Tuesday, March 19, 2024

ၸင်းၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈ ၽူႈၶဵၼ်လေႃႈမႃးၸမ်

Must read

SHAN
Photo by – SHAN

ဝၼ်းတီႈ 20/8/2018 ၼႆႉ သင်ႇၶႃႇ ၸဝ်ႈတင်းလၢႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸႅင်ႈထိုင်ၵၼ် ႁႂ်ႈသုတ်ႇမုၼ်း ဝၢၼ်းပရိတ်ႈ ၶၢဝ်းလဵဝ် မိူဝ်ႈ လဵဝ်ၵၼ် ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းတႆး။ ယိူင်းဢၢၼ်းလူင် ပိူဝ်ႈတႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇ သိုၵ်းတႆး သွင်ၸုမ်း ဢမ်ႇ ယိုဝ်းၵၼ်ၼႆ ဝႃႇ။ ပေႃးဝူၼ်ႉတူၺ်း တွၼ်ႈတႃႇ သိုၵ်းတႆး သွင်ၸုမ်း ပဵၼ်လွင်ႈ လီဢူၵ်းလီဢၢႆ တႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ သိုၵ်း တႆး သွင်ၸုမ်းၼႆႉ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃး ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ် သိုၵ်း ၵႅတ်ႇၵင်ႈပႃး ၵူၼ်းယူႇၼိူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ် ၸိုင်ႈတႆး သဵင်ႈသဵင်ႈ။

ယွၼ်ႉၽိုတ်ႉႁိမ်တီႈယူႇၵၼ်၊ ၶႅၼ်တီႈယူႇၵၼ် ၊ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းပႅင်းၸင်းၵၼ်၊ ႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇၵၼ်၊ ထိုင်တီႈ လေႃႇတိုၵ်းၵ ၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း တႆး လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ၊ လႆႈပဵၼ် ၼမ်ႉႁူ ၼမ်ႉတႃ – ထိုင် တီႈသင်ၶၸဝ်ႈ ပေႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢင်ႉတိူၼ် ၼႆႉတႄႉ ၸိုဝ်ႈသဵင် တင်းၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလႅပ်ႈၵၼ် ၸိုဝ်ႈၸၢင်ႉႁၢင်ႈ မႅဝ်း ၸိုဝ်ႈလႅဝ်း ႁႅဝ်းမႆႉ ၊ ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ။ ဢမ်ႇဢဝ်ၶၢပ်ႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ။ သိုၵ်း ႁဝ်း ၵေႃႈလႆႈၵူဝ်၊ သိုၵ်းပိူၼ်ႈၵေႃႈလႆႈၵူဝ်၊ ၶဝ်ႈ ငိုၼ်း ဢၼ် သိုၵ်းႁဝ်းၶၢၼ်းၵေႃႈလႆႈသႂ်ႇ၊ ဢၼ်သိုၵ်းပိူၼ်ႈၶၢၼ်းၵေႃႈလႆႈ သႂ်ႇ ဢမ်ႇမီးၽႂ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ်။ သၢင်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီၵေႃႈ ပိူၼ်ႈယူႇၾၢႆႇပေႉ ႁဝ်းယူႇၾၢႆႇၵၢၼ်ႉ။

- Subscription -

“ၶွၼ်ႇၶဝ်ႈ ၶွၼ်ႇငိုၼ်း သူယႃႇ ၵဵပ်းတီႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်း သူၵဵပ်းတီႈၵူၼ်းၶိူဝ်းသူ ၵူၺ်းလႄႈ ” ၼႆၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၵင်ႈ ပၼ်လႆႈ။ တႃႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈၶႅၼ်းဝႆႉ ၵႆၵႆ ၵုမ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းၵဝ် ၸုမ်းမႂ်းယူႇမႅၵ်းမႅၵ်း။ ၵႂၢမ်းႁဝ်းမီးဝႆႉဝႃႈ “ ႁဝ်း” ပဵင်းၶႃ “ႁႃး” ပဵင်းၶဝ်ႇ ။ “ ၵဝ် ” – “ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ” ပဵင်း ႁူဝ်မႄႈတိၼ် ၼႆဝႃႇ။ ယွၼ်ႉၸုမ်းတႆး ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၾၢႆႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၶဝ်ဢမ်ႇ ၽွမ်ႉသဵင် ပဵင်းပၢၵ်ႇ ၵုမ်ႇဝႃႈ ၵဝ်ၵဝ် မႂ်းမႂ်း ယူႇလႄႈ ပေႃးဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၶေႃႈၼႆႉဝႃႈ တၢင်ႇၶိူဝ်းၸိူဝ်း ပဵၼ်ပိူၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇ ထၢင်ႇယႂ်ႇယဝ်ႉ။ ဢူမုၼ်ႁဝ်း ပဵင်းထိုင် ႁူဝ်မႄႈတိၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ပိူၼ်ႈမႃးပေႉ ၵိၼ်ႁဝ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 70 ပီ ပၢႆ ဢမ်ႇႁၼ် သင်ၶ တႆး တူင်ႉတိုၼ်ႇတင်းမိူင်းသေ ယွၼ်းသူးပၼ်ၸိူင်ႉၼႆမႃး သေပွၵ်ႈ။ ႁဝ်းတေႃႇႁဝ်း ႁဵတ်းတီႈၵၼ်၊ ႁဝ်းတေႃႇႁဝ်း ပေႉၵိၼ်ၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းၸဵပ်းလိူဝ် ပိူၼ်ႈမႃးပေႉၵိၼ်ၼၼ်ႉလၢႆ ပုၼ်ႈ။ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယူႇၾၢႆႇၵၢၼ်ႉဝႆႉလႄႈ သင်ဢမ်ႇၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ် တႃႇတေ ၵွပ်ႇၵူႈၶိုၼ်း သုၼ်ႇလႆႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတေၶႅၼ်းယၢပ်ႇ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵႂၢမ်းႁဝ်း မီးဝႆႉဝႃႈ – “ ၸင်းၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈ ၽူႈၶဵၼ်လေႃႈ မႃးၸမ် ” ၼင်ႇႁိုဝ် ၽူႈၶဵၼ် တေဢမ်ႇမႃး ပေႉၵိၼ်ႁဝ်းလႆႈ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်ႁႅင်းလူင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်း တႆးလႆႈၼၼ်ႉ – (1) တႆးတေႃႇတႆးလီၽွမ်ႉ ၵၼ်ဢွၼ်တၢင်း (2) ပေႃးတႆး ၽွမ်ႉၵၼ်ပဵၼ် သဵင်လဵဝ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈၶဝ်ႈႁႃ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး (3) ပေႃးၶိူဝ်း တႆး တင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၽွမ်ႉၵၼ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေ ၸိုၼ်ႇၵမ်ႉ ႁႅင်းလူင် ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ် ၼၼ်ႉသေ ၵေႃႇ တင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႆႈ လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ။ ၽွမ်ႉၵၼ်လၢႆးလႂ်ၵေႃႈလီ ႁႂ်ႈၸဵဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈသုၼ်ႇလႆႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းသေၵမ်း။

သဵင်ၶဝ်ႇႁွၵ်ႈ

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 009 September, 2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း