သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁိုဝ် ပျီႇတုၸိတ်ႉ

ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼႆ ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တေဢမ်ႇပေႃးသူႈ ယၢမ်ႈလႆႈငိၼ်း။ ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ပျီႇတုၸိတ်ႉ ၼႆတႄႉ တေႁူႉၵမ်းလဵဝ်။ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိၼ်ႇဢဝ်မႃးတီႈ ပျီႇတုၸိတ်ႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ။

ပျီႇတုၸိတ်ႉၼႆႉ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်း ၼေႇဝိၼ်း တႄႇ ၸႂ်ႉၵေႃႇတင်ႈ ၵႅတ်ႇဝၢၼ်ႈပႂ်ႉသူၼ် ၸဵမ် မိူဝ်ႈပၢၼ် မသလ (မျၢၼ်ႉမႃႉ သူဝ်ႇသျႄႇလိတ်ႉလၢၼ်းၸိၼ်ႇပႃႇတီႇ)။ ၶၢၼ်းဢဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ပၼ်ၵွင်ႈၵဝ်ႇ သေ ၸႂ်ႉပႂ်ႉဝၢၼ်ႈ၊ ၸႂ်ႉၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ၊ ၸႂ်ႉထူဝ်းတၢင်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်သိုၵ်း။ ပေႃးၶတ်းၵႂၢမ်းသင်ႇ ၵႆႉၺႃးၽူႈၵွၼ်းငႃးသိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ထိုင်တီႈ ယၢမ်ႈသဵင်ႈသၢႆၸႂ်ၵေႃႈမီး။ ၼႆႉပဵၼ်သႅၼ်းၼိုင်ႈ။

ထႅင်ႈသႅၼ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ တူၺ်း ပုၼ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး သေ ယွမ်းပိုၼ်ႉပွႆႇ လွၵ်းၸုၵ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းထိူၼ်ႇယဝ်ႉ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝဵင်း၊ ယွမ်းလႅၵ်ႈၸိုဝ်ႈ လႅၵ်ႈၶူဝ်း ပိၼ်ႇၽဝပဵၼ် ပျီႇတုၸိတ်ႉ။

ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းၶွင်ႊသီႇငမ်းယဵၼ်မၢၼ်ႈ MPC ယၢမ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးၼပ်ႉႁဵင်။ ပေႃးမီး ႁႅင်းၵူၼ်း 30 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တမ်းပိူင်ဝႆႉတင်ႈတပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ လႆႈ ဝႃႈၼႆ သေတႃႉ ပေႃးမီးႁႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ 15 ၵေႃႉ ၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းတပ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ႁဵတ်း တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ ပႂ်ႉဝၢၼ်ႈ ပႂ်ႉသူၼ်လႆႈ။

လၢႆးၶွတ်ႇၽွတ်ႈတပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ မီး 3 သႅၼ်း – ပေႃးဢဵၼ်ႁႅင်း မီးထိုင် 281 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 27 ၵေႃႉသေ တင်ႈတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်လႆႈ။ ပေႃးႁႅင်းသိုၵ်း ဢေႇလိူဝ်ၼၼ်ႉ တႄႉ ယႅၵ်ႈ ဝႆႉ ပဵၼ် 3 သႅၼ်းသေ ဢဝ်ၶွတ်ႇ ၽွတ်ႈ ႁႂ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁိုဝ် ပျီႇတုၸိတ်ႉ။

(1) တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉယႂ်ႇ – ႁႅင်းၵူၼ်း 90 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ယိပ်းၵွင်ႈ 60 ၵေႃႉ သေ ဢၼ်ၵိုတ်း 30 ၵေႃႉ ၸႂ်ႉႁဵတ်းတူဝ်ၵႅမ်။
(2) တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉၵၢင် – ႁႅင်းၵူၼ်း 60 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ယိပ်းၵွင်ႈ 40 ၵေႃႉ သေ ဢၼ်ၵိုတ်း 20 ၵေႃႉ ၸႂ်ႉႁဵတ်းတူဝ်ၵႅမ်။
(3) တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉလဵၵ်ႉ – ႁႅင်းၵူၼ်း 30 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ယိပ်းၵွင်ႈ 20 ၵေႃႉ သေ ဢၼ်ၵိုတ်း 10 ၵေႃႉ ၸႂ်ႉႁဵတ်းတူဝ်ၵႅမ်။ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸုမ်းယႂ်ႇၸုမ်းလူင် မီးလၢႆလၢႆၸုမ်း။ မီးလၢႆတပ်ႉၵွင်။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ပဵၼ် ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဢၼ် ဢူးဢွင်ႇၶမ်းထီႊဢွၼ်ႁူဝ်။

ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ႁူဝ်မိူင်းဢၼ်ဢူးမႁႃၵျႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၵႅင်း (ပၢင်ႇလႅင်းသႂ်) ဢၼ်ဢူးၸၢႆးလူႇ (ၸဝ်ႈလႅင်း သႂ်) ဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၼႃးယႆး သမ်ႉ ဢူးၵျူဝ်းသၢင်း ဢွၼ်ႁူဝ် ၊ ၸုမ်းပူဝ်ႇ မူၼ်း မၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ၸုမ်း လၢဝ်းမႃး မိူင်းႁႃႉမိူင်းႁႅင်း – ၸုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ၸုမ်း MTA ဝၢင်းၶိူင်ႈ မိူဝ်ႈ 1996 သေ ပဵၼ်မႃး။ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉ မၢႆဝႆႉဝႃႈ ၸုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵမ်ႉၵႅမ်သိုၵ်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ သၢၼ်ၶတ်း ၸုမ်းသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း။

ၸုမ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၸုမ်းငမ်းယဵၼ်သေ ပဵၼ်ႇပဵၼ် တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ မိူဝ်ႈပီ 2009 ၼၼ်ႉ – ၸုမ်း ပဢူဝ်း PNA ဢၼ် ဢူးဢွင်ႇ ၶမ်းထီႊ ဢွၼ်ႁူဝ် – 5 တပ်ႉၵွင်၊ ၸုမ်းသိုၵ်းသႅင်ၵႅဝ်ႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈလွႆမၢဝ်း ၸဝ်ႈၵၢႆႇၾႃႉ ဢွၼ်ႁူဝ် 4 တပ်ႉၵွင်၊ ၸုမ်းၶၢင် ၵွင်းၶႃးၵူတ်ႉၶၢႆ ဢၼ် ဢူးမထူႉၼေႃႇဢွၼ်ႁူဝ် မီး 5 တပ်ႉၵွင်။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းမီး ထႅင်ႈၸုမ်းၶူဝ်လူင်လီႉသေႃး ဢၼ်ပၢၼ်းသေးၵျေႃႇမိၼ်ႉဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၸုမ်းတီႇ ၶုၼ်ႇမျၢတ်ႉ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၸုမ်းၵမ်မၢႆ မိူင်းပေႃႈ၊ ၸုမ်းမျိၼ်ႉလုၼ်ႇတႃႈမိူင်းငႄး၊ ၸုမ်းလႃးႁူႇ သျေႃးလူႉ တၢင်ႉယၢၼ်း၊ လၢဝ်းတႃႇ တၢင်ႉယၢၼ်း၊ ၸုမ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈ မၢႆးဢၢႆႈမူင်ႉ မၢႆးတၢၼ်းၺၢၼ်ႇ ၶဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။

တၢင်းပွတ်းထုင်ႉ ၼႃးပွႆး၊ လၢႆး ၶႃႈသမ်ႉမီး ၸုမ်းပျီႇတု ၸိတ်ႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈမိူင်းၸိုၼ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ် ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ RCSS/SSA သေဝၢင်းၶိူင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢူးၵႃႇလိင်ႇထွႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ် မီးသွင်တပ်ႉ တပ်ႉၼႃးပွႆး ၼမ်ႉၸၢင် လႄႈ တပ်ႉဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ လၢႆးၶႃႈ။

တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းတႄႉ ၸုမ်းပျီႇတု ၸိတ်ႉလႃးႁူႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ လႄႈ လႆႈလႅၵ်ႈႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇတင်း ၼမ်။

ၶုၼ်ႁၵ်ႉ
ၶေႃႈမုၼ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ – ပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ