃႇသူႈၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈဝူၼ်ႉဝႃႈၽႂ်ၽိတ်းၽႂ်ထုၵ်ႇ ၽႂ်လီၽႂ်ၸႃႉ။ တၵ်းလႆႈဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ
ၼပ်ႉႁၼ်ႁူႉၸႅင်ႈဝႃႈ – ၶဵၼ်လႄႈႁဝ်း ၽႂ်မီးလွၵ်းၶႅင်လွၵ်းဢူၼ်ႈဢီႈသင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ တေၸၢင်ႈလဵၼ်ႈလႆႈလွၵ်းလႂ် တေဝၵ်ႉတၢဝ်းဢဝ်လႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း””။
““ၵႃႈၸူဝ်ႈႁဝ်းတိုၵ်ႉၵူဝ်မၢၼ်ႈယူႇၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႄႉၶႅင်ႇတေႃႇသူႈမၢၼ်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁွမ်းမိုဝ်းၸႂ်ႉၵိၼ်မၢၼ်ႈ””
““ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ လႆႈယူႇတႂ်ႈၶုၼ်တၢင်ႇၸၢတ်ႈမႃးပေႉၵိၼ်တဵၵ်းတဵင်ဝႆႉၼႆႉ လႆႈတုၶ်ႉတူဝ် ဢမ်ႇၵႃး လႆႈတုၶ်ႉၸႂ်ပႃး။ ပေႃးတုၶ်ႉၸႂ်ၵေႃႈ မီးတၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ်မႃးၸွမ်း။ တၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈ မိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈပႅင်းၸင်းၽူႈၶဵၼ်ပိူင်လဵဝ်။ ဢမ်ႇႁူႉတူဝ်သေယွမ်းၵၢၼ်ႉတေႃႇၽူႈၶဵၼ် (subconscious defeatism) ၼၼ်ႉၵေႃႈၸၢင်ႈမီးပႃးၸွမ်း။ ၸႂ်ယွမ်းၵၢၼ်ႉတေႃႇၽူႈၶဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လွင်ႈႁၼ်ၽူႈၶဵၼ်လၵ်းလိင်းသုတ်းပၵ်း။ တူဝ်ၶဝ်ပဵၼ်ၶုၼ်သၢင် ၸႂ်ၶဝ်ပဵၼ်ၽီလူးၽီၽၢႆး – ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁၼ်ၽူႈၶဵၼ်လႄႈသင် ႁၼ်ပီႈၼွင်ႉ ၾၢႆႇၽူႈၶဵၼ်လႄႈသင် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈလၢတ်ႈတေႃႇ မီးၸႂ်ၶႂ်ႈဝႄႈပၢႆႈ။ ပေႃးမီးႁႅင်း မီးၵွင်ႈၵၢင်ႇမႃးၵေႃႈ ၶႂ်ႈၶႃႈႁႅမ်ဢဝ်တၢႆပိူင်လဵဝ်မႅၵ်းမႅၵ်း””။
““ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈမီးဢမ်းၼၢတ်ႈ လႄႈ ဢမ်ႇမီးဢမ်းၼၢတ်ႈ။ ဢဝ်လွင်ႈမိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈပႅင်းၸင်း ၽူႈၶဵၼ် လၢႆလၢႆၼၼ်ႉ မႃးၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇလႆႈ””။
““လွင်ႈဢမ်ႇၵူဝ်ၽူႈၶဵၼ် ႁတ်းတေႃႇၼႃႈၽူႈၶဵၼ် ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ (ဢမ်ႇၼၼ်) ပၢင်တိုၵ်းသူပ်းၵႂၢမ်းပၢႆးမိူင်း ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇဢဝ်ဢမ်းၼၢတ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းၼင်ႇၵၼ်””။
““ဢၼ်လူၵ်ႈ (လုမ်ႈၾႃႉ) ယွမ်းႁပ်ႉပဵၼ်မိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ ပိူၼ်ႈတူၺ်းဝႃႈ မိူင်းလူင်ငဝ်ႈမိူင်းမၼ်းမီးၼႂ်းမိုဝ်းၽႂ် ၸွင်ႇမီးၾၢင်ႁၢင်ႈပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပေႃးမီးၵေႃႈပိူၼ်ႈမၵ်းမၢႆပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉ (de fector) လူင်ပွင် ၸိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းမီးဢမ်းၼၢတ်ႈ””။
““ဢမ်းၼၢတ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇယူႇၼိမ် တူင်ႉၼိုင်လႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇတႃႇသေႇ””။
““ၸိူဝ်းဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်းၼၢတ်ႈတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်းၽႂ်ၵေႃႈလီ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးပၼ်ၽွၼ်းလီၽွၼ်းၸႃႉႁဝ်း သင်ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းလွင်ႈဢမ်းၼၢတ်ႈ””။
““တွၼ်ႈတႃႇဢဝ်ပေႉၽူႈၶဵၼ်ၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်းၼၢတ်ႈၶဝ် လူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ။ တႃႇႁဵတ်းလႆႈၸိူင်ႉ ၼၼ် တၵ်းလႆႈမီးတၢင်းႁတ်းႁၢၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈ တႃႇမီးတၢင်းႁတ်းႁၢၼ်သမ်ႉ တၵ်းလႆႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉၵူႈၾၢႆႇ။ တီႈၶိုၵ်ႉ လူင်မၼ်းပဵၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်မိူင်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈ တႃႇပေႉလႆႈၼႆႉ မီးတီႈၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်မိူင်း””။
““ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဝ်းတၵ်းလႆႈပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်မိူင်း တၵ်းလႆႈႁူႉလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း ႁူႉလွင်ႈဢမ်းၼၢတ်ႈ ႁူႉလွင်ႈဢမ်းၼၢတ်ႈၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်””။
““ႁဝ်းတၵ်းလႆႈပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်မိူင်း တႄႇဢဝ်ၸၼ်ႉဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ ပေႃးၼၼ်ၸင်ႇ ႁဝ်းတေပေႉလႆႈ ၼိူဝ်တၢင်းၵူဝ်ႁဝ်း။ ပေႃးဢဝ်ပေႉလႆႈၼိူဝ်တၢင်းၵူဝ်ႁႄႁဝ်းၵေႃႈ (ႁဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႈလီ) တိုၼ်းဢဝ်ပေႉလႆႈၽူႈၶဵၼ်””။
