Friday, March 29, 2024

မႆႉၵမ်ႉၵေႃႇၶမ်းႁူဝ်မိူင်း သႅၼ်ဝီ လီ/ၸႃႉ တႆး – ထႆး ၵိုၵ်းၵၼ်မႃး

Must read

Photo by – SHAN/ မႆႉၵမ်ႉၵေႃႇၶမ်းႁူဝ်မိူင်း သႅၼ်ဝီ

မႆႉၵမ်ႉၵေႃႇၶမ်း သွင်တူၼ်ႈ ဢၼ် ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်းသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉတီႈၵွင်းလွႆ ၽရထၢတ်ႈႁူဝ်မိူင်း (ၵွင်းမူးႁူဝ်မိူင်း) ၸေႈဢူ – သႅၼ်ဝီ ၽွင်းပီၶရိတ်ႉ AD1590 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်လၵ်းထၢၼ် ပိုၼ်းထႆး တင်း တႆး ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်၊ ယၢမ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်ႉယၢၵ်ႈမႃး။

မိူင်းသႅၼ်ဝီ ၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၼႂ်းပိုၼ်း “သႅၼ်ဝီ” ဝႃႈ ၵေႃႇတင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၶရိတ်ႉ AD 650 ၊ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းတႄႉ ၼႂ်းပိုၼ်းထႆးတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသီဝရတ်ႉထ ၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းပိုၼ်းသႅၼ်ဝီတႄႉ လႆႈႁၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇမႃး ၽွင်းပၢၼ်ပီၶရိတ်ႉ 1680 ပၢႆ မႃး – မီးၸဝ်ႈၾႃႉ ၽွင်းငမ်းယူႇႁိမ်း 50 ပၢၼ် ။ ပၢၼ်ဢၼ်လုတ်ႈႁၢမ်း ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၾႃႉၽွင်းငမ်း၊ ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းတင်းလၢႆ ႁူမ်ႈပႂ်ႉႁၢင်ႈႁေႃဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးၵေႃႈမီး။

- Subscription -

1888 ဝၢႆးဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင် ပူႇႁဵင်တူၼ်ႈႁုင်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီလႄႈ မိူင်းသႅၼ်ဝီ တႅၵ်ႇၵႂႃႇသွင်ၾၢႆႇ။ ပဵၼ်ၵႂႃႇ မိူင်းသႅၼ်ဝီႁွင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် သႅၼ်ဝီ ယၢမ်းလဵဝ် ။ ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၵဝ်ႇၵဝ်ႇတႄႉ ၵၢၼ်ႉသိုၵ်းၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၶၢႆႉလူင်းမႃးတၢင်းၸၢၼ်း ဢဝ်တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ တီႈၸဝ်ႈၾႃႉသီႇပေႃႉသေ ပူၵ်းတင်ႈ မိူင်းသႅၼ်ဝီၸၢၼ်း ဢၼ်ပဵၼ် မိူင်းယႆ ယၢမ်းလဵဝ်။

ၼႂ်းပိုၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၼႆႉ ၶုၼ်ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ တႆးၵမ်ႈၼမ်တေႁူႉ ပဵၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း။ ၼႂ်းပိုၼ်းထႆးတႄႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ၊ ၼႂ်းပိုၼ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တႅမ်ႈလွင်ႈၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီး။ ၽူႈတႅမ်ႈပိုၼ်းတႆး“ၶိူဝ်းသႅၼ်” တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ ပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆးလႄႈပိုၼ်းမိူင်းတႆး” ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉပိုၼ်း ၸဝ်ႈၶမ်းၵႅဝ်ႈ ႁိုဝ် ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ ဢၼ်ၵွင်ႉၵဵဝ်ႇၵၼ် တင်း မိူင်းထႆး ပၢၼ်ၸဝ်ႈ မုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး ၸဝ်ႈၼရေးသူၼ် ၵွပ်ႇၵူႈဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်း။

ၽွင်းၼၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ပၢၼ် ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ႁူင်းသႃဝတီႇ (ပၶူဝ်း – ယၢမ်းလဵဝ်) ၽွင်းငမ်း ။ ဝၢႆးပယိၼ်ႉၼွင်ႇ ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈၶမ်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး ၸဝ်ႈၼရေးသူၼ် လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵွပ်ႇၵူႈဢဝ်မိူင်းထႆးၶိုၼ်းသေ ပူတ်းပွႆႇမိူင်းထႆး ဢွၵ်ႇတႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ။ ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် ဢမ်ႇသႂ်ႇၶွၼ်ႇၸူးၽႂ်၊ ပႃးၸဵမ် ဝူင်ႉႁေႃသႅင်ၶႄႇ၊ ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈဢႃႇဝ ။

ၸဝ်ႈၼရေးသူၼ်ၼႆႉ ပူတ်းပွႆႇမိူင်းထႆး ဢွၵ်ႇတႂ်ႈၸၢတ်ႈၶႃႈသေ ဢမ်ႇၵႃး ယင်းၸွႆႈၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉသႅၼ်ဝီ တိုၵ်းထိုင် မိူင်းတိင်၊ ၵိုင်မႃႉ၊ မိူင်းလႅမ်း (မိူင်းၶႄႇယၢမ်းလဵဝ်) ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ ၼႆႉ မီးႁႅင်းၸႂ် ၵႅၼ်ႇၶႅင် “ၶႄႇဢမ်ႇဝၢင်း၊ မၢၼ်ႈဢမ်ႇယွမ်း” ဢမ်ႇၵွမ်းၸူးၽူႈၶဵၼ်ၵေႃႉလႂ် လႄႈထိုင်တီႈၶႄႇ တင်း ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ဢႃႇဝ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း – ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်း ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ ( AD1545 – 1605 ) တင်း ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းထႆး ၼရေးသူၼ် ၼႆႉသေ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၽူႈၵေႃႇတင်ႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ “လွင်ႈၵဝ်ၶႃႈလႆႈပဵၼ်မႃးၵူၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ” “ၵျၼေႃတပူင်ႇၽိတ်ႉလႃႇပူင်ႇ” ၼၼ်ႉဝႆႉဝႃႈ – ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ တင်း ၸဝ်ႈၼရေးသူၼ် ၼႆႉ ယွၼ်ႉမိူင်းပေႃႈမိူင်းမႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ထုၵ်ႇပဵၼ်ၶႃႈသိုၵ်း သေ လႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းႁူင်းသႃဝတီ၊ ၶဝ်သွင်ၸဝ်ႈ လဵၼ်ႈၵေႃႉၵၼ် မိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ်မႃး ၸဵမ်ၼၼ်ႉ။ ထိုင်ပဵၼ်သိုၵ်းပဵၼ်သိူဝ်မႃးၵေႃႈ ၸွႆႈၵၼ် တိုၵ်းတေႃးၽူႈၶဵၼ်၊ ပေႉၽူႈၶဵၼ်လႄႈ ၽုၵ်ႇမႆႉၵမ်ႉၵေႃႇ သွင်တူၼ်ႈ ပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းၵိုၵ်းၵၼ်မႃး တီႈမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၵွင်းႁူဝ်မိူင်း – ၸေႈဢူ။

ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ ၼႆႉ ယွၼ်ႉယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဢၼ်ၸွႆႈႁေႃၶမ်းသႅၼ်ဝီ ပူတ်းပွႆႇၼႆႉ ပဵၼ် ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ထႆး၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢၼ်လူဝ်ႇသႂ်ႇၶွၼ်ႇ တွၼ်ႈၶွင်ၾၢၵ်ႇၵေႃႈ တေတွၼ်ႈထိုင် သၢၵ်ႈထိုင်မိူင်းထႆးၵူၺ်းၼႆသေ ဢမ်ႇယွမ်း သၢၵ်ႈၶွၼ်ႇတီႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ တင်း ဝူင်ႉႁေႃသႅင်ၶႄႇ။ ထိုင်တီႈၶႄႇ တင်း မၢၼ်ႈ ႁိပ်ႇတိုၵ်း ပေႃးလႆႈသုတ်းမုၼ်သေ ပူတ်းပွႆႇၽႃႈၶမ်း ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈပီ 1605 ။

ၸဝ်ႈၼရေးသူၼ် ၼမ်းသိုၵ်းႁေႃၶမ်းထႆး ၶိုၼ်ႈၸွႆႈ ဢမ်ႇတၼ်းထိုင်သႅၼ်ဝီ၊ တူဝ်ၸဝ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ် သေလပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းၵႂႃႇတီႈ မိူင်းႁၢင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းယၢမ်းလဵဝ်။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းမႆႉၵမ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ၶဝ်သွင်ၸဝ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၸႄႈဢူ တင်း တူင်ႇတၢင်ႇထုင်ႉၼၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပေႃးႁၢၵ်ႈမႆႉၵမ်ႉၵေႃႇသွင်တူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႈၶွတ်ႇၵၼ် မိူဝ်ႈလႂ် မိူင်းတႆး တင်း မိူင်းထႆး တေပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်လဵဝ်ၵၼ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၶႄးတေႁူႉၸင်ႇႁူႉ ယဝ်ႉ။

သြႃႇထုၼ်းဢူးၸေႈဢူ လၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ဝၢႆးလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၶိူဝ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉၵဵဝ် မႃးၼိၵ်ႈၼၢမ်ႇ ၶုတ်းယႃႉ ဝူင်ႈၵၢင်မႆႉၵမ်ႉၵေႃႇသွင်တူၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ၾင်ၽႅၼ်ႇမႃႉသႂ်ႇ၊ ထိုင်တီႈမိူင်း သႅၼ်ဝီ ပေႃးမွင်ၸွပ်ႈၵႂႃႇ၊ ၼမ်ႉၵေႃႈၼွင်းထူမ်ႈသႅၼ်ဝီ ၼႂ်းပီၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းႁူႉၵူၼ်းႁၼ် ၶဝ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵွပ်ႈမႆႉၵမ်ႉၵေႃႇႁူဝ်မိူင်းၺႃးၵူၼ်းလိူင်း ယႃႉလႄႈပဵၼ် ၼႆ ၶိုၼ်းၵႂႃႇၶုတ်းယႃႉဢဝ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၸင်ႇလီၶိုၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ သိလ်ထမ်းပေႃႈ မႃးတဵတ်ႈထမ်း ဝၢၼ်းပရိတ်သေ တၢၼ်းႁုၼ်ႇႁၢင်ႈပုတ်ႉထ ၸဝ်ႈဝႆႉတီႈၼၼ်ႈ (ဝူင်ႈၵၢင်မႆႉၵမ်ႉၵေႃႇသွင်တူၼ်ႈ) ယုမ်ႇဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းတေလီမႃးၶိုၼ်းယူႇ” – ဝႃႈၼႆ။

မႆႉၵမ်ႉၵေႃႇသွင်တူၼ်ႈ ဢၼ် ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်း လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈၶမ်းၵၢႆႇၼွႆႉ တင်း ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းထႆး ၸဝ်ႈၼရေးသူၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ မီးၼႂ်းဝၢင်းၵွင်းမူး ႁူဝ်မိူင်း (ၸေႈဢူ)၊ ႁိမ်းၶၢင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ – ၵုၼ်လူင် – ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ယၢၼ်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ မွၵ်ႈ 3 လၵ်း။

မိူဝ်ႈမိူင်းသႅၼ်ဝီ ပႆႇတႅၵ်ႇပဵၼ် သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းသႅၼ်ဝီ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇလိူဝ် တၢင်ႇ မိူင်း ၸဝ်ႈၾႃႉ၊ တႅၵ်ႇပဵၼ်ႁွင်ႇၸၢၼ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ – တၢင်းဢွၵ်ႇတိတ်းၸပ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းငိုၼ်း (ဝႃႉယၢမ်းလဵဝ်) တၢင်းၸၢၼ်း တိတ်းၸပ်းသီႇပေႃႉ၊ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်း(မိူင်းယႆ)၊ မိူင်းလိူၼ်း။ တၢင်းတူၵ်းသမ်ႉ တိတ်းၸပ်းလိၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ သေ တၢင်းႁွင်ႇတႄႉတိတ်းၸပ်းမိူင်းမၢဝ်း။ မိူင်းဝၼ်း။

ဝၢႆးသႅၼ်ဝီ တႅၵ်ႇပဵၼ် သႅၼ်ဝီႇႁွင်ႇ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်းယဝ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၵ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း။ လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း သမ်ႉၵႂႃႇပဵၼ် ၼၢင်းၶၢင်း ႁူဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈ ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ။ ဝၢႆးၸုမ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်းၼေႇဝိၼ်း ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ တီႉ ၸဝ်ႈၾႃႉ တႆး တင်းလၢႆယဵတ်ႈၶွၵ်ႈယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ၊ ၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA မိူဝ်ႈ 1964 သေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၵိုၵ်းပိုၼ်းမႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

သႅၼ်ဝီ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တင်ႈဝႆႉပဵၼ် ၸႄႈဝဵင်း၊ ယူႇၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ။ ဝဵင်းဢၼ် မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ – မူႇၸေႊ – မိူင်းမၢဝ်း (မိူင်းၶႄႇ) ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ – ၸေႈဢူ – ၵုၼ်လူင် – ႁူဝ်ပၢင်ႇ – မိူင်းၶႄႇ ။ သႅၼ်ဝီ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ပူၵ်းတင်ႈဝႆႉ ႁိမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉတူႈ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝဵင်းၵႃႉယႂ်ႇၶၢႆလူင်သေတႃႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉ ၵႃးယႂ်ႇၵႃးလူင် လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ႁူဝ်ႁဵင် ၵူႈဝၼ်း။

ၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၶိူဝ်းတႆးၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ၊ တၢမ်းတီႈသွင် ပဵၼ်ၶၢင်၊ ၵိုၵ်းမႃး ၶႄႇ တင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလွႆ ။ ၶိူဝ်းၵြႃး ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းၵၢတ်ႇ ၸွမ်းသႃးၵေႃႈမီးၽွင်ႈ။ ၼႂ်းဝဵင်းမီး 4 ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇမီး 32 ဢိူင်ႇ ၊ မူႇဝၢၼ်ႈ မီး 245 မူႇဝၢၼ်ႈ။

ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ယင်းမီး ၵွင်းမူးမင်ၵလႃႇၸုမ်ႈမိူင်း၊ ၼွင်ၵၢၼ်ႇတေႃႇ (ႁိုဝ်) ၼွင်ၸဝ်ႈၾႃႉ၊ ၵျွင်းသႅင်၊ ၵျွင်းၶမ်း၊ ၵျွင်းၵၢင်၊ ၵျွင်းၸၢၼ်း၊ ထၢတ်ႈၸႅတ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ပွႆးၽြႃးၽီပၢင်းလိူၼ်သီႇ – ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈပုတ်ႉထၸဝ်ႈ – ၸဝ်ႈႁူဝ်တူင်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼႃးငိုၼ်း၊ ၸဝ်ႈမင်းၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ။

ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ မီးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ မၢႆ 16 ဢၼ် မီး 10 တပ်ႉၵွင် ယူႇတႂ်ႈ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းသမ်ႉ မီးသိုၵ်းတႆး SSPP/SSA ၊ RCSS ၵေႃႈ ၼူင်ႇႁၢၵ်ႈပၵ်းထိုင်ၽွင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းမီးပႃး သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ သိုၵ်းလွႆ TNLA ၊ သိုၵ်းၶၢင် KIA တင်း ပျီႇတုၸိတ်ႉ ၶၢင် KDA — ဢိၵ်ႇ ပျီႇတုၸိတ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸုမ်း။

သၢမ်မူၼ်း – မိူင်းယေႃ

ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉမႅၵ်ႉၵသိၼ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 13, January 2019

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း