ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ(ဢမ်ႇၼၼ်) ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ် ၸတ်းႁဵတ်း မႃးၵူႈပီ ၼၼ်ႉ ပီၼႆႉၵေႃႈ တေတႄႇႁဵတ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်။
ဝၼ်းတီႈ 02/03/2018 ၼႆႉ တူၵ်းမႅၼ်ႈဝၼ်းၵၢတ်ႇလီ ၸွမ်းၼင်ႇထုင်းၸဝ်ႈၾႃႉၵဵင်းတုင်ႁဵတ်းမႃး၊ ပဵၼ်ဝၼ်း ၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉ(ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ) ၵဵင်းတုင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵဵင်းတုင်ဢွၼ်ၵၼ် ၶဝ်ႈၵၢတ်ႇ ၶၢႆၶူဝ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ၸဝ်ႈၾႃႉၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃး ဝၼ်းၵၢတ်ႇ/ ၵၢတ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။
လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်း ပေႃႈဝၢၼ်ႈမႄႈမိူင်း ဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ဝၼ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ဝၼ်းၵၢတ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၼိုင်ႈပီလႂ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမႃး ၵူႈပီပီ တူၵ်းမႅၼ်ႈဝၼ်းၵၢတ်ႇလီ ပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇ ၵဝ်ႇ ။ ၸဝ်ႈၾႃႉႁဝ်းၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉပၼ် လႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸင်ႇလႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမႃးၵူႈပီ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ပေႃးထိုင်ဝၼ်းၼၼ်ႉမႃး ၵၢတ်ႇၼႂ်း ၵဵင်းတုင် ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢတ်ႇလဵၵ်ႉၵၢတ်ႇယႂ်ႇ တိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ဢိုတ်းၵူႈတီႈသေ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵၢတ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉၼႆႉတီႈလဵဝ်” ဝႃႈၼႆ။
လုင်းၸၢႆးႁွင်ၶမ်းလၢတ်ႈဝႃႈ -ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တီႈဢၼ်ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် မႃးဢုပ်ႇၵၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇတေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးၸဝ်ႈၾႃႉ၊ ဢၼ်ဢုပ်ႇၵၼ်တီႈၵၢတ်ႇၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇၵၼ်တင်းလွင်ႈလီ လွင်ႈၸႃႉ။ သင်ဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈၸႃႉၵေႃႈ ဢုပ်ႇၵၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈတီႈၵၢတ်ႇၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇသိုပ်ႇၶဝ်ႈၸူးၸဝ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈပဵၼ် လွင်ႈလီ ၸင်ႇၶဝ်ႈၸူးၸဝ်ႈၾႃႉ – ဝႃႈၼႆ။
ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ သင်လႆႈၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ယဝ်ႉၼႆၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်လီမီးမင်ႇၵလႃႇ မၢၵ်ႇမီးလီပဵၼ် ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးသႆႇဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းယုမ်ႇယမ်တႄႉ သင်ဝႃႈလႆႈမႃး ၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၸဝ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ တေယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ်၊ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတိူဝ်းတွၼ်း၊ တေၵတ်းယဵၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႈၼင်ႇပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈ၊ ၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပွၵ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဝၼ်းၵၢတ်ႇ ၼႆႉယူႇ” ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈပီ 1930 ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်းထလႅင် ပူင်ဝႃႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼႆႉ မၼ်းၵႅပ်ႈ ၼႆသေ ၸင်ႇၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်း ၵၢတ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ တႄႇၶၢႆၵၢတ်ႇတီႈၵဵင်းတုင် မိူဝ်ႈပီ 1936 ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ထုင်းတေဢမ်ႇႁၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။
