တီႈမိူင်းတႆး
ဝၼ်းၶူးမေႃ ဢမ်ႇၼၼ်ႉ ဝၼ်းယုၵ်ႉယွင်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆးၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး တႄႇၶဝ်ႈၸႂ်မႃး မိူဝ်ႈပီ 1960 (ပပ 2503) မႃးတၢင်းၼႆႉ။ လုင်းၶုၼ်မႁႃႇ မိူင်းယႆ တင်ႈၵေႃၶူၼ်ႉၶႂႃႉသေဢွၼ် ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၶူၼ်ႉႁႃပိုၼ်းတူဝ်၊ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းလႄႈ ပႃႇႁဵဝ်ႈၶူးမေႃၶဝ်ၸဝ်ႈသေ ႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်ၽူႈႁူႉၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးပိုၼ်း၊ ပၢႆးၾိင်ႈ ငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၶဝ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉတႅပ်းတတ်းႁဵတ်း မႃး ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းႁုၼ်ႈလင်ၶဝ် မေႃဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ၊ မေႃၼပ်ႉယမ်ၽွၼ်းၵၢၼ် လိၵ်ႈလၢႆးၶဝ်ၸဝ်ႈလႄႈ မေႃႁဵတ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်- ၵၢၼ်ပႂ်ႉ ပႃး၊ ၵၢၼ် ယုၵ်ႉမုၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၽိူၺ်ၽႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈတင်ႈမၼ်ႈယူႇလႆႈ ၶၢဝ်း ႁိုင်ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။
ၼႂ်းမိူင်းတႆးတႄႉ ၽူႈႁူႉၶဝ်လႆႈတႅပ်းတတ်းဢဝ်လိူၼ် 12 မႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ ပဵၼ်ဝၼ်းၶူးမေႃလိၵ်ႈ တႆး။ ၵွပ်ႈၸဝ်ႈၶူး မေႃၶဝ်ၸဝ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၵိူတ်ႇ/တၢႆၼႂ်းလိူၼ် 12 ၼႆႉ။ ဝၢႆးသေလႆႈၸႅပ်းတတ်း ယဝ်ႉ တႄႇႁဵတ်းဝၼ်းၶူးမေႃ လိၵ်ႈတႆးမႃးၼင်ႇၵႃႈပဵၼ်လႆႈမိူဝ်ႈပီ 1968 (ပပ 2511) လႄႈ 1969 (ပပ 2512) တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။ တင်ႈ ဢဝ်ပီ 1970 (ပပ 2513) မႃးၼႆႉ လႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး သေ သိုပ်ႇဢွၼ်ႁူဝ် ႁဵတ်းမႃးၵူႈပီပီတေႃႇထိုင် 1990 (ပပ 2533)။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပွႆး ဝၼ်းပီမႂ်ႇတႆးမႃးတႅၼ်းသေ ဢဝ်ဝၼ်းၶူးမေႃၼႆႉ ၸၢင်ႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိူင်ႉၼႆ။
ၼႂ်းမိူင်းထႆး
ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ပၢၼ်ပေႃႈၵမ်ႈၼၼ်ႈသႅင်(ပူႇႁဵင်သႅင်) ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်၊ တင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ သေႃးၽီႇတ ၸဝ်ႈ ဢႃးဝၢသ်ႈဝတ်ႉမွၵ်ႇၸၢမ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ (သိူဝ်လိူၼ်ၾႃႉ) လုၵ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉ လူင် မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၽူႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈ(1948-1952) ႁူမ်ႈတင်းၸဝ်ႈသင်ၶ၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လႄႈၽူႈ ႁၵ်ႉလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးႁဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢွၼ်ၵၼ် ၵေႃႇတင်ႈၵေႃသေ တႄႇႁဵတ်းမႃး တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်ႁဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 1967 (ပပ 2519) ပဵၼ်ပီဢွၼ် တၢင်းသုတ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုပ်ႇတၢမ်လၢမ်းၵၼ်ႁဵတ်းမႃးၵူႈၶူပ်ႇပဵၼ်ပီ တေႃႇထိုင်ပီၼႆႉ(ပီ 2019- ပပ 2562 ၼႆႉ) လႆႈမႃးယဝ်ႉ 43 ပီ (ပဵၼ်ပီထူၼ်ႈ 43) ၼႆၼၼ်ႉ တွင်းၵၼ်ဝႆႉၵိုမ်းၵိုမ်းၵၼ် သေၵမ်း။
ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈသင်ႇၶလႄႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်း လူင်ႁဝ်းၶႃႈမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈ တႅပ်းတတ်းဢဝ်ဝၼ်းလိူၼ်သၢမ်မူၼ်းပဵၼ်ဝၼ်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆးသေ ႁဵတ်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈမႃးၵူႈ ပီပီမိူၼ်ႁူႉၵၼ်ၼႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်တီႈမၢႆ တွင်း(ဢၼုသွၼ်) ၸဝ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆးၶဝ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈဝႆႉႁေႃ ၸဝ်ႈၶူးမေႃၼႆလင်ၼိုင်ႈပဵၼ်ႁၢင်ႈတိုၵ်းသွင်ၸၼ်ႉ။ ႁေႃၸဝ်ႈၶူးမေႃၼႆႉၸၼ်ႉ တႂ်ႈလၢင်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ၶူဝ်းၶွင်ၵိုၵ်းပိုၼ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇတင်းၾိင်ႈတႆးၵူႈတီႈတီႈ ႁူမ်ႈတင်းလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ ဢၼ် ၸဝ်ႈၶူးမေႃၶဝ်ၸဝ်ႈလႆႈတႅမ်ႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵႃႈဝၵ်ႉမႃးႁႃလႆႈ။ ဢၢၼ်းၵဵပ်းႁွမ် တွမ်ၶွၼ်ႈပႃးၽိုၼ် လိၵ်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃၶဝ်ဝႆႉမိူၼ်ႁူင်းတူၺ်းလိၵ်ႈပုၼ်ႈတႃႇၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ် မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်း ဝၼ်းၼႃႈၼႆႉယူႇ။ ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တေမီးလွင်ႈပိုၼ်း၊ လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆး၊ လွင်ႈၾိင်ႈငႄႈ၊ ႁူမ်ႈတင်းၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈ မိုဝ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇတင်း လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၵူႈၶိူဝ်းၶိူဝ်းၼႆထႅင်ႈ။
ၸဝ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး 10 ၸဝ်ႈ –
ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ လႆႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်လၢႆလၢႆပွၵ်ႈလႄႈ ယိူင်းဢၢၼ်းပႃးတင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈသေ လႆႈၶတ်း လိူၵ်ႈလႄႈမၵ်းမၼ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး 10 ၸဝ်ႈ(ဢဝ်ၸွမ်ပီမိူင်းဝႃႈ)ၸိူင်ႉ ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ။
1) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈထမ်မတိၼ်ၼ (ၶသ 1541 – 1640)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးၶမ်းတိုၼ်း(ပဵၼ်တႆးသၢႆၶိူဝ်တႆးၼိူဝ်)
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈၸႄႈႁၵ်ႉ၊ ဝဵင်းမိူင်းတိင်၊ မိူင်းၵိုင်မ (ၶႅင်မိူင်းယုၼ်ၼၢၼ်၊ မိူင်းၶႄႇ)
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ၵွပ်ႈပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈၼႂ်းၵႅင်းယူၼ်းသေ ႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃတမ်ႈတီႈၸဝ်ႈၶူးဝႃးလူင်မိူင်း ယူၼ်း(ၸဝ်ႈၺႃၼၵမ်ၽီရ) လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇလိၵ်ႈထမ်းၾၢႆႇပႃလိ၊ ႁူမ်ႈတင်းၾၢႆႇလေႃးၵိယၶိူင်ႈ ဢၼ် ထုၵ်ႇလီႁူႉ လီမေႃၼၼ်ႉၸေးၸွတ်ႇၸုမ်းၵူႈ။ တႅမ်ႈလိၵ်ႈ/ႁေႃးလိၵ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽႄႈ တိူၼ်းပုတ်ႉထသႃသ ၼႃ ၵႅင်းယူၼ်းမႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ဝၢႆးမႃး ၵွပ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈၵဝ်းယုင်ႈမႃးလႄႈ ၸဝ်ႈထမ်မ တိၼ်ၼ လႆႈသိုၵ်းထႂၢၵ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းလမ် (မိူဝ်ႈဢႃယုၸဝ်ႈလႆႈ 48) ၼၼ်ႉသေ လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းသြႃႇၶုၼ်မိူင်း သႅၼ်ဝီ ၼႂ်းတၼ်းႁဵင်းဢမၢတ်ႈလူင်ၼႆယူႇ။
ၼႃးႁိူၼ်း – သၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတင်းၼၢင်းဢၢမ်ဢွၼ်ႇ လုၵ်ႈယိင်းၶိင်းႁဵင်တိၼ်ႁေႃ မိူင်းသႅၼ်ဝီ (ဢမ်ႇႁၼ်ဝႃႈ မီးလုၵ်ႈလၢင်း)။
ၽွၼ်းၵၢၼ် (လိၵ်ႈလၢႆး) – တႅမ်ႈလိၵ်ႈထမ်းၵႂၢမ်းသွၼ်ပဵၼ်လင်ႇၵႃႇလူင်၊ သွၼ်လၢႆးတႅမ်ႈ/ ႁေႃးလိၵ်ႈလူင်ပၼ် ၵူၼ်းသူင်ႁဵၼ်းၶဝ်မႃး။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈထမ်မတိၼ်ၼတႅမ်ႈဝႆႉ ဢၼ်တိုၼ်ႉသွၵ်ႈႁႃႁၼ်ၼၼ်ႉ မီး 11 ၽိုၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်ႈပဵၼ်ၽိုၼ်ထမ်းသုတ်ႉတမွၼ်းထမ်း။ (ပၢၼ်ၸဝ်ႈထမ်မတိၼ်ၼၼႆႉ လႅပ်ႈတေတႅမ်ႈလႄႈႁဵၼ်း/ သွၼ်ၵၼ်လူၺ်ႈလိၵ်ႈတႆး မၢဝ်းၵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်လိၵ်ႈထူဝ်ႇငွၵ်ႈလၢမ်းၵၼ်ၼင်ႇ ၼႆ။ လိၵ်ႈတႆးမၢဝ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၵၼ် ယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈၸႂ်ဝႃႈပဵၼ်လိၵ်ႈတႆးမၢဝ်းသႅၼ်းမႂ်ႇ(မႄးမႂ်ႇ) ၼႆယူႇ။
2) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈမႁႃၶၼၢၼ် (ၶသ 1771-1857)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸဝ်ႈလူင်းသႅင်
တီႈၵိူတ်ႇ – ၼႂ်းႁေႃလူင်ၵဵင်းတုင်၊ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼမ်ႉၶူင်း။
ၼႃႈႁိူၼ်း – ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၸၢဝ်းတႆးၶိုၼ် တူၼ်ႈတီး 32 မိူင်းၵဵင်းတုင်၊ မီးလုၵ်ႈ 4 ၸဝ်ႈ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸဝ်ႈ ၼၢင်းသုၼၼ်းတႃး၊ ၸဝ်ႈမႁႃၽုမ်း၊ ၸဝ်ႈၶမ်းသႅၼ်၊ ၸဝ်ႈၵွင်ၶမ်းၾူး။
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ႁူႉၸိူင်းသိုၵ်းလႄႈ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတိုၵ်းသိုၵ်း၊ တိုၵ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈတင်းတပ်ႉထႆး ၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁိုၼ်ၼၢၼ်း 12 ပီ လုမ်းလုမ်း၊ ၵမ်းလိုၼ်သုတ်းၵၢၼ်ႉထႆး လႄႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈပိုၼ်ႈမၢၼ်ႈသေ ၶိုၼ်းလႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၾႃႉ မိူင်းၸဵင်းတုင်တေႃႇပေႃးၼွၼ်းၽႄး။
ၽွၼ်းၵၼ်(လိၵ်ႈလၢႆး) – ယၢမ်းပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈၵႂႃႇႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃၼႂ်းမိူင်းယူၼ်လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇပႃလိ လိၵ်ႈထမ်းသေ ဝၢႆးလႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ တၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈမႄႈတူဝ်လိၵ်ႈယူၼ်းႁႂ်ႈႁဵၼ်း/ သွၼ်ငၢႆႈ၊ ပိၼ်တႅမ်ႈ လမ်ႇသဵင်ထမ်းယူၼ်း မႃးပဵၼ်လမ်ႇသဵင်ၸၢဝ်းတႆးၶိုၼ်လႄႈ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇသွၼ်ပဵၼ်လမ်ႇထမ်း (လင်ႇၵႃႇလူင်) ယဝ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။
မွၵ်ႇၸႅင်ႈ – ၸဝ်ႈမႁႃၶၼၢၼ်ၼႆႉ (မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈလူင်းသႅင်)၊ ၵွပ်ႈတၢၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ပူႇၸဝ်ႈ – ၸဝ်ႈ ၾႃႉလူင်ၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈ ဢိၼ်ထလႅင် လႄႈ လႆႈယိူင်ႈၼႃႈၸဝ်ႈၵွၼ်ႈၵႅဝ်ႈသေ တႅမ်ႈႁၢင်ႈၸဝ်ႈဝႆႉ – ၸၢႆး ထုၼ်းလ(မေႃမိုဝ်းတႆး)၊ ယိူင်းၸူးဝၼ်းယုၵ်ႉယွင်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃ (10) ၸဝ်ႈၼႂ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး 2019 (ပီလပ်းမူတ်ႉ – ပီပႄႉ) ၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတႅမ်ႈလွင်ႈယေႃႈဝႆႉလူၺ်ႈ – မႁႃမုင်ႉ (မိူဝ်ႈၸႄႈ) မိူဝ်ႈ 23/11/20114)။
3) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ် (ၶသ 1787 – 1882)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးလၢႆးသႂ်၊
ၸိုဝ်ႈမုၼ်ၸဝ်ႈ – ၸဝ်ႈသုမၼ
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈၼႃးၵႅင်း၊ ဢိူင်ႇဝဵင်းလဝ်း၊ ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း၊ မိူင်းၼၢႆး
ၼႃႈႁိူၼ်း – တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းတင်းၼၢင်းသႅင်သူၺ်ႇ ၵူၼ်းဝဵင်းလဝ်းၼင်ႇၵၼ်လႄႈ မီးလုၵ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈၼၢင်းၶမ်းၵူႇ (ဝၢႆးမႃးလႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶူးမေႃယိင်းၵေႃႉႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး- မိူင်းတႆးၵဝ်ႈႁၢႆးႁေႃၼၢင်း ၼိုင်ႈ)။
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈၼႂ်းၵႅင်းယူၼ်းသေလႄႇလၢဝ်းတွင်ႈတဵဝ်းႁႃႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃတၢင်းမေႃ လႄႈ တႄႇဢဝ်လိၵ်ႈထမ်း/ လိၵ်ႈမိူင်း(လေႃးၵီႇ/ လေႃးၵုတ်ႈ) ႁူမ်ႈတင်းပၢႆးၼၵ်ႉၶတ်ႈ၊ လၵ်ႉၶၼႃႇ ၶၢတ်ႈဢ ၵေး၊ ပေႇတၢင်ႇၵႃႇလႃး၊ မေႃႁူဝ်ရႃး၊ မေႃၼပ်ႉသွၼ်ႇ၊ ၵႃထႃဢႃးၶူမ်းသၢႆယူၼ်း၊ ၶမဵၼ်၊ မၢၼ်ႈ၊ ၵလႃး၊ ၶႄႇ တဵမ်ထူၼ်ႈၸုမ်ႇၵူႈ။ ဝၢႆးမႃး ၵွပ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈၵဝ်းယုင်ႈမႃး လႄႈ ၸဝ်ႈသုမၼ (ၸဝ်ႈၶူးဝႃး လူင်ၵၢင်းသိူဝ်) လႆႈသိုၵ်းထႂၢၵ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းလမ်(မိူဝ်ႈဢႃယု ၸဝ်ႈလႆႈ 65 ၼၼ်ႉသေ လႆႈႁဵတ်းလူင်လႄႈထူး သွၼ်လၢႆးႁေႃး/ လၢႆးတႅမ်ႈလင်ႇၵႃႇလူင်မႃးတေႃႇ ၸူဝ်ႈဢႃယုၶႆၼႆယူႇ။
ၽွၼ်းၵၢၼ်(လိၵ်ႈလၢႆး) – တႅမ်ႈလင်ႇၵႃႇလိၵ်ႈသိလ်ထမ်း၊ လိၵ်ႈသင်ႇသွၼ်၊ လၢႆးၶၢတ်ႈဢၵေးၵူၼ်း၊ ဢပုမ်ႇ ဢပုမ်း၊ တႃပွင်ႇ(ၵႂၢမ်းတၵ်ႉၼၢႆးလူင်ႈၼႃႈ) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈတၢၼ်ႈၸဝ်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉႁႃႁၼ်မီး 183 ၽိုၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်ႈပဵၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈမင်ႇၵလႃႇလူင်လႄႈ လိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇသိပ်းႁူဝ်ဝႃႈၼႆ။ (ၶူင်ဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1953-4 ၵႃႈၼႆႉ)။
4) ၸဝ်ႈၵေႃးလီ – မိူင်းပၼ်ႇ (ၶသ 1822-1889)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးၵႃၶမ်း
ၸိုဝ်ႈမုၼ်ၸဝ်ႈ – ၸဝ်ႈၵေႃလိယ
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈၸွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼွင်ၶဝ်ႈလၢမ်၊ မိူင်းပၼ်ႇ
ၼႃႈႁိူၼ်း – လႆႈသၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ မီးလုၵ်ႈ။
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ၵွပ်ႈပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈၼႂ်းၵႅင်းယူၼ်းသေ ႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺႃၺႃ တမ်ႈတီႈၸဝ်ႈသြႃႇသုမေးထႃး (ဝတ်ႉၼွင်ၶဝ်ႈလၢမ်) လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇတင်းလိၵ်ႈထမ်း/ ဢိၵ်ႈမိူင်း (လေႃးၵီႇ/ လေႃးၵုတ်ႈ) ၸုမ်ႇၵူႈထိုင်တီႈ လႄႈ ဝၢႆးသေဢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈၵဝ်းယုင်ႈလႄႈ လႆႈမႃးသိုၵ်း(ထႂၢၵ်ႈ) မႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈပဵၼ်ၸရေးတႅမ်ႈလိၵ်ႈ/ ႁေႃးလိၵ်ႈၽူႈမီးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ။
ၽွၼ်းၵၢၼ်(လိၵ်ႈလၢႆး) -တႅမ်ႈဝႆႉလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇထမ်းသွၼ်ပိူဝ်ႈတႃၽွၼ်းလီလုၵ်ႈလၢၼ်ၵူၼ်းႁၼ်လင်ဝႆႉ တင်းၼမ် ႁူမ်ႈတင်းပိုၼ်ႉႁူႉၼၵ်ႇၶတ်ႈ၊ လၢႆးမိုဝ်း၊ ပေႇတၢင်ႇႁူဝ်ရႃး၊ လိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵေႃးလီ တႅမ်ႈဝႆႉလႄႈ တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃႁၼ်ၼၼ်ႉ တင်းသဵင်ႈမီး 200 ၽိုၼ်/ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်ႈပဵၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈသုတ်ႉထ ၼိပ်ႉပႃၼ။
5) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈၼေႃႇၶမ်း မိူင်းၵိုင် (ၶသ 1854 – 1895)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးထုၼ်းလ
ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈသၢင်ႇ – ၸဝ်ႈၼၼ်တိၸႃရ
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈတၢၼ်းလွႆ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းၼိမ်၊ ဝဵင်းၵေးသီး (ဝၢၼ်ႈၸၢမ်)
ၼႃႈႁိူၼ်း – သၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတင်းၸဝ်ႈၼၢင်းၶမ်းၵူႇ ပီႈၼၢင်းၸဝ်ႈၶုၼ်မုင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၵိုင်၊ မီးလုၵ်ႈၸွမ်း ၵၼ် 2 ၵေႃႉ (ယိင်းၼိုင်ႈ၊ ၸၢႆးၼိုင်ႈ)
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ၵွပ်ႈလႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇသေ ႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃလႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇတင်းလိၵ်ႈထမ်း) လိၵ်ႈ မိူင်း (လေႃးၵီႇ/ လေႃးၵုတ်ႈ) ဝၢႆးမႃးလႆႈႁဵတ်းၸရေးၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၵိုင်၊ ၸဝ်ႈၼေႃႇၶမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးတူဝ် ၸႂ်သိူဝ်းသႂၢင်ႇသူင်မူၼ်ႈသူင်ၵျေႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ တႅမ်ႈလင်ႇၵႃႇတၢင်းႁၵ်ႉတၢင်းပႅင်းထိုင်တီႈတႄႉတႄႉ၊ ၸင်ႇၵမ်းၵမ်းထုၵ်ႇတင်းၽူဝ်ပိူၼ်ႈၽၢင်ႇၽိတ်းသေ လႆႈပၢႆႈယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းၼႆယူႇ။
ၽွၼ်းၵၢၼ်(လိၵ်ႈလၢႆး) – ပဵၼ်ၸရေးႁေႃလိၵ်ႈ/ တႅမ်ႈလိၵ်ႈႁႃလဵင်ႉတွင်ႉလႄႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇမူၼ်ႈႁူ သိူဝ်းၸႂ်ၵူၼ်းႁေႃး/ ၵူၼ်းထွမ်ႇတႄႉတႄႉ။ လိၵ်ႈလၢႆးဢၼ်ၸဝ်ႈၼေႃႇၶမ်းတႅမ်ႈဝႆႉလႄႈ တိုၵ်ႉၶူၼ်ႉႁႃ ႁၼ် ၼၼ်ႉ မီး 13 ၽိုၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းလင်သေ ပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်းၽြႃးဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸိၼတ်ႉထပ ၵႃသၼီ။
6) ၸိုဝ်ႈ – ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ (ၶသ 1854- 1918)
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈၵႅင်း၊ ဝဵင်းလဝ်း၊ ဢိူင်ႇၵဵင်းတွင်း၊ မိူင်းၼၢႆး
ၼႃႈႁိူၼ်း – လႆႈသၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတင်း ၸၢႆးသေႃးၸိၼ်ၼ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉပေႃႈၸဝ်ႈၵႄးၸူး။
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – တင်ႈဢဝ်ဢႃယု 6 ၶူပ်ႇ လႆႈႁဵၼ်းဢဝ်ၼမ်ႉႁူႉတီႈပေႃႈၸဝ်ႈ – ၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ်လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇ တင်းလိၵ်ႈထမ်း/ လိၵ်ႈမိူင်း(လေႃးၵီႇ/ လေႃးၵုတ်ႈ)၊ တႅမ်ႈလိၵ်ႈ/ႁေႃးလိၵ်ႈတၢင် ပေႃႈၸဝ်ႈသေ ပဵၼ်ၸရေး ယိင်းၵေႃႉႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵဝ်ႈႁၢႆးႁေႃ ၸိုဝ်ႈၼၢင်းၶမ်းၵူႇ။
ၽွၼ်းၵၢၼ် (လိၵ်ႈလၢႆး) – တႅမ်ႈလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇဢွၼ်ႇ/ လင်ႇၵႃႇလူင်သေ ပိုၼ်ၽႄႈၾိင်ႈငႄႈၼၢင်းယိင်းလီမႃး တေႃႇပေႃးသဵင်ႈဢႃယုၶႆမိူဝ်ႈ ဢႃယု 64 ။ တႅမ်ႈလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇဝႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈလၢၼ် 13 ၽိုၼ်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီး လိူင်ႈၶုၼ်သၢၼ်လေႃးၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႈ(ဢူဝ်ႈပဵမ်ႈ-သၢမ်လေႃး) ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉလိူင်ႈၼိုင်ႈ။
7) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈဢမၢတ်ႈလူင် မိူင်းၼွင်(ၶသ 1858 – 1906)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးသႃႇဢွင်ႇ
ၸိုဝ်ႈမုၼ်ၸဝ်ႈ – ၸဝ်ႈသေႃးၽိၼ်ၼ
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ဢိူင်ႇၸူင်ယၢဝ်း၊ ဝဵင်းမိူင်းၼွင်
ၼႃႈႁိူၼ်း – လႆႈသၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ မီးလုၵ်ႈ
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈသေ တွင်ႈတဵဝ်းႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃ ၼႂ်းမိူင်းယူၼ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်း သြီလင်ၵႃလႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇပႃလိ၊ ဢင်းၵိတ်ႉ၊ မၢၼ်ႈတင်းလိၵ်ႈထမ်း/ လိၵ်ႈမိူင်း(လေႃးၵီႇ/ လေႃးၵုတ်ႈ) ဝၢႆး မႃးလႆႈႁဵတ်းၸရေးၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းၼွင်၊ တႅမ်ႈၽိုၼ်လိၵ်ႈသင်ႇသွၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၼွင်၊ မႃးပဵၼ်ၸရေးၸဝ်ႈ ၾႃႉမိူင်းၵိုင်၊ ဝၢႆးမႃး လႆႈၵႂႃႇပဵၼ်ဢမၢတ်ႇၸဝ်ႈ ၾႃႉၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈဢမၢတ်ႈလူင်မိူင်းၼွင်ၼႆပဵၼ်ယူသ်ႉသၵ်း(တႃၶုၼ်)ၼႆယူႇ။ ဢဝ်ၾၢင်ႁၢင်ႈလိၵ်ႈတႆး ယဵၼ်းပဵၼ်တူဝ် မူၼ်းမႃးဢဝ်ၸွမ်းလၢႆးတႅမ်ႈတူဝ်လိၵ်ႈၸိုၼ်းၸၢၵ်ႈပေႃႉလိၵ်ႈမၢၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈဢမၢတ်ႈ လူင်မိူင်းၼွင်ၼႆႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။
ၽွၼ်းၵၢၼ်(လိၵ်ႈလၢႆး) – မိူဝ်ႈပဵၼ်ၸရေး၊ ပဵၼ်ဢမၢတ်ႈၼၼ်ႉ တႅမ်ႈလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႂၢမ်းသင်ႇ သွၼ်ၼႂ်းထမ်းပုတ်ႉထဝႆႉလၢႆတႄႉတႄႉ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉလႄႈ တိုၵ်ႉၶူၼ်ႉႁႃႁၼ်ၼၼ်ႉမီး 43 ၽိုၼ်လိူဝ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်းပဵၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈမႁေႃႇသထႃဢူးမၢင်ႇၶၢၼ်း။
8) ၸိုဝ်ႈ – ဝေႃးရၶႄႉ (ၶသ 1890-1948)
တီႈၵိူတ်ႇ – ပွၵ်ႉၼၼ်ႇတႃႇဝုၼ်ႇ၊ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ၊ မိူင်းတႇးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ဝၢႆးမႃးလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တႃၶုၼ် တီႈဝဵင်းဝေႃးရၶႄႉလႄႈ သၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတီႈၼၼ်ႈ။ ထိုင်မိူဝ်ႈပဵၼ်ၸရေးမႃး ၸင်ႇလႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈဝေႃး ရၶႄႉၼႆမႃး။
ၼႃႈႁိူၼ်း – သၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတင်း (ယင်းပႆႇႁႃလႆႈ)
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ၵွပ်ႈလႆႈပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈသေ ႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃလႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇတင်းလိၵ်ႈထမ်း/ လိၵ်ႈမိူင်း (လေႃးၵီႇ/ လေႃးၵုတ်ႈ) ဝၢႆးမႃးလႆႈႁဵတ်းၸရေးၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈလႄႈ လႆႈပဵၼ်ၸရေး ႁေႃးလိၵ်ႈၼႂ်း ၼၢမ်းၸဝ်ႈဝေႃးရၶႄႉၼႆမႃး။
ၽွၼ်းၵၢၼ် (လိၵ်ႈလၢႆး) – လႆႈပဵၼ်ၸရေးႁေႃးလိၵ်ႈ/ တႅမ်ႈလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇလူင်သေ ပိုၼ်ၽႄႈၾိင်ႈထုင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းပၢႆးမႃးတေႃႇဢႃယုၶႆသုတ်းသဵင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းလင်သေပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈၵျၢမ်းၼႄတၢင်းၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ။
9) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈပၺႃၢၺႃၽေႃးၵ (ၶသ 1893-1971)
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈပႃႇၵႄႇ(ဢိူင်ႇယုမ်းပွင်ႇ) ဝဵင်းမိူင်းသူႈ
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – ၵွပ်ႈပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈသေ ႁမ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ပၺ်ၺႃၾၢႆႇလေႃးၵုတ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းသြီလင်းၵႃ ၸဵမ်လဵၵ်ႉလႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇလိၵ်ႈထမ်းပိတၵတ်ႈတင်းသၢမ်ႁူမ်ႈတင်းဝေႃးႁႃရထွႆႈၵႂၢမ်းတႆး၊ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၸုမ်ႇ ၵူႈတဵမ်တၼ်းတႄႉတႄႉ။
ၽွၼ်းၵၢၼ် (လိၵ်ႈလၢႆး) – ပိုတ်ႇတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ၊ ဢွၼ်တင်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ၶၸိုင်ႈတႆး၊ တင်ႈပၢင်တႅမ်ႈ တွပ်ႇ/ ၶူၼ်ႉၶႆႈလိၵ်ႈပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်မပႃလၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး၊ ဢွၼ်ႁူဝ်ပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈထမ်းၸဝ်ႈ ပိၼ်ႇပဵၼ်ပႃလိၽႄတႆးတင်းသၢမ်ၵွင် လူၺ်ႈပိၼ်ႇဢဝ်တီႈထွႆႈၵႂၢမ်းပႃလိမႃးပဵၼ်တႆးၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ထမ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၼမ်းႁူဝ်ပိၼ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မီးပႃလိ 49 ၽိုၼ်၊ ဢတ်ႉထၵထႃ 51 ၽိုၼ်၊ ႁူမ်ႈတင်းၽိုၼ် လိၵ်ႈယွႆႈယႅမ်း(ၵျၢမ်းဢွၼ်ႇ) ထႅင်ႈလၢႆလၢႆသိပ်းၽိုၼ် လႄႈ ပဵၼ်ၽူႈပိုတ်ႇၼႃႈပိုၼ်းပိတၵၢတ်ႈတႆးၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ၼႆယူႇ။
10) ၸိုဝ်ႈ – ၸဝ်ႈၸဵၼ်ႈၶမ်းသႂ်(ၶသ 1897-1970)
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈမိူင်းလွင်း၊ ဢိူင်ႇပၢင်ၵႆႇ၊ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ (မိူင်းသႅၼ်ဝီ)
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးယီႈၵႅၼ်ႇ
ၼႃႈႁိူၼ်း – သၢင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းၸွမ်းၼၢင်းသႅင်ႁိူၼ်း ပွၵ်ႉၾၢႆႇမိူင်းပေႃႈ၊ ဝဵင်းၸႄႈလၢၼ်ႉ(ဢမ်ႇႁၼ်ဝႃႈ မီးလုၵ်ႈလၢင်း)
ၼမ်ႉၵတ်ႉ – လႆႈႁမ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးမၢဝ်း၊ လိၵ်ႈတႆးတႂ်ႈ(လိၵ်ႈတႆးတူဝ်မူၼ်း) လႄႈ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တီႈၼႂ်းဝတ်ႉ မုၼ်ၸဝ်ႈသေ သိုပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ တႅမ်ႈ/ႁေႃးလိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇလူင် သင်ႇသွၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းၸၢဝ်းတႆးမႃးတေႃႇသဵင်ႈဢႃယုၶႆ။ ၵွပ်ႈမႃးပဵၼ်ၸရေးႁေႃးလိၵ်ႈတီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈသေ သဵင်ႈမုၼ်တီႈ လၢႆးၶႃႈလႄႈ ၸရေးလၢႆးၶႃႈၼႆၵေႃႈႁွင်ႉ။
ၽွၼ်းၵၢၼ်(လိၵ်ႈလၢႆး) – တႅမ်ႈလိၵ်ႈထမ်းၵႂၢမ်းသွၼ်ပဵၼ်လင်ႇၵႃသေ သင်ႇသွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်လႄႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃး။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၸဵၼ်ၶမ်းသႂ်တႅမ်ႈဝႆႉလႄႈ တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃႁၼ်မီး 44 ၽိုၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လိုဝ်းလင်သေပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လိၵ်ႈသေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၼႄလႅင်း။
ၶေႃႈလူပ်းလိုၼ်း
လိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၵူႈတီႈ ႁူမ်ႈတင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းသၢဝ်ၶဝ်ႁူႉဝႆႉဝႃႈ- မိူဝ်း ၼႃႈထႃႇပၢႆမႃး ပေႃးၽႂ်ၶႂ်ႈႁူႉလွင်ႈၸဝ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး၊ ၶႂ်ႈႁၼ်ဝၼ်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈ တႆးၼႆႉ ႁႂ်ႈမႃးတူၺ်း၊ မႃးလဵပ်ႈ ႁဵၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇၸၢမ်၊ ဢိူင်ႇတႃႈတွၼ်း၊ ၸႄဝဵင်းမႄႈဢၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈၸဵင်းမႆႇၼႆႉတီႈလဵဝ်ၼႆၼၼ်ႉ သေ ႁဝ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၶပ်းၶိုင်ပၢင်တႃႇပွႆးယုၵ်ႉ ယွင်ႈဝၼ်းၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆးၼႆႉ သုၼ်ႇၽူႈၵူၼ်းလႄႈသင်၊ ပဵၼ်ၸုမ်း/ၵေႃလႄႈသင် ဢၼ် ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈပၢင်ပွႆး ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ၊ ႁူမ်ႈတင်း ၽူႈၵမ်ႉၸွႆႈဢဵၼ် ႁႅင်းတီႈၸမ်တီႈၵႆၶဝ် ႁႂ်ႈမီးႁႅင်းၸႂ်၊ မီးလွင်ႈပဵင်းပေႃးၸႂ်(ၽူမ်းၸႂ်)ၵၼ်ယဝ်ႉ ပီၼိုင်ႈယဝ်ႉပီ ၼိုင်ႈ သိုပ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇႁႂ်ႈတိူဝ်းတွၼ်းၵႂႃႇၶၢဝ်းၵႆသေၵမ်း။
တၢင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးၵူႈၸႄႈဝဵင်း လီဢွၼ်ၵၼ်ယိူင်ႈၵေႃ လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆးၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ ၶိုၼ်းဝၢႆႇမႃးႁဵတ်းပႃးပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈဝၼ်းၶူး မေႃလိၵ်ႈတႆးၵၼ်ၵူႈတီႈၵူႈပီသေ ၵမ်း ယွၼ်းၾၢၵ်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။
မႁႃမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ)
