ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆး တေႁဵတ်းႁိုဝ်သၢင်ႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ် ၵိုင်ႇလီပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆး ၼႂ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵွပ်ႇၵူႈဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်းယူႇၼႆႉ ၼႂ်းတႆးႁဝ်းၶတ်းၸႂ်သၢင်ႈမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ပၢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉပၢၼ်ၼိုင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈဢွင်ႇမၢၼ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ထိုင်တီႈ မႃးသေပွၵ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းႁိမ်း 60 ပီၼႆႉ။ ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းတႆးၵေႃႈလီ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈလီ လိုၼ်းသုတ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈမႃးထႅင်ႈ ၵေႃႉပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU ဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆး ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၵိုင်ႇလီပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼၼ်ႉ လၢႆၸဝ်ႈလၢႆၵေႃႉလၢႆၾၢႆႇ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

တႃႇတိုၵ်းဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈၼႆႉ လူဝ်ႇမီးႁႅင်း၊ တႃႇမီးႁႅင်းၼႆႉလူဝ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ တႃႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉလူဝ်ႇၵႆႉၵႆႉႁူပ်ႉၵၼ်

မိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးၶၢဝ်းယၢမ်းသွင်တွၼ်ႈ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်းပူၵ်းပွင်လႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းတေႃႇသူႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တိုၵ်းဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈ။ ႁဝ်းၼႆႉမၼ်းပႆႇၸႂ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းပူၵ်းပွင် မၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း တိုၵ်းဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈ၊ သုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းႁင်းၶေႃ သုၼ်ႇလႆႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ၊ သုၼ်ႇလႆႈၵူႈပိူင်ပိူင်။

မိူဝ်ႈလဵဝ် သုၼ်ႇလႆႈဢၼ်ႁဝ်းထုၵ်ႇလႆႈထုၵ်ႇမီးၼၼ်ႉ ႁဝ်းပႆႇလႆႈ၊ သုၼ်ႇလႆႈပႆႇမီးၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်း၊ ၸိုဝ်ႈဝႃႈပဵၼ်မိူင်းႁဝ်းၵူၺ်း ဢႃႇၼႃႇပႆႇမီးၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်းၼႆႉ သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းသုမ်းဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ၽွင်းႁဝ်း တိုၵ်းတေႃးဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈ။ ပေႃးဝႃႈတေတိုၵ်းဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈၼႆ တိုၵ်းၵူႈပၢႆးပၢႆး။

ၵွပ်ႈၼႆ ပိူဝ်ႈတႃႇတေတိုၵ်းဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈၼႆႉ မၼ်းလူဝ်ႇမီးဢဵၼ်ႁႅင်း၊ ႁႅင်းၼႆႉ ပေႃးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၸင်ႇပဵၼ်ႁႅင်း၊ ပေႃးယၢႆႈၵၼ်မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်ႁႅင်း၊ တႃႇမီးႁႅင်းၼႆႉ လူဝ်ႇမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ။ ပေႃးလၢတ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈမႃး တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ထီႉၼိုင်ႈၼႆႉ တႆးႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ယင်းပႆႇၽွမ်ႉၵၼ်။

ၼႂ်းၸႄႈမိူင်း မိူင်းတႆးၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမီးၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးတႆးႁဝ်းယင်းပႆႇၽွမ်ႉၵၼ် ႁဝ်းတေၵႂႃႇႁူၺ်းႁွင်ႉႁႃ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈမႃးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆၵေႃႈ ပေႃးပိူၼ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း၊ ပီႈၼွင်ႉတႆးပဵၼ်ၶိူဝ်းယႂ်ႇၶိူဝ်းလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ ပီႈၼွင်ႉတႆး ၽွမ်ႉၵၼ်ဢွၼ်တၢင်းလႄႈ၊ ပေႃးပီႈၼွင်ႉတႆးၽွမ်ႉၵၼ် ႁဝ်းၶႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၽွမ်ႉၸွမ်းတႃႇသေႇ ၵူၺ်း၊ ပေႃးပိူၼ်ႈဝႃႈၼႆမႃးၵေႃႈယၢပ်ႇယဝ်ႉ တႆးႁဝ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈတႆးႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်သေပွၵ်ႈ။ ပိူၼ်ႈၵေႃႈမုင်ႈမွင်းတႆးၽွမ်ႉၵၼ် ႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်လႆႈသေပွၵ်ႈ။

ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၵေႃႈ တႆးႁဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ ၸွမ်းလင်ပိူၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းၵေႃႈတိုၵ်းဢဝ်ဢမ်ႇလႆႈသေပွၵ်ႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၸိုင် ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၶႃႈဢိူဝ်ႈ။

ၵွပ်ႈၼႆ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁႃလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵေႃႈလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ပႃႇတီႇၵေႃႈလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်၊ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵေႃႈလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်၊ ၵေႃႈလိၵ်ႈလၢႆး ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၵူႈထၢၼ်ႈထၢၼ်ႈလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်။

တႃႇတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈၼႆႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇ၊ ယူႇတီႈႁဝ်းႁၼ်ထိုင်တႄႉ ထီႉၼိုင်ႈၼႆႉ မီးလွင်ႈသင်မႃးၵေႃႈ လူဝ်ႇၵႆႉၵႆႉထူပ်းၵၼ်၊ ၶဝ်ႈႁႃၵၼ်၊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ်၊ ႁဵတ်း Work-shop ပၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼမ်ၼမ်၊ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီသေပိူၼ်ႈ။

ၸဝ်ႈသိုၵ်းဢုမ်ႈၶိူဝ်း

ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA)

ၽိူဝ်ႇတေၼႄးၵၼ်ၼၼ်ႉ တႃႉမႄးၵၼ် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸင်ႇတေဢွင်ႇမၢၼ်

ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးတေႃႈလဵဝ်တႄႉ ဢၼ်ၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၶိုပ်ႈၼႃႈလႆႈ။ လွင်ႈတၢင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈလႆႈၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈႁဝ်း ၾၢႆႇလဵဝ်ဢမ်ႇဝႃႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်။ တၢင်းဢၼ် SSPP ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်သမ်ႉပဵၼ်ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇ RCSS ၶႂ်ႈပဵၼ်သမ်ႉ ပဵၼ်ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလွင်ႈႁၼ်ထိုင်လႄႈ လွင်ႈၶႂ်ႈမီးၶႂ်ႈပဵၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သေၵေႃႈ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းႁၢင်ႇၵႆၵႂႃႇ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၼင်ႇႁဝ်းၶႂ်ႈမီးၶႂ်ႈပဵၼ်။

ပေႃးဢဝ်သင်ႇၶႃႇရႁၢၼ်း ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းႁူပွင်ႇတႃလႅင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီး ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ် လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတႆးႁဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉတႄႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈၶိုၼ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေၸုၵ်းယၼ်ၼိူဝ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်သေ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးဢဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶႃႈႁဝ်းတႄႉ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းတေႁဵတ်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်။ တီႈၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်း ႁၢပ်ႇထၢမ်းၼႃႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈၸိုင် ၵႂႃႇမီးတီႈလႂ်ၵေႃႈ RCSS ႁဝ်း ဢမ်ႇလူဝ်ႇၸွမ်းဢီးၸွမ်းပၢၵ်ႈဢွၵ်ႇ၊ ၸွမ်းတီႉၸွမ်းၺွပ်း။ ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၾၢႆႇ RCSS ၼႆၵေႃႈ SSPP ဢမ်ႇလူဝ်ႇတီႉၺွပ်း။ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်း RCSS သေ ႁဝ်းတီႉႁဝ်းၺွပ်းၸိူဝ်းၼႆႉပႆႇမီးမႃး၊ ပႆႇႁဵတ်းမႃးသေပွၵ်ႈ။

ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇလီပဵၼ် ဢမ်ႇလီမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ဢီးသူင်ႇမႃး၊ လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈလႆႈတႅၵ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ၼႃႈသိုၵ်းၼႆႉငႃၵၼ်ဝႆႉယူႇ သဵင်ၵွင်ႈတေတႅၵ်ႇမိူဝ်ႈလႂ်ယင်းဢမ်ႇလၢတ်ႈလႆႈ။

ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႆႉ လိူဝ်သေတီႈၼႃႈသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇ Media လႄႈသင်၊ ၼိူဝ် Online ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇလီတႅမ်ႈ တၢင်ႇၶၢဝ်ႇသႄႉၵၼ် ၼႄးၵၼ်ဝႃႈၵၼ်။ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းတၢင်ႇၶၢဝ်ႇ Online သေ ဝႃႈၵၼ်သႄႉၵၼ် ၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းႁၢင်ႇၵႆၵၼ်ၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ႁဝ်းထုၵ်ႇလီၶဝ်ႈႁႃၵၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼမ်ၼမ်။

ၸဝ်ႈႁၢၼ်တၢၼ်းဢွင်ႇ

ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA)

ၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် တၵ်းလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ တၵ်းလႆႈ

ၼႂ်းထမ်းတြႃး ၵေႃႈလီ၊ ၼႂ်းၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်းၵေႃႈလီ၊ လႆႈလၢတ်ႈဝႆႉလွင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်တင်းၼမ်။ ပေႃးဢမ်ႇၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း၊ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၼႃး၊ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းယွင်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်း မၼ်းတိုၼ်းတေမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉလႄႈ သၢင်ႈလွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်။

ယိုင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ ယိုင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းလူင် ယိုင်ႈပဵၼ်ၽူႈမီးဢႃႇၼႃႇ ၽူႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင် ၽူႈမီးၵုင်ႇမုၼ်ၼႂ်းမိူင်း ႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်။

ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းတႄႉဝႃႈ “ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၽိတ်းၵၼ် ၽေးၶဵၼ်လၼ်ၶဝ်ႈငၢႆႈ၊ ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ် ၽေးၶဵၼ်လၼ်ၶဝ်ႈယၢပ်ႇ၊ ပီႈႁၢမ်ငဝ်ႈ-ၼွင်ႉႁၢမ်ပၢႆ ၵၢၼ်တင်းလၢႆယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ၸွႆႈၵၼ်ၵိၼ် ၸင်ႇဝၢၼ် ၸွႆႈၵၼ်ႁၢမ်ၸင်ႇမဝ် ၸွႆႈၵၼ်ဢဝ်ၸင်ႇလႆႈ” ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇ ၼၢႆးယႃႈ ႁဝ်းသင်ႇသွၼ်ဝႆႉ ပၼ်ၾၢင်ႉ ပုၼ်ႈတႃႇၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း။ ပေႃးႁဝ်းထွမ်ႇၸွမ်း တိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်း ၸိုင် ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ၵၢၼ်ၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈလႄႈပၼ် တၢင်းၵတ်းယဵၼ် လွတ်ႈလႅဝ်းလႆႈ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈႁေႃးဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇလႄႈ ၶတ်းၸႂ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းပၼ်လွင်ႈ ၵတ်းယဵၼ် ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း။ ၼႂ်းမင်းၵလႃႇ 38 ပႃးၵေႃႈ မီးမင်ႇၵလႃႇ 4 ၶေႃႈ (1)လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်။ (2)လွင်ႈဝႆႉၸႂ်ယွၼ်ႇယၢၼ်း ၵူမ်ႈၵွမ်းတေႃႇၵၼ်။ (3) လွင်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ တေႃႇၵၼ်။ (4)လွင်ႈထွမ်ႇသူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸုမ်းၼိုင်ႈ မီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်/ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ်၊ မူႇၼိုင်ႈလႄႈမူႇၼိုင်ႈ မီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်၊ ပွတ်းတႂ်လႄႈပွတ်းၼိူဝ် ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈပွတ်းၸၢၼ်း မီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ် ၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ်ပေႃးၼႆၸိုင် ၵၢၼ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်းၵေႃႈ ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈလႆႈ ပဵၼ်မႃးလႆႈ၊

ၼႂ်းမင်ႇၵလႃႇ 38 ၶေႃႈၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမီး 4 ၶေႃႈၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ႁဝ်းၵႄႈပၼ်ႁႃလွင်ႈၽိတ်းၵၼ်မေႃး ၵၼ်ယဝ်ႉ၊ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်းၵေႃႈတေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး၊ ပေႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်း ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵေႃႈ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၵေႃႈတိုၼ်းပဵၼ်မႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ တႃႇပဵၼ်မႃး လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမီးလွင်ႈၼပ်ႉထိုဝ်ၵၼ်၊ လွင်ႈယွၼ်ႇယၢၼ်းၵူမ်ႈၵွမ်းၶဝ်ႈႁႃၵၼ်၊ လွင်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈတေႃႇၵၼ်၊ ထွမ်ႇဢဝ်သူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေၵမ်း။

ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးသီရိထမ်ႇမ

ၸဝ်ႈၽူႈလႆႈႁပ်ႉ သူး/ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ

တၢင်းႁၼ်ထိုင်ပိူင်ႈၵၼ်ၵေႃႈ ပေႃးမႃးႁူမ်ႈၵၼ်သၢင်ႈ ၸၢင်ႈႁၢင်ႈလီလိူဝ်ၵဝ်ႇ

လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈတင်းမူတ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၵႂႃႇၶႅၼ်းလီ။ ပႃႇတီႇၵေႃႈလီ တပ်ႉသိုၵ်းၵေႃႈလီ တင်းမူတ်းၼႆႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၶေႃႈမုလ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းၶႃႈမႃး ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လႆႈ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈသၢင်ႈၸွမ်းၵၼ်လႆႈၵႂႃႇ ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တေတိူဝ်းတွၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈတေၵတ်းယဵၼ်။

ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ႁဝ်းတေဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၵေႃႉၼိုင်ႈမီးတၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးတၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပႃးဝႃႈႁဝ်းၶႃႈမႃးႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၼႆ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႈလီၵႂႃႇ ၶႅမ်ႉၵႂႃႇ။

ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈၵဝ်ၶႅၼ်ႇလိူဝ်မႂ်း- မႂ်းၶႅၼ်ႇလိူဝ်ၵဝ်၊ ၽႂ်ၵေႃႈမီးတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၽႂ်မၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမႃးႁူမ်ႈႁွမ်းလႆႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်။ ဢၼ်ဢမ်ႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်လႆႈၵေႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈႁဝ်းၶႃႈပူၵ်းသၢင်ႈၵႂႃႇႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းၵေႃႈ မၼ်းတေၶႅမ်ႉယူႇ၊ ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းမီးဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉလဵဝ်ဢမ်ႇၵေႃႇဝၢၼ်ႈလႆႈ လူဝ်ႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပဵၼ်သူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼၢင်းလၢဝ်လၢဝ် (ၼၢင်းဢိမုၼ်ႇဢွင်ႇ)

ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 1 ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး