ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၵၢၼ်းယွတ်ႈ လူႉၶွႆႈတဵမ် 15 ပီ
ၸိုဝ်ႈသဵင် – ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးမူး၊ ၸၢႆးႁၢၼ်ႇၸဵင်ႇ
ပေႃႈမႄႈ – လုင်းၸၢင်းထုၼ်းဢွင်ႇ၊ ပႃႈၸၢင်းၶွင်ႇ (ယူႇပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းပၢင်လူင်)
ပီၵိူတ်ႇ – 22/03/1963
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈႁိၼ်ႁႄႈ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယၢႆး၊ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး
ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ – မီး (5) ၵေႃႉ (ၸၢႆး 3 ယိင်း 2)
1) ၼၢင်းငူၺ်ႇ၊ 2) ၼၢင်းပုၼ်ႉ၊ 3) ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ၊ 4) ၸၢႆးသၢႆလႅင်း(ၼမ်ႉၽိတ်ႉၽူး) မေႃတႅမ်ႈ/ ႁွင်ႉၽဵင်း ၼမ်ႉၵႂၢမ်းၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ၊ 5) ၸၢႆးၸွမ်ဝူင်း မေႃႁွင်ႉၽဵင်း (ၸၢႆးမူး 2)။
ၼႃႈႁိူၼ်း – 1989 တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵိုၵ်းၼၢင်းၼူၼ်းၸိင်ႇ (လၢႆးၶႃႈ) ၽၢတ်ႇၵၼ်မိူဝ်ႈ 1993 (မီးလုၵ်ႈယိင်း ႁူမ်ႈၵၼ် 1 ၵေႃႉ) ပဵၼ်ၼၢင်းမုၼ်သီဢွင်း။
1994 တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းႁူမ်ႈတင်း ၼၢင်းယိင်းသီႇတႃႇ (သီႇပေႃႉ) မီးလုၵ်ႈယိင်းႁူမ်ႈၵၼ် 3 ၵေႃႉ 1) ယွတ်ႈယိင်းၶၢဝ် (ၵိူတ်ႇ 1995)၊ 2) ယွတ်ႈၽွင်းဢွမ် (ၵိူတ်ႇ 1997) လႄႈ 3) ယွတ်ႈၽူၺ်းပၢႆ (ၵိူတ်ႇ 2002)။
ၶၢဝ်းတၢင်းၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁႃပိုၼ်ႉႁူႉ
1969 တႄႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ မိူင်းယၢႆး
1970 ၶၢႆႉၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈႁိၼ်ႁႄႈ (ဢိူင်ႇမိူင်းယၢႆး)
1975 ၶၢႆႉၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်
1981 ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉ 10 တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်မၢႆ 4 တီႈတူၼ်ႈတီး
1982-84 ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူၼ်ႈတီးပၢႆးပိုၼ်း
ၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်ႈပၢၼ် လႄႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ
1977 ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း တီႈငဝ်ႈငုၼ်း SSA ၸွမ်းၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်ႇမိူင်း၊ ပွတ်းလွႆၶိူဝ်းမိူင်းၶိူဝ်း။ လႆႈထူပ်းႁၼ်ပၢင် တိုၵ်းလွႆမုင်ႈမိူင်း – ႁိမ်းမိူင်းလႃး။
1978 လႆႈၸွႆႈၵၢၼ်တီႈတပ်ႉၵွင် 21 SSA။
1979 ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းသွၼ်လိၵ်ႈ မ 5 တူဝ် ၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူ(မေႇမဵဝ်ႉ)။
1980 ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းႁဵတ်းမေႃသွၼ် မ 5 တူဝ် တီႈပၢင်လိၵ်ႈၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၼႂ်းမေႃသွၼ်မီး 400 ပၢႆၼၼ်ႉ ဢႃယု လဵၵ်ႉသုတ်း။
1981 ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း တီႈငဝ်ႈငုၼ်း SSA ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းပွတ်းၸၢၼ်းႁူဝ်မိူင်း မိူင်းမႂ်ႇ။ (တပ်ႉၵိဝ်ႇႁူၵ်း) လႆႈႁူပ်ႉၸဝ်ႈၸၢမ်ၵႃး ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇလဵၵ်း – ၸွႆႈႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ တၢင်ႇယွၼ်းၶဝ်ႈပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈ တႆး SSPP ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းပၢင်သွၼ်ပၢႆးမိူင်းတီႈၸဝ်ႈသိူဝ်လဵၼ်း ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈလိူမ်း(ႁူဝ်မိူင်းမိူင်းမႂ်ႇ) ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းမိူဝ်း ပဵၼ်ၽူႈသူၼ်းတုမ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်းဝဵင်း။
1982 ပႃးတႆးၵေႃႉ (ပွင်ၶိူဝ်း၊ ၶမ်းၽိူၵ်ႇ၊ ၸိုၼ်ႈပိူင်း) ၶဝ်ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း SSPP တီႈၸဝ်ႈၸၢႆးလဵၵ်ႉထႅင်ႈ။
1983 ၶၢဝ်းမႆႈ ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈ မ 5 တူဝ် ထုင်ႉသၼဵၼ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈသိုၵ်းသႂ်ႇ ငဝ်ႈငုၼ်းၽႄ SURA တီႈသၼဵၼ်းလႄႈ လႆႈထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၶင်ၶွၵ်ႈ ႁိုင်လိူၼ်ပၢႆ တီႈၶွၵ်ႈလွႆလႅမ်၊ ၶွၵ်ႈတူၼ်ႈတီး ႁူမ်ႈ ပႃးတင်းမေႃသွၼ် 47 ၵေႃႉ။ တင်းလုင်းၶုၼ်ၵျႃႇဢူး(တႆးဢူႁိူင်း) သေ ႁူမ်ႈပူၵ်းတင်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး (TNSO) မိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်တူၼ်ႈတီး။
1984 တၢင်တူဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်သေ ပႃးၸုမ်းၸိူဝ်း 20 ပၢႆ ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပူၵ်းတင်ႈ TRC, TRA တီႈ ပၢင်မႂ်ႇသုင်ပဵင်းလူင်။
5/6/1984 ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း (ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း TRA) ၊ ၽိုၵ်းႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇငဝ်ႈၸိုင်ႈပၢင်မႂ်ႇသုင် TRC ၼႃႈ SUA ၸုမ်းၶုၼ်သႃႇ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်း TRC,TRA။
1985 ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸၼ်ႉၶုၼ်သိုၵ်းလူင်၊ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ/ သူၼ်းတုမ်တိူင်းသိုၵ်း 275 မိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် ၼႂ်းပၢၼ် MTA မိူဝ်ႈၶုၼ်သႃႇပဵၼ်ၸွမ်ပွင်သိုၵ်း။
6/6/1995 ဢွၼ်ၽိုၼ်ႉဝၢႆႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ MTA တႄႇတင်ႈ SSNA(တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး) သေဢဝ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်း ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ ၵိုတ်းသိုၵ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈတြႃးတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး။
1996 ၶတ်းၸႂ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈတင်း SSA (တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ) ပူၵ်းတင်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းငမ်းယဵၼ် ၸိုင်ႈတႆး SSPC လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ SSPC တင်း SNLD ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ပူၵ်းတင်ႈၵေႃ ၵပ်းသၢၼ်ၸိုင်ႈတႆး (SSCC) ။
1998 ၵေႃၵပ်းသၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈပဵၼ် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸိုင်ႈတႆး SSJAC မႃးၵေႃႈ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ၽူႈၼမ်း ၼႂ်း (SSPC) ထႅင်ႈ ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈၾၢႆႇ ဢုပ်ႉပိူင်ႇမႃး တေႃႇထိုင်ပေႃးလူႉၶွႆႈ။
လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်
10/2/2002 ၽွင်းၵႂႃႇၶိုၼ်ႈဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တီႈတႃႈၵုင်ႈဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇဢဝ်ၵႃး ပိၼ်ႈ ႁိမ်းဝဵင်းသိၼ်ႉၵၢႆႇ ၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းလိူဝ်ႇ တင်းၵူၼ်း 6 ၵေႃႉ။ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းမႃး၊ တိူဝ်ႉၺႃးတီႈသဵၼ်ႈဢဵၼ်ဢႃႇ ယူင်ႇလုပ်ႇၵွင်ႇၵေႃႈႁၵ်းၸတ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇပႆတၢင်းလႆႈ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတႄႉ ႁဵတ်းလႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇ။ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃတီႈဝဵင်း လိူဝ်ႇ၊ တီႈတႃႈၵုင်ႈ တေႃႇထိုင်ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ် 2002 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ 4 လိူၼ် ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ 6 လိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ လႆႈ လူင်းၵႂႃႇၵူတ်ႇတူဝ်တီႈတႃႈၵုင်ႈ။
2003 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပဵၼ်တွင်ႉၸဵပ်းလႄႈ လႆႈလူင်းၵႂႃႇၵူတ်ႇယႃတီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ/ တႃႈၵုင်ႈ ၸင်ႇႁူႉဝႃႈပဵၼ်တၢင်း ပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်းမႅင်း။
13/12/2003 လႆႈၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ (မိူင်းထႆး)။
24/1/2004 ၸင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းတႃႈၵုင်ႈ။
2004 ၵၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈထိုင်ငဝ်ႈငုၼ်းၶၢႆးသိမ်ႇ။
20/2/2004 လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈၶိုၼ်းလူင်းတႃႈၵုင်ႈ တႃႇၵႂႃႇယႃတူဝ်ၶိုၼ်းတီႈၼွၵ်ႈမိူင်း၊ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃ Sakura (သႃႊၵူႊ ရႃႊ) ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းလႄႈ ဝၼ်းတီႈ 14/03/2004 ယၢမ်း 15:00 မူင်း လႆႈၶၢတ်ႈႁိူဝ်းမိၼ်တင်းလမ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်း မႃးလႃႈသဵဝ်ႈ၊ သိုပ်ႇၶီႇၵႃးပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး။ ယၢမ်း 19:15 မူင်း လပ်ႉလွႆငိုၼ်းလွႆ ၶမ်းၵႂႃႇတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈၶၢႆးသိမ်ႇ။
20/03/2004 ယုၵ်ႉဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် ႁွပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႈႁဵဝ်ႈသၢင်းၵျူဝ်ႇၽဝ်ၾႆး။
သဵင်ၶဝ်ႇႁွၵ်ႈ
ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ မၢႆ 212
