Friday, March 29, 2024

ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸူင်ၶုတ်းတႂ်ႈဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လၢတ်ႈၽူႈတႅၼ်းၸွႆႈၵႄႈ

Must read

ၵူၼ်းမိူင်းတၢင်ႉယၢၼ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင် ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး ႁႂ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸူင်ၶုတ်းဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် တႂ်ႈဝၢၼ်ႈတႂ်ႈသူၼ် ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေး လိၼ်လူမ်ႇ ဝၢၼ်ႈလၼ်ႇပင်းသေ ပဵၼ်ၽေး တေႃႇသၢႆၸႂ် ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။

Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ

ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်မေႊ 2020 ၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးႁုၵ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ် တႅမ်ႈလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင် တီႈၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ႁႂ်ႈၸွႆႈၶပ်းၶိုင်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ် လွင်ႈၶွမ်ႊမၼီႊၶဝ် မႃးၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸူင်ၶုတ်းဢဝ်ထၢၼ်ႇ တႂ်ႈဝၢၼ်ႈတႂ်ႈသူၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈမီးလိၼ်ၸတ်ႉတႅၵ်ႇၶၢပ်ႇတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်လိၼ်လၼ်ႇယူတ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူမ်ႇၸူမ်တႂ်ႈလိၼ် -ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၸၢႆးသႅင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးလိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈလႄႈ ၸမ်တေလႆႈ ၶၢႆႉဝၢၼ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၶဝ်ၶုတ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းလိၼ်တိၵ်းတိၵ်းသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇယွၼ်ႈထိုင်တင်းသဵင်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်ပေႃးလႆႈတႅၵ်ႇ လႆႈငၢၵ်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ ၶူဝ်းၶွင်ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝႁဝ်းၶႃႈ လူႉသုမ်းၼမ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်ပေႃးၸူင်ၶုတ်းၽႅဝ်ထိုင်ၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်ယဝ်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ၊ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၼမ်ႉပၢင်ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁဝ်းႁၼ်ထိုင်ငိုၼ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈၵမ်းလႄႈ လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈၶႃႈယဝ်ႉ”-ဝႃႈၼႆ။

Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ လိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ

ဢွင်ႈတီႈတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ တႄႇၶုတ်းမႃးတၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ တီႈဢၼ်တိတ်းၸပ်းဝၢၼ်ႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈသေ ၸူင်ၶဝ်ႈၼႂ်းလိၼ်တႂ်ႈလိၼ်၊ တေႃႈလဵဝ် ထိုင်ပိုၼ်ႉတီႈတႂ်ႈလိၼ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

“ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၸွမ်းႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 10 လင်ပၢႆၼႆႉ လိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈဝႆႉ၊ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵေႃႈတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈတင်းၼမ်။ ၶဝ်ၸူင်ၶုတ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇတႂ်ႈ မၼ်းယူႇၵူႈဝၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ပေႃးၸူင်ၽႅဝ်တၢင်းၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်ယဝ်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ။ ၶွမ်ႊမၼီႊ ဢၼ်မႃးၶုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇၺီႇပလေးၶႃႈဢေႃႈ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇၼႆႉ ထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ပၼ်ငိုၼ်းသိုဝ်ႉဢဝ် ၼိုင်ႈလင် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ်မၼ်းတေမီးယူႇတင်းမူတ်း မွၵ်ႈ 11 လင်ၼႆႉ” ၸၢႆးသႅင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ လိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၵိုတ်းယင်ႉပၼ် လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊမၼီႊဢမ်ႇၵိုတ်း၊ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸင်ႇႁဵတ်းလိၵ်ႈသေ တၢင်ႇထိုင်တီႈၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 3 ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸႂ်ႈၶႃဢေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈမႃး ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼႆႉၶႃႈ၊ လွင်ႈၼႆႉႁဝ်းၶႃႈလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇမႃး ႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ်ၼႃႈတီႈ လွင်ႈဢၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလႆႈၵူဝ်ၵၼ်လႄႈ လွင်ႈဢၼ်တိူင်ႇလၢတ်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉထိုင်မႃး တေႃႈလဵဝ်ၵူၺ်း၊ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈတႅၼ်းၽွင်းသေ တေၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇ ႁႂ်ႈမၼ်းထိုင်တီႈၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၶွမ်ႊမၼီႊမႃးၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ တႄႇဢဝ် မိူဝ်ႈပီ 2000 မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တေမီးၶၢဝ်းတၢင်း မွၵ်ႈ 20 ပီ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်မႃးၸူင်ၶဝ်ႈၼႂ်းလိၼ်တႂ်ႈဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးၶၢဝ်းတၢင်း 5-6 ပီၼႆႉၵူၺ်း – ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶွမ်ႊပၼီႊၵမ်းၼမ် ဢၼ်မႃး ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သင်၊ ႁိုင်မႃးလွႆးလွႆးၵေႃႈ ၸူင်ဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်သေ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉလိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ၵမ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃးယဝ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်းၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၵိုတ်းလိုဝ်ႈပၼ်သေ လွင်ႈၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃးတီႈႁဝ်းၶႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၸွႆႈထႅမ်ၶႃႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ

တေႃႈလဵဝ် ႁေႃၸဝ်ႈမိူင်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇၼႆႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၸႂ်ႉၶၢႆႉ ပၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းမၼ်း 150 သႅၼ်ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈလိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ၊ ပေႃးထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈမႃး ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းတႄႉ ဝၢၼ်ႈတေလၼ်ႇလူမ်ႇလူင်းၵႂႃႇတႂ်ႈလိၼ် ဢမ်ႇႁၢင်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈတၢင်းတႂ်ႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၸူင်လိၼ် ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ မႆႈၸႂ်မႆႈၶေႃးသေလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇၼႆႉ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးႁုၵ်ႇ တင်းမူတ်းမီးလင်ႁိူၼ်း 73 လင် မီးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း တၢင်ႉယၢၼ်း ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 9 လၵ်း။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း