ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး မိူၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ

ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လီ မီးႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵၼ်လၢႆပိူင် လၢႆသႅၼ်း ဢၼ်ၼမ်သေပိူၼ်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းတႆး ၸဝ်ႈၶွင်ပိုၼ်ႉတီႈလိၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ် ၸိုင်ႈတႆး မီးႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇ သဝ်းၼႂ်းမၼ်းၼမ်လႄႈ သၢင်ႇထုၵ်ႇတႃႇပေႃႈၵႃႉမႄႈၶၢႆ ၸိူဝ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶဝ်တႄႉတႄႉ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈ တႆး ၾၢႆႇၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇတိတ်းၸပ်းၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ပွတ်းဢွၵ်ႇၽႅၼ်ႇလိၼ်လၢဝ်းလႄႈ မိူင်းထႆး ပွတ်းတူၵ်းတိတ်းၸပ်းမိူင်း မၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝွင်ႇၽၵ်းတူၵႃႉၶၢႆၶူဝ်းတၢင်ႇၵုၼ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းၼပ်ႉဢၢၼ်ႇငိုၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်လၢၼ်ႉႁူဝ် သႅၼ်။

ၸဝ်ႈတိုၼ်းလၢင်းလူင် ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းပႆႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈၵုၼ်ႇၶၢႆ ၶဝ်တိုၼ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶူၼ်ႉ ၶႂႃႉတူၺ်းတီႈၶၢႆ လၢႆးၶၢႆလႄႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းဢၼ်တေသိုဝ်ႉၶူဝ်းၶွင် ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပႃးယူႇ၊ သင်ၶိုၼ်းဝၢႆႇမုင်ႈ တူၺ်း ၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၸိုင် ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဢုပ်ႉပိူင်ႇသမ်ႉပဵၼ်ဝႆႉတွၼ်ႈၽႂ်တွၼ်ႈမၼ်း တေဝႃႈၾၢႆႇလူင်ပွင် ၸိုင်ႈ ၽူႈဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းပႂ်ႉပႃးယွၵ်ႇၼူၵ်ႉၵူၺ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၶႄသင်ပၼ်ၽႅၼ်ႇ လိၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်းပဵၼ်ပႃးၽူႈၵႃႉၶၢႆၸွမ်းထႅင်ႈၵွၼ်ႇ၊ ပေႃးၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ဢမ်ႇတူမ်းလႆႈၵေႃႈ ၵုၼ်ႇၵႃႉၶူဝ်းၶၢႆ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၵ်းၶၢၼ်းႁၢမ်ႈတပ်ႉသင်၊ ၶႂ်ႈၵႃႉသင်ၶႂ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇသင် ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းၵႃႉဝႃႈမူတ်းမူတ်း။ တင်းၼမ်ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈမီးၼမ်လိူဝ် ဢမ်ႇမီးႁူဝ်မီးၵၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ထိင်းသိမ်းယူႇသဝ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈသေ ထုၵ်ႇၶီႈၸဝ်ႈတိုၼ်းလၢင်းၶဝ် ထၢင်ႇႁၢင်ႈငုမ်းပႃၸွမ်းၼမ်ႉၶုၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ် ၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ် ၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈ မိူၼ်ၵၢတ်ႇၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၺ်း၊ ၵၢတ်ႇၶၢႆၶူဝ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈၶၢႆသင်ၶၢႆ ၵဝ်ဢဝ်ၶဝ်ႈ မႂ်းဢဝ် ဢွၵ်ႇ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၵူၼ်းၶၢႆႁႃၽႂ် ႁႃမၼ်း သိုဝ်ႉၽႂ်ၶၢႆမၼ်း သဵင်ၵူၼ်းပၼ်းဢိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉၽႂ်ဢမ်ႇတူၺ်းၽႂ် ၽႂ်ဢမ်ႇထွမ်ႇၽႂ် ၸဝ်ႉၼႂ်တေႃႇတၢမ်းၶမ်ႈ၊ ဝူၼ်ႉတူၺ်းလီလီလေႃႇ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၶွင်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၸွင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၵုမ်းၵမ်လႆႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးသမ်ႉ လႆႈၸၢမ်ႇသင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႆးလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လီဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈယူႇၼိူဝ်လွႆသုင်သုင်သေ မုင်ႈတူၺ်းဝူၼ်ႉတူၺ်းလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉယူႇ၊ သမ်ႉထႅင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး လႆႈမိူၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်မႃးၵွပ်ႈၽႂ် ယွၼ်ႉသင်လႄႈပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ၊ ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉသမ်ႉတေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႄႈၶႆလွင်ႈပၼ်ႁႃမၼ်း။ တေၵႄႈလႆႈမိူဝ်ႈလႂ်တေႃႇ ထိုင် ပေႃးဢွင်ႇမၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တႆးလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလီဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉတူၺ်းတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး မိူၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆယဝ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်မႃးယွၼ်ႉလူၺ်ႈၽႂ် ၵမ်ႈၼမ်တေဝႃႈၵွပ်ႈၽူႈၶဵၼ်လိင်ႉလႅၼ် မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉဝႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ဢမ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၼႆၵေႃႈမီး၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ လွင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ လူင်မႃးၸိူင်ႉၼႆ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ သွင်ၾၢႆႇသၢမ်တၢင်းၵေႃႈပဵၼ်လႆႈယူႇ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၽူႈၶဵၼ်လိင်ႉလွၵ်းလွၵ်ႇ လႅၼ်တေႃႇသေပဵၼ်မႃး၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ထၢင်ႇလႆႈၵိၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၼမ် ဢမ်ႇမီးပိူင်ၽႅၼ်လီလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ် မႃးပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၽူႈၸွမ်လုတ်ႈတၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃသေပဵၼ်ၵူၼ်းယုမ်ႇငၢႆႈ တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆၸိူင်ႉႁိုဝ် သမ်ႉမီးၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆဢီႈသင် ၵူၼ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းလႄႈ ၼွၵ်ႈမိူင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႅပ်ႈတေႁူႉၵၼ်လီယူႇ၊ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ယႃႈမဝ်းၵၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းသူင်ၵိၼ် သူႇသမ်းၼမ် ၵွပ်ႈၼၼ်ပေႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈငိုၼ်းလႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၼမ် ယႃႉလႆႈၸိူဝ်ႉ ၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလူႉလႅဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပႃး၊ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၵေႃႈဝႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးသၢႆမိူင်းတႆးၼႆၵေႃႈမီး၊ ပေႃး ၼၼ် ၽႅၼ်ႇလိၼ်တီႈယူႇသဝ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ တေပၼ်ပိူၼ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢတ်ႇၶၢႆၶွင်ၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶဝ်လႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်းၶဝ် ၵိုင်ႇလီဝူၼ်ႉပႃးၽွင်ႈ၊ မိူဝ်ႈပဵၼ်ယူႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ လႅပ်ႈမိူၼ်ႁၢင်ႈပိူၼ်ႈတေထၢင်ႇဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးၼမ်ႉ ၵတ်ႉဢမ်ႇမေႃသင်သေ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်ႉလႅပ်ႈ မိူၼ်ၼၼ်ယူႇ၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်ဢွၵ်ႇမႃး ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇမီး ၼမ်ႉၵတ်ႉထတ်းသၢင်တူၺ်းဝႃႈ လီသိုဝ်ႉ ၵိၼ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇလီသိုဝ်ႉၵိၼ်၊ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၵူၼ်းၶၢႆ ၸွတ်ႇၵႂႃႇၵူႈတီႈၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းဝတ်ႉၼႂ်းဝႃးမၢင်တီႈ ပူႇၵၢင်ႉပူႇၵႄႇမၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းတေႃႉၶၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင်တဵမ်ႁိူၼ်း မၢင်ၸႄႈဝဵင်း မၢင်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၸပ်းၸွႆး ၽွမ်ႉၵၼ်ၵိၼ်သူႇသမ်း။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယိူဝ်ႇပေႃႈၵႃႉၸဝ်ႈငိုၼ်းတိုၼ်းၶဝ်တႄႉတႄႉ။ ယိုင်ႈမီးၵူၼ်းၵိၼ်ၼမ်သိုဝ်ႉၼမ် မိူၼ်တင်းပၼ်ႁႅင်း သိုဝ်ႉၵုၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ တေလႆႈဝႃႈၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆလႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၼမ်သိုဝ်ႉၼမ် မိူၼ်တင်းပၼ်ႁႅင်းသိုဝ်ႉ ၵုၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ တေလႆႈဝႃႈၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆလႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးတင်း ၼမ်ႉၵတ်ႉပၢႆးဝူၼ်ႉဢေႇမၢင်ယူႇ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းဝူၼ်ႉၵႅပ်ႈႁၼ်ၵႅပ်ႈသေမဝ်းၵႂင်ၸွမ်းတၢင်းၵိၼ်ၼႆယဝ်ႉ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆထၢၼ်ႇႁိၼ် မႆႉသၵ်းမႆႉတိုင်း မၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ ၶမ်းၵူႈပိူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်း ၼမ်၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈ ပဵၼ်မိူၼ်ၵၢတ်ႇၶၢႆၶူဝ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ ၽႂ်ၶႂ်ႈသိုဝ်ႉသင်မႃး သိုဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇ တေႃႉဢွၵ်ႇ ၵႂႃႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း ဢမ်ႇႁၢမ်ႈဢမ်ႇတပ်ႉ ယႃႉလူႉထိူၼ်ႇၶိူဝ်းၽိူဝ်မႆႉ ယႃႉလူႉသၽႃႇဝ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ လူႉလႅဝ် ၵႂႃႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း၊ ၾၢႆႇတၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ မိူၼ်ပေႃႈၵႃႉမိူင်းတႆးၵူၺ်း တႃႇတေလႆႈငိုၼ်း ၼၼ်ႉ လွမ်ႁွမ်းမိုဝ်းတၢင်ႇ မိူင်းသေ ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၾၢႆ ႁဵတ်းမႆႉဢမ်ႇတွင်ႈထၢမ်ၵၢင်ၸႂ်ၽႂ် မၢင်ႇၵိူဝ်းလႆႈငိုၼ်းပိူင်လဵဝ်တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉတူၺ်းလူး ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး ၸွင်ႇမိူၼ်ၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆႁိုဝ်၊ ၵူၼ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ် ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မိူၼ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈၵၢတ်ႇယဝ်ႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႆႈငိုၼ်းမိူဝ်း ၸုမ်းၼိုင်ႈလႆႈၶူဝ်းၶွင်တၢင်းၵိၼ်မိူဝ်း၊ ၵုၼ်ႇဢၼ်ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇမိူင်းပိူၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈ မိူင်းႁဝ်းႁဵတ်းလႆႈ၊ ႁဵတ်းၼၼ်သေတေႃႉၶဝ်ႈတၢင်ႇဢွၵ်ႇ ပဵၼ်ယိုတ်ႈပဵၼ်သၢႆၶၢႆၵႂႃႇၶၢႆမႃး ၸဝ်ႈ ငိုၼ်းသႃးၶဝ်လႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆယဝ်ႉ။

ယႃၵႄႈႁႃႈသႅၼ်