ပၼ်ႁႃတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ၵွင်ႉထိုင်လုမ်ႈၾႃႉ ၽိူဝ်ႇတႃႉႁႃတၢင်းၽိတ်းၵၼ် တႃႉၸုင်ၸၼ်မႃးဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်း

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်းၶႃႈၼေႃႈ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 ၵေႃႈ ၸပ်းၽႄႈၵၼ် လၢမ်းထိုင် ၵမ်ႇၽႃႇသေဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈႁႄႉၵင်ႈၵူဝ်ႁႄသိုဝ်ႈၽႂ် တၼ်းမၼ်း။

ၼႂ်းၵႄႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး မိူဝ်ႈ ပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း ပဵၼ်လွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉလူင်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေယဝ်ႉ ထိုင်တီႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈ ပေႃးလႆႈၵၢၼ်သုၵ်ႉၼမ်ၸွမ်း။

ပိူင်ပဵၼ်မၼ်းတႄႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉ WHO ၶဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်း လုမ်ႈၾႃႉ ၺႃးပိုတ်းယိုဝ်းသေယဝ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇသေ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၵၢၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈၼမ်းၼႂ်းလူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ UN တုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ် လိူင်ႈပၼ် ႁႂ်ႈလႆႈထဵတ်ႈထၢမ် ၸွပ်ႇထတ်းပၼ် ပဵၼ်ၽႂ် ၵေႃႉလႂ် ပဵၼ်ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆ ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်ယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်။

ယူႇတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈသေၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ယိုၼ်ႈႁပ်ႉဝႆႉဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေ ၸွပ်ႇထတ်းလႆႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေဢဝ်လိူင်ႈလႆႈၼၼ်ႉ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းႁဵတ်းၸွမ်းယူႇ လႆႈႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၸိူင်ႉၼၼ်။

ၽိူဝ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ ၶႅၼ်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း ယူႇတီႈထၢၼ်ႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းသမ်ႉဢွၵ်ႇမႃးလိၵ်ႈ ၽိုၼ်ၼိုင်ႈ တၢမ်တူဝ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇၵေႃႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉ။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇတီႈတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇလႄႈ တီႈတၢင်းမိူင်းၶျၢင်း ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်း တပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈလႄႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်း AA တပ်ႉရၶႅင်ႇၶဝ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈၶၢၼ်ၸႂ် ၵိၼ်းၸွမ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း။

ၼႂ်းၼင်ႇၼၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၶပ်းၶိုင်ဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၸွႆႈထႅမ်ယူႇ ဝႃႈပႃးၸိူင်ႉၼၼ်။ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၼ်းပၢႆးမိူင်းၶဝ် လႆႈတူၵ်းၸႂ်ၸွမ်းတႄႉ မီးၶေႃႈၼိုင်ႈ။ ယူႇတီႇၸုမ်း AA သေယဝ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းႁုၵ်းႁၢႆႉလႄႈ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၵေႃႇၵၢၼ် ႁၢႆႉ ဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ ယူႇတီႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵွပ်ႇၵူႈဢဝ်လႆႈသၢႆၸႂ် ၶူဝ်းလဵင်းလႄႈ ၽဝႃႉ ပၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈပႃးတင်းသိုၵ်းႁၢၼ်ၶဝ်ၼႆႉ လႆႈ ဢဝ်ဢႃယု သၢႆၸႂ်တေႃႇလွင်းသေယဝ်ႉ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ယူႇတီႈမၼ်းၼၢင်း ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ယုၵ်ႉယွင်ႈ မၢႆတမ်းၼႂ်းၸႂ်ၼႂ်းၶေႃးဝႆႉယူႇၼႆၵေႃႈသမ်ႉပႃးဝႆႉၶႃႈၼႃ။

ၽိူဝ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ယူႇတီႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၸွမ်း လၢႆးၵၢၼ်ပိူင်ၵၢၼ် ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ် တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵႂႃႇ ႁဵတ်းသင်လႄႈဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်ၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ မၼ်းတေလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်သိုၵ်း သွင် ၾၢႆႇသေယဝ်ႉ ငူပ်ႉငီႉႁႂ်ႈပေႃးထုၵ်ႇမေႃၽေႃးၵႂၢမ်းၵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵေႃႇတင်ႈလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ တေ လႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်။

ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးၵူၺ်းဝႃႈ ဢမ်ႇၸုၵ်းမၼ်ႈယူႇၼႂ်းၵၢင်မၼ်းသေယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇ လႆႈပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၽိတ်းမေႃးၵၼ်ထႅင်ႈတႄႉ ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵၢၼ်မၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးႁဵတ်းမၼ်းယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ဝႃႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇဢွၼ်ႁူဝ်ယူႇယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ယုၵ်ႉတၢင်ႇပၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႆႉပၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တေလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ ၾၢႆႇ ၼိုင်ႈတင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း သိူဝ်ၼႂ်းမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၵိူတ်ႇမီးယူႇ ပေႃးတေၸၢႆႇႁၢႆဝၢႆးၵႂႃႇသေယဝ်ႉ တေထိုင်တီႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈ။

ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇတီႈတၢင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ယူႇတီႈၼႂ်းမိူင်းၶျၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ၸွင်ႇ မၼ်းၸွႆႈပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၼႂ်းၵႄႈ AA သိုၵ်းရၶႅင်ႇၵူၺ်းႁိုဝ် ပေႃးမႃးထတ်းသၢင်တူၺ်း မၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။

ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃး တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2017 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပူၼ်ႉသေယဝ်ႉ ပူၼ်ႉမႃး ပႆႇ ပေႃးႁိုင်ၼႆႉ ယူႇတီႈတေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းလုမ်းလၢင်းမၼ်းသေယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇ ၶိုၼ်ႈလုမ်းတတ်းသိၼ်မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉ ICJ မႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တေတွင်းၵၼ်ယူႇ။

မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး ၵူၼ်းၸုမ်းလႂ် ၾၢႆႇလႂ် ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူၺ်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃယွၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆ ႁဵတ်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉတေႃႇ ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ဢမ်ႇၼၼ် ပင်ႊၵႃႊလီႊ ၶဝ်ၼၼ်ႉ တင်းၵမ်ႇၽႃႇ ႁပ်ႉႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ထိုင်မႃး ဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၽွင်းပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလူင် ၵိူတ်ႇၽႄႈၸပ်းတၢင်းၵမ်ႇၽႃႇသေ ယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈၶီ လႆႈမႆႈၸွမ်းယူႇၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း သမ်ႉဢွၵ်ႇ လိၵ်ႈမႃးၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၼႆႉ မိူၼ်တင်းၶႂ်ႈႁူမ်ႇပႅတ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆတေႃႇ ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊသေယဝ်ႉ ၶႂ်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၼႆႉပူဝ်ႉသႂ်ႇသိုၵ်းရၶႅင်ႇၶဝ်ႁႃႉ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈလီလႆႈဝူၼ်ႉမႃး။

မိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ဝႃႈမႃးယဝ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တင်းသိုၵ်းရၶႅင်ႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၺ်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူဝ်းယူဝ်းဢၼ်ဝႃႈ သွင်တပ်ႉလေႃႇၺႃးၵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။ မၼ်းပဵၼ်လူၺ်ႈဢီႈသင်လႃႇၼႆ ၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းသဵင်ႈႁူႉႁၼ်ထိုင်ၸွမ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၸွမ်းထမ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇ ၼႆႉ တႄႇဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ တေႃႇထိုင်ၾိင်ႈထုင်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈ လႆႈထုၵ်ႇၸူမ်ႁၢႆသေယဝ်ႉ ႁိၼ်ႁႄႈတိုၼ်းလၢင်းဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉတႂ်ႈလိၼ်တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၵေႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းတင်းၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇ ၶုတ်းႁႃ ၵၼ်ႉႁႃ ၶၢႆၵႂႃႇ တႄႇဢဝ်လွင်ႈပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းၼိုင်ႈၸၢဝ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢဝ်ၾၢႆႇပေႉပုၼ်ႈ သေယဝ်ႉ ၸတ်းပွင်ယူႇယႂ်းယႂ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆသေ ၸင်ႇတေၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၶၢဝ်းတၢင်း မီးမႃး 70 ပီမိူင်း ဢၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇမၼ်းပဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇတႄႉႁႃႉ မၼ်းပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶျၢင်းၵူၺ်းႁႃႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ။ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၸိူင်ႉၼႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ပဵၼ်ဝႆႉ ယူႇယႂ်းယႂ်း ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈႁၼ်ပဵၼ်ဝႆႉယူႇယႂ်းယႂ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈ သင်လႃႇ။ မၼ်းပဵၼ်ၵွပ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်ယူႇ။

ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေလႆႈပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်း ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ၼႆ တၵ်းတေလႆႈယွမ်းႁပ်ႉ။

ဢၼ်ၼႆႉႁဝ်းၶႃႈတေမႃးဢဝ် ႁႂ်ႈမၼ်းဝွတ်ႇႁၢႆပႅတ်ႈသေယဝ်ႉ ႁႂ်ႈႁဵတ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်း သွင်ၸုမ်းၵူၺ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈလႃးလႃး ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ တိုၼ်းပွင်ႇၸႂ်ၸိူင်ႉၼၼ်။

ၵူႈပွၵ်ႈႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈမွင်းဝႆႉဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းလိူၵ်ႈတင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းယုၵ်ႉတၢင်ႇၵၼ်သေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ တေထိုင်တီႈငမ်းယဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေထိုင်တီႈမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ တေသၢင်ႈလႆႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ မုင်ႈမွင်းမႃး။

ၸွမ်းၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၾၢႆႇၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်း ႁႃသဵင်ဝႃႈ ထုၵ်ႇလီလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယဝ်ႉႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်သေ လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်လႃႇ ဝႃႈလႃးတေပဵၼ်ၼမ်ႉ ၸႂ် ဢၼ်ဝႆႉၼိူဝ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇယဝ်ႉႁိုဝ် တေလႆႈထၢမ်ၵၼ်မႃးယဝ်ႉ။

ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ယူႇတီႈႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်း ယူႇတီႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၶတ်းၸႂ် ပိူဝ်ႈတႃႇတေပဵၼ်မႃးမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ တေလႆႈႁူမ်ႈ ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်။

လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ယူႇတီႈၸႄႈမိူင်းၽႂ်မၼ်းၵေႃႈ တိုၼ်းတေလႆႈမီးသုၼ်ႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်း တိုၼ်း တေလႆႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၸႄႈမိူင်းၽႂ်မၼ်း တႄႇဢဝ်ႁိၼ်ႁႄႈၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် ၼႂ်းၼမ်ႉၼႂ်းလိၼ်တင်းမူတ်း တင်း သဵင်ႈၼႆၵေႃႈ ၵေႃႉတေလႆႈၸတ်းပွင်မၼ်း ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းတႄႉတႄႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႃႈတီႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢိူဝ်ႈ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႉဢွၼ်ႁူဝ်လၢတ်ႈမႃး တႅၵ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းလႅင်း တိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈယူႇ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈတိုၵ်ႉယိၼ်းၸူမ်းဝႆႉယူႇလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈဢၼ်မုင်ႈမွင်း မၼ်းၼၢင်းတေ ဢွၼ်ႁူဝ်လႆႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမီးလွင်ႈၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းၼမ်ႁိုဝ် မုင်ႈမွင်းၸိူင်ႉၼၼ် ယုမ်ႇယမ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး။

ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈမုင်ႈမွင်းယုမ်ႇယမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၸၢမ်းတူၺ်းမႃး လႅမ်ႉၸိမ်းတူၺ်းမႃးမီးႁႃႈပီၸမ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် တေလႆႈပဵၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး ႁဝ်းၶႃႈ သမ်ႉတေဝူၼ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇ လီလႆႈမႃးထတ်း သၢင်ၵၼ် ၼပ်ႉသၢင်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ။

လွင်ႈဢၼ်ဝႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းၸုမ်းလဵဝ်ႁႃႉ ပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်းႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းမိူင်းတေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸၢမ်ႇပူၺ်းႁႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလီဝူၼ်ႉတူၺ်း ၼၵ်း ၼၵ်းၼႃၼႃသေယဝ်ႉ ၸင်ႇတေႁူမ်ႈၵၼ်တေႃႇသူႈလွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈသင်၊ လွင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်လႄႈသင် ႁဝ်းၶႃႈတေၸၢင်ႈႁႃႁၼ်လႆႈတီႈပွင်ႇဢၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီမၼ်းယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ယွၼ်းတေႃႉတႆႇၶႆႈ ၼႄၵၼ်ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈသေ ၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈၼႆႈၵွၼ်ႇၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ

ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း
24/4/2020