ၸုမ်းမိူင်းလႃး ထႅမ်/တူၺ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းၶႄႇမႃး သူင်ႇမွပ်ႈပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးၼပ်ႉႁဵင်

ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼပ်ႉႁဵင် ၸိူဝ်းၺႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ သူင်ႇပွၵ်ႈမႃး တၢင်းမိူင်းလႃး ၼၼ်ႉ ၸုမ်းမိူင်းလႃး ၵုမ်းၵမ်ၸွႆႈထတ်းပႂ်ႉတူၺ်းပၢႆးယူႇလီ 21 ဝၼ်းသေ သူင်ႇတူဝ်မွပ်ႈပၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းတႆး ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းသူင်ႇၶဝ်ႈ ပွၵ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယေးလႆႈလီငၢမ်း။

တင်ႈဢဝ်လိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းမိူင်းလႃး ႁပ်ႉဢဝ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ထတ်းပၢႆးယူႇလီ ပႂ်ႉတူၺ်း 21 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မွပ်ႈပၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး သူင်ႇပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 28/4/2020 မွပ်ႈတူဝ်ပၼ် တူဝ်တႅၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢၼ်မီးတီႈ မိူင်းယၢင်းၼၼ်ႉ 277 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 1/5/2020 မီး 566 ၵေႃႉလႄႈ ဝၼ်းတီႈ 3/5/2020 မီး 368 ၵေႃႉ၊ ဝၼ်းတီႈ 6/4/2020 တေမႃးၼႆႉသမ်ႉ တေမွပ်ႈပၼ်ထႅင်ႈ 496 ၵေႃႉ ။ၸိူဝ်းၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးတၢင်း မိူင်းလႃး၊ သိူဝ်လိုဝ်း၊ မိူင်းယၢင်း၊ မိူင်းၶၢၵ်ႇ မႃးတၢင်းၵဵင်းတုင်။

“ၵူၼ်းဢၼ်သူင်ႇပွၵ်ႈမႃးတၢင်းမိူင်းလႃး ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ရၶႅင်ႇၵမ်ႈၼမ်ဢေႃႈ။ ၼႂ်းဢၼ်လႆႈႁပ်ႉဢဝ်တင်းသဵင်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး 3 ပုၼ်ႈ ပႃးၽူႈယိင်းယေႈပုၼ်ႈၵူၺ်း၊ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်မၢၵ်ႇတႅင်တဝ်ႈ တၢင်းမိူင်းႁုၼ် – မိူင်းႁၢႆး ” – ၼႆ ၸၢႆးယီႈ ၽူႈၸွႆႈၶပ်းၶိုင် ႁပ်ႉဢဝ် ႁႅင်းၵၢၼ် ယၢၼ်မိူင်း တီႈမိူင်းယၢင်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

မိူင်းႁုၼ်ၼႆႉ ပေႃးလုၵ်ႉမိူင်းလႃး ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ထိုင် တႃႈလေႃႉ ၊ သိုပ်ႇၵႂႃႇ မိူင်းပၢႆး ၸင်ႇထိုင် မိူင်းႁုၼ်။

ၵူၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇ မႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉ တူဝ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသူႉၵျီႇ သူင်ႇၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းတႆး တွၵ်ႊတိူဝ်ႊလိၼ်းထုတ်ႉ ၵႂႃႇထိုင် မိူင်းယၢင်း၊ ႁူပ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ မိူင်းလႃး တီႈမိူင်းယၢင်း သေ တူၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းတႆး ႁပ်ႉၼႃႈတီႈတေႁပ်ႉမိုဝ်းဢဝ် ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

ၸၢႆးႁွမ်ၼွႆႉ ၸုမ်းႁႃငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်လႄႈ ႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းလႃး၊ သိူဝ်လိုဝ်း မႃး မီး 2229 ၵေႃႉ ယဝ်ႉ။ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈၶွမ်ႊမတီႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸတ်းပၼ်ၵႃးသေ သူင်ႇမိူဝ်း တူၼ်ႈတီးၵမ်းလဵဝ် ၶႃႈယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇပၼ်ၵိုတ်းလိုဝ်ႈယင်ႉတီႈမိူင်းလႂ်ၶႃႈ။ ပေႃးၶဝ်ပွၵ်ႈထိုင် တီႈၽႂ် တီႈမၼ်းတႄႉ တေလႆႈၶဝ်ႈ Quarantine ပႂ်ႉတူၺ်း ပၢႆးယူႇလီၶဝ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 4/5/2020 ၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယူႉ၊ မိူင်းယွင်း ၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးတၢင်းၵဵင်းတုင် တႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း 500 ပၢႆ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 6/4/2020 သမ်ႉ ဢၼ်တေ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းလႃး သိုဝ်လိုဝ်း ၶဝ်ႈမႃးသမ်ႉ တေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 470 ၵေႃႉ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၸွမ်သိုၵ်း(ၵဝ်ႇ)ၶိၼ်ႇၸေႃႇဢူး လၢတ်ႈတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်းဝႃး – “ ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း၊ ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း။ တီႈမိူင်းလႃး ၵေႃႈတိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉယူႇ ထႅင်ႈ 3000 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်လႆႈၸွႆႈၵႂႃႇတီႈမိူင်းလႃးတႄႉ ၶဝ်ႈသၢၼ် 1000 ထူင်၊ ၼမ်ႉမၼ်း 2 ပုင်းပေႇပႃႇ” ဝႃႈၼႆ။

ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇလႄႈ မိူင်းလႃးၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၵၢၼ် သူၼ်တႅင်၊ သူၼ်ဢွႆႈ၊ သူၼ်ယၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 လၢမ်းၽႄႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ သူင်ႇၶဝ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်း။

ၸိူင်ႉၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ တၢင်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး မႄႈသၢႆ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႄႈ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တၢင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ် ၵၼ်ပွၵ်ႈၶဝ်ႈမႃးမိူၼ်ၵၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ တၢင်းလႅၼ်လိၼ် ၶၢင်- ၶႄႇလႄႈ တၢင်းလႅၼ်လိၼ် ယၢင်း – ထႆး မျႃႉဝတီႇ – မႄႈသွတ်ႇ ၵေႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပွၵ်ႈၶဝ်ႈမႃး မိူၼ်ၵၼ်။