ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (SWAN) ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၢႆတွင်း ဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈၸုမ်း(ဝၼ်းၵိူတ်ႇ) ၶွပ်ႈတဵမ် 20 ပီ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်း ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 28/03/2019 ပဵၼ်ဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (Shan Women’s Action Network) တဵမ် 20 ပီလႄႈ ၸတ်းပၢင်ပွႆးမၢႆတွင်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၸုမ်းၵပ်း သၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး ဢၼ်လႆႈၵေႃႇတင်ႈမႃး ၶွပ်ႈတဵမ် 20 ပီ။ လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ သင်မႃးလၢႆလၢႆ၊ တုၵ်းယွၼ်းပႃး ႁႂ်ႈၵိုတ်း ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း၊ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၼၢင်းၶမ်းဢွၼ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢၼ် ၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီ တဵမ်ၼႆႉ ၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁဵတ်းဢီႈသင်မႃးလၢႆလၢႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယူႇ တီႈ မၢႆတွင်း ၶွပ်ႈတဵမ် 20 ပီၼႆႉသေ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇ ယၢမ်း လဵဝ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်း ပၼ်သေၵမ်း။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ မီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေး ဢမ်ႇဝႃး ၵူၼ်းမိူင်း၊ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ် တေ မီးၽဝႃႉလီၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေလွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈတုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈၼႆႉပႃး ၶႃႈ”ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵိုတ်းပႅတ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ယူႇ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼင်ႇၵၼ် တိုၵ်းၵၼ်ယိုဝ်းၵၼ်ယူႇၼႆႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈပႃးၸွမ်း တိုၼ်းမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ တေႃႈၼင်ႇတင်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်လႆႈတေႃႇသူႈတိုၵ်းတေႃးၵၼ်မႃး 70 ပီမိူင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယင်းၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တႃႇတေၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် လႆႈယူႇသေတႃႉ ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ဝၢႆႇပၢၵ်ႇၵွင်ႈၸူးၵၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တိုၼ်းပဵၼ် လွင်ႈၵိတ်ႇၶွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် လွင်ႈၼိမ်သဝ်းဢၼ်ၵူၼ်း မိူင်း ၶႂ်ႈလႆႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼႆႉ ယူႇယဝ်ႉ”ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ် လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး(SWAN) ၼႆႉ တႄႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1999 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 28 ဝၼ်းသေ ဝႆႉၶေႃႈယိူင်း ဢၢၼ်းဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇတေမီးမႃး လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႂ်းၵႄႈယိင်းၸၢႆးလႄႈ လွင်ႈတြႃးထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉၼၼ်ႉ တေႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇၼႂ်းၵၢၼ်တေႃႇသူႈ တူင်ႉၼိုင်တႃႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ။ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ တႃႇငဝ်း လၢႆးၵၢၼ်မိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉ ၼႆသေ ၶတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်မႃးၼႆႉ ၶွပ်ႈတဵမ် 20 ပီ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
