ၾိင်ႈယုမ်ႇယမ်တိုဝ်းၵမ်

ၵၢၼ်ၵိူဝ်းလီၼပ်ႉထိုဝ်လႄႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ပၢႆးတူဝ်ၵေႃႈလီ ပၢႆးၸႂ်ၵေႃႈလီ ပဵၼ်ႁဵတ်ႇၽူလ် ဢၼ်သိုပ်ႇမႃးတီႈ ပူႇမွၼ်ၼၢႆးယႃႈ ဢွၼ်ႁဵတ်းဢွၼ်သၢင်ႈ ဢွၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်သိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃးပၢၼ်ယဝ်ႉပၢၼ် ဢဝ်ပဵၼ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ပၢႆးၸႂ်သေ တိုဝ်း ၵမ်ယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃး ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇၼႄလႆႈလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၵေႃႈ တၢင်းပၢႆးၸႂ်ၼၼ်ႉ ယင်းယုမ်ႇယမ်တိုဝ်းၵမ်မႃးတေႃႇ ႁၢၼ်ႉၼႆႉ။

ၼႂ်းၵုၼ်လူင်ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၶိူဝ်းၵူၼ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ် ႁူမ်ႈဝႃႈၵိူဝ်းယမ်ၿုတ်ႉထသေတႃႉၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်း ယင်းတိုၵ်ႉၵိူဝ်း ယမ်ၽီသၢင်ၼၢင်းမႆႉပႃးယူႇ။ မိူဝ်ႈသႃသၼႃၿုတ်ႉထၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းထႆး ပီၿုတ်ႉထ 236 မွၵ်ႈ ၽွင်းပၢၼ်လဵဝ်ၵၼ်တင်းၸိုင်ႈမိူင်း သရီလင်ႊၵႃႊသေၽိူၺ်ၽႄႈသႃသၼႃ 9 သၢႆ လူၺ်ႈလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ် သႂ်ႇႁႅင်း တီႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢသေႃးၵ (ၸဝ်ႈဢသူၵ်ႇမႁႃရႃး ၸႃး) ၸွတ်ႇတူဝ်ႈထိုင်လိၼ်လႅၼ် သုဝၼ်းၼၽုမ်း မိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ သရီလင်ႊၵႃႊ ဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၵမ်ႊၿူႊၶျႃး လၢဝ်း မႃႊလေႊ သျိူဝ်ႊ ၽွင်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 7 ပီ ၼၼ်ႉသေတႃႉ တေႃႇႁၢၼ်ႉဝၼ်းၼႆႉ လွင်ႈၵိူဝ်းယမ်ၽီသၢင်ၼၢင်းမႆႉတိုၵ်ႉမီးယူႇတင်းၼမ်။

ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးထိုင်လိူၼ် 7 ၼႆ မီးၾိင်ႈၶိုၼ်ႈၸဝ်ႈမိူင်း ၵႃရဝၸဝ်ႈမိူင်း ပဵၼ်လွင်ႈထိုဝ်ယမ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈမိူင်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူႈလူလွမ်ပႂ်ႉပႃးၸွႆႈတူၺ်းၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၽေးလွင်ႈဢမ်ႇလီတင်းလူင်။ ႁူမ်ႈ တင်း လွင်ႈယုမ်ႇယမ် တေဢွၵ်ႇတႃႈ ဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇတႂ်ႈမိူဝ်းၼိူဝ်ၵေႃႈ မီးၵၢၼ်တူၺ်းမိုဝ်ႉတူၺ်းဝၼ်း တူၺ်းၶၢဝ်းတူၺ်းယၢမ်းၸွမ်းပီလိူၼ်ဝၼ်း လိူၵ်ႈ လိူၼ်ၵူႈ လိူၼ် ၵိၵ်ႈ လိူၼ်မႂ်ႇ လိူၼ်လွင်ႈ မိုဝ်ႉဝၼ်းယၢမ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ သိပ်းဢမ်ႇလီၶဝ်ႈၵဝ်ႈဢမ်ႇလီဢွၵ်ႇ မႂ်ႇသွင်လွင်ႈသီႇ ႁႃႈပၼ်ႇတူၵ်းႁူၵ်း ပၼ်ႇၶိုၼ်ႈ လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ငိူၼ်ႈႁဵတ်ႇ မၼ်းပဵၼ်ႁိုဝ်တႄႉတႄႉ ယင်းပႆႇလႆႈငိၼ်းၽႂ်ၸီႉၸႅင်ႈသပ်းလႅင်းထိုင်ႁူဝ်ယွႆႈတီႈပွင်ႇၵႂၢမ်း မၢႆၸႅင်ႈလႅင်း။ ၵူၺ်းၵေႃႈ တႆးႁဝ်းၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်ပဵၼ်ၾိင်ႈထိုဝ်ယမ်တိုဝ်းၵမ်မႃး တေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉ။ ပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉ ၵွပ်ႈၵႂၢမ်းၵူၼ်းထဝ်ႈၶဝ်ၵႆႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၾိင်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီယႃႉ ၾိင်ႈၾႃႉ ဢမ်ႇလီပႅတ်ႈၼၼ်ႉႁိုဝ်။

ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈတႆးၵူၺ်း ၼႂ်းၵုၼ်လူင်ဢေႊသျိူဝ်ႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ လၢႆၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်း တင်းၼမ်ၵေႃႈ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ်ၵိူဝ်းယမ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းတင်းမူတ်းၵေႃႈ လွင်ႈမေႃလူ (ပေႇတၢင်ႇ ၵႃလႃး) လွင်ႈၽီသၢင်ၼၢင်းမႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။

ၸိူင်ႉၼင်ႇ တူဝ်ယၢင်ႇ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်း ဝၼ်းထီႈ 23 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်း “မူပႃႇဢၶႃႊၻေႊမီႊ” ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းၾိုၵ်းၾွၼ်ႉၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၾၢႆႇလွင်ႈမၢၵ်ႇၼင် 12 ၵေႃႉ ပႃးႁူဝ်ၼႃႈ (ၶူတ်း) 1 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်းပဵၼ် 13 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလဵၼ်ႈၼႂ်းထမ်ႈ ဝၢႆးၶဝ်ႈၵႂႃႇဢမ်ႇႁိုင်ၾူၼ်သမ်ႉတူၵ်း ၼမ်ႉလႆၶဝ်ႈထူမ်ႈၼႂ်းထမ်ႈလႄႈ တိတ်းၶမ်ယူႇၼႂ်းထမ်ႈ လူင်ၶုၼ်ၼမ်ႉၼၢင်းၼွၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈၸွင်ႈ ဝဵင်း မႄႈသၢႆၼၼ်ႉ လၢႆၾၢႆႇလၢႆၸုမ်း တင်းၾၢႆႇသိုၵ်း ၾၢႆႇပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်း ၵူၼ်းၵတ်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇလွင်ႈၼႂ်းထမ်ႈ လွင်ႈလမ်ၼမ်ႉၼႂ်းထမ်ႈ ၸူင်ထမ်ႈ ၽူႈလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပိုၼ်ႉတီႈ ၽႅၼ်ႇတီႈ ၼႂ်းထမ်ႈလၢႆၾၢႆႇတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ပဵၼ်ၸၼ်ႉၸိၵ်းယွတ်ႈၼႂ်းလူၵ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးႁူမ်ႈ ၸွႆႈၶူၼ်ႉ သွၵ်ႈႁႃလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸွမ်းဝွင်ႇၸွမ်းႁူးၼႂ်းၵႄႈပိုင်ႈမၢၵ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းၵူင်ထမ်ႈ ပိုၼ်ႉထမ်ႈ ၸွမ်းၼိူဝ် ထမ်ႈၵေႃႈ ႁႃႁူးၶဝ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈ ပေႃးၸွတ်ႇၸေးၵႂႃႇသဵင်ႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈတဵမ်ၼႂ်းထမ်ႈလႄႈ တင်းလမ်ၼမ်ႉ ၶဝ်ႈထမ်ႈ ၸုပ်ႇၼမ်ႉဢွၵ်ႇထမ်ႈ ႁႃတီႈၸေႃႉ ႁူးႁႃတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၸွမ်းၼိူဝ်ထမ်ႈ ၵူႈလၢႆးၵူႈတၢင်း ပိူဝ်ႈၸွႆႈဢဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸုမ်း “မူပႃႇဢၶႃႊၻေႊမီႊ” ဢွၵ်ႇမႃး။ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းထီႈ 24
တေႃႇသဵင်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၵေႃႈ ပႆႇႁူပ်ႉႁၼ်တီႈ ၸုမ်း “မူပႃႇဢၶႃႊၻေႊမီႊ” ယူႇ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းထီႈ 29-30 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆလႆႈၼိမၼ်တၼ ၸဝ်ႈၶူးၿႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ လႆႈၵႂႃႇသူတ်ႇ မူၼ်း ထွၼ်ၶေႃႈ ၵႂၢမ်းၵိၼ်ႇၵၢဝ်ႇ ၽႄႇမဵတ်ႉတႃ ယၢတ်ႇၼမ်ႉၶႂမ်ႈတဝ်ႈ ႁႂ်ႈပိုတ်ႇထမ်ႈပၼ် တၢင်းဢွၵ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တင်း 13 ၵေႃႉသေ မၼ်းၸဝ်ႈ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈၼၼ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတင်း 13 ၵေႃႉ တိုၵ်ႉမီးၸီးဝိတ်ႉတသၢႆၸႂ်လႄႈယူႇလီၵၼ်ၵူႈၵေႃႉယူႇ ထႅင်ႈ 2 ဝၼ်းတေႁၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတင်း 13 ၵေႃႉဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉထႅင်ႈ 2 ဝၼ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵတ်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇလမ်ၼမ်ႉ ၵူၼ်းဢင်းၵိတ်း 2 ၵေႃႉလႆႈလၢၵ်ႈၸၼ် ထူင်ႇၸိူၵ်ႈလမ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းၼမ်ႉ။ ၸိူၵ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉၵႂႃႇသုတ်းပႅတ်ႈလႄႈ ၸင်ႇၽုတ်းႁူဝ်ဢွၵ်ႇငွၵ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၼိူဝ် ၽိဝ်ၼမ်ႉ လိူၵ်ႈလိူၵ်ႈၾႆးဢၼ်တိတ်း ၸပ်းဝႆႉတီႈမူၵ်ႇႁူဝ်လမ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇထွင်ႇမႅၼ်ႈသႂ်ႇမၢၵ်ႇတႃလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ 13 ၵေႃႉ ပၢႆၵႂႃႇမူၵ်းထင်ယူႇလႄႈ မၼ်းၵေႃႈႁိုၵ်ႉမႅၼ်ႈ တင်းၵႂၢမ်းၸဝ်ႈၶူးၿႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ လၢတ်ႈၼႄ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇသူတ်ႇမူၼ်းပၼ် တီႈထမ်ႈလူင်ၶုၼ်ၼမ်ႉၼၢင်း ၼွၼ်းသေဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ် မုၼ်ပႃရမီ ၸဝ်ႈၶူးၿႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈ ပီႈၼွင်ႉ ၵူၼ်းတႆး ၵူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း မိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆဝၼ် မိူင်းထႆးပွတ်းၼိူဝ် မိူင်းၵမ်ၿူးၶျႃး မိူင်းၽူးထၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူႉၸၵ်းၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈ ၶူးၿႃး ႁူႉထိုင်မုၼ်ငဝ်းၸဝ်ႈၶူးၿႃး လွင်ႈၸဝ်ႈၶူးၿႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉမၢၵ်ႈၼမ်မႃးလႄႈ ထႅင်ႈတၢင်းလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၼပ်ႉထိုဝ်ၼိူဝ် ၸဝ်ႈၶူး ၿႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉၽိူမ်ႉသုင်ၶိုၼ်ႈမႃးတင်းၼမ်။

ယွၼ်ႉၼႆ ၾိင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၵိူဝ်းလီတၢင်းၿုတ်ႉထသႃသၼႃၵေႃႈလီ ၾိင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီပၢႆးၸႂ် ၵေႃႈလီ လွင်ႈယုမ်ႇ ယမ်ၽီသၢင်ၼၢင်းမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလီ ဢိၵ်ႇတင်းၵၢပ်ႈပၢၼ်ပၢႆးသၢႆႊ ထဵၵ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ ယၢမ်းၼႆႉ တိုၼ်းတေၵိုၵ်းၵၼ်ၵႂႃႇ မိူၼ် ၵႂၢမ်းၵူၼ်းထဝ်ႈဝႃႈ ၾိင်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီယႃႉ ၾိင်ႈၾႃႉဢမ်ႇလီပႅတ်ႈၼႆ ၼၼ်ႉယူႇ။

မွၼ်းၶိူဝ်း

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 007,2018